ZİYALI ÖMRÜNÜN
İŞIĞI
Vaqif
İsaqoğlu,
yazıçı-
publisist
... Ziyalı işıqdı, nurdu. Ziyalı bütün varlığı ilə öz ləyaqəti, nüfuzu ilə seçilir, xalqın ağrı-acısı ilə yaşayır və halallığı, düzlüyü, saflığı, mərdliyi, kişiliyi...yaşadır.
Belə ziyalılardan biri də İsmayıl Ələkbərov idi. O gözəl insanı, o vətənpərvər şəxsiyyəti, müəllim adını daha da şərəfləndirən o böyük və işıqlı ürək sahibini təkcə doğulub boya-başa çatdığı Gədəbəydə yox, Şəmkirdə, Tovuzda da yaxşı tanıyırdılar. Onun bir müəllim kimi, əsl vətəndaş-ziyalı kimi şöhrəti hər yana yayılmışdı. O, sanki bir işıq idi; işığından hamıya pay düşürdü. O hamını işığına çağırırdı, işığıyla çağırırdı.
Bilənlər bilirlər. Bilməyənlərə demək istəyirəm ki, Gədəbəyin Nərimankənd orta məktəbində 60 il müəllimlik eləyən, şagirdlərin təlim-tərbiyəsilə məşğul olan, vətən üçün, xalq üçün gərəkli və faydalı vətəndaşlar yetişdirən, şagirdlərinin xoş sorağı Bakıdan, Gəncədən, Sumqayıtdan, eləcə də yaxın-uzaq xarici ölkələrdən gələn İsmayıl Ələkbərov kimi bir ziyalı Tanrının gədəbəylilərə verdiyi tale xoşbəxtliyiydi. Gədəbəyin adını daha da ucaldan, Nərimankənd kəndini Azərbaycanda tanıdan, bir müəllim-vətəndaş kimi sevilən, on minlərlə müəllim arasında sayılıb-seçilən İsmayıl Ələkbərov kimi şəxsiyyətlər dünyaya az-az gəlirlər. Onlar dünyaya gəlirlər ki, dünyamıza yeni bir rəng qatsınlar, dünyamızın adamları daha elmli, daha bilikli olsunlar...
İsmayıl Ələkbərov sadə kənd müəllimiydi. Şagirdlərə tarix, coğrafiya və ictimaiyyət fənlərini tədris eləyirdi. Onun müəllim şöhrəti hər yana yayılmışdı. Təhsil Nazirliyində də onu yaxşı tanıyırdılar və onun kimi müəllimlə qürur duyurdular.
"Ən böyük
sənətim müəllimlikdir. Ondan uca
ad tanımıram. Əgər sənətini
ürəkdən sevirsənsə,
onda adi həyat tərzin də sənə xoş gələcək".
- İsmayıl müəllimin sözləridir.
Bu sözləri yazıçı-şair Müzahim
İsmayılzadənin "Sadəcə İsmayıl
müəllim" (Bakı,
2018) kitabından oxumuşam.
Müzahim İsmayılzadə
bu xatirə-povesti öz atasına - XX əsrin 50-ci illərindən
yaşadığımız əsrin əvvəllərinə
kimi -60 il
fasiləsiz kənd müəllimi işləyən
İsmayıl Ələkbərovun
mənalı və şərəfli ömür
yoluna həsr eləyib.
Kitabı həyəcansız oxumaq olmur. Bu kitabla qələm dostum öz atasına - həm də ellər atasına - əsl ziyalıya möhtəşəm bir abidə ucaldıb və unudulmaz İsmayıl müəllim
haqqında fikir və düşüncələrini,
xatirələrini bu günkü və gələcək nəsillərə
ərmağan eləyə
bilib. Bu günkü və gələcək nəsillər
İsmayıl müəllimin
mənalı və şərəfli ömründən,
yaşadığı həyat
tərzindən çox
şey öyrənəcəklər.
