Səidə Quliyeva: "Qardaşımın və atamın itkisi ilə barışa bilmirəm..."

Xalq artisti Səidə Quliyevanın Milli.Az-a müsahibəsi

- Səidə xanım, siz gənclərə çox dəstək olursunuz. Necə düşünürsünüz, gənclər özlərini doğrulda bilirlər?

- Doğrulda bilirlər yox, doğrultmalıdırlar. Gənclik dövrü insanın həyatında ən məhsuldar dövrdür. İnsan yaşa dolduqca həm daxilən, həm xaricən çox dəyişilir. Təbii ki, mən sənət adamlarını nəzərdə tuturam. Ona görə də çalışmaq lazımdır ki, gənclik illərindən səmərəli istifadə edəsən. İnsan gəncliyində addımlarını necə atırsa, bu bilavasitə onun gələcəyini də həll edir. Özünü necə göstərdinsə, axıra kimi də elə gedəcəksən. Əgər insan özünü ciddi, tərbiyəli biri kimi göstərsə, ətrafındakı insanlar da onu elə tanıyıb, qəbul edəcəklər. Etik normalara riayət etməyən insanla başqaları da qeyri-səmimi olacaqlar.

Əgər mənə belə bir sual versəydiniz ki, siz gəncliyə nə arzulayardınız, mən deyərdim ki, səbir və zəhmət. Bizim gənclər istəyirlər ki, 5-10 günə hər şeyi əldə etsinlər. Xeyr, bu belə deyil. İlk öncə savad toplamaq lazımdır, əlbəttə ki, istedad da öz yerində. İstedadı olmayan insana mən yaradıcı yox, icraçı kimi baxıram. Əgər o adamın istedadı yoxdursa, nə qədər zəhmət çəksən də, o bir az qalxa bilər. Bu sənətin zirvəsi yoxdur. Bizdə qadın aktrisaların arzuladığı ən gözəl rollar Şekspirin əsərlərindəki qadın qəhrəmanlarıdır. Məsələn, Dezdemona rolu. Bu rolları Şekspir yazmasına baxmayaraq mən zəif rollar sayıram. Şekspirin əsərləri içərisində ən gözəl rol Cülyetta roludur. Mənə elə gəlir ki, bu obraz hərtərəflidir.

- Adını çəkdiyiniz qadın obrazlarını oynamaq arzusunda olmusunuzmu?

- Ümumiyyətlə, mən heç bir rolun arzusunda olmamışam. Bəlkə, məndə elə bir istedad var ki, mən "aşıb-daşıram". Bax bunu mən yox, rejissor bilməlidir. Rejissorun qüdrəti ondan ibarətdir ki, aktyorun özünün görmədiyi daxili obrazları açsın və həmin aktyora istədiyi obrazları oynada bilsin. Çox təəssüf ki, bizim hazırki gənc rejissorlarımızın buna səbri, hövsələsi çatmır. Rejissorlar çalışmırlar ki, gənc aktyorları inkişaf etdirib, onları yetişdirsinlər. Bu gün çəkilən seriallarda cavan aktyorları, aktrisaları görürəm, onların içərisində ümidvericiləri də var. Bizim gəncliyimizdə bir dənə əsas televiziyamız var idi. Səhər orada tamaşa gedirdisə, axşam artıq biz məşhur idik. Çünki bütün Azərbaycan yalnız o kanala baxırdı.

- Səidə xanım, fikir vermişəm, daxilən sakit insansınız... Teatrda da daha çox qayğıkeş, sakit qadın, ana rollarında çıxış edirsiniz...

- Niyə ki? Mənim çılğın rollarım da olub. Mən çox çılğın adamam, sadəcə olaraq mədəniyyətimi qoruyub saxlayıram. Adam var ki, ona bir söz deyəndə o dəqiqə özündən çıxır, emosiyasını saxlaya bilmir. Amma mən elə deyiləm, düşünüb addım atıram. Hərdən də öz-özümə deyirəm ki, gərək onun cavabını o anda verərdim. İçəridə özümü yeyirəm, bu da səhhətimə çox pis təsir edir.

- Teatrda olan rejissorlarla iş birliyiniz haqqında nə danışa bilərsiniz?

- Bizim teatra son zamanlar kənardan rejissorlar dəvət olunur. "Xanuma" tamaşasında rejissor Mikayıl Mikayılovla işləmişəm. Bu tamaşadakı balaca bir epizoda görə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi mənə xalq artisti adını verdi. Balaca bir epizod mənim taleyimdə çox böyük bir rol oynadı. Bu gün də mən bu rolu sevə-sevə oynayıram. Bu rolu oynamayana qədər heç kim bilmirdi ki, mənim səs tembrim çox yüksəkdir. Demək olar ki, Azərbaycanda nə qədər rejissor varsa, hamısı ilə işləmişəm. Sonuncu dəfə isə "Anamın kitabı" əsərinin tamaşasında rejissor Firudin Məhərrəmov ilə işlədim.

