"Şeirdə kədərin dozasını artıq edirəm"

Gənc yazarlardan bir çox tanınmış, istedadlı imzalar var. Onlardan biri də Şəhanə Müşfiqdir. Şəhanə xanım ədəbiyyatı uşaqlıdan sevib, kitabların içində böyüyüb. Onunla yaradıcılığından, poeziyadan, bir az da futboldan söhbət etdik.

Adalet.az gənc yazar Şəhanə Müşfiqlə müsahibəni təqdim edir:

-Şahanə Müşfiq. Maraqlı adınız var. Müşfiq təxəllüsü gözəl şairimiz Mikayıl Müşfiqləmi bağlıdır?

- Dolayı yolla onunla bağlıdır. Əslində isə Müşfiq atamın adıdır. Babam ədəbiyyat müəllimi olduğundan, bir oğluna Mikayıl Müşfiqin şərəfinə Müşfiq adı, digər oğluna isə Abdulla Şaiqin şərəfinə Şaiq adını qoyub.

-Ziyalı ailədə doğulmusunuz. Uşaqlığınız kitabların içində keçib?

-Uşaqlığıma səyahət etsək elə məni kitabların içində tapmaq olar. Ziyalı ailədə doğulmuşam. Anam müəllimə, atam isə neftçidir. Gözümü açandan evimizdə kitab görmüşəm. Hətta bir dəfə zarafatyana sosial şəbəkədə belə bir status yazmışdım ki, körpə uşaqların boğazında çöp qalar. Hansısa meyvənin tumu, oyuncaq nəsə bir şey. Mənim boğazımda cəmi bir dəfə çöp qalıb. O da ki kitab vərəqi olub. Ağlağan, çox nadinc uşaq olmuşam. Məni sakitləşdirmək o qədər də çətin olmayıb. Deyilənə görə, bir tək kitablarla sakitləşirmişəm. Düzdü, uşaq kitab nədi hardan bilir?! Yəqin ki, vərəqlərin sehri elə o vaxtdan özünə cəlb edirmiş.

Uşaqlığım əslində maraqlı keçib. Tək fərq ondan ibarət olub ki, məsələn, bütün uşaqlar gözləyərdilər ki, yayda dərslər bitsin və oyuna başlasınlar. Ancaq mənim yayım da, qışım da kitabların arasında keçib. Beşinci sinfi bitirəndə mən artıq altıncı sinfin proqramından xəbərdar olurdum, yəni oxuyurdum.

-Bildiyimə görə iki univertsitet bitirmisiniz. Təhsilə niyə bu qədər çox önəm verirsiniz?

-Təhsilə önəm deyəndə ki, əslində bu şüurlu alınmış qərar deyil. Ədəbiyyat mənim üçün sənət olmaqdan çıxıb, həyat tərzinə dönüb. Böyüyəndə kim olacaqsan sualına filoloq, jurnalist, ədəbiyyatçı bu cür cavablarım hazır idi. Ədəbiyyatı sadəcə diplom aldım atdım evə və getdim işimin dalınca kimi düşünməmişəm. Mən ədəbiyyatı sırf ədəbiyyatşünaslıqda hər hansı bir səviyyəyə gəlib çıxmaq üçün seçmişəm. Ona görə də bakalavr təhsilimi Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində bitirdikdən sonra Qafqaz Universitetində magisturatura təhsilini aldım. İndi təhsilə ara verməyim sadəcə işlə bağlıdır. Bir-iki ildən sonra özümü hazır hiss edəndə yenidən təhsilə qayıdacam. Doktoranturanı oxumaq və sonra elmi ad üçün müdafiə etmək fikrim var. Ətraf aləmi heç vaxt düşünməmişəm. Məni maraqlandıran ancaq kitablar olub.

-Şeir yazmağa nə vaxtdan başladınız?

