KEÇMİŞDƏN GƏLƏN SƏSLƏR...

Elə müqəddəs tarixi abidələr və tarixi yerlər var ki, onların hamısı bizi bir daha həmin keçmişə və həmin günlərə qaytarır. Tarixi, mədəniyyəti və keçmişi olmayan xalq tez də yaddan çıxır, unudulur. Bəlkə də bizim milləti və bizim xalqı yaşadan onun keçmişi, tarixi və qədim mədəniyyət abidələridir. Belə qədim mədəniyyət abidələri ölkəmizin çox yerində var. Onların bir neçəsi də Füzuli rayonunun işğaldan azad olunmuş kəndlərində yerləşir.

MÜQƏDDƏS TÜRBƏ

Bayaq dediyimiz kimi, zəngin tarixi və keçmişi olan çox yaşayış yerlərimiz var. Füzuli rayonunda da Babi kəndinin ərazisində orta əsrlər Qarabağına aid iri yaşayış məskəni aşkarlanıb. XIII əsrə aid olan Şeyx Babi Yaqubi türbəsi ibadət və mədrəsə kimi istifadə olunub. Sonradan isə bura böyük qalaya çevrilib. Hazırda həmin ərazidə arxeoloji qazıntılar və tədqiqat işləri aparılır. Bu da onu deməyə əsas verir ki, Füzuli rayonu yaxın gələcəkdə ölkənin turizm mərkəzlərindən biri kimi tanına bilər.

Ümumiyyətlə, qədim abidələrin aşkarlanması, mühafizəsi və bərpası həmişə diqqət mərkəzində olub. Çünki həmin abidədən bir kərpicin düşməsi, bir daşın dağılması istər-istəməz tarixi abidənin gözəlliyinə xələl gətirir. Məhz bu baxımdan da Füzulidə tarixi abidələrin qorunmasına, bərpasına və mühafizəsinə xüsusi önəm verilir.

İŞĞALDAN ƏVVƏL

Füzuli rayon mədəniyyət və turizm şöbəsinin müdiri Elman Məmmədovla keçmiş günlərə qayıdırıq. O günlərə ki, onda Füzuli şəhəri vardı, onda Köndələn gölünün kənarında kölgədə oturub bir stəkan çay içirdik və onda ağlımıza gəlməzdi ki, üstündə durduğumuz bu müqəddəs torpaqları ermənilər işğal edəcək. Elman müəllim son dərəcə ziyalı və dünyagörüşlü bir insandır. Vaxtıilə Azərbaycan Dövlət Universitetində onunla tələbə yoldaşı olmuşuq. Bütün bunların fövqündə Elman müəllim çox təvazökar və sadə bir insandır. Həmişə də ürəyi bu torpağa, bu yurda bağlı olub. Uzun müddətdir şöbə müdiri vəzifəsində çalışır. O bildirir ki, işğaldan əvvəl Füzuli rayonu ərazisində 42 mədəniyyət evi, 27 klub, 90 kitabxana, 2 muzey, 18 tarixi və mədəniyyət abidələri, 1 park, 9 uşaq musiqi və incəsənət məktəbi, 10 avtoklub, 1 Dövlət Dram Teatrı fəaliyyət göstərib. Elman müəllim bir faktı da qeyd edir ki, həmişə Füzuli torpağı istedadlı gəncləri ilə fərqlənib.

Təbii ki, bu sadaladığımız mədəniyyət evlərinin və abidələrinin xeylisi işğal altında qalıb. Amma qətiyyən Elman Məmmədov ruhdan düşmür və gələcəyə çox nikbinliklə baxır. Deyir ki, 1994-cü ilin yanvarın ilk günlərində böyük Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə rayonun 22 yaşayış məntəqəsi və 1 şəhəri Azərbaycan Ordusu tərəfindən işğaldan azad edilib və bu torpaqlar azad edildikdən sonra biz gələcəyə daha böyük ümidlə baxırıq.

