Bütöv Azərbaycana uzanan ömür yolu

Şəxsiyyətinə və qələminə xüsusi rəğbət bəslədiyim dostum, tanınmış jurnalist, Hərbi Jurnalistlər Birliyinin sədri, "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, "Bütöv.az" və "Ordum.az" saytlarının təsisçisi, Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri QSC-nin İnformasiya Proqramları studiyasının direktor müavini Tamxil Ziyəddinoğlu ilə tanışlığımızın tarixi 22 ili üstələyir. Yenə də doğma televiziyamızda eyni kollektivdə çalışırıq. Bir-birimizə qarşılıqlı hörmətimiz ümmandır desəm, qətiyyən yanılmadığıma əminəm. Bu günlərdə dostum nübar kitabının ilk nüsxələrindən birini mənə hədiyyə edəndə qəlbən sevindim. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100, "Bütöv Azərbaycan" qəzetinin nəşrə başlamasının 10 illiyi münasibətilə işıq üzü görən "Güllə səsinə açılan qapı" kitabı Tamxil Ziyyədinoğlunun jurnalistlik fəaliyyətinin aynasıdır. Məncə, dostumun 2018-ci ildə 60 yaşının tamam olmasını da bura əlavə etsək, bu kitabın əsl dəyəri öz yerini tam dolğunluğu ilə almış olar. Ədalət naminə, həmin kitabın araya-ərsəyə gəlməsinin təşəbbüskarı və böyük zəhmətə qatlaşan Sevda Mikayılqızına da bu məqamda Tamxilin dostları adından xüsusi təşəkkürümüzü yetirməyimizi özümün mənəvi borcum bildim. İndi isə keçid alaq fəsillərin şahı yazda dünyaya göz açan, 60 illik ömründən və 30 ilə yaxınlaşan yaradıcılığından bahar ətri əskilməyən bu qələm əhlinin yeni kitabının məziyyətlərinə.

Bəri başdan deyim ki, "Güllə səsinə açılan qapı" kitabı sözün birbaşa anlamında əsl vətəndaşlıq, yüksək mənəviyyat dərsliyidir. Hələ 3 yaşında ikən doğma dədəsindən at minməyi öyrənən, 15 yaşında ondan halallıq dərsi alan Tamxil Ziyəddinoğlu Dədə Qorqud timsallı atasından qorxmazlıq, əyilməzlik, dürüstlük, təəssübkeşlik, səxavətlilik, dosta sədaqət, zəifə qahmar çıxmaq və daim haqqa tapınmağın sirlərini də birər-birər layiqincə əxz edib.

Azərbaycan bayrağını Tanrının millətimizə ən böyük ərmağanlarından biri kimi dəyərləndirən babası bu mənəvi ucalığına görə güllələnəndə Tamxilin göz yaşlarına imkan verməyən, məğrurluq heykəli ucalığındakı anası ona Bütöv Azərbaycana doğru cığırı göstərərək xeyir-duası ilə yola salıb. Özü demişkən, odur ki, 60 ildir yol gedir, 60 milyonluq "zərrələr"inə qovuşmaq, bütövləşmək üçün. Əslində, "Güllə səsinə açılan qapı" kitabı onun üzərinə düşən bu şərəfli işin öhdəsindən gəlmək yolunda ötən illərdə nələrə qatlaşdığına, əzizləri və milləti qarşısında alnıaçıq olduğuna dəlalət edən dəyərli və dolğun hesabatdır. Bu baxımdan müəllifin 1991-ci ildə qələmə aldığı "Didərgin" muzey, yaxud" adlı qəbildən yazıları onun Azərbaycanın mütləq bütövləşəcəyinə qəti inamından qaynaqlanır. Həmin yazıda Qərbi Azərbaycanın Qafan rayonunun Müsəlləm kənd 8 illik məktəbinin müəllimi Bəxşeyiş Aləmşahovun ermənilərə göz dağı olaraq bu təhsil ocağında 1985-ci ildə yaratdığı tarix-diyarşünaslıq muzeyindən və 1988-ci ildə həmkəndliləri kimi doğma el-obasını tərk etmək məcburiyyətində qalarkən bu qəhrəman eloğlumuzun həmin muzeyin bütün eksponatlarını, o cümlədən, tarixi yaddaşımıza şahidlik edən ağır daşları belə kəndçisi, sürücü Sərvərin köməyilə qeyri-insani, saysız-hesabsız çətinliklərə sinə gərərək məskunlaşdıqları Sumqayıta gətirmələrindən təfərrüatı ilə söhbət açılır. Tamxil Ziyəddinoğlu Bəxşeyiş Aləmşahovun, eləcə də, bu boyda böyük ürək, mənəviyyat sahibi olan neçə-neçə şəhidlərimizin və Vətənimizin digər layiqli övladlarının timsalında (kitabda bu silsilədən xeyli önəmli, ibrətamiz yazılar da əksini tapıb) Bütöv Azərbaycan məramımızın mütləq reallaşacağına zərrəcə şübhə etmir. Kitabda Azərbaycanın bütövləşməsi yolunda qara daşa çevrilən, məmləkətimizin ötən iki əsrdə paramparça olmasına rəvac verən "Kürəkçay" müqaviləsinin (213 il əvvəl imzalanıb) acı nəticələrindən geniş söhbət açılır, Cənubi Azərbaycanı azad etmədən ölkəmizin və Türk dünyasının bütövləşməsinin qeyri-mümkünlüyü dönə-dönə qabarıq şəkildə vurğulanır.

