Şərqin fəxri ulduzunun poetik abidəsi...

Şairlik ağır sənətdir, məsuliyyətli bir sahədir. Bu missiyanı öz üzərinə götürənlər, insan düşüncələrini və duyğularını saflaşdıran, zənginləşdirən cəfakeşləridir.

"Əsl sənətkarlar yaşadığı hiss və duyğularını bədii-poetik dilə çevirə bilənlərdir", - deyimi, imzasını mətbuatdan tanıdığım istedadlı şair olmaqla, həm də insanlıq istedalı bir yaradacı ziyalılıdır.

Bu günlərdə qələm dostumuz Asif Hacızadənin "Şərqin fəxri ulduzu" adlı Mehriban xanım Əliyevanın gördüyü işlərə işıq tutan, çox nəfis bir tərtibatla çap olunmuş kitabı ilə tanış oldum. "Apastrof" nəşriyyatında ofset üsulu ilə işıq üzü görmüş bu zərif kitaba görə bu kollektivə də bir səmimi oxucu minnətdarlığı düşür...

Kitabda ilkin olaraq əsərin qəhrəmanı xalqımızın sevimli övladı Mehriban xanım Əliyevaya həsr olunmuş lirik poema həsr olunub. Poema qoşma üslubunda yazılıb. Azərbaycan poeziyasında ilk belə təcrübə, poema nümunəsini gözəl şair, parlaq publisist, kimi yaddaş xatirəmizdə yaşayan, qələm dostumuz Səyavuş Sərxanlı yaratmışdı...

Klassik şeir növü olan qoşmanın hər dördüncü misrası şeir boyu qafiyələndiyi kimi bir tələbi də budur ki, sonuncu misralar eynilə, yazı boyu təkrarlanır. Bu yerdə çox böyük ustalıq tələb olunur ki, bəndləri tamamlayan son misra oxucunu yormasın, öz poetik deyimi-səslənişi ilə xoş övqat aşılasın.

Bu poema kitabın 11-ci səhifəsindən 30-cu səhifəsinə qədər məsafəni tutur. Hər hansı bir səhifəni ayrılıqda götürsək, bir səhifə ayrılıqda bir mahnı mətni kimidir. Ümumilikdə isə bu poema ürəklə, həvəslə və ilhamla yazılıb. Bu poema bütövlükdə bir poeziya çələngidir, desək fikrimizi daha dolğun çatdırmış olarıq.

Kitab bir neçə bölmədən ibarət olub Mehriban xanımın mədəniyyətimizin təbliğiylə bağlı gördüyü dünya miqyaslı işlərindən bir sıra fraqmentlər verilib. Milli Mədəniyyətimizin təbliğatı yolunda bir Fərhad fədakarlığı edən Mehriban xanımın heç bir iddası yoxdur. O, gördüyü mədəni-kütləvi işiylə xalqımızın qədim mədəniyyətini dünya xalqlarına tanıdır. Və bu xidmətiylə vətəndaşı olduğu ölkənin, nümayəndəsi olduğu millətin böyük bir mədəniyyət sahibi olduğunu fakt və sənədlərlə dünyaya çıxartmaqla bir daha təsdiqləyir.

Bütün poema boyu, müəllif əsər qəhrəmanının gördüyü böyük miqyaslı işləri sadalamır. Mehriban xanımın xeyirxah obrazı yaradılır və hər bəndin sonunda "Mehriban anasan, mehriban bacı" ifadəsiylə bitən misranın anlamı bir bədii-poetik təsdiq kimi səslənir...

Asif Hacızadənin bu poeması çox uğurlu alınıb və müəllif məramına-məqsədinə çatıb. Bir vətən qızının millətinə can yandırmasını sadə, lakonik bir dillə və çox böyük ustalıqla çatdırılması müəllifin bədii uğuru sayılmalıdır.

Poemanın tələblərinə tam cavab verən bu əsər dilinin səlisliyi, rəvanlığı ilə seçilməklə, müəllifin hər fikrinin məqamına düşürməsi də, ümumilikdə bu lirik poemanın oxunaqlı, qəlbə yatımlı olmasını təmin edilməsinə xidmət edir.