- İş prosesindən razı qaldınız?

- Pis deyildi... Elə şeylər var ki, mən onları deməyəcəyəm. Çünki onlar bizim teatrımızın "mətbəxinə" aiddir. Mən heç bir aktyor yoldaşıma da məsləhət görmürəm ki, müsahibədə hər şeyi açıb desinlər. Çünki tamaşaçını belə şeylər çaşdırır. Bizim millət qeybəti xoşlayan millətdir. Ona görə də hərdən danışırlar ki, filankəs filankəs haqqında belə dedi, belə oldu. Amma demirlər ki, o filan rolu belə gözəl oynadı. Bəlkə də axırda deyirlər, ona qədər hələ bunun keçmişini, gələcəyini tərəziyə vururlar (gülür).

- Elə bir rolunuz olubmu ki, onu həm teatrda, həm də kinoda oynayasınız?

- Yox, elə bir rolum olmayıb.

- Serialları tənqid edənlər çoxdur... Sizcə, bu tənqidlər yerinə düşür?

- Tənqidin nəyi pisdir ki? Qoy tənqid etsinlər. Hətta dahi insanlar da vaxtilə tənqid olunublar. Salvador Dalinin əsərlərini müasirləri sevirdilərmi? Seriallarımız da getdikcə daha gözəl olacaq. Tənqid təkcə seriallara yox, teatra da aiddir. Gərək baxasan ki, səni kim tənqid edir. Əgər məni Məryəm Əlizadə, İlham Rəhimli, Aydın Talıbzadə kimi teatrşünaslar tənqid etsələr, düşünərəm. Bu insanların tənqidindən nəticə çıxarmaq olar.

- Həyatda elə bir çətinliyiniz olubmu ki, aciz qalıb ağlayasınız?

- Xəstəliyimlə əlaqədar olaraq bir az problemlər yaşadım. O zaman ağlayırdım... Amma acizliyə tez qapılan insan deyiləm. Ümumiyyətlə, mən aciz insan deyiləm. Çətin günüm olan kimi Allaha tapınıram, yalnız ondan kömək gözləyirəm. Allaha çox bağlı insanam. İnanırsınız, mən onunla söhbət edirəm, o məni eşidir. Qadın, bilirsiniz ki, zəif məxluqdur. Amma mən sınan insan deyiləm, çox möhkəm adamam. Konfliktə girməyi sevmirəm, harada da konflikt görürəmsə, o yerdən sakitcə uzaqlaşıram. Çox səbirli insanam və mən sizə də səbir arzu edirəm. Səbir edən insan Allahdan mükafat alır. Bu günə kimi nə əldə etmişəmsə, hamısını səbir etdiyim üçün Allah mənə qismət edib. İstər ailəmi, istər övladımı... Hazırda mən çox şəraitsiz bir evdə yaşayıram. Onunla belə, Allaha çox şükür edirəm. İnşallah, imkan olar, mən də yada düşərəm. Çünki mən heç vaxt yaddan çıxmamışam.

- Səidə xanım, gənclərə dəstək məqsədi ilə onların filmlərində də çəkilmisiniz. Məsələn, Nicat Qafuroğlunun "Ultionis", Elçin Elxanlının "İnam" filmini misal göstərə bilərəm...

- Nicatın filmində kiçik bir epizoda çəkilmişəm. Nicatla mən çox yaxın dostam, onun çox böyük gələcəyi var. İstərdim ki, imkanlı şəxslər ona kömək etsinlər. Nicat indiki cavanlar içərisində ən istedadlı rejissordur. Onu da deyim ki, "Ultionis" filmi çox çətinliklə əmələ gəldi. Elçini isə mənimlə rəhmətlik televiziya rejissoru Tariyel Vəliyev tanış etmişdi. Tələbələrə mən həmişə hörmət ilə yanaşmışam. Elə oldu ki, biz çəkilişlərə başlayan ərəfədə Tariyel müəllim dünyasını dəyişdi. Bu gün çox sevinirəm ki, mən Elçinlə tanışam. Mən bu iki perspektivli gəncin gələcəyinə inanıram.

- Elə bir rolunuz olubmu ki, xoşunuza gəlib, amma həmin rolun müqabilində sizə təqdim olunan qonorar az olduğundan roldan imtina etmisiniz?

