Qaytar ana borcunu
Bir gözəl,
bir sevimli oğul böyütdü ana.
O bəd, uğursuz günü - ərinin öldüyünü
Bildirmədi heç ona.
Kədəri dalğa-dalğa doldusa
da ürəyə
Lakin nə saç yolaraq verdi
əsən küləyə,
Nə şivən
etdi ana.
Ürəyində ağlayıb, gülmək
öyrətdi ona,
Dözərək davanın da dərdinə, bəlasına,
Öz boğazından kəsib yedirdi balasına...
Bir oğul
böyütdü ki, gur, çatmaqaş, gensinə.
Bir oğul böyütdü ki, oğul deyirəm
sənə:
Atlını atdan salıb küləklərlə ötüşür.
Baxışından qızların ürəyinə od düşür.
Bir oğul böyütdü ki, oğul məktəb
bitirdi,
Oğul instituta qızıl medalla girdi.
Ana fikirləşdi ki: "Gör neçə aya getdi?!"
Ana yuxularında tez-tez Bakıya getdi,
Ana məktub yazdı ki: "Yanıltma gümanımı,
Pul nədir,
pul deyirsən, göndərərəm canımı".
Nə zaman ki oğlunun
getdiyi dörd il oldu,
Məktubları kəsildi, gəlmədi
tətil oldu,
Ananı
fikir aldı, ananın əsdi dizi
Ana müqəssir etdi,
tramvayı, dənizi.
O yenə dözdü, durdu... O yolmadı saçını,
Səsləri qonşuları Əsmər,
Çiçək bacını.
Yenə
də azalmadı ürəkdən bala dərdi
Onlar oğul vermədi, onlar təsəlli verdi.
Məktub
məktub dalınca axdı, Bakıya xdı,
Ana da məktubların dalınca baxdı, baxdı...
Məktublarsa Bakını dolandı,
gəzdi, gəldi,
Məktublar əzik-üzük, məktublar
bezdi gəldi,
Ana yenə də baxdı gah dolama yollara,
Gah da oğul boyuna həsrət qalan qollara.
Ana oğul böyütdü gur, çatmaqaş, gensinə,
Ana oğul böyütdü,
özgəyə qismət
oldu.
Ana fikirləşdi ki,
mən neyləmişəm
sənə?
Bu nə oğulluq
oldu, bu nə məhəbbət oldu?
Oğul böyütdümü o büzmədodaq
bir qıza?
Oğul böyütdümü o. min işvəyə,
min naza?
Ana bilsəydi əgər böyütməzdi oğlunu,
Yox, bunu yandım dedim, yenə atmazdı onu.
Bir gözəl, bir sevimli oğul böyütdü ana,
Ürəyində ağlayıb gülmək
öyrətdi ona.
Oğul!
Nədir
etdiyin bəs bu haq-say üçün?
Qaytar onun ömrünə neçə gecə, neçə gün!
Qaytar onun saçının qaralığını
geri.
Qaytar o dilindəki şirin-şirin
sözləri!
O sözü, o söhbəti
gülüşü anan
verib,
Ana dodaqlarından bala
dodaqlarına.
İndi
ondan gen gəzən oğul, ayaqlarına
Yerişi anan verib.
Qaytarsan
o sözləri, sözsüz
bir lal olarsan,
Qaytarsan o yerişi, yerindəcə qalarsan.
Qaytarsan
o gülüşü hırıldamazsan
daha
Qaytar, qaytar onları. qaytar
qoyma sabaha!
Sən ki dərd verdin, oğul, sənə gülüş verənə.
Oğul
demərəm sənə!
Deyirəm ki, o boyu, buxunu qaytar geri!
Deyirəm ki, varını,
yoxunu qaytar geri!
Qaytar onun borcunu,
Gülüşünü, adını, sözünü qaytar geri!
Qaytar ana borcunu,
O borc sənin özünsən, özünü
qaytar geri!
Bakı
küləyi
Demirəm hər zaman gəz bu diyarı.
Sındır budaqları, əy budaqları.
Bəzən də sakit əs, su kimi
durul,
Gəlib dalğa-dalğa tökül
qoynuma.
Gah da mənə çatıb havada burul.
Burula-burula dolan boynuma.
Amma ürəyimdə bir sözüm də var,
Sən ey soyuq xəzri,
isti giləvar!
Gəlsə yuxu kimi bu həyat sənə
Min bir mübarizə
xatırlat mənə.