- Desəm ki, uşaqlıqdan şeir yazıram, bəlkə də şablon səslənəcək. Ancaq həqiqət budur, təəssüf ki. Nə vaxtdan yazdığımı konkret deyə bilmərəm, çünki özüm də ciddi yanaşmırdım, həmişə gizlədirdim. İlk dəfə şeirim və məqaləm 8-ci sinifdə oxuyanda "Qönçə” adlı məktəb qəzetində çıxıb. "Qarabağ” adlı şeir idi. Ondan sonra 10-cu sinifdə oxuyanda iki şeir dəftərimi cırıb atdım və "mən bir daha yazmayacam”-deyə özümə söz verdim.

- Bəs bunun səbəbi nə idi?

- Konkret səbəb deyə bilmərəm. Bunu niyə etdim heç özüm də bilmirəm. Bəlkə də illər keçdikcə, daha çox ədəbiyyat oxuduqca öz yazdıqlarım özümə xoş gəlməməyə başlamışdı.

- Yenidən necə oldu yazmağa başladınız?

- Bəli, söz vermişdim və bu sözümü dörd il tuta bildim. BDU-nun II kursunda oxuyanda yenidən yazmağa başladım, ancaq bu dəfə nəsr yazırdım, şeir yox. Bunun nəticəsində III kursda oxuyanda, yəni 2013-cü ildə Xalq yazıçısı İsa Hüseynovun (Muğanna) qızı Sevinc Muğannanın və ailəsinin dəstəyi ilə ilk kitabım "Qaranlıqlar günəşi” işıq üzü gördü.

-Şeirlənizin qırmızı xətti ayrılıq, əlvida, kədərdir. Yaradıcı insan bir az işıqlı olar. Niyə bu qədər sentimentalsınız?

- Deməzdim ki, sentimentalam. Ayrılıq, əlvida dediyimiz həyatın gerçəyidir. Bu həyatın özü də sonda ayrılıq deyilmi ki? Mən sadəcə realistəm. Doğrudur, bəzən hisslərin təsiri ilə kədərin "dozasını artıq edirəm”. Bunu da yəqin oxucular bağışlayar. Həmişə gülmürük ki, arada ağladığımız da olur (gülür). Amma bunu da deyim ki, əgər hekayələrimlə tanışsınızsa, görmüsünüz, hekayələrimin çoxu nikbin əhval-ruhiyyədədir.

-Həm hekayə, həm şeir, həm də jurnalistika. Hansı sahədə özünüz olursunuz?

- Hisslərimin ifadəsində bəzən şeir daha çox köməyimə çatır. Amma fikirlərimi və demək istədiklərimi hekayədə, essedə daha rahat deyirəm, qəlib yox, sərhəd yox, nəsr geniş üfüqdür. O ki qaldı jurnalistika, onda da yenə də mənəm. Çünki jurnalist fəaliyyətim də bilavasitə ədəbiyyatla, mədəniyyətlə bağlıdır.

-Filologiyanı bitirmisiniz. Özünüz də deyirsiniz ki, ədəbiyyatşünas olmaq istəyirsiniz. Bəs jurnalistikaya gəlişiniz necə oldu?

- Bayaq da qeyd etdiyim ki, jurnalistika da filologiya kimi uşaqlıq arzularımdan biri idi. Həmişə ona can atmışam. İndi isə "525-ci qəzet”də mədəniyyət müxbiriyəm. İşimi sevirəm. Mənən, ruhən dinclik, rahatlıq tapıram sanki. Bunun üçün qəzetin baş redaktoru, şair Rəşad Məcidə minnətdaram. Rəşad müəllim hər zaman istedadlı gəncləri qiymətləndirməyi bacaran bir şəxs olub. Onu tanıdığım 4-5 il ərzində hər zaman dəstəyini hiss etmişəm. Həm də Rəşad müəllimin mənə inamını, güvənini hiss edirəm. Buna görə də var qüvvəmlə bu inamı doğrultmağa çalışıram. Bundan sonra da həmişə belə olacaq.

