Son nöqtə

Hər şey hədərmiş...

Bu gün də, bu həftə də,

bu şeirin sonluğuna

bir azdan qoyacağım nöqtə də.

Bu siqarın tüstüsü,

bu qapının cəftəsi,

bu divarın güzgüsü, bu çiçəyin ətri də;

o çərtdiyin qələmin,

o yırtdığın dəftərin

əyri-üyrü cizgisi, qara-qura xətti də -

hər şey, hər şey hədərmiş...

Ən qısa şeir də,

ən uzun nəsr də,

ən yorucu şəhər də,

ən üzücü fəsil də bitərmiş.

Yetərmiş,

gec-tez sona yetərmiş

min birinci gecə də,

min ikinci küçə də;

yorulduğun o döngə,

burulduğun bu tin də,

oturduğun o kətil, yatdığın bu mitil də...

Heç bir fərqi yoxmuş

gecin, ya tezin;

Heç bir sirri yoxmuş

gedər-gəlməzin -

gedənlər

bir daha gəlməzmiş demə,

gələnlər gedərmişg

hər şey hədərmiş.

Sevgi dedikləri

bir qara həvəsmiş, bir qara qanmış;

Ömür dedikləri

bir quru nəfəsmiş, bir quru canmış...

O da buracanmış,

bura qədərmiş...

hər şey hədərmiş.

İtərmiş

hər şeyin mənası,

Kədərmiş

əvvəli, sonrası.

Günü günə calasan da

gün çatmayan ötən günlər;

əl çatmayan,

ün yetməyən

bütün aylar, bütün illər

unudulub gedərmişg

hər şey hədərmiş.

Hər şey alın yazısı,

hər şey qədərmiş -

keçdiyin yol

seçdiyin yol deyilmiş;

seçdiyin yol

keçdiyindən betərmiş...

P.S.

Hədər olmayan

yalnız bircə sözdü, bircə sətirdi -

o da nə yazılmış, oxunmuş nə də;

Qalan hər şey hədərdi -

son nöqtənin önündəki bu misra,

bu misranın sonundakı nöqtə də...

Uvertüra

Nə çoxdu dünyada şeir yazanlar -

bir deyil, yüz deyil, min deyil, atam.

Şairin şerinə qəbir qazanlar

bir deyil, yüz deyil, min deyil, atam -

şeirlər yazıram çap olunmasın!

Şairlər dünyanın dərdini yazar,

dərdlər tapışarlar, arxalaşarlar;

Hər şeir şairin qəbrini qazar:

islam qəbirləri - Nəsimiləşər,

ispan qəbirləri - Lorkalaşarlar...

Hadilər içinin dərdini yazar,

dərdlər üzə çıxar, adiləşərlər;

Hər şeir Hadinin qəbrini qazar -

qəbirlər bir ucdan Hadiləşərlər...

Nazimlər yurdunun dərdini yazar,

şarkılar Nazimin farkına enməz;

Şarkılar Nazimin qəbrini qazar -

və Nazim Gülhanə parkına dönməz,

yurduna qayıtmaz, barkına dönməz...

Şeirlər yazıram çap olunmasın -

sən mənim halıma acıma, dostum!

Son şair asılar sonuncu dəfə,

son şair soyular... yenə də əbəs!

Yenə də açılar sonuncu dəfə

sonuncu şairə sonuncu məhbəs!

Çeynəyə-çeynəyə sonuncu şair

sonuncu dərdini... ölər acından;

Göynəyə-göynəyə sonuncu şair

asılar şeirinin dar ağacından!

Öz dərdim, öz yasım özümə bəsdir,

doğmaca göz yaşım gözümə bəsdir;

qanımın qarası üzümə çıxıb,

qələmin qarası sözümə bəsdir -

şeirlər yazıram çap olunmasın!

