Onda 5 yaşim vardı

Qəşəm İsabəyli

(hekayə)

Anam atamın bir sözünü iki eləyə bilməzdi. Demirəm ki, yersiz yerə atam anamı danlayırdı. Elə ki, sözləri düz gəlmirdi, atamın hökmü səsinə keçirdi, anam xırp kəsirdi. Sanki atama da bu lazım imiş – bir anda sakitləşir, televizoru yandırır, anam da durub öz iş-gücüylə məşğul olurdu.

Bir gün anam iş yerini dəyişdi. Gündən-günə anamın sifətinin qırışığı açılır, qaşlarının düyü-nü əriyib gedirdi. Artıq anam evə dodağında gülüş, üzündə təbəssüm qayıtmağa başlamışdı. Təzə yer anamın yaman xoşuna gəlirdi. Tez-tez Qəmxar adlı kişidən danışırdı.

–Sevil, – xalama deyirdi, – bilirsən nə alicənab adamdı?! Hamıyla nəzakətlə davranır. Mənə isə xüsusi hörməti var. Xoş olsun onun arvadının halına! Yoxsa bizimki kimi?! Başına daşım düşüb elə bil!

Bir ay keçməmiş anam başladı çil xoruz kimi atamın üzünə durmağa.

–Sənə dil verən var! – Atam bir dəfə anama bərk təpindi.

–Özün xainsən, elə bilirsən hamı sənin kimi xaindi! – Gözləmədiyim halda anam atamı qınadı.

Möcüzə baş verdi – günahını dərk eləmiş kimi atam acıqla anamı süzüb, gözlərini yerə dikdi.

Qəribədi, atamla anamın yeri dəyişmişdi. Anam işdən qayıdan kimi nəyisə bəhanə edib, de-yinməyə başlayır, atam da susur-susur... birdən partlayırdı. Anamın heç vecinə də deyildi. Əksinə atamın hirslənməsi ona ləzzət eləyirdi. O dəqiqə başlayırdı dodağının altında mahnı oxuya-oxuya iş görməyə. Açığı hiss eləyirdim ki, atam anamdan qorxmağa başlayıb. Bir stəkan suyu da qrafindən süzüb içməyən atam, indi özünə çay dəmləyir, xörək qızdırır, çəkilib bir qıraqda otururdu.

–Aaa... zzz... – Bir dəfə xalam bizə gələndə heyrətlə soruşdu.– Bu kişiyə nə eləmisən, mür-müc olub?!

–Ha... ha... ha... – Anam fərəhlə güldü. –İbişalı, ay İbişalı, daş dəydikcə – yumuşalı!

–Sən Allah?!

–Mən bunun qabağından qaçdıqca az qalırdı məni tapdasın. İndi ki, bir deyir, beş cavabını alır, kəlməbaşı bəhanə tapıb, dava-dalaş salıram, yeddi çağırığına bir dəfə "hə” deyirəm, az qalır ayaqlarıma düşə.

–Bəs bunun gecəsi nədiii... aaa...z?! – Xalam gözü məndə, əyilib anamın qulağına nəsə pıçıl-dadı.

–Qurban olar canıma!

–Sən Allah?! – Xalam içini çəkdi.

–Anam canı!

Xalam nəsə dedi, eşitmədim.

Anam isə:

– Qəmxar müəllimin mənə münasibəti var, hiss eləyirəm ki, yaxşı münasibətdi. O günü gör nə deyir, sənin kimi qadının qədrini bilirmi görəsən həyat yoldaşı?! Dərdim açılmadı. Nə var, hamısını qoydum ovcuna. Təəssüflə başını yellədi. "Bəyim, mən də xoşbəxt deyiləm!”. "Siz niyə, Qəmxar müəllim?!”. "Eee... – təəssüflə başını yellədi, – qədrimi bilmirlər!”.

Yenidən xalam astaca nəsə dedi.

–Anam canı, düz sözümdü. Mənə marağı var. Ən gönü qalın qadınlar hətta belə şeyi havada tutur. Bilirsən, mənə necə müraciət eləyir – "Aynur bəyim!”. Deyirəm, Qəmxar müəllim, "xanım”

niyə demirsiniz?! Deyir, hamıya "xanım” deyilə bilər, amma hamı "bəyim” ola bilməz. Uçmağa qanadım olmur. Ürəyimdə, sənin daşın düşsün mənim ərimin ulağ başına, deyirəm...

Beş yaşımın tamamında anam atamla bərk dava eləyib, evdən çıxdı.

