NƏ GETMƏYƏ, NƏ QALMAĞA
ÜZÜM VAR
Kim çəkibsə bu çevrəni,
sözüm yox,
Ha axtardım, ha fırlandım, izim yox.
Nə getməyə, nə qalmağa
üzüm yox,
Bir az qal
var, bir az öl var içimdə.
Dağın
dibi, yalın dalı nağıldı,
Gümanlarım
it unu tək dağıldı.
Sularında
balıqları boğuldu,
Kürüsü
çürümüş göl var içimdə.
Nə
açarı, nə kilidi hasarın,
Gor evinə
çəkilidi hasarın...
Bu
gördüyün şəkilidi hasarın,
Arxasına
gizli yol var içimdə.
Çoxdu
tez qazanan, gec dolandıran,
Durmadı
qabağa heç, dolandıran...
Qışda
neçə sürü, köç dolandıran,
Yayda
örəniyən çöl var içimdə...
FƏLƏSTİN
UŞAQLARI
Uşaq
atasından güclü
heç
kimi bilməz.
Atalarının
Bir barmaq
qurşun önündə,
Nə qədər
aciz olduğunu
Öz
gözləri ilə gördülər.
Beşikdən
tank olmaz,
Yüyrükdən
təyyarə.
Gülləyə
atılan ilan kimi,
Qaldılar
qıvrıla-qıvrıla,
Qaynar
qumun üstündə-
Fələstin
uşaqları...
Bu
dünyanın şərqində
Güllələnən
uşaqların
qığıltısı
himn deyil
Göz
yaşları adi sudu,
İçində
bir ovuc duz ərimiş...
Qışqıra-qışqıra,
Hıçqıra-hıçqıra,
Mərmilərin,
raketlərin
"Atdöşündə"
qaranəfəs...
Yerdə
qaçanlardan,
Göydə
uçanlardan,
Kürəyini,
sinəsini
Nişangahda
saxlayandan,
Hər kəsdən,
hər şeydən,
Aman dilər,
mərhəmət umar-
Fələstin
uşaqları...
...
Buşun da nəvələri var
Raysın
bətni-
Cəhənnəm
dərəsi...
.. Qərbin
baş nazirləri,
Dəmir
nazirləri, daş nazirləri...
Namussuzluğu,
fahişəliyi ilə
fəxr
edən,
İt
nazirləri, quş nazirləri,
Kişi
olsalar da,
ata deyillər...
qadın
olsalar da,
ana deyillər...
... Cəlladdan
törənən də
cəllad
olacaq, vallah...
La ilahə
illəllah...
... Nəyə
nifrət,
Kimə lənət?..
...
Gözlərin görə-görə,
Ağlın
kəsə-kəsə
Əlac
edə bilməyəsən
Sevdiklərinə,
əzizlərinə...
Bir
gün baxırsan ki,
Öz
boy-buxunun
dar
ağacıdı özünə,
Əllərin
də kəndirdi boğazına.
Və
ayaq üstə,
öz əllərinlə.
Öz-özünü
boğub öldürmüsən,
Xəbərin
də olmayıb...
***
Karvan
getdi, dalınca bax,
Bu kəsərsiz
qılınca bax.
Yorğana
bax, balınca bax,
Yatırtdı
nağıllar bizi.
Bəxt
karxana sərər, görməz,
Yetişməmiş
dərər, görməz...
Allahdan
gün görər-görməz,
Səbətə
yığırlar bizi...
Göy nə
çəkdi, yer bilmədi,
Biçən
biçdi, vər bilmədi.
Anasına
ər bilmədi,
Bilmədi
oğullar bizi...
Nə fərqi
var - erkək, dişi,
Tərgitməyək
bu vərdişi.
Qurutmağa
dəyməz, kişi,
Onsuz da
sağırlar bizi...
***
Xoşbəxt
günlərimiz harda qurtarır,
Nahaq
çəkdirirdin sən, bu hasarı.
Bütün
icazələr burda qurtarır,
Niyə
aşmalıyam mən, bu hasarı?
Quru xəyallarda
yaşayır adı,
Əkmədin,
gözləmə biçində heç nə.
Hər
şey bu sarayın hasarındadı
Girsəm
nə tapacam içində - heç nə.
Tənhalıq
ömrümə ələyir qarı
Qonaqsız
evlərdə dərd var, azar var.