Bu tutumlu və son dərəcə səmimiyyətlə qələmə alınmış əsərdən fikrimizi əsaslandırmaq üçün misal çəkməli olsaq, bu halda yazını bütövlükdə vermək zərurəti yaranırdı. Çünki burda fikirlər, duyğularla elə cilalanıb ki, onları bir-birindən ayırmağa insaf yol vermir, lüzum görünmür...

Belə dəyərli kitabın araya, ərsəyə gətirilməsi və indiyənə kimi bu sahədə çap olunan kitablardan öz mövzu rəngarənliyi ilə fərqlənməyi, ilk növbədə Mehriban xanımın mədəniyyətimizi təbliğ etməsinin, dünya səviyyəsində tanıtmasının çox böyük övladlıq xidməti olduğunun oxuculara təqdimatı təqdirə layiq bir hal kimi diqqəti cəlb edir...

"Şərqin fəxri ulduzu" bədii-poetik və publilistik bir topludur. Kitabın ilk səhifəsində "Tarixi əsər və onunun tarixi missiyası" başlıqlı bölmədə görkəmli tənqidçi-ədəbiyyatşünas, filologiya elmləri doktoru Vaqif Yusifli yazır: "Şərqin fəxri ulduzu" poeması bu mövzuda yazılan digər nümunələrdən həm bədii tutumu, sənətkarlıq keyfiyyəti, həm də öz sanbalıyla, sözün müsbət anlamında seçilir, oxucunu elə ilk misralardan öz müsbət aurasına alır". Hörmətli V.Yusiflinin təkcə bu bir cümləsi A.Hacızadənin əsərinə bir açar rolunu oynayır.

Daha sonra toplunun yeni bölməsi gəlir. Bu bölmə-fəsil də publisistikanın çevik diliylə H.Əliyev Fondunun Prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoş məramlı səfiri, millət vəkili Mehriban xanımın "H.Əliyev Fondunun böyük uğurları" adlıyla daha sonra isə "Mənəvi Yüksəlişə xidmət edən nəcib missiya" bölməsi gəlir.

"Həyat yolu" fəsili isə görkəmli ortomoloq akademik Zərifə xanım Əliyevanın mənalı ömür yoluna həsr olunub.

Poeziya bölməsindən sonra, dörd bölmənin hər biri öz dolğunluğuyla və faktların diliylə verilməsi, yazıların bədii keyfiyyətini yüksəldən arqumentlərdəndir. Və ən nəhayət son 5-ci bölmə "Mehriban Əliyeva: Muğam və aşıq sənəti" bölməsi məzmun dolğunluğuyla bir könül xoşluğu yaradır. Muğamım sənətimizin klassik muğam və folklor üstündə bərqarar olmuş aşıq sənətimizin dirçəldilməsi, ölkəmizdə, keçirilən beynəlxalq festivallarla, eyni zamanda xaricdə, dünya miqyasında təbliği təqdim olunur. Bu iki musiqi mənəviyyat abidələrimizin inkişafına göstərilən yüksək qayğı və diqqətdən ürək dolusu söhbət açılır.

Azərbaycan və rus dillərində nəşr olunmuş bu qiymətli toplu qələm dostumuz, istedadlı şair-publisist Asif Hacızadənin oxuculara gözəl bir qələm hədiyyəsidir. Bu yerdə böyük yazıçımız C.Məmmədquluzadənin bir cümləlik fikri, kəlamı burada yerinə düşür: "Qələmin müqəddəs vəzifəsi xalqın rifahı naminə xidmət etməkdir". Bu mənada istedadlı yazar A.Hacızadə bu sanballı kitabıyla xalqına ürəklə xidmət edən Mehriban xanım Əliyevanın xeyirxah əməllərinə bir poetik abidə ucaltdığı anlamına gəlinir...

Nazim

Ədalət.-2015.-6 noyabr.-S.7.