***

On beş gün olardı ki, babamgildə qalırdıq. Allahın ver günü atam zəng edir, məni görmək is-tədiyini deyirdi. Mən də atamdan ötrü bərk darıxırdım. Amma anam istəmirdi ki, atam məni görsün. Axırda nənəm onu razı saldı.

–Özünü görməmiş kimi aparma, ha! – Anam atamın gəlməyinə yarım saat qalmış üstümə qış-qırdı.

–Görməmiş nədi, ay ana?!

–Çatana yüyürmə üstünə!

Dinmədim.

–Eşitmədin?!

Başımı yellədim.

–Zəhləm getmiş içəri girəndə üzünü çevirərsən divara! –Anam az qala bağırdı.

–Niyə, ay ana?! – Qorxa-qorxa soruşdum.

–Mənim təki qadının qədrini bilməyən sənin qədrini biləcəkmiş!

–Ay ana, atam səni qovmadı ki, özün acıq eləyib gəldin da babamgilə.

–Az danış! Qədrimi bilsəydi, niyə gəlirdim?!

Qapının zəngi çalınanda ürəyim titrədi.

–Eşitdi-i-i-n?! Onu görən kimi üzünü çevirirsən divara.

Nənəm qapını açıb, yana çəkildi.

–Vaxtınız xeyir! – Atam nənəmə salam verib, kefini soruşdu. Mənə tərəf gələndə tez arxamı çevirdim ona.

Nə atam dilləndi, nə nənəm... Bir azdan qapı çıqq elədi.

–Getdi... – Nənəm idi. – Yazıq... – Qolumdan tutdu. – O nə hərəkət idi, ay qız?!

Anamın üzünə baxdım.

–Sən demişdin?! – Nənəm anama sarı çevrildi.

–Mənim qədrimi bilməyən qarnımdan çıxanın qədrini biləcəkmiş?!

–Yazıq içəri girib Ayseli görəndə gözləri işıldadı. Qız arxasını ona çevirəndə, Allah-Allah, sifəti nə günə düşdü kişinin!

–Əcəb oldu! Ona bu da azdı! – Anam az qala qol götürüb oynayacaqdı.

O gecə səhərəcən yatammadım.

***

Heç üç ay keçməmiş anam özündən beş yaş kiçik Elman adlı bir dülgərə ərə getdi. Buna heç ailə də demək olmazdı. Kişi gəlib bizimlə yaşayırdı. Amma babamın ondan acığı gəlirdi. Heç cür özünə sığışdırmırdı ki, kişi gəlib arvadın evinə girər. Hərdən nənəmə deyərdi:

–Gözün aydın, ay arvad, tülkü gəlib girib dovşanın yuvasına.

–Ay kişi, qızının xətrinə gərək dözəsən! – Nənəm deyərdi.

–"Ata” deyərsən ha, Elmana, bildi-i-i-n?! – Anam bərk-bərk tapşırdı mənə.

Dinmədim.

–Eşitmədin?!

–Axı o mənim atam deyil!

–O sənə atandan da min qat artıq olacaq!

–Ola bilməz, ana!

–Niyə ola bilmir?!

–Axı o mənim atam deyil.

–"Ata” deyərsən, "ata” olar.

–Dilim gəlmir, ana, sən Allah, güc eləmə! –Ağladım.

–Gözün tökülsün! – Anam hirslə sinəmdən itələyib, mətbəxə keçdi.

Heç iki ay çəkmədi ki, oğlan anamı gözüyaşlı qoydu. Anam dözmədi – özünü balkondan atdı. Yaxşı ki, pilləkən varmış, yoxsa sağ çıxmazdı. Sol qıçı şikət qaldı. İndi də axsayır.

***

Düz 20 il atamın üzünü görmədim. Bu 20 ildə özüm də ailə qurmuşdum, ana olmuşdum. Hər dəfə də istəyirdim, atam bizə gəlsin, nəvələrini görsün, boyu bərabəri qaldırıb üzündən öpsün. İstəyirdim xəbər göndərəm ki, ata, gəl bizə. Amma... qorxurdum, sözümü yerə sala. Əslində gəlməyini də istəmirdim. Gəlsəydi, üzünə necə baxardım atamın?!

Üç gün idi anamla nənəm özlərini qəribə aparırdı. Ha çalışırdım, başa düşə bilmirdim bunlara nə olub.

Demə, atam rəhmətə gedibmiş.

Bu xəbəri eşidəndə 20 il ürəyimdə yığılıb qalmış hirsimi tökdüm anamın üstünə. O da əl çantasını əlinə alıb, ağlaya-ağlaya çıxıb getdi nənəmgilə.

Ədalət.-2019.-16 mart.-S.16.