Öyrənəcəklər ki... Yaxşısı budur ki, Müzahimin
yazdıqlarına diqqət
yetirək: "...İsmayıl
müəllim saf, təmiz bir adam idi;
istər daxilən, istər zahirən. Əllərinin təmizliyi qədər
ürəyi təmiz idi. Hamıya həyat təcrübəsinə
əsasən düzgün
yol göstərməyi
bacarırdı. Kimsə
onun ağıllı məsləhətindən ziyan
görməmişdi və
o, yeri gələndə
çoxları kimi susub kiminsə səhv etdiyini, yıxıldığını gözləyib ürəkdən
gülən, əl çalan adam
deyildi. Sözü, məsləhəti vaxtında deyirdi. Bir baxışla qarşısındakının
ürəyini oxuyan atam insan sərrafı
idi".
...İsmayıl müəllim
şagirdlərə təkcə
elm öyrətmirdi, onları
həm də əsl vətəndaş kimi yetişdirirdi. Şagirdləri öz balalarından ayırmırdı. Onlara ata
qayğısı ilə
yanaşar, məsləhət
verər, düzgün
yol göstərər,
öyüd və nəsihətlərini əsirgəməzdi.
"Sadəcə İsmayıl
müəllim" kitabında
oxuyuruq: "...Siz də gələcəyimiz
üçün öz
borcunuzu verməlisiniz.
Borc nədir? İgidlik, qəhrəmanlıq, cəngavərlik. Sizin elə
yaşınızdır ki,
bu vaxtda bunları eləyə bilərsiniz. Gənclik
güc, qüvvət,
xəyalpərvərlik deməkdir!
Yemək-içmək dərdi
çəkmirsiniz, paltarınız
ölçü ilə
verilir, yatacağınız
var. Qalır vətəni
göz bəbəyi kimi qorumaq və
sevmək!
- Vətəni sevin övladlarım!
- Vətəni qoruyun, balalarım!
-Vətən anadır!
-Ana müqəddəs olduğu
kimi Vətən də müqəddəsdir.
Vətən uğrunda
canınızdan keçməyi
bacarın!". - İsmayıl müəllim
əsgəri borcunu yerinə yetirməyə gedən şagirdlərinə
üz tutub belə deyirdi və haqlı deyirdi.
...İsmayıl müəllim
şagirdlərin bir vətəndaş kimi, şəxsiyyət kimi yetişmələri üçün,
elmli olmaları üçün ömrünü
şam kimi əridirdi. O, bu yolda necə deyərlər, öz canından "keçirdi".
Ömrünü yaz qarı kimi əridərək yüzlərlə şagirdi
həyat yoluna çıxartdı, onları
elmli, bilikli bir vətəndaş kimi yetişdirdi. Yüzlərlə şagirdləri
arasından alim də yetişdi, akademik də, həkim də, hakim də, prokuror da, müəllim də, mühəndis də....
O böyük insanınşagirdlərindən
əməkdar müəllim,
əməkdar mühəndis
adına layiq görülənlər
də oldu. O, bir müəllim kimi şagirdlərinin uğurlarına, nailiyyətlərinə
sevindi; onların sevincini öz sevinci bildi. Amma 60 il
millətin balalarına
elm öyrədən, onlara
vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə verən, əsl həyata hazırlayan, Vətəni, yurdu, torpağı... sevməyi
öyrədən İsmayıl
Ələkbərov fəxri
ada - "Əməkdar
müəllim" adına
yiyələnə bilmədi.
Bu, onun haqqı
idi. Halal haqqını ala bilmədi. Bu barədə
"Sadəcə İsmayıl
müəllim" kitabında
oxuyuruq: "...Atamın
fəxri adı yox idi. O, təmiz
adam idi.
Bir müəllimdən, ya kimdənsə, nəsə
uman deyildi. Əgər rüşvət almırdınsa,
deməli rüşvət
də vermirdin. Onda isə...məsələ aydındır.
O, heç zaman düşünməyib ki,
hansı işinə görəsə nəsə
umsun.
