Sağalmayan yaramız
Zəminə Abdullayeva,
Bakı 2 saylı notariat
ofisinin notariusu
Bu bir danılmaz həqiqətdir ki , ermənilər zaman-zaman azərbaycanlılara
qarşı qanlı soyqırımlar törətmişlər
və sonra da onlar törətdikləri
cinayətləri , özlərinin
uydurduqları yalan və iftiralarla ört-basdır etməyə
çalışıblar. Amma
nə qədər cəhd göstərsələr
də, bu cinayətlərin üstünü
örtməyə nail ola bilməyiblər. Gec-tez həqiqətin güclü işığı
iti qılınc kimi qaranlıqları yararaq onun üst
qatına çıxıbdı . Buna görə də düşmənlər
cidanı çuvalda çox gizlədə bilməmişdilər və
aylar ,
illər ötsə də zaman - zaman törətdikləri
hadisələrin üstü
açılmışdı. Bəzən həqiqəti gizlətməyə,
ört-basdır etməyə
dözməyən erməni
yazarlar da bu vəhşiliyi özləri açıb
ortalığa qoymuşlar.
Hətta
bununla fəxr edib öyünməyi də özlərinə ar bilməmişlər.
İllərdən bəri ağrılarını
yaşadığımız Xocalı faciəsi erməni qəsbkarlarının
törətdikləri soyqırım
bəşəriyyətə - dinc insanlara qarşı edilmiş ən dəhşətli faciələrdən biridir.
Bu xalqımızın sağalmayan, qaysaq bağlamayan yarasıdır.
Və törədilmiş , xüsusi amansızlıqla
. vəhşicəsinəə
həyata keçirilmiş
qətliyam bizim hər birimizi qisasa, intiqama çağırır.
Məlumdur ki
, yaşadığımız zaman bizdən aslı olmadan və dayanmadan su kimi axıb
getdikcə illər üst-üstə qalaqlanır.
Artıq
bu gün Xocalı faciəsindən
bizi 27 illlik bir zaman kəsiyi
ayırır. 27 il
əvvəl qapılarımızı
Qarabağdan gələn
üzücü . necə
deyəllər qara bir xəbər döydü. İnanmaq istəmədiyimiz acı xəbərdə bildirilirdi
ki , 1992-ci il fevral ayının 25-dən
26-na keçən gecə
Ermənistan silahlı
qüvvələri və
Azərbaycanın Dağlıq
Qarabağ ərazisində
yaşayan ermənilərdən
ibarət silahlı dəstələri, həmçinin
keçmiş Sovet ordusunun Xankədidə yerləşən 366-cı alayının
şəxsi heyətinin
və texnikasının
dəstəyi ilə Xocalı şəhəri
üzərinə hücuma
keçiblər. Hücumun gerçəkləşdirildiyi
həmin qanlı qış gecəsində
şəhər yerlə
yeksan edilmişdi.
Faciənin miqyası çox
böyük idi.
Evlər
yandırılmış, günahsız,
silahsız və köməksiz insanlar amansızcasına qətlə
yetirilmişdi.
Şəhərin müadafiəsi çox zəif təşkil ediımişdi. Həmin günə qədər Xocalını yalnız yerli adamlar , sakinlərdən ibarət dəstə qoruyurdu. Ermənilərin hücumu çox
qəfil və güclü oldu. İyirmi beş
min əhalisi olan Xocalı şəhəri
çox mühüm strateji əhəmiyyətə
malik coğrafi məkanda yerləşirdi.
Buna görə də düşmən nəyin bahasına olursa-olsun Xocalını işğal etməyə çalışırdı. Və bir gecənin içində çirkin niyyətlərini həyat
keçirdilər.
Faktlara diqqət
yetirəndə dəhşətə
gəlməmək mümkün
deyil. Xocalı rayonunda 1 şəhər,
2 qəsəbə, 50 kənd,
1 məktəbəqədər, 12 ümumtəhsil və 1 texniki peşə məktəbi, 54 mədəniyyət
və 1 səhiyyə
ocağı var idi. Əslində şəhərin işğal təhlükəsi
üçün şərait
çoxdan yaranmışdı.
Çünki Xocalı 1991-ci ilin
oktyabrından mühasirədə
qalmışdı. Ermənilər hücumdan bir müddət əvvəl şəhərə gedən
avtomobil yollarını
bağlamışdılar. Ölkənin paytaxtı və
ətraf bölgələrlə
əlaqə tamam kəsilmişdi. Ümid yalnız
vertolyotlara idi. Xocalılar yalnız öz sakinlərinin qəhrəmanlığı
və cəsurluğu
sayəsində müdafiə
olunurdu. Amma düşmən
hücumları qəfil
və güclü olduğundan şəhəri
sonacan qorumaq mümkün olmadı.
Xocalıya hücum planı Ermənistanın keçmiş
prezidenti Robert Koçaryanın
rəhbərliyi ilə
hazırlanmış və
Xankəndi şəhərinin
baş memarı V.Stepanyan tərəfindən
tərtib olunmuşdu. Şəhərin
işğalı 1992-ci il fevral ayının 25-də axşam
366-cı alayın hərbi
texnikasının döyüş
mövqelərinə çıxması
ilə başlanmışdı.
Əvvəlcə şəhər
iki saat top və tanklardan, həmçinin "Alazan"
tipli zenit toplarından atəşə
tutulmuşdu. Hücum
beynəlxalq miqyasda millətçi kimi tanınan erməni icmalarının, diaspor və lobbiçilərinin
birgə hazırladıqları
"böyük Ermənistan"
planının fazası,
hərakatın ilk bəndi
"Haydad" və
"Asala" terror təşkilatçılarıyla
birgə icra olunmuşdu. Düşmənlər şəhər üzərinə
gecə saat 23.00 radələrində hücuma
keçiblər. Ətraf aləmdən
təcrid olunmuş və zəif silahlanmış özünümüdafiə
taborunun döyüşçüləri
güclü hücum qarşısında çox
dayana bilməyiblər.
