Romanlarındakı qorxunc
hadisələri həyatında yaşayan
yazıçı
Aqata
Kristi - detektiv roman pərəstişkarlarının
yaxından tanıdığı
bir addır. Özündən geriyə
tam 66 roman və 150 qısa
hekayə buraxan məşhur yazıçının
həyatı da eynən romanları qədər sirlidir…
Adalet.az Aqata Krsiti
haqda bilinməyən məlumatları oxuculara təqdim edir.
Oxumağı 5 yaşında öz
başına öyrəndi
Aqata Kristinin
anası, qızının
erkən oxumasını
istəmirdi, baxmayaraq ki, özü də ədəbiyyatı
çox sevirdi. Evdə
atasından dərs alan Aqata,
dərs fasilələrində
xeyli sıxılırdı
və 5 yaşına çatmamış, oxumağı
özü öyrəndi.
Gələcəyin kitab
qurdunun ayaq səsləri...
O, bir əczaçı idi
Əczaçılıq imtahanını keçən
Aqata, I Dünya Müharibəsinin ardından
xəstəxanaya bağlı
bir hospitalda çalışdı. Onun zəhərli qarşımlar
haqqında çoxlu miqdarda bilgini açıqlayan mühüm
bir məlumatdır! Kristinin zəhərlərə
olan bağlılığı,
Katrin Harkupun yazdığı A is for Arsenic: The Poisons og Aqata
Kristi adlı bir kitaba da mövzu
olmuşdur.
Yazarlığa şeirlə başladı
İlk çap
edilən mətni şeirdi və o vaxt 11 yaşındaydı. Şeir Londondakı
bir qəzetdə yayımlandı.
1926-cı Kristinin həyatında
ən çətin illərdən biri oldu. Məhz bu ildə o
sirli şəkildə
yoxa çıxmışdı,
onun anası rəhmətə getmiş,
qardaşı isə narkotiklərdən asılı
vəziyyətə düşmüşdü.
Bu zaman onun
"Rocer Ekroydun qətli” romanı naşirlərin xoşuna gəlməmişdi. Bütün bunlardan
sonra Aqata yoxa çıxır və onu uzun
müddət axtarırlar.
Hətta
onu tapmaq üçün digər bir britaniyalı detektiv yazıçısı
Artur Konan Doyla müraciət edirlər.
Bir müddətdən
sonra Aqatanı kiçik bir sanatoriya şəhərciyində
tapırlar. Burada o özünü Tereza Nil kimi təqdim edibmiş. Onun yaddaşı çox pis şəkildə pozulmuşdu:
o ərini güclə
xatırlayır, qızının
adını isə ümumiyyətlə xatırlamırdı.
Öz doğma bacısını
isə yalnızca bir neçə gündən sonra tanıya bilmişdi.
Kristinin sözlərinə görə,
o uşaqlıqdan gəncliyinə
qədər eyni yuxunu görürdü. O daim yuxuda əlləri qabar-qabar, üzü isə dəhşətli ifadəyə malik bir insanı görürdü. Aqata onu
Qatil insan adlandırırdı, lakin
o yuxuda heç vaxt bir dənə
də olsa qətl törətməmişdi.
İldə iki ya da üç kitab yazardı
Onun ən çox oxucuya ulaşan yazıçılardan
biri olmasına təəccüblənməməli. Geriyə ondan
66 detektiv roman və
14 hekayə qaldı.
Aqata Kristinin
müəllifi olduğu
əsərlər 2 milyarddan
artıq nümunədə
satılmış və
dünyanın 103 dilinə
tərcümə edilmişdir. O Böyük Britaniyanın
simvollarından birinə
çevrilib. Onun əsərləri
İncil və Şekspirin əsərlərindən
sonra ən çox satılan əsərlər hesab olunur.
Dünyanın ən uzun müddət səhnələnən
oyunun yazarı da özüdür
Aqata Kristinin "Siçan Tələsi” adlı cinayət romanı əvvəlcə kiçik
bir radio teatrı olaraq başladı, daha sonra tarixin
ən uzun müddətə səhnələnən
tamaşasına çevrildi.
Tamaşa, 2012-ci ildə dodaq
uçuqladan bir sayıya, 25 min performansa çatdı.
Həyatı boyu yüzdən
çox dəftər
tutdu
Davamli fikirlərini
bir kənara not etdiyi və ətrafında eşitdiyi
danışıqları yazdığı
bilinirdi. Həyatı boyunca tutduğu
deyilən 100-dən çox
dəftərdən 73 dənəsi
zamana meydan oxudu və günümüzə
qədər çatdı.
Romanlarını təkrar oxumaqdan
çəkinməzdi
Çoxu yazar, bir dəfə
çap edilkdən sonra öz yazdıqlarına
göz atmağa belə dözə bilmədiklərini deyərlər
sizə. Artıq iş işdən keçəndən sonra öz mətnlərinə
tənqidi bir redaktor gözüylə baxmanın verdiyi acı böyükdür.
Amma
Kristi o yazıçılardan deyildi. Öz romanlarını təkrar oxumasıyla bilinirdi. Ən sevdiyi romanı
soruşulanda aralarında
birini seçə bilməmək məsələsində
digər yazıçılarla
bənzərliyi olduğu
deyilə bilər.
Ədalət 2018.- 12 may.- S.11.