İlham Zəkiyev: "O, bizə salam verəndə özümüzü dünyanın ən xoşbəxti sanırdıq"

"Avropa Oyunlarında qazandığım qələbənin karyeramdakı yeri əvəzolunmazdır"

Avropa Oyunlarının qalibi, tanınmış paracüdoçu İlham Zəkiyev "Ədalət" qəzetinə müsahibə verib.

- İlham bəy, Bakı - 2015 I Avropa Oyunları artıq tarixə çevrildi. Gəlin, turnirin Açılış mərasimini və sizin çıxışınızı bir daha yada salaq...

- Xəbər veriləndə ki, ilk Avropa Oyunları ölkəmizdə keçiriləcək və mən bu turnirdə iştirak edəcəm, açığı, çox həyəcanlandım. Bu işin məsuliyətini yaxşı dərk edirdim.

Açılışdan təxminən üç ay əvvəl mənə zəng edib dedilər ki, İlham bəy, sabah BEGOC-da olun. Gənclər və idman nazirimiz Azad Rəhimov orda mənə dedi İlham, cənab prezident və Mehriban xanım Açılış mərasimində məşəli alovlandırmaq vəzifəsini sənə həvalə edib. Amma bu sirr olaraq qalmalıdır. Xəbəri eşidəndə şokda idim. Bunun nə demək olduğunu bilirdim.

Üç ay ərzində həftədə bir-iki dəfə stadiona gedir, orda məşq edirdik. Şükürlər olsun ki, hazırlıqlar öz bəhrəsini verdi və biz tam sərbəst şəkildə bu şərəfli missiyanın öhdəsindən layiqincə gəldik.

Aprel ayının 26-da cənab prezident Atəşgah məbədində məşəli alovlandıranda mənim onunla qısa dialoqum oldu. O, mənə dedi ki, İlham, yarışa necə hazırlaşırsan? Cavabında dedim ki, Cənab Ali Baş Komandan, mən iyunun 26-da - Silahlı Qüvvələr Günündə tatami üzərinə çıxacam və çalışacam ki, bu əlamətdar gündə Sizə qızıl medal hədiyyə edim. O da məndən ancaq qızıl medal gözlədiyini dilə gətirdi.

Avropa Oyunlarına qitənin ən güclü 8 cüdoçusu dəvət olunmuşdu. Onların hər biri ilə ayrı-ayrı turnirlərdə qarşılaşmışdım. Hazırlıq prosesində məşqçilər korpusu ilə birlikdə hər birinin üzərində ciddi şəkildə işləmişdik. İlk görüşdə qarşılaşdığım Yunanıstan təmsilçisi ilə bunadək dəfələrlə görüşüb, qalib olmuşdum. Şükür ki, bu dəfə də hər şey qaydasında oldu, cəmi 29 saniyəyə onu tam üstünlüklə məğlub etdim. Həlledici görüşdəki rəqibim Pominovla bunadək bir dəfə - komandalararası Avropa çempionatının finalında qarşılaşmışdıq. Ümumi hesab 2-2 olarkən biz görüşürdük. Qalib tərəf həm də çempion komandanı müəyyənləşdirəcəkdi. İki dəqiqə ərzində onu "ippon"a saldım. Bundan sonra mənə yaxınlaşıb dedi ki, İlham, mən məşq edib, gələcək yarışlarda səni məğlub edəcəm. Dedim, yaxşı, get məşq elə, görək, neyləyəcəksən (gülür).

- Final görüşünün ilk dəqiqələri sizin üçün yaxşı başlamadı. Sanki görüşü qurmaqda çətinlik çəkirdiniz. Bu nə ilə əlaqədar idi?

- Çətinlik çəkdiyimi deməzdim. Sadəcə hakimlərin mənə qarşı qərəzi hiss olunurdu. İkinci "şido" cərimə balı mənə heç bir səbəb olmadan verilmişdi. Bunu bütün cüdo mütəxəssisləri də təsdiq etdi.

