O, olduğu kimi də görünürdü...

Eldar Sadıqov haqqında çox eşitmişəm. Sağlığında da, dünyasını dəyişəndən sonra da. Təəssüf ki, onunla şəxsi tanışlığımız olmayıb. Bununla belə, Eldar müəllim haqqında eşidib-bildiklərimə güvənərək onun işıqlı xatirəsini bir yazı ilə yad etmək çoxdankı arzum idi. Unudulmamaq, xatırlanmaq, yeni-yeni nəsillərə nümunə göstərilmək haqqını isə qısa ömründə zəhməti və qeyrəti ilə Eldar müəllim özü qazanıb.

Belələrinə xalq arasında əməli-saleh insan deyirlər. Bəlkə elə bu səbəbdən də Eldar Sadıqov haqqında yazı öz-özünə yarandı. Onu unuda bilməyənlərin - doğmalarının, dostlarının, keçmiş tələbələrinin xatirələri bir-birinə calandı. Beləcə, Eldar müəllimin ömürnaməsi vərəqləndi, yüksək insani keyfiyyətləri bir-bir yada düşdü. O, müəllim, dilçi və tərcüməçi kimi, dost, qardaş və ata kimi, ziyalı və vətəndaş kimi xatırlandı.

Eldar Sadıqov Tovuz rayonunun Sarıtala kəndində meşə təsərrüfatı işçisi İsmayıl kişinin ailəsində boya-başa çatıb. Burada yeddiillik məktəbi bitirib. Orta təhsilini qonşu Keşişkənddə tamamlayıb. (Sonralar Keşişkənd Gədəbəy rayonunun inzibati ərazisinə daxil edilib).

Ömür yolunun başlanğıcı qardaşı, istefada olan polis polkovnik leytenantı Bəxtiyar Sadıqovun yaddaşında belə qalıb:

- Eldar əla qiymətlərlə oxuyurdu. Bununla yanaşı, idmanla müntəzəm məşğul olurdu, xüsusilə voleybolu sevirdi, rayon mərkəzinə yarışlara gedirdi. Anamız Xatın idmanın onu üzdüyünü güman edərək tez-tez acıqlanırdı. Eldar musiqini də çox sevirdi. Atamızın sazı var idi. Qardaşım Həsənə tar, Eldara isə qarmon almışdılar. Eldar bu alətlərin hamısında gözəl musiqilər ifa edirdi. Yaşca kiçik olduğumdan alətlərə əl vurmaq mənə qadağan edilmişdi. Lakin qardaşım evdə olmayanda mən bu qadağanı pozurdum. Bir gün Eldar qəflətən gəlib qarmonu əlimdə görəndə, doğrusu, qorxdum. Lakin o, məni danlamadı. Demə, bayaqdan dayanıb dinləyirmiş və "Cəlili" havasını necə ifa etdiyimi bəyənibmişg Ömrü boyu belə olub: yaxşı işi həmişə alqışlayıb. Səhvə qarşı isə barışmaz olub. Bu səhvi doğma qardaşı etsə belə...

Eldarın uşaqlıqdan həyat yolunu müəyyən edən bir marağı da vardı. Bu, dil öyrənmək həvəsi idi. Lakin ucqar bir dağ kəndində o zaman xarici dili necə öyrənmək olardı? Söhbət hələlik rus dilindən gedir. O zaman rayonun heç də bütün kəndlərində bu dildən dərs deyən müəllimlər yox idi. Amma buraya bir rus qızı, cavan bir müəllimə gəlmişdi. Eldar ondan əlavə tapşırıqlar alır, rus dilində söz ehtiyatını günü-gündən artırırdı.