Müəllifin 1988-ci ildə və ondan əvvəlki dövrlərdə soydaşlarımızın Qərbi Azərbaycanda təkrar-təkrar məruz qaldıqları məhrumiyyətlər, Milli Azadlıq Hərəkatının başlandığı günlərdən şahidi olduğu hadisələr, siyasi qarşıdurmalar, məmur özbaşnalığı, milli-mənəvi dəyərlərimiz və digər onlarla say-seçmə mövzularda yazıları sanbalı və tarixi həqiqətlərin dəyərləndirilməsi baxımından çox mühüm mənbədir. Zəngəzur mahalında dünyaya göz açan soydaşlarımızdan biri kimi Tamxil Ziyəddinoğlu qələmə aldığı yazılarında erməni vəhşiliklərinin real səhnələrini yaradıb, bu yaramazların iç üzünü xırdalıqlarına qədər ortaya qoyub. Bir qurtum suya möhtac qalan Kəlbəcərli ananın körpəsinə göz yaşlarını içirtmək məcburiyyətində qalmasının canlı şahidi olan müəllif ürək ağrısı və vətəndaş yanğısı ilə bu cür reallıqları gələcək nəsillərimizə də çatdırmağı özünün mənəvi borcu bilib. Tamxil Ziyəddinoğlunun Türkiyə səfirliyindəki çıxışı zamanı ictimaiyyətin diqqətinə çatdırdığı Xocalıda 613 deyil, ən azı 3813 soydaşımızın amansızlıqla qətlə yetirilməsinin bizim mütəxəssislər tərəfindən dəqiqlədirilməsi xahişi də hələ də qüvvəsində qalır.

O, 2000-ci ildə Ermənistanda nəşr olunmuş "Xaç naminə" kitabının müəllifi Daud Xeyriyanın mayor Ohanyanın təkidi ilə sazaqlı qış səhərində Daşbulaq yaxınlığındakı bataqlıqda Xocalıdan olan 1200-dən çox sakinin meyitlərindən düzənlənən təqribən bir kilometr uzunluğunda "körpü"nün, o cümlədən, 9-11 yaşlarında qız uşağının sinəsinin üzəri ilə irəliləyərək çəkmələri və şalvarının al qana boyanması barədə qeydləri, həmçinin, ermənilərin "Qaflan qrupu"nun soyqırımına məruz qalan 2000-nə qədər meyiti yandıraraq Xocalının təxminən bir kilometrliyində basdırması və ermənilərin "qəhrəmancasına" dilə gətirdikləri digər danılmaz faktlara söykənərək tarixi ədalət naminə Xocalı faciəsinin bir daha dərindən araşdırılmasının vacibliyini diqqətə çatdırır.

Kitabdakı ziddiyyətlərlə dolu xalq hərəkati dövründə döşünə döyən siyasətçilərdən, tanınmış ziyalılarımızdan alınan müsahibələr və bir-birindən ibrətamiz həyat etüdləri püxtələşmiş, əsl vətəndaş yanğısından yoğrulmuş müəllifin gecəli-gündüzlü, bir sıra hallarda həyatını şüurlu surətdə təhlükəyə ataraq araya-ərəsəyə gətirdiyi olduqca sanballı yaradıcılıq nümunələridir. Düşündürüb-daşındıran bu qələm məhsullarının əksəriyyəti hayqırtıdır, taleyimizə və haqqımıza yiyə durmağa, mübarizəyə çağırışdır.