-Əgər layiqəmsə,
qoy özləri təqdim etsinlər!". - İsmayıl Ələkbərov "Əməkdar
müəllim" adına layiq idi. Nərimankənddə həm müəllim,
həm də məktəb direktoru kimi çalışmışdı.
Ömrünü millətin balalarının
xoşbəxt gələcəyi
üçün qurban
vermişdi.
...İsmayıl Ələkbərov
sözün əsl mənasında Əməkdar
müəllim idi. Bu adı ona xalq
vermişdi və xalq da onu
ürəyində yaşadır.
O işıqlı ziyalı,
qayğıkeş və
mehriban insan, müqəddəs müəllim
adını daha da müqəddəsləşdirən
o peyğəmbər timsallı
adam haqqın
dərgahına qovuşsa
da ruhən bizimlədir.
Müzahim İsmayılzadənin yazdığı
kimi "İlahinin bəxş etdiyi ömrü şərəf
və ləyaqətlə,
namus-qeyrətlə, alın
açıqlığı, könül xoşluğu
ilə yaşayan, ürəyi Vətən, torpaq, el-oba sevgisilə döyünən"
İsmayıl müəllim
bu gün mavi ənginliklərdə
parlayan bir ulduzdu. Bu "ulduzdan" bir ziyalı ömrünün işığı
süzülür. Bu ulduz qaranlığa işıq saçır,
nur saçır.
Bu işığın, bu nurun aydınlığında
İsmayıl müəllim
görünür. İsmayıl müəllimi daha yaxından tanımaq, eləcə də əsl ziyalı, əsl vətəndaş,
əsl insan, əsl müəllim necə olmalıdır?
sualına cavab almaq istəsəniz
"Sadəcə İsmayıl
müəllim" kitabını
oxumaq yetərlidir.
Bu kitabı oxuyun!
Bu kitabı oxumağa
dəyər.
Oxuyun və İsmayıl müəllim
kimi mənalı və şərəfli bir ömür yaşayın.
ÜZ TUTUB GEDİRSƏN
SƏKSƏNƏ İNDİ
Tovuzda sayılıb-seçilən mərd
kişilərdən, işıqlı,
nurlu ziyalılardan biri olan Talıb
Süleymanovun
70 yaşına söz
hədiyyəm.
Dünyaya az gəlir yaxşı kişilər,
Vərəqlə tarixi, axtarıb-ara.
Sənin
tək qayğıkeş,
ziyalı insan,
Daha innən
sonra gəlməz Qovlara.
Yadıma
Qovlarda bir adam gəlməz,
Yadıma Əli tək kişilər gəlir.
Kişidən törəyən kişi oğlunun
Həyatda başına çox işlər gəlir.
Əli Süleymanov ölməyibdi
ha,
Gedib yaşamağa
Tanrı yanında.
Qardaş,
yaşadırsan kişiliyi
sən,
Kişilik, yaxşılıq axır
qanında.
Dünya
yaxşıların çiynində
durur,
Bu dünya səninlə gözəldir, qardaş!
Ürəyim sevinclə, fərəhlə
deyir:
"Sənin tək
kişilər çox
olaydı kaş".
Növbəyə dayanır bu şər adamlar,
Yaxşı kişilərə daş atmaq üçün.
Özüçün yaşamır sən tək kişilər,
Yaşayır milləti yaşatmaq üçün.
Kişi
ocağından mərd
kişi çıxar,
Azalıb haqq sözü deyən kişilər.
Kişilik dərsini səndən
öyrəndi,
Bu gün sinəsinə
döyən kişilər.
Nə qədər sənin tək mərd kişilər var,
Yaşamaq gözəldi, həyat şirindi.
Şərəfli, mənalı ömür
yaşayıb,
Üz tutub gedirsən səksənə
indi.
Namərd
bir söz desə, xətrinə dəysə,
Mən tufan olaram, coşub - əsərəm.
Qara qoçu deyil, qara başımı
Sənin tək kişiyə qurban
kəsərəm.
Ədalət 2018.- 26 sentyabr.- S.14.