Daşın tanrısı var - uludan ulu,

göyün durnası var - qəribdən qərib;

qulun tanrısıyam, tanrının qulu! -

hər gecə ümidlə yerimdən durub

şeirlər yazıram çap olunmasın!

Sən mənim halıma acıma, dostum:

oxudum gecəmin tənhalığına;

oxudum anama-bacıma, dostum,

oxudum məhbəsin qaranlığına.

Oxudum içimdə lap xısın-xısın,

Bir dəfə yazmışdım, min dəfə pozdum!

Şeirlər yazıram çap olunmasın -

Sən mənim halıma acıma, dostum!..

AT SEVGİSİ

Mən səni ot kimi sevirdim onda,

Sən də vurulmuşdun mənə at kimi;

Qaranlıq otağın şam işığında

Sevişə bilmirdik ər-arvad kimi.

Mən sənə baxırdım yaşıl çəməntək -

Ürəyim axırdı otlamaq üçün;

Əlimiz qalxmadı şamı söndürək,

Qalxdıq sönən şamı odlamaq üçün.

Mən səni qadıntək sevmirdim axı,

Yamyaşıl yamactək tapırdım səni;

Ağzım sulanırdı... at kimi baxıb

Ot kimi gözümə təpirdim səni.

Maşından, uçaqdan bab olmaz bizə,

Qanımız yaramır mühərrik üçün;

Hələ çox cavandıq onda deyəsən -

Sən arvadlıq üçün, mən ərlik üçün.

Atıl min belimə, min atlan bir az -

Səninlə dünyanı hərlənim, dedim;

Sən mənim üstümdə arvadlan bir az -

Mən sənin altında ərlənim, dedim...

...Şamı sönmüş evin girəcəyində

Səni hürkütməsin bu yanıq iyi;

Bir ovuc külümü at pəncərədən,

Unut bir bədənlik o sür-sümüyü...

Mən səni qadıntək sevmirdim onda -

Mən sənə baxırdım gözəllik kimi;

Şam kimi yanmadım, sənin yolunda

Yandırdım özümü üzərrik kimi...

QARAÇI QIZ

Qara saçlar - kim oxşayar?!

Qəmli gözlər - kim acılar?!

Bu nə gəzim diyar-diyar,

Nə köçhaköç, qaraçılar?!

- Çocuq körpə, nənəm qarı,

yenə hara?! - Qışlamağa.

...Qaçır kəndin uşaqları

itlərini daşlamağa.

- Bu atımız, arabamız

qoşulmağa, çatılmağa;

Olmadı bir xarabamız

qaxılmağa, oturmağa...

...Daş yolları, toz yolları

Atlar, itlər ötüb-gedər...

Aman tanrı! Aman tanrı!

Ürəyimdə bu nə kədər?!

Bu nə kədər ürəyimdə?!

Nə vurğunluq qaraçıya?!

Hərdən gəlir gülməyim də

Bu ağrıya, bu acıya...

O nə baxış, qaraçı qız?!

O nə şirin bir inləyiş?!

Qıçın sınsın sənin, payız!

Bu nə gəliş?! Bu nə gediş?!

Tənhalıq

Gecə yaman ağır sayır,

Kədər kimi fağır sayır?

Bu ürəyim nə sızlayır

Bir tifil yetimçə kimi.g

Həsrətin diddi bağrımı,

Görən məni qarğadı?

Kim sapladı bu ağrını

Ürəyimə xəncər kimi.g

Cöldə külək inildəyir,

Ürəyimi süngüləyir,

Bu it harda zingildəyir

Döyülmüş dilənçi kimi.g

Ömür sanki bir anlıqdı,

Bu hansı gün, hansı çağdı?

Bütün dünya qaranlıqdı

Daxmamızın küncü kimi.g

Bu yatağın dad içindən,

Hünərin var yat içində!

Ölümmü fəryad içində,

Bir kimsəsiz kəndçi kimi.g

Dəniz

Anam dəniz,

məni bir gecəlik ovudarsanmı -

ağrımı-acımı yuyub tərtəmiz

sel kimi, su kimi axıdarsanmı?