Final görüşündə üzərimdə həyəcan da çox idi. Xəbər edəndə ki, İlham Əliyev sənin görüşünü izləmək üçün arenaya təşrif buyurub, həyəcan ikiqat artdı. Bu səbəbdən tələsməmək qərarına gəldim, gözləmə mövqeyi tutdum. Çünki cüdo elə bir idman növüdür ki, ani bir ehtiyatsızlıq, saymazlıq görüşün əldən getməsi ilə nəticələnə bilər. Vaxtımı gözlədim və rəqibi tam üstünlüklə məğlub etdim. Onu da qeyd edim ki, mən "ippon" xalını ayaq üstdə atdığım fəndlə qazanmalı idim. Nədənsə bu fənd "vazari" ilə qiymətləndirildi.

Və kuliminasiya anı.. Cənab prezident təltif etmək üçün mənə yaxınlaşanda əvvəlcə Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə onu təbrik etdim, sonra xahiş etdim ki, mənim yanıma - fəxri kürsüyə çıxsın. Çox sağ olsun, o da xahişimi yerə salmadı. Bu anda mən ona dedim ki, Cənab Ali Baş Komandan, əsgər Zəkiyev sizin döyüş tapşırığınızı yerinə yetirdi. O da məni qucaqlayaraq dedi ki, İlham, bil ki, bütün Azərbaycan səninlə fəxr edir!

Mən onu kürsüyə dəvət edəndə həm də onu demək istədim ki, İlham Əliyev özü bir qalibdir. Avropa Oyunlarının Bakıda keçirilməsinə nail olmaq ən böyük çempionluqdur.

- İkiqat paralimpiya, ikiqat dünya və beşqat Avropa çempionu, dəfələrlə Dünya Kuboku və digər mötəbər turnirlərin qalibi olmusunuz. Avropa Oyunlarındakı qələbə digərləri ilə müqayisədə karyeranızda hansı yeri tutur?

- Mən üç Paralimpiya Oyunlarında güləşmişdim, amma bu qədər həyəcan, məsuliyyət hiss etməmişdim. Bu, ilk idi və doğma divarlar arasında keçirilirdi. Məsuliyyəti istər Afinadakından, istər Pekindəkindən, istərsə də Londondakından daha artıq idi. Çünki hər kəsin nəzəri məndə idi, hamı çempionluq gözləyirdi. Avropa Oyunlarında qazandığım qələbənin karyeramdakı yeri əvəzolunmazdır.

- Sizi ölkə ictimaiyyəti onsuz da çox sevirdi. Maraqlıdır, son günlər ərzində daha nə kimi dəyişikliklər var?

- Hər kəs yaxınlaşır, təbrik edir, öz ehtiramını bildirir, şəkil çəkdirir. Bu cür münasibət məni sadəcə sevindirir. Mənimlə fəxr etdiklərini bildirirlər. Mən də öz növbəmdə qədirbilən xalqımızla fəxr edirəm!

- Qələbədən sonra xarici medianın da sizə qarşı xüsusi diqqəti hiss olunurdu. Nəylə maraqlanırdılar?

- Onlar daha çox yaramın xarakteri ilə maraqlanırdılar. Səbəbini bilməyə çalışırdılar. Mən fəxrlə bildirdim ki, Azərbaycan torpaqlarının müdafiəsi uğrunda başımdan aldığım güllə yarası nəticəsində görmə qabiliyyətimi itirmişəm. Bundan qətiyyən utanmıram. Daha sonra məlumat verdim ki, biz hazırda müharibə şəraitindəyik və 20 faiz torpaqlarımız işğal altındadır.

Bu da bir təbliğat oldu.

- Turnirdən sonra ictimaiyyət arasında keçirilən sorğunun nəticələrinə görə Avropa Oyunlarının əsas qəhrəmanı seçildiniz. Bunu gözləyirdiniz?

- Xalqın gözü tərəzidir. Özləri seçiblər, səbəbini də özləri bilir. Açığı, bu sorğudan və nəticələrindən heç xəbərim yox idi. Mənə bu barədə məlumat verəndə çox sevindim.