Qısa müddət ərzində
şəhər ermənilərin
əlinə keçmiş
və Xocalı sakinləri gülləboran
edilmişdir.
Qədim və gözəl şəhərimiz Xocalıya
hücum üç tərəfdən olunduğundan
əhali Əsgəran
və Ağdam istiqamətində qaçmağa
üz qoymuşdu. Amma onlar hara qaçsalar
da xilas ola bilməmişdilər.
Dağlarda və meşələrdə
erməni silahlı dəstələri tərəfindən
qarşıları kəsilərək
güllələnmişdi. Xocalı soyqırımında
iştirak edən hərbi hissələrin birinin əks-kəşfiyyat
şöbəsinin rəisi,
polkovnik Vladimir Savelyev
özünün "məxfi
arayış"ında erməni
terror təşkilatlarıyla 366-cı alayın qoşun birləşmələrinin Dağlıq
Qarabağda keçirdikləri
hərbi əməliyyatları
izləyərək, fakt
və sənədlərdə
bütün baş verənləri belə etiraf etmişdir: "Mən bütün bunları yazmaya bilmərəm. İnsanların, uşaq və
qadınların, hamilə
gəlinlərin güllədən
keçmiş bədənlərini
unuda bilmərəm.
Qoy azərbaycanlılar məni
bağışlasınlar ki,
bütün bu qanlı və amansız sonluğu olan hadisələrdə əlimdən heç nə gəlmədi.
Təkcə yazdığım arayışı həm Kremlə, həm də SSRİ Müdafiə
Nazirliyi Baş Kəşfiyyat İdarəsinin
generallarına göndərdim.
Oxuyun, dedim. Görün
biz rusların zabit şərəfi necə ləkələndi."
Bundan sonra bu yüksək çinli zabit həmin mətnə
366-cı motoatıcı alayın
komandiri Zaviqorov Yuri Yuriyeviç də daxil olmaqla 55 rus hərbçisinin adı olan siyahını
da əlavə edib. Digər məlumatlarda
göstərilir ki,
366-cı alayın hərbi
qulluqçuları azərbaycanlıların
yaşayış məntəqəsinə
bir top atəşinə
görə 1300 rubl,
BTR-in bir gecəlik icarəsinə 5000 rubl, altı PDM-dən ibarət qrupun hər reydi üçün 1,5 milyon rubl, kiçik rütbəli zabitlərin
təlimatlarının göstərişlərinə
3-4 min rubl alırdılar.
366-cı alaydakı hərbi texnika və silahların 85 faizi ermənilərin əlinə keçmişdi.
Üstəlik Fransadan
göndərilən 142 avatomat,
7 min 600 ədəd güllə,
460 ədəd bronijilet,
11 ton konservləşdirilmiş yemək, min iki yüz cüt ayaqqabı, 146 ədəd
tapança ermənilərin
istifadəsinə verildi.
Amerika istehsalı olan 149 ədəd rabitə vasitələri ermənilərə
paylandı.
Ermənlərin Xocalıya hücumu
nəticəsində 613 nəfər
vəhşicəsinə öldürülmüş,
487 nəfər şikəst
olmuş, 1275 nəfər
dinc sakin - qocalar, uşaqlar, qadınlar əsir götürülmüşdü. Ermənilər əsirlərə olmazın işgəncəsini
vermişlər. Onlarla Xocalı
sakini qarlı meşələrdə əzablar
içində həlak
olmuşdu. Əsir aparılanlardan
150 nəfərin taleyi
bu günə qədər hələ də naməlum olaraq qalır.
Törədilmiş qətliyamın
dünyaya çatdırılması
üçün Ulu öndərimizin hakimiyyətə
qayıdışından sonra
planlı şəkildə
böyük işlər
görülməyə başlandı!
Həmin təbliğat
nəticəsində Xocalı
həqiqətləri dünyanın
bir çox dövlətləri , hökumətləri
və parlamentləri tərəfindən soyqırım
kimi tanındı , Bu
gün də həmin böyük təbliğat işi prezidentimiz İlham əliyev , birinci xanım Mehriban Əliyeva və Heydər Əliyev Fondunun vitse - prezidenti Leyla xanım Əliyeva nın rəhbərlikləri
, eləcə də bilavasitə iştirakları
ilə uğurla davam etdirilir . Dünyanın hər yerində Xocalıya Ədalət! Çağrışları indi daha çox və daha qətiyyətli səslənir.
Bəli , Xocalıda
axıdılan göz
yaşları hələ
də qurumaq bilmir. Bu göz
yaşları hamımızın
içini göynədir,
qəlbimizi yandırır.
Xocalı faciəsi yaddaşımıza
qanla yazılıb.
Bu gün hamımız
ermənilərdən intiqam
almaq hissi ilə yaşayırıq.
Biz bu qanlı
tarixi heç vaxt unutmayacağıq.
Xocalı faciəsi qaysaq
bağlayan və unudulmayan yaramızdır.
Bu yaraya yalnız
Qələbə sevinci
məlhəm olacaqdır.
Xalqımız öz
QƏLƏBƏSİNƏ inanır! Azərbaycan xalqı həmin QƏLƏBƏNİ Ali Baş Komandanımız İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qazanacaq ,
Ərazi bütövlüyümüz
bərpa olunacaq və yaramızı sevincimiz sağaldacaq!
Ədalət 2019.- 23 fevral.-
S.5.