-Şeirləriniz kədərli olsa belə özünüz şən, pozitiv, sosial, aktiv görünürsünüz...

- Bunu deyən birinci adam deyilsiniz, inanıram ki, sonuncu da olmayacaqsınız. Bəli, çox şən, aktiv insanam. Bu, ta uşaqlığımdan belə olub. Bir yerdə oturmaq mənlik deyil. Mütləq hərəkətdə, fəaliyyətdə olmalıyam. Gülməyi sevirəm. Gülmək üçün mütləq səbəb tapıram, əgər yoxdursa, özüm üçün səbəb yaradıram. O ki qaldı şeirlərimə... Hər insanın bizə görünməyən, hər kəsdən xəbərsiz gizli bir dünyası olur. Hansı ki, insan yalnız zamanlarda o dünya ilə, özü-özü ilə baş-başa qalır. O dünyada nələr olduğunu kimsə bilə-bilməz. Bəzən həmin zamanların övladı- şeirlər doğulur. Amma bütün hallarda gülməyə davam (gülür).

-Bizim şairlərdən kimləri sevirsiz?

- Nə bizim, nə də ümumiyyətlə dünya ədəbiyyatında konkret ad çəkib, bəyənirəm və ya bəyənmirəm dediyim şair, yazıçı yoxdur. Bəyəndiyim əsərlər, şeirlər var sadəcə. Məsələn, Eldar Baxışın "Sərçə balası” şeiri hər eşitdiyimdə heyrətə düşdüyüm bir şeirdir. Əli Kərimin "Daş”, Ramiz Rövşənin "Darıxır”, Salam Sarvanın "Bağışla otağım tör-töküntüdür”, Musa Yaqubun "Bu dünyanın qara daşı göyərməz”, "Özünə öyrətmə məni”, Ramiz Qusarçaylının "Qurudub göndərmə bənövşələri”, "Azərbaycan bayrağı”, Rəşad Məcidin "Bir də gəlməyəcək”, "Qəfil yağış”, Qəşəm Nəcəfzadənin "Sənə qış paltarı alıram indi”, "Vətən” və başqaları... Siyahını beləcə uzatmaq da olar. Şeirdə heç zaman dərin fəlsəfi, psixoloji, dramatik qatlar axtarmıram, ən çox da səmimi şeirləri sevirəm.

-Səhv eləmirəmsə futbola da marağınız var. Deyəsən, "Qalatasaray” azarkeşisiniz...

- Doğru bilirsiniz. Futbol fanatıyam, davamlı izləyirəm desəm mübaliğə etmiş olaram. Amma ta uşaqlığımdan "Qalatasaray”ın azarkeşiyəm. Bütün oyunlarını izləmək imkanım olmasa da, futbol fanatı qardaşımın hesabına məlumatım olur. Bu sevginin yaranması haqda "Qalatasaray və sevgi” adlı hekayəm də var. Hər şey sadəcə uşaq marağından yaranmışdı. Uşaq olanda dayım və atam gecələr futbola baxırdılar. Bizi isə yaşımız az olduğundan yatmağa göndərirdilər. Qadağalar da şirin olar axı. Gecə futbol oyunlarına baxmaq bizə qadağan olunmuşdu deyə maraqlı gəlirdi. Ailəliklə "Qalatasaray”lıyıq.

-Sonda, yeni kitabınız nə vaxt çap oluncaq?

- İlk kitabımın çapından dörd il keçib. Düşünürəm ki, artıq zamanıdır. Həm də şeir kitabım yoxdur. Şeirlərimi bir yerə yığmışam, redaktəsi və dizaynı da hazırdır. Sadəcə müəyyən səbəblərdən nəşr işini dayandırmalı oldum. Allah Kərimdir, ümid edirəm ki, yaxın zamanlarda çap olunar.

Ədalət 2017.- 2 iyun.- S.4.