- Belə bir şey heç vaxt ola bilməz. Əksinə, qonorar az olub, amma rol xoşuma gəldiyindən gedib çəkilmişəm. Hərdən də görürəm ki, rol xoşuma gəlmir, yüksək məbləğ deyirəm. Görürəm ki, uzaqlaşırlar. Yəni canımı belə qurtarıram (gülür). Ümumiyyətlə, bizdə aktyora qonorar vermək istəmirlər. Elə bilirsiniz ki, aktyora qonorar verəndə nə olacaq? Rejissor filmini çəkibsə, buradan qazanc götürməməlidir. O, çəkdiyi məhsulu bazara çıxartmalıdır. İndiki rejissorlar aktyorun qonorarını kəsib maşın, ev alırlar. Sən necə aktyorun qonorarını kəsə bilərsən axı? Axı bu onun zəhmətidir.

Sən, rejissor, əgər aktyorla müəyyən konkret məbləği danışmısansa, onu da ödəməlisən. Şəxsən mənim başıma gəlib belə bir şey. "Susmuş vicdan" serialından elə bir anda çıxdım ki, serialın taleyi həll olunurdu. Mən bu günə qədər mənliyimi heç kimin ayağı altına atmaram. Övladımın yanında belə mənliyimi saxlamışam, hansısa bir rejissorun yanında mənliyimi niyə ayaq altına atmalıyam? Bizim sənətdə mütləq mənəviyyat olmalıdır. Aktyora 2-ci, 3-cü dərəcəli insan kimi baxmaq olmaz. Bu gün mənim adım çıxıb ki, Səidə xanım pul "oxuyur". Mən haqqımı istəyirəm, çəkmirsən, çəkmə. Mən sənə yalvarmıram ki? Hərdən reklamlara çağırırlar, 200-300 AZN pul verirlər. Ayıbdır, vallah. Deyəndə də deyirlər ki, Səidə xanım, yarım saat vaxtınız gedəcək də. Sən professional aktrisa ilə işləyirsən, yarım saat vaxtın gedir, əgər sən qeyri-professional aktrisa ilə işləsən, sənin bir gün vaxtın gedə bilər.

- Səidə xanım, bildiyimə görə, çox gözəl ailə başçısısınız. Ailə ilə işlərinizi necə yoluna qoya bilirsiniz?

- Mənim üçün ilk növbədə ailəmdir. Mən əgər evdə yemək hazırlamasam, ayağımı çölə qoymaram. Evdə ilk öncə oğlumun, yoldaşımın qayğısına qalmalıyam. 17 yaşında bir oğlum var. Allah mənə onun toyunu görməyi qismət etsin. Aktrisa hər şeydən əvvəl evində qadındır, anadır.

- Kinostudiyadan sonuncu dəfə nə vaxt sizə filmə çəkilməyə dəvət gəlib?

- Sonuncu dəfə Ülviyyə Könülün "Vəkil hanı?" filmində çəkilmişəm. Vaqif Mustafayev deyir ki, çəkəcəyim 4 filmdə sən varsan. İllər də gedir, enerji də... Mən çox istəyərdim, onunla yenidən işləyim. Amma yüksək qonorarla. Özünə deməmişəm, yəqin ki, müsahibədə oxuyacaq (gülür).

- Səidə xanım həyatda kimin itkisi ilə barışa bilmir?

- Qardaşımın və atamın itkisi ilə barışa bilmirəm. İtki ilə kim barışa bilir ki? Allahın işidir də. Qardaşım cavan rəhmətə getdi, ondan sonra mən şəkər xəstəliyi tapdım. Hər bir insan kimi mənim də dərdim var. Amma mən dərdimi başqa bir insana deməyi sevmirəm. Yaxın rəfiqəm Mətanət Atakişiyevadır, hər şeyi də ona deyib, onunla bölüşürəm. İkimizin arasında qalan söhbətlərdir, üçüncü şəxs heç vaxt bunu bilə bilməz. Elə şeylər var ki, heç həyat yoldaşıma da demirəm. Dərd elə bir şeydir ki, sən dərdini danışıb yüngülləşirsən, amma başqasının dərdinin üstünə dərd qoyursan. Məncə, bu düzgün deyil. Mənim evimin eyvanı qəbristanlıq tərəfə baxır. Qardaşım rəhmətə gedəndən sonra mən eyvanda iki dəqiqədən artıq qala bilmirəm. Elə şeylər var ki, sırf insanın özünə məxsusdur.

Ədalət.-2013.-29 mart.-S.8.