- Sorğunun nəticələrinə görə ikinci yerdə qərarlaşan Rafael Ağayev və Toğrul Əsgərovu açıq-aşkar qabaqlayırdınız...

- Bütün çempionlar qəhrəmandır əslində. Yarışdan əvvəl bizim bu dərəcədə uğurlu çıxış edəcəyimizi gözləmirdilər. Hətta onluqda qərarlaşacağımız belə, sual altında idi. Amma Azərbaycan idmançıları yüksək səviyyədə çıxış edərək, Avropanın hegemon idman ölkələrini geridə qoydular.

- Sizcə, bu Oyunlar Azərbaycana nə verdi və nə verəcək?

- Dünya ictimaiyyəti hələ də Açılış mərasiminin təsiri altındadır. Mən mərasimdə Avropa Olimpiya Komitəsinin bayrağını stadiona gətirən 8 Olimpiya çempionu ilə bir yerdə idim. Onlar Açılış mərasiminin Olimpiya Oyunları səviyyəsində olduğunu bildirdilər. Böyük Britaniya boksçusu Keti Teylor, fransız cüdoçu Lusi Dekoss, türkiyəli taekvondoçu Sərvət Təzəgül və digərləri təəssüratlarının bolluğundan susmaq bilmirdi.

Yarışdan əvvəl çox qarayaxmalar oldu. Bəziləri fikirləşirdi ki, nəyə lazımdır bu qədər pul xərcləmək. Amma bilmək lazımdır ki, çəkilən bütün xərclər Azərbaycanın təbliğatına və gələcək inkişafına hesablanmışdı. Tək Açılış mərasimində Azərbaycanın tarixi, mədəniyyəti, ümumilikdə bütün gücü dünyaya nümayiş etdirildi. Tikilən kompleksləri götürüb aparmadılar ki. Hamısı bizə qaldı də. Gələcəkdə idmançılarımız onlardan yararlanacaq. Ölkədə idmana maraq birə yüz artdı. Hər bir valideyn istəyər ki, onun da övladı İlham, Rəsul, Elvin, Toğrul, Rafael, Teymur kimi çempion olsun.

- Yunanıstanlı Olimpiya çempionu İlias İliadis də bizə müsahibəsində sonuncü dəfə 2011-ci ildə Bakıda olduğunu və keçən dörd il ərzində paytaxtımızın çox dəyişdiyini bildirmiş, fərqi hətta "yerlə göy qədər" deyə, müqayisə etmişdi. Yarışların təşkilatçılıq səviyyəsinin isə iştirak etdiyi Olimpiya Oyunlarından artıq olduğunu vurğulamışdı...

- Afina və London Olimpiadaları Bakı - 2015-in təşkilatçılığına heç yaxın dura bilməzdi. Atletlər kəndində elə bir şərait yaradılmışdı ki, xarici idmançılar ordakı xoş mənzərə ilə inanmıram bundan sonra hardasa rastlaşsınlar.

Bildiyimiz kimi, bir il sonra Braziliyanın Rio de Janeyro şəhərində növbəti Paralimpiya Oyunları keçiriləcək və siz böyük ehtimalla dördüncü dəfə dördilliyin zirvə yarışında iştirak edəcəksiniz. Bu Oyunlarla bağlı nə vədləriniz var?

- Ondan öncə bu ilin noyabr ayında Portuqaliyada Avropa çempionatı keçiriləcək. Hazırda qitə turnirinə hazırlaşırıq. Bundan sonra bütün diqqətimizi Rioya yönəldəcəyik. Həmişəki kimi, hər kəs məndən qızıl medal gözləyir. Amma deyim ki, bu o qədər də asan olmayacaq. Yeni güclü rəqiblər gəlib. Hər biri mənə başağrısı olacaq gücdədir. Onlarında arasında Braziliya, Kuba və Yaponiya cüdoçularını xüsusilə qeyd edərdim. İnşallah, əlimdən gələnin ən yaxşısını etməyə çalışacam.