O güclü dalğalar. o gur dalğalar
Qəfil yerimdən də qoparsın məni.
Gurlasın o ki var, coşsun o ki var,
Yüyürdə-yüyürdə aparsın məni.
Gurla var gücünlə, gurla, ey külək,
Saçımı da dağıt,
sinəmdən də
bas!
Mən də cavab verdim,
mənə qulaq as:
Gəl bir də toqquşub
döş-döşə gələk!
Görsən tyfansızam, görsən
rahatam,
Qoyma xumarlanıb
evdə də yatam.
Ey Bakı küləyi, səhərə kimi
Sındır pəncərəmi, döy
pəncərəmi!..
Kür,
sənə bənzəyən
nəğməm olaydı!
Ey Kürüm, sanıram bir xoş nəğməsən,
İndicə qopmusan min-min dodaqdan.
Sənintək mənalı bir
nəğməni mən
"Hardasan", - deyərək
gəzirəm çoxdan.
Doldurub ovcuma sərin suyunu
Sevdiyim nəğmənin bir damlasıtək,
Ey könül, deyirəm, seyr elə bunu,
Mənalı olmağı bundan öyrənək.
Yazdığım nəğmə də
istərəm ki mən
Sədada,
qüdrətdə tamam
sən ola.
Həvəslə. zövq ilə həm dinlənilən.
Həm də ki gözlərə
görünən ola.
Axar ürəyimə yüz ömrün kamı
O əziz yaransa elə su kimi.
Qoy belə olmasa könlün ilhamı,
Dağılsın bir uşaq yuxusu kimi!
Sənintək a Kürüm, mənim
də nəğməm
Axa şəhərlərə,
axa kəndlərə.
Mildə
iş qurtarıb susanda aləm
Xoş səda
salaydı aynabəndlərə.
O da dalğalanıb, yeriyib arx-arx
Bu ana torpağı
qucaqlayaydı.
Sən ellər gəzəndə
işıq saçaraq
Sözüm könüllərə şəfəq
yayaydı.
Sənintək axaydı səsim
də, a çay,
Muğanda "su" deyib
yananda düzlər,
Mənim
də nəğməmi
tarlada hər yay
Sərin suyun kimi içəydi
qızlar.
Hər könül istəyim, könül harayım
Ellərin qeydinə belə qalaydı.
Heç
nə istəmirəm,
mənim Kür çayım,
Bir sənə
bənzəyən nəğməm
olaydı.
Mənim
ömrüm
Ömür tənhalıqda bada
gedərdi
Əgər olmasaydı gözəl insanlar.
Mənimdir onların sevinci,
dərdi,
Mənə özüm kimi əzizdir onlar.
Bəzən rastlaşıram özümlə
özüm
Düşəndə bir yerə güzarım
mənim.
Yüz gördü, min gördü,
çox gördü gözüm
Bir deyil, on
deyil məzarım mənim.
Torpağın altında çox
darıxıram,
Torpağın üstündə nə qədər şənəm.
Gah sağa göz qoyub sola baxıram
Hər yerdə
mən varam, hər yerdə mənəm.
Deyib:
"Nə tez öldü, nə nakam öldü" -
Bəzən gül qoyuram məzarım üstə,
Deyirəm az güldü, çox azca güldü,
Qoy gülüm,
qalmasın arzusu gözdə.
Baxsan bu dünyanın ha tərəfinə
Bir yerdə
qəbrim var, on yerdə sağam.
Göy uçsa, yer qopsa ölmərəm yenə,
Hələ neçə dəfə doğulacağam.
Qağayılar...
Nə çoxdur Neft daşlarında
Qağayılar.
Qağayılar..
Qağayılar...
Bir gün onlar gördülər ki,
Dalğalarda insan da var
Çığrışdılar
Qağayılar.
Şəhər saldı suda insan
Qorxusundan
Bağrışdılar qağayılar
Qorxdular ki, dəniz - Vətən
Alınacaq əllərindən
səhvlərini
Duyub birdən
Barışdılar qağayılar
İndi isə
Yeməkxana qabağında
Görünəndə qağayılar
Onlar üçün pəncərədən
Pay atırlar.
Hər gün bura dəstə-dəstə
Uçub
gələr qağayılar
Neftçilərtək düz vaxtında
Səhər-səhər
Qağayılar.
Qağayılar..
Qağayılar...
Əli Kərim
Ədalət.-2014.-9 may.-S.20.