İndi
göy üzünün mələyi - qarı,
Endi yer
üzünə, yerdə hasar var...
Eh,
giley-güzardı axırda sevgi
Kağız
çiçəkləri quşdan kiçikdi.
Vallah,
şişirdirsən, bu xırda sevgi
Üst-üstə
qoyduğun daşdan kiçikdi...
Sənsiz
ölməmişəm illər uzunu,
Arvad
söhbətiymiş məni ağrıdan.
Niyə
bilməmişəm, illər uzunu,
Hasar həsrətiymiş
məni ağrıdan...
Qılıqlı
nəfəsə, sevdalı səsə
Ölüm
ayağında çatdım həmişə.
Dünyadan
nə umdum, nə istədimsə,
Hasara
bükülü tapdım, həmişə...
Deyirdim
ki, bəlkə çıxdı qanadım,
Göylər
yurd yeridi, yer yuvasızdı.
Yaxşı
ki, uçmağa yoxdu qanadım,
Yaxşı
ki, bu hasar darvazasızdı...
***
Açdım
hər sirrimi yoldan keçənə,
Yüz
başa bir sınıq qoldan keçənə.
Didilmiş
yun qalır koldan keçənə,
Yazdım
şeirləri mən nahaq yerə.
Bir
çöp itkisinə çoxdu göynəyən,
Aclara nə
var ki, toxdu göynəyən.
Mənim
dərdlərimə yoxdu göynəyən,
Yazdım
şeirləri mən nahaq yerə.
Bülbüldən
matahdı millətə, bayquş
Neyləsin
ləkəli qeyrətə bayquş?
Biz vətənə
yükük, qürbətə bayquş,
Yazdım
şeirləri mən nahaq yerə...
Yolsuz
yolçuların itiyi sözdü,
Dağılmış
evlərin kötüyü sözdü.
Şair
balasının yediyi sözdü,
Yazdım
şeirləri mən nahaq yerə.
Götürüb
daş kimi atdılar məni,
Keçi
qiymətinə satdılar məni,
Qoyun
sürüsünə qatdılar məni,
Yazdım
şeirləri mən nahaq yerə.
Yel vurur,
sovrulan külümə heyif,
Sevə
bilmədiyim ölümə heyif,
Əlli
il çəkdiyim zülümə heyif!
Yazdım
şeirləri mən nahaq yerə
Kim bilir,
qayğısız yerdə doğulsam,
Gülərəm
doyunca dərdə, doğulsam.
Mən
şair olmaram, bir də doğulsam,
Yazdım
şeirləri mən nahaq yerə...
***
Dərd
qovurdu, qəddim, boyum qurudu
Dərdli
sinəm oyum-oyum qurudu.
Dəhnəm
uçdu, selim-suyum qurudu,
Gözlərimi
silməyimdən keçdi tay
Kaman kimi
gərilmişəm Vətənsiz,
Sarfa-sarfa
dərilmişəm Vətənsiz,
Yüz
yol ölüb-dirilmişəm Vətənsiz,
Birdəfəlik
ölməyimdən keçdi tay
Sozüm
yoxdu yerə enmiş meymuna,
Məclislərdə
şirə dönmüş meymuna.
Çox əyildim
itə minmiş meymuna,
Bu hikmətə
gülməyimdən keçdi tay
Vahid
Əlifoğlu zillətə düşdü,
Qısıldı
yadlara, minnətə düşdü.
Mənim
də qismətim qürbətə düşdü,
O
dağlara gəlməyimdən keçdi tay...
***
Bu
dünyadı, gün də yazır,
Dağa-daşa
çən də yazır.
Bəndə
pozur, bəndə yazır,
Fələyin
adıymış elə...
Cələdədi
sirr, quş gəlməz,
Tora, dənə
hər quş gəlməz.
Yüzün
yandır, bir quş gəlməz,
Lələyin
adıymış elə...
Fırlan
görüm, təkər şeytan
Uçuruma
çəkər şeytan.
Şah
iblisdi, nökər şeytan,
Mələyin
adıymış elə.
Yollara
bax, yol ağıdı,
Yolçu
getmir, dərd dağıdı...
Torpaq qutu
qapağıdı,
Bələyin
adıymış elə.
Ovcumda
gözüm, itmədi,
Gözümdə
izim itmədi...
Ha tutdum,
üzüm itmədi,
Ələyin
adıymış elə...