- Cüdo üzrə Azərbaycan olimpiya yığması ilə də kifayət qədər yaxınsınız. Onlarla birgə təlim-məşq toplanışlarına qatılırsınız, yığmanın demək olar bütün üzvlərinin potensialına bələdsiniz. Onların turnirdə göstərdiyi uğursuz nəticəni nə ilə əlaqələndirərsiniz?

- Bu, idmandır. Belə hallar qaçılmazdı. Uğursuz nəticə bir yana qalsın, idmançılarımızın çoxu ciddi zədə aldı. Ən yüngül çəkidə gümüş medal qazanan Orxan Səfərovun aldığı zədə qarşıdan gələn dünya çempionatında onun iştirak etməməsinə gətirib çıxardı. Nicat Şıxəlizadə də ağır zədə aldı. Rüstəm Orucovdan hər kəs qızıl medal gözləyirdi, amma qolundan aldığı zədə elə ilk görüşdəcə onun turnirlə vidalaşmasına səbəb oldu.

- Bəs Elxan Məmmədovla Elmar Qasımov?

- Biz onların hər ikisindən də ən azı medal gözləyirdik. Alınmadı... Nə etmək olar...

- Bu turnirdə bir neçə gənc idmançımız, xüsusilə də Ayxan Tağızadə və Pərviz Bağırov böyük sürprizə imza atdı. Razılaşaq ki, ən nikbin idman azarkeşləri belə, onların qalib olacağını əvvəlcədən proqnoz etməzdi. Bu idmançıların sizinlə birgə "Neftçi" İdman Klubunda hazırlıq keçdiyini nəzərə alsaq, perspektivləri barədə fikirlərinizi bilmək maraqlı olardı; Sizcə, bu uğurun ardını Rioda gətirmək mümkün olacaq?

- Razıyam sizinlə. Onların nəticəsi həqiqətən də sürpriz oldu. Mən Pərvizlə Ayxanın gələcəyinə inanıram. Onların Rioda ən azından mükafatçılar sırasına düşəcəklərinə ümid edirəm.

Qeyd edim ki, Ayxanın atası da taekvondoçu olub. Hazırda paraktaekvondo millisinin baş məşqçisidir.

- Biz sizinlə start götürdüyümüz "Fəxri kürsü" rubrikası çərçivəsində bütün qonaqlarımıza ənənəvi olaraq belə bir sual ünvanlayırdıq; "Məşhur idmançılarmızdan kimlər sizə mənəvi dəstək olur?" Onların çoxu - xüsusən də gənc idmançılar ilk olaraq məhz sizin adınızı çəkirdilər. Maraqlıdır, bu dəstək nədən irəli gəlir?

- Çalışdığım qədər hər birinə dəstək olmağa çalışıram. Çünki mən də onların yaşında olanda bu dəstəyə ehtiyac duymuşam, nə demək olduğunu yaxşı bilirəm. Uşaq olarkən sumqayıtlı məşhur güləşçi, Azərbaycanın ilk Avropa çempionu Rövşən Hacıyev bizim hamımızın kumiri idi. O, bizə salam verəndə özümüzü dünyanın ən xoşbəxti sanırdıq. Onun hər məsləhəti, dəstəyi bizi fərəhləndirirdi. Nəyə görə biz də o sevinci yeniyetmə və gənc idmançılara yaşatmayaq? Axı bu onlara çox lazımdır.

Vaxtım və imkanım olanda hava limanına gedir, onların qarşılanma və yolasalma mərasimində də iştirak edirəm. Baxıram ki, bu onları çox sevindirir.

- Yaxınlarda belə bir xəbər yayıldı ki, Həcc ziyarətinə gedəcəksiniz...

- Bəli. Bu, mənim ilk ziyarətimdir. London Olimpiadasından sonra getmək fikrim vardı, amma müəyyən məsələlərə görə təxirə salındı. Həcc ziyarəti İslamın beş vacib şərtindən biridir. Bütün müsəlmanlara o torpaqları ziyarət etməyi arzu edirəm.

Sahib ƏSƏDBƏYLİ

Ədalət.- 2015.- 23 iyul.- S. 3.