BƏRPA OLUNAN MƏDƏNİYYƏT ABİDƏLƏRİ

Bizimlə söhbətində Elman Məmmədov bir fikri də xüsusilə vurğuladı ki, işğaldan azad olunan yaşayış məntəqələrindəki mədəniyyət abidələri və eləcə də tikililər qısa zaman kəsiyində böyük Öndər Heydər Əliyevin və prezident İlham Əliyevin qayğısı nəticəsində yenidən bərpa edildi. Biz elə fikirləşirdik ki, işğal zamanı yandırılmış yaşayış məntəqələrini, mədəniyyət abidələrini çox gec bərpa edəcəyik. Amma gördük ki, ölkə rəhbəri dəfələrlə Füzuliyə səfər etdi və bizə rayon camaatına arxa durduğunu göstərdi. Məhz bu köməkliyin nəticəsində 13 mədəniyyət evi, 7 klub, 33 kitabxana, 3 muzey, 2 tarixi abidə, 1 mədəniyyət abidəsi, 1 park, 12 uşaq musiqi və incəsənət məktəbi bərpa edilərək yenidən Füzuli camaatının istifadəsinə verildi. Atalar yaxşı deyib: "El bir olsa, dağ oynadar yerindən". Bizim camaat da dədə-baba yurduna qayıdandan sonra qolunu çırmayıb hərə öz bacardığı işin qulpundan yapışdı. Müəyyən zaman kəsiyindən sonra bunun da bəhrəsini gördük.

BİZİ SEVİNDİRƏN ANLAR

İndi demək olar ki, Füzuli rayonunun işğaldan azad olunmuş yaşayış məntəqələrində 13 mədəniyyət evi, 7 klub, 2 tarixi abidə, 1 mədəniyyət abidəsi, 1 park, 5 uşaq musiqi və incəsənət məktəbi, 33 kitabxana, 1 Dövlət Dram Teatrı, 3 muzey fəaliyyət göstərir.

Mədəniyyət və turizm şöbəsinin müdiri Elman Məmmədov bir fikri də xüsusilə yada saldı ki, ölkə prezidenti İlham Əliyevin Füzuliyə son səfəri zamanı yüksək standartlara cavab verən ikimərtəbəli mədəniyyət sarayının açılışı oldu. Bu, bizi həddindən çox sevindirdi. Çünki çoxdan idi ki, belə bir mədəniyyət sarayına ehtiyac duyurduq. İndi biz burda maraqlı tamaşalar hazırlaya bilir və rəngarəng proqramlar təşkil edirik.

Aydındır ki, yaxşı şərait olan yerdə insanlarda yaşayıb-yaratmaq həvəsi də birə-beş artır. Yeni saraya köçəndən sonra demək olar ki, çox maraqlı layihələrimiz var. İndi biz zaman-zaman həmin layihələrin gerçəkləşməsinə çalışacağıq.

İSTEDADLI GƏNCLƏR ÜZƏ ÇIXARILIR

Elə insanlar və istedadlı adamlar var ki, onların istedadı zamanında üzə çıxmır və bu istedad da məhv olub gedir. Amma Füzuli rayon mədəniyyət və turizm şöbəsinin müdiri Elman Məmmədov bildirir ki, bizim axtarışlarımız və keçirdiyimiz müsahibələr çox şeyin üzə çıxmasına şərait yaradır. İlk növbədə rayon ərazisindəki kəndlərdə və yaşayış məntəqələrində istedadlı gənclərin axtarıb tapılmasına və üzə çıxmasına çalışırıq. Bu məqsədlə keçirilən müsabiqələr zamanı neçə-neçə qeyri-adi məlahətli səsi olan gənclər tapılıb. Hələ mən gözəl tar, karmança, skripka ifaçılarını demirəm. Çünki bu müsabiqələr zamanı bizim ağlımıza gəlməyən hadisələr də baş verir. Bir də görürsən ki, bir gənc səhnəyə çıxdı və ansamblın müşayiəti ilə bülbül kimi cəh-cəh vurdu. Bu bal kimi səsə məəttəl qalmaya bilmirsən. Fikirləşirsən ki, doğrudan da Qarabağ torpağı qeyri-adi istedadı olan gözəl ifaçılar və musiqiçiləri bu gün də yetişdirir. Sadəcə olaraq, onları arayıb-axtarıb ortaya çıxarmaq və bu istedadları xalqa təqdim etmək lazımdır. Bax onda onları tapanda çiynimizdən ağır yük götürülür və özünü daxilən daha rahat, sakit hiss edirsən. Hiss edirsən ki, bir istedadlı gəncin səhnəyə gəlməsinə və tanınmasına təkan vermisən...

Faiq QİSMƏTOĞLU

Ədalət.-2013.-11 yanvar.-S.7.