Litvada Azərbaycan yazarının əsərləri çap edilib

 

Mahir Həmzəyev

 

Litva azərbaycanlıları cəmiyyətinin sədri, Dünya Azərbaycanlılarının Əlaqələndirmə Şurasının üzvü

 

Tanınmış yazıçı dramaturq, ədəbiyyat üzrə nüfuzlu ödüllərin sahibi Elçin Hüseynbəylinin dörd hekayəsi bu ilin fevralaprel aylarında Litvanın ədəbiyyat incəsənət nəşrlərində litva dilində işıq üzü görüb.

Vilnüsdə buraxılan “North Atenai” (“Şimal Afinası”) ədəbiyyat incəsənət həftəlik qəzetinin 1 fevral 2013-cü il tarixli 5-ci sayında yazıçınınNənəm, babam kommunizmadlı hekayəsi çap edilib.

Nasirin yaradıcılığından edilmiş digər tərcümələr isə Litva Yazıçılar Birliyinin ədəbi-bədii  nəşrlərində yer alıb. Belə ki, “Literatura ir Menas” (“Ədəbiyyat İncəsənət”) həftəlik mədəniyyət jurnalının 1 mart 2013-cü il tarixli 9-cu sayında onunSular günəşə nəğmə oxuyandaəsəri nəşr olunub. “Nemunas” (“Neman”)  ədəbiyyat incəsənət həftəliyinin 2013-cü ilin mart ayında çıxmış 10-cu sayında E.HüseynbəylininMəzar gəlinihekayəsi dərc edilib. “Metai” (“İlin fəsilləri”) adlı ədəbi-bədii  jurnalın 2013-cü ilin aprelində işıq üzü görmüş 4-cü sayında Azərbaycan yazarınınGözünə gün düşürhekayəsi Litva oxucularına təqdim olunub.

Sözügedən hekayələrdən ikisi – “Məzar gəliniGözünə gün düşür” – Qarabağ olayları mövzusunda yazılmış əsərlərdir.

Gözünə gün düşüradlı hekayə ilə bağlı vurğulamaq istərdik ki, yazıçı E.Hüseynbəyli onun 2010-cu ilin fevral ayında yazılmış bu əsərinin ideya süjetinin erməni kinoçuları tərəfindən plagiat olunaraq götürüldüyünü bunun əsasında onların Qarabağ müharibəsi barədəƏgər hamı...” adlı film çəkdiyini iddia edir. Ermənistanmüəllifləriçəkdikləri həmin filmi 2012-ci ildə hətta “Oskar mükafatına təqdim etmişdilər Hollivudda keçirilənArpakinofestifalında lentin premyerası da keçirilmişdi.

Amma buna baxmayaraq bir sıra xarici ölkələrdə bu filmin başlıca məfkurəsinin süjet olaraq seçilmiş olayların məzmun vektorunun Azərbaycan müəllifinə məxsus olmasını təsdiq edən konkret tədbirlərin həyata keçirilməsinə başlandı. Həmin tədbirlər çərçivəsindəGözünə gün düşürhekayəsi rus, gürcü, türk, fars, ərəb ingilis dillərinə çevrildi. Beləliklə, bu dillərdə yaradan ünsiyyət saxlayan xalqların geniş ictimai dairələri tərcümə vasitəsilə əsərlə tanış oldular həqiqətin kimin tərəfində olduğunu bildilər.

İndi isə bu hekayənin Vilnüsdə işıq üzü görməsi sayəsində litvalı oxucular ədəbiyyatşünaslar da əsərdən bədii zövq almaqla yanaşı, həm onun qayəsi leytmotivi, cərəyan edən hadisələrin ana xətti timsalında Ermənistan kinoçuları tərəfindən Azərbaycan mədəniyyətindən növbəti dəfə ədəbi oğurluq edilməklə bağlı deyilmiş iddiaların əsaslı olub-olmamasına ana dillərində əmin olmaq imkanı əldə ediblər.

Yuxarıda göstərilən Litva ədəbi-bədii nəşrlərində E.Hüseynbəylinin hekayələri ilə bərabər, həmçinin onun həyat yaradıcılığı haqqında bioqrafik bilgilər yer alıb.

Əsərləri orijinaldan Litva dilinə tanınmış türkoloq alim və diplomat, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvü, mütərcim Halina Kobetskayte və Litva azərbaycanlıları cəmiyyətinin sədri, Azərbaycanın əməkdar jurnalisti Mahir Həmzəyev tərcümə edib.

Qeyd etmək lazımdır ki, E.Hüseynbəyli Litva mədəniyyəti üçün heç də yad şəxsiyyət deyil. O, yaxın keçmişdə bir neçə dəfə Litvada olub, Druskininkay və Vilnüs şəhərlərində keçirilmiş beynəlxalq tədbirlərdə Azərbaycan ziyalılarını təmsil edib. Litva ziyalıları – yazıçılar, jurnalistlər, rəssamlar, muzey işçiləri və digər sənət adamlarıyla əlaqələr yaradıb. 2006-cı ildə Vilnüsdə Prezident Sarayında keçirilmiş  beynəlxalq konfransda E.Hüseynbəyli Litvanın dövlət başçısı Valdas Adamkusla görüşərək onunla maraqlı fikir mübadiləsi aparıb.

Həmin səfərlər zamanı Litva jurnalistlərinin Vilnüsdə E.Hüseynbəyli ilə apardığı müsahibələr nüfuzlu kütləvi məlumat vasitələrində yer alıb. O, Litvada keçirdiyi çoxsaylı görüşlərdən, həmçinin ölkənin ictimai-siyasi, mədəni və dini həyatından aldığı təəssüratları publisistik yazılarında ifadə edib. Bu minvalla Azərbaycan yazarının yaradıcılığında Litva mövzusu yer alıb.

E.Hüseynbəyli hər dəfə Litva azərbaycanlıları cəmiyyətini də ziyarət edir və diasporun fəaliyyətilə yaxından maraqlanır. O, öz kitablarından Cəmiyyətin kitabxanasına hədiyyələr edib. Yazıçı bu gün də Litva azərbaycanlıları cəmiyyətinin xəttilə Litva mədəniyyət xadimləri və buradakı qələm qardaşları ilə yaradıcılıq əlaqələri saxlayır, dostluq münasibətlərini davam etdirir.

Onun hekayələrinin Litva dilində nəşr edilməsi, litvalı oxucuları müasir Azərbaycan nəsrinin önəmli nümunələrilə tanış etmək, həmçinin Qarabağ müharibəsilə bağlı həqiqətləri və onun indiki ağrı-acılarını bədii vasitələrlə onlara çatdırmaqla bərabər, yüz illərlə tarixi olan Litva – Azərbaycan ədəbi əlaqələrinin genişləndirilməsi, xalqlarımızın mədəniyyətlərarası dialoqunun gücləndirilməsi və qarşılıqlı anlaşma ənənələrinin zənginləşdirilməsi işinə xidmət edir.

 

 

Ədalət.-2013.-21 may.-S.6.