Xoşbəxtlikdən kəndə ingilis dili müəllimi də gəldi. Camal adında bir gənc idi. O illərdə ingilis dili müəllimlərini həmin zonada barmaqla saymaq olardı. Bu müəllimlərin kəndə gəlişi zərurətmi, təsadüfmü, yoxsa taleyin böyük bir bəxşişimi idi? Hər halda rus və ingilis dillərinin tədrisi bu obanın yeniyetmələrinin bir neçə nəslinin, onların sırasında Eldar Sadıqovun da həyat və sənət yolunu müəyyənləşdirən güclü bir amilə çevrildi.

Filologiya elmləri doktoru, professor Qəzənfər Paşayev 1958-ci ildə Bakıya ali təhsil almağa gələn gənc Eldarın ürəyində həkim olmaq niyyəti tutduğunu söyləyir. Amma dilləri tez qavramaq qabiliyyəti, səlis tələffüzü onu tamamilə başqa bir səmtə aparırdı. Beləliklə, o, ingilis dili müəllimi olmağı qət edərək M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutuna (ali məktəblərin adı o vaxt olduğu kimi verilir.F.S.) qəbul olundu. 1963-cü ildə ali təhsilini əla qiymətlərlə başa çatdırdığına görə müəllimləri onun institutda qalmasına qərar verdilər. Eldar müəllim 28 ilə yaxın bir dövr ərzində, yəni ömrünün sonuna kimi seçdiyi sahəyə və sənətə sadiq qaldı. 1991-ci ilədək Xarici Dillər İnstitutunun baş müəllimi oldu.

- Eldar gözəl müəllim idi. Onun tələbələrinə qarşı qayğıkeşliyi və tələbkarlığı bir-birini tamalayırdı. O, əsl vətəndaş, bütöv şəxsiyyət idi. Verdiyi sözə dəqiq əməl edirdi. Sözü ilə işi-əməli bir idi. Ziyalı qeyrəti ilə milli-mənəvi dəyərlərimizin, adət-ənənələrimizin, dilimizin saflığının keşiyini çəkirdi. Bir neçə xarici dil bilsə də, ana dilinin vurğunu idi. Adi danışıq dilində belə, əcnəbi sözlərin işlədilməsinə etiraz edirdi. - Qəzənfər müəllim əziz dostunu belə xatırlayır.

Həyat yolları 1970-ci illərin əvvəlində Eldar Sadıqovu uzaq Afrikaya, Uqandaya, sonunda isə İraqa aparmışdı. O, ezam olunduğu ölkələrdə özünü həmişə bir mütəxəssis kimi doğrultmuş, Azərbaycanı layiqincə təmsil etmişdi. Ömür-gün yoldaşı, Bakıdakı 283 saylı məktəbin ingilis dili müəllimi Arifə xanım deyir ki, əslində onlar İraqda bir il qalmalı idilər. Lakin Eldar müəllimin oradakı fəaliyyəti rəğbət doğurduğundan onun iş müddəti daha üç il uzadıldı.

Deyilənləri 1980-ci ildə SSRİ-nin İraqdakı səfirliyinin Eldar Sadıqova verdiyi fəxri fərman da təsdiqləyir.

İllər keçir və bu sənədlər tarixə çevrilir. Ən azı bir insan ömrünün, bir ailənin, bir nəslin tarixinə. Amma Eldar Sadıqovun Bakının 7-ci mikrorayonundakı mənzilində kiçik bir qovluğa sığışmış elə sənədlər də var ki, onlar artıq bir evin, bir ailənin çərçivəsindən çıxaraq özünə daha geniş məkan qazanır, xalqımızın, elmimizin, mədəniyyətimizin tarixinin bir səhifəsinə çevrilir.

44 il əvvəl və bu gün arasında "dilmanc"lıq edən sənədlərdən məlum olur: 1965-ci ilin may ayında M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutunun Qərbi Avropa dilləri fakültəsinin ingilis dili bölməsi tələbələrinin iştirakı ilə V.Şekspirin "Otello" əsəri səhnəyə qoyulur. Baş rolu Eldar müəllim özü aparır.

