"KÜRT TOYUĞUN "ZƏNG"İ"

Kiçik yaşlı uşaqlar üçün kitab

Azərbaycan oxucusu, xüsusilə "Ədalət" qəzetini daimi izləyənlər Salatın Əhmədlinin yaradıcılığı ilə tanışdılar. Salatın xanım məhsuldar çalışan, oxucularla tez-tez söz məkanında görüşən, onları özünün yeni kitağldarı ilə sevindirən müəlliflərdən biridir. Demək olar ki, yazıçı-publisist Salatın Əhmədli həm bədii əsərlərilə, həm də pubulisist yazılaryla günümüzün reallıqlarını, zamanın bizlərə diqtə etdiyi məqamları özünün fikir süzgəcindən keçirib bədii, publisist sözə çevirir. Bu da həm oxucunun zövqünü oxşayıb onun mənəvi zənginliyinə xidmət etməkdir, həm də bir yazıçı-publisisti özünün söz dünyasını cilalamasıdır.

Dəfələrlə onun barəsində yazılan yazıları, özünün müsahibələrini oxumuşam və hər dəfə də bütün yazılanlardan və deyilənlərdən bu nəticəyə gəlmişəm ki, Salatın Əhmədli bu gün böyük sözün xidmətində dayanıbdı. Ona görə onun hər bir yeni əsəri öz oxucuları tərəfindən maraqla qarşılanır.

Həmişə yaradıcılığının əsas gücünü, əsas ağırlıq mərkəzini gənc və yuxarı yaşlı təbəqə üçün kökləyən Salatın Əhmədli bugünlərdə işıq üzü görən kitabçasını kiçik yaşlılara bir növü hədiyyə edibdi. Ona görə "hədiyyə" sözünü xüsusi vurğulayıram ki, kitabın özünün tərtibatından onun bir bayram açıqlaması (otkritka) olduğunu təsəvvür etmək olar. kitabçanın üz qabığındakı uşaqların , toyuq-cücənin şəkli və bir də təbiət mənzərəsi dediklərimi əyni sübut edir. Kitabça "Kürt toyuğun "zəngi"" adlanır. Və bu kitabçada üç hekayə cəmlənibdi. Həmin hekayələrin birincisinin adı elə kitabçanın adıdı. İkincisi, "Məni bağlamasınlar", üçüncüsü isə "Ağacı kəsmək lazımdı" adlanır. Hər üç hekayənin qəhrəmanı kiçik yaşlı uşaqlardı. Yazıçı-publisist Salatın Əhmədli bu kiçik yaşlı uşaqların psixologiyasını, düşüncəsini, hadisələrə münasibətini peşəkarcasına, bir pedaqoq-psixolqoq kimi qələmə alıbdı. Hekayələri oxuyanda uşaqların məhz bu cür düşündüyünə rahatlıqla inanırsan. Hiss edirsən ki, məhz uşaq bu cür mühakimə yürüdə bilər. Əgər "Kürt toyuğun "zəngi""ndə hadisə bir zəngli saatla, daha doğrusu, onun düzgün qurulmamasından qaynaqlanırsa, mahiyyət etibarı ilə isə söhbət qıt toyuğun balalarına münasibətidi. Və bununla da ana-bala, valideyn-övlad münasibətlərini qabartmaq da çox sadə bir şəkildə öz ifadəsini tapır. Kiçik yaşlı uşaqlar məhz toyuğun öz balasını necə yemlədiyini izlədikcə özlərinə valideynlərinin münasibətini də ədyərləndirməyə başlayırlar. Həmçinin saat zənginə oyanmağın zərurətini də dərk edirlər. Buradakı nənə obrazı da uşaqların bu anlayışını istiqamətləndirir. Özünün izahları ilə onları bir az da bilgiləndirir.

Müəllif digər iki hekayəsində də kiçik yaşlı uşaqların məhz birinci hekayədə olduğu kimi, dünya görüşünü, düşüncə tərzini qələmə alır. Tutaq ki, "Lalə" adının həm bir qızın, həm də bir gülün timsalında sinonimini verməklə "gedib lalə yağacağam" fikrinə qarşı tərəfin münasibətini elə həssaslıqla açıqlayır ki, oxucu, yəni kiçik yaşlı uşaqlar bunu qəbul etməkdə, anlamaqda çətinlik çəkmirlər. Və nəhayət, sonuncu hekayədə də ağacların, bütvölükdə təbiətin insan həyatı üçün önəmi diqqət mərkəzində saxlanılır. Ağacların küləyin qarşısını kəsdiyini, onun meyvəsinin, gözəlliklərinin insana faydasını qələmə alan müəllif bu hekayəsində də özünün əvvəlki üslubuna sadiq qalır.

Hər üç hekayəni oxuyub başa vurandan sonra bu məntiqi nəticəyə gəlmək olar:

- Həqiqətən uşaq dünyası maraqlıdır və bu maraqlı dünyanı ədəbiyyata gətirmək, hekayəyə çevirmək də təbii ki, həmin marağı düyan, onu bədiləşdirməyi bacaran yazçının peşəkarlığıdır. Düşünürəm ki, Salatın Əhmədli özünün bu hekayələriylə kiçik yaşlı oxucularımızı sevindirməyi bacarıb.

Ədalət.-2017.-13 aprel.-S.4.