***
Yıxıldım,
anam yıxıldım,
Tutmağa
qol da yoxdu heç.
Dediyimi nəynən
deyim,
Deməyə
dil də yoxdu heç.
Bu yazını
yazan yazıb,
Yazdığını
sapdan asıb.
Bəydən
saman kasıb,
Girməyə
kol da yoxdu heç.
Tük tərsinə,
dəllək naşı,
Arsız
sifət, döndü, qaşı.
Hanı
bu dəlinin başı,
Səpməyə
kül də yoxdu heç.
Nağıllar
pərən-pərəndi,
Axırı
dağa dirəndi.
Dörd
yanımız it hürəndi,
Getməyə
yol də yoxdu heç.
Bitməyən
kötük qalmayıb,
Yeməyə
kötək qalmayıb.
Tutmağa
ətək qalmayıb,
Ətəklik
əldə yoxdu heç...
***
Çəmənin
xalçası yox,
Mən bu
bağı neyləyirəm.
Armudu yox,
alçası yox,
Mən bu
bağı neyləyirəm.
Duman yenib
tül açılmır,
Bülbül
ötmür, gül açılmır.
Ağacına
əl açılmır,
Mən bu
bağı neyləyirəm.
Gələn
gəldi, söydü, bitdi
Torpağın
su döydü bitdi.
Nar qurudu,
söyüd bitdi,
Mən bu
bağı neyləyirəm.
Çiçəkləri
yağdı elə,
Xəyallarda
sağdı elə...
Özü
boyda dağdı elə,
Mən bu
bağı neyləyirəm...
***
Bir
quş idi uçdu belə,
Ha
yürüdüm qaçdı belə...
Qurumuş
ağacdı belə,
Meyvəsin
dərdiyim səngər.
Oyundusa
oyun hanı,
Qalx
ayağa, boyun hanı?
Sən
arxsansa suyun hanı?
Sinəmi
gərdiyim səngər.
Kiminsə
süzdüyü anam,
Əcəlin
özüydü anam.
Yaman
qırmızıydı anam,
Yuxumda
gördüyüm səngər...
***
Fələk
ucadan baxır,
Körpəyə
qocadan baxır.
Qapazı
bacadan baxır,
Çörəyi
tələdən keçir.
Ölüm
ömrə qısılanda,
Elə
buymuş yazılanda.
Kəndir
kimə asılanda,
Kimə də
şələdən keçir.
Qazılarmı
dərin qardaş,
İstidimi
yerin qardaş.
Onsuz da əsgərin
qardaş,
Taleyi
lülədən keçir...
***
Bu
dünyadı, ağrın alım,
Deyib-güləcəkmi
hamı?
Kişi
kimi, arvad kimi,
Bir
gün öləcəkmi hamı?
Dərd də
sıxıldığı yerə,
Axar
yığıldığı yerə.
Qaçıb
dağıldığı yerə,
Qaçıb
gələcəkmi hamı?
Dillənəcək
bu lal haram,
Başdaşıdı,
qalar haram...
Tərəzidi
halal-haram,
Çəkib
böləcəkmi hamı?
Su
döydükcə qapısını,
Damı
çöküb, qapı sınıb...
Şəhidliyin
qapısını,
Aça
biləcəkmi hamı?
***
Gülər
dərdə dəli kimi,
Bel
sınmayıb beli kimi.
Fələk
durub zəli kimi,
Sağılacaq,
sağılmış ev.
Nə dəhlizi
yeriyəndi,
Nə də
daşı əriyəndi,
Nə də
daşı əriyəndi.
Göz
yaşında çürüyəndi,
Göz
yaşında boğulmuş ev.
...Qismətindən
çətin uşaq,
Bu
dünyadan qədim uşaq.
Kimindi bu
yetim uşaq,
Kimindi bu
dağılmış ev?..
***
anam yuxuma
girir,
92-ci ildə
torpağa
tapşırdığım anam...
ağ
saçları xınalı,
qıpqırmızı
paltarda,
yəqin evimizi yandırıblar...
***
səsindən bilirəm ki,
arvadım
qocalıbdı.
on beş
ildi,
üzünə
baxa bilmirəm...
***
keçən
günlər,
keçən
günlər...
ortasına
daş atılmış
göl
kimidi...
P.S. Ruhun
şad olsun, şair!
Vahid Əlifoğlu
Ədalət.- 2020.- 18 aprel.- S.12