Azərbaycan səhnəsində ilk dəfə ingilis dilində obraz yaradan həvəskar aktyor bu debütü ilə kifayətlənmir. Sonralar bu sahədə də peşəkara çevrilir. Xalq artisti, professor Rza Təhmasibin təkidi ilə M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsini bitirir. 1970-ci ilin iyun ayında Eldar Sadıqov Şekspirin "Hamlet" əsərini ingilis dilində tamaşaya qoyur və baş rolda yenə də özü oynayır. Azərbaycan Teleqraf Agentliyi bu hadisə haqqında məlumat yayır.

Azərbaycan Dillər Universitetinin tərcümə kafedrasının baş müəllimi Səfər İsgəndərli o günləri belə xatırlayır:

- Teatrda anşlaq idi. Yadımdadır ki, tamaşaya Neft və Kimya İnstitutunda təhsil alan çoxsaylı xarici tələbələr də gəlmişdilər. Tamaşadan sonra onlar bir yerə toplaşaraq gördüklərindən vəcdə gəldiklərini ingiliscə bir-birlərinə söyləyirdilər. İngilis dilində tamaşa. Bu, o zaman bütün keçmiş SSRİ məkanında analoqu olmayan bir hadisə idig Bizim Eldar müəllimə Tanrı tərəfindən hərtərəfli istedad və qabiliyyət verilmişdi. Onun tələbəsi olmuşam. Virtuoz bir müəllim idi. Hər dəfə Eldar müəllim mühazirə oxuyub, yaxud seminar aparıb auditoriyanı tərk edəndə fikirləşirdik ki, özünün zirvə dərsini o, məhz bu gün keçdi. Amma ertəsi gün auditoriyaya eyni həvəs və enerji ilə, daha yeni biliklərlə daxil olurdu.

Olduğun kimi görün, yaxud göründüyün kimi ol. Bu sözləri adını xatırlaya bilmədiyim hansısa dahi deyib. Olduğu kimi görünənlər sözü ilə əməli eyni olan insanlardır. Eldar müəllimin vicdanı kimi əli də təmiz, qəlbi kimi alnı da açıq idi. Biliyinin dərinliyi qədər gözünün-könlünün toxluğu vardı.

Eldar Sadıqov Vətənini, xalqını, elini-obasını sevən bir oğul idi. Kənddə yaşayan böyük qardaşı İslam müəllim deyir ki, Eldar dünyanın çox yerini tanıyırdı. Bununla belə, hər yay istirahət etməyə doğma yerlərə gəlirdi. Gələndə özü ilə bir çamadan dəftər-kitab da gətirirdi. Axşamlar yazıb-oxuyurdu. Gündüzlər də əliboş dayanmırdı. Kərənti götürüb ot çalmağa gedirdi, çəpərin sökülən yerini düzəldirdi. Bir dəfə çalışıb bulağın tutulan gözünü açdı. İndi camaat arasında bu çeşməyə "Eldar bulağı" deyirlər. Çox sevdiyi bu yerdə - Sarıtalada indi Eldar müəllimin ruhu əbədi qərar tapıb...

Eldar Sadıqov ocağının onun özünə layiq çıraqyandıranları - üç ağıllı-kamallı övladı var. İxtisasca ingilis dili müəllimi olan qızı Könül xanım ata ocağından pərvazlanıb, xoşbəxt ailə qurub. Böyük oğlu Fərhan vaxtilə atasının oxuduğu və işlədiyi ali məktəbi bitirib. Orxan isə bu il Bakı Dövlət Universitetində təhsilini başa vuracaq.

Eldar adlı kökdən təzə pöhrələr boy qaldırmaqdadır. Bu ailədə balaca bir Eldar da böyüyür. Arzu edək ki, bu körpə fidanlar babanın təkcə soyadını, adını deyil, zəkasını, əqidəsini, saf əməllərini də yaşatsınlar.

Flora SADIQLI

Ədalət.- 2009.- 9 aprel.- S. 6.