Sonam dəniz,

sökəcək içimi bu pıçıltılar -

öpdüyüm saçların kövrək eşqinə

bircə yol ömrümə qayıdarsanmı?

Tanrım dəniz,

üz qoyub öpərəm bu qayaları -

bircə misralığa

Müşfiqi, Nazimi oyadarsanmı?

Sonum dəniz,

Bir qarış uzaqda ölən deyiləm;

Aparırsan apar səssiz-səmirsiz -

Getsəm, daha bir də gələn deyiləm...

Qarabağ qoşması

Sinəsində çalın-çarpaz dağları,

Çalın dağlar, çarpaz dağlar - bizimdir!

Ötən günə gün calayıb ağlarıq,

Gün çatmayan ötən çağlar - bizimdir!

Kim ağlayıb ağlamaqdan yoruldu?

Ayıbına, tamahına kor oldu?

Ölən bizdən öldü, bizdən qırıldı,

Ölmək üçün qalan sağlar - bizimdir!

Xanın səsi burda hava bağlamaz,

Dərd üstündən bir də dəva bağlamaz,

Ağacında leylək yuva bağlamaz,

Nə zaman ki yuva bağlar - bizimdir...

YANVAR GECƏSİ

Qar.

Qarlı gecənin sonsuzluğu qar.

Qar.

Qarlı küçənin sənsizliyi qar.

Uzağa çəkilmiş göy üzü yerdən,

Qaranlığın içi dərddi, qubardı;

Qartımış gecənin üfüqlərindən

Sonuncu qatar da ötdü, qurtardı...

Və qaldı dünyada bircə pəncərə -

Onu da duymamaq, sevməmək olmur;

Ölü duasıtək uzanır gecə -

Dərdi qaş-gözlə də söyləmək olmur.

Qar. Qarlı gecənin sonsuzluğu qar,

Qaranlıq küçənin sənsizliyi qar...

Allah, bu həsrətin insafı harda -

Bu daxmanın içi qəbirdən də dar?!

Qar. Qaranlıq gecə. Qarlı küçə. Qar.

Sənsiz ölmədiyim bir də bu yanvar...

QAYIĞI YELKƏNLİ DƏNİZ

Dalğaları cinni dəniz,

Qağayısı kinli dəniz!

Məni də al qayığına -

Qayığı yelkənli dəniz!

Qayığına al məni də,

lal məni də, kar məni də,

Apar, apar, sal məni də

bu sahildən o sahilə...

Baş qoyaram ayağına,

Ayazına, soyuğuna,

Məni də al qayığına -

Qayığı yelkənli dəniz!

Ovsunundan çıxammıram,

yosununa baxammıram,

Suya dönüb axammıram

bu sahildən o sahilə...

Boylandıqca qaşdan-qaşa,

Daşa döndüm başdan-başa,

Başım dəydi daşdan-daşa -

Qayığı yelkənli dəniz!

Əlin yox əl üzüb gedəm,

bezib gedəm, küsüb gedəm,

Gəmin də yox üzüb gedəm

bu sahildən o sahilə...

Dərdinə həmdəm olaram,

məni də al qayığına;

Qağayına yem olaram,

yem olaram balığına...

Amma hanı?

Qulağı yox,

qağayısı, balığı yox,

sularında qayığı yox -

nə yelkənli, nə yelkənsiz...

Hər nəyi varsa, budu bu,

qoxusu budu, dadı bu;

göz yaşımdı, şor sudu, su -

qumlu, qumsuz, çənli, çənsiz...

Məni də yoracaq belə,

səni də yoracaq belə,

yenə də duracaq belə -

mənli, mənsiz, sənli, sənsiz...

Mahir N. Qarayev

Ədalət.- 2018.- 19 iyul.- S.7.