Türk olmaq
asan deyil!
ABŞ-ın Sitl ştatının
fəxri konsulu Gökçenin “Türk olmaq necə bir duyğudur?” mövzusunda yadığı
yazını oxudum. Bu şəhanə
yazını sizinlə
də bölüşürük.
Əslində çox
şeydir Türk olmaq. Türk olmaq Osmanlının borcunu ödəməkdir.
Kosova və Bosniyada, Qərbi Trakya və Makedoniyada bilmirəm neçə əsr keçmişdə
qalan məsələlərin
hesabını verməkdir.
Türk olmaq Kiprdə, Xocalıda, Anadoluda və Balkanlarda soyqırıma məruz qalıb qarşılığında törətmədiyin
soyqırımla günahlandırılmaqdır.
Türk olmaq millətinə, tarixinə
sahib çıxan zaman
faşist olmaqdır. Vətəninə, millətinə, tarixinə söyülən
zaman demokrat və çağdaş olmaqdır.
Türk olmaq Avropada sənə xor baxılmaqdır. Atalarımızın bir çox
əsr öncə Vyananı boşaltdığı
üçün xoş
baxılmamaqdır. Sadəcə,
boşaltmaq, Napalyon kimi bütün Vyananı yandırmaq yox...
Türk olmaq Selanikdə Pontus abidəsinin,
Vyanada çeynənən
Yeniçeri minbərinin
və Maltda “Rahibin tapdadığı Türk bayrağı” heykəlinin önündən
keçməkdir.
Türk olmaq çətindir və əziyyətlidir. Üç qitədən dönüb
kiçik bir yarımadada qonaq kimi davranılmaqdır.
Saysız imperatorluqlar qurmaqdır
Türk olmaq.
Türk olmaq arabaya qoşulan ilk atın Vətənində,
ilk yazılı müqavilənin
imzalandığı yurdda,
yazının, pulun icad edildiyi, hər qarışından
bərəkət fışqıran
bu yurdda ayağa qalxmaq üçün xarici sərmayə gözləməkdir.
Türk olmaq Troyadan bu yana Şumerdən bu yana tarixi
yaddaşı, yüksək
dəyərləri olmasına
baxmayaraq, bir həftəlik yaddaşla yaşamaqdır. Şərqi
Romanı da, Qərbi Romanı da yıxıb Yeni Roma olan AB-nə girməyə çalışmaqdır Türk
olmaq....
Türk olmaq Mostarda körpüdür,
Kərkükdə qaladır,
İstanbulda “Kız kulesi”, Anadoluda buğdaydır, Çukurovada
pambıqdır, Egedə
tütün, Qaradənizdə
fındıq, Trakyada günəbaxandır...
Türk olmaq Çanaqqalada ölməkdir. Çanaqqalada ölmədən öncə düşmənə
su verməkdir, onun yaralısını kürəyində öz xəstəxanasına daşımaqdır.
Düşmənin arxasınca rəhmət
oxumaq, qan düşmənindən halallıq
istəməkdir.
Türk olmaq xaraba bir ölkədə
zəngin ölkələrin
müstəmləkəsini rədd edib taxtadan qılınc və ipdən üzəngi ilə paylaşacaq və sahib olacaq tək varlığı kasıblıq
olmasına rəğmən
meydan oxumaqdır.
Türk olmaq əsgərliyə zurna-balabanla
yollanmaqdır, heç
geri dönməyəcəyini
bilə-bilə.
Türk olmaq ananın şəhid oğlunun arxasınca “bir oğlum da olsun, onu
da Vətən üçün göndərəcəyəm”
deməyidir. Atanın göz yaşlarını
tutaraq tabutuna son dəfə toxunarkən “Vətən sağ olsun” deməyidir.
Türk olmaq Yunusu bilməkdir, Aşıq Veysəli sevməkdir, Mövlanəni,
Hacı Bektaşi Vəlinin bir misrasını oxumasan belə onu ürəyində
daşımaqdır.
Türk olmaq saz dillənəndə, ney üflənəndə,
qaval çalınanda
ürəyinin dərinlyindəki
sızıltını hiss etməkdir, bir də Yəmən türküsündə... Həyatın sənə verdiklərinə
nəsib, vermədiklərinə
qismət deməkdir.
Hər işin xeyirlisinə inanmaqdır və ağlamamaq üçün
çox gülməkdən
keçinməkdir.
Türk olmaq Asiyada “qərbli, Avropada “şərqli” deyə reaksiya görməkdir. İrq sözünü bilmədən yaşamaq, yaradılanı Yaradandan ötrü sevməkdir.
Şou proqramları ilə dizilər arasında qalsa da, silkələnib
üzərindəki torpağı
ata bilməkdir.
Türk olmaq ən zəif günündə belə dünyaya meydan oxumaq, ən dərdli günündə
belə hər üfunətin bir şəfəqdə bitəcəyini
bilərək təvəkkül
etməkdir.
Türk olmaq Anadoluda hər düşən yağış
damlasına həmd oxumaq, hər çıxan sünbül
üçün şükr
etməkdir.
Türk olmaq mədəniyyətlər məzarlığı
Anadoluda dik dura bilməkdir.
Çətin işdir Türk olmaq....
Gökçe
Dilimizə uyğunlaşdıran
Eminquey
Ədalət.- 2020.- 6
oktyabr. S. 5.