O, Yeni ili Şəhidlər Xiyabanında öz şəhid övladları ilə birgə qarşılayan analara Qarabağ savaşında qələbə müjdəmizi çatdırmağın mənəvi borcumuz olduğunu dönə-dönə bizlərə xatırladır.

Qundağı Bütöv Azərbaycan olmuş Tamxilin qələmi yorulmadan Vətən sevgisi, milli heysiyyat toxumları səpir.

Tamxil Ziyəddinoğlunun yeni kitabı həqiqi jurnalistika yolunu tutanlara da əvəzsiz töhvədir.

Jurnalistikanın əsaslarına və xırdalıqlarına dərindən bələd olması, əsl jurnalist etikası nümayiş etdirməsi, hadisələrin mərkəzində olmaq və mahiyyətinə qədərincə nüfuz etmək bacarığı, mükəmməl ümumiləşdirmə qabiliyyəti, yazı dilinin sadəliyi, obrazlılığı, dolğunluğu, Azərbaycan türkcəsini incəliklərinə qədər bilməsi, özünəməxsus və orijinal üslub, fikrini aydın və əhatəli ifadə etməsi, sətiraltı kəlamlar, məqamında, qədərində və incə yumor, jurnalistikaya xas neytral mövqe tutmaq səriştəsi və halal vətəndaşlıq mövqeyi onun başlıca üstünlükləridir. Bütün dostları və əzizləri Tamxil üçün mənəviyyatın həlledici meyar olduğunun, onun həyatını kirlətmədən alnıaçıq yaşadığının, heç bir zaman qarnının quluna çevrilmədiyinin canlı şahidləridirlər. Qədirbilənlik, təvazökarlıq canında, qanındadır. Danışığının duzu-istiotu əskilməz.

Onun tariximizin acı səhifələri, şəhidlər, didərginlər("qaçqın" ifadəsini mən heç cür başa düşə bilmirəm, zənnimcə, bu, sadəcə rus dilindən hərfi tərcümədir) və məcburi köçkünlərimizdən qaynaqlanan mənəvi əzabları ölçüyəgəlməzdir, kirpiklərini çəpər elədiyindən sellənən göz yaşlarını görməzsən, sadəcə iç dünyasına axıdır. Qibləsi göydə Tanrı, yerdə Bütöv Azərbaycandır.

"Gəlin, 213 illik yaramızın("Kürəkçay" müqaviləsini nəzərdə tutur) qaysağını qoparaq! Qoparaq ki, yaralarımız qan versin. Qan versin ki, qan yaddaşımız təzələnsin! Pas atmış tövrümüz dəyişsin! Özümüzü, kimliyimizi, dostumuzu, düşmənimizi tanıyaq! Mövqeyimizi müəyyənləşdirək! Hədəfimizi seçək! Atacağımız addımı ataq! Ölənimiz ölsün, qalanımız şərəflə yaşasın! Yaşasın ki, yurdumuzu, sərvətimizi, şərəfimizi qorusun, bayrağımızı uca tutsun!" - deyərək Koroğlusayağı nərə çəkən Tamxil Ziyəddinoğlu (buna hərtərəfli mənəvi haqqı var!!!) Qarabağın nicatının da Bütöv Azərbaycandan keçdiyini yorulmadan, təkrar-təkrar vurğulayır... Niyyətin çin olsun, əziz qardaşım, Tanrı bizdən bu müqəddəs yolda xeyir-duasını əskiltməsin!!! Gün, o gün olsun ki, qələmini millətimizin Azərbaycanımızın bütövləşməsindən qaynaqlanan sevinc göz yaşlarına batıra-batıra növbəti kitablarını araya-ərsəyə gətirəsən!!! Ulu Yaradan səndən Zəngəzur mahalında uşaqlıq, yeniyetməlik və gənclik illərinin xatirələrinə bir daha qovuşmağı da əsirgəməsin!!!

Azad Müzəffərli

əməkdar jurnalist

Ədalət.-2018.-20 noyabr.-S.8.