Bayat
Bir boş çəllək üstən
Yubiley nitqi
Yetmişə yetişdim
Həyatın bir-iki həqiqətini, sahillərdəki çopur daşlar kimi bütün sərtliyi ilə görə bildim. Başa düşdüm ki, bu məmləkətin də doğma və ögey övladları varmış. Əfsus, onun əsl ögeyləri tərəfindən mən də ikincilər sırasına qarışmışam. Belə olmasaydı ad günüm münasibətilə televiziya kanalları təqvimdəsə adımı çəkər, kəpənək ömürlü və qanadlı bəzi qəzetlər xala-xətrim qalmasın deyə bir-iki cümlə yazardı.
Düzünü deyim ki, sələflərimin başına gələnlərdən xəbərdar bir yazıçı, həyatın hər üzünü görmüş bir insan kimi bunlardan çox da darılmadım. Az-maz giley-güzərımı arağın acısında qərq eləyib ağzımı şirinlətdim. Şükür elədim ki, canım sağ, qələm əlimdədir. Yaradıcılıq, özü canla çıxan, sözü yadigar qalan bir ehtiyacdı, xalqa təmənnasız bir xidmət, onunla ürəkdən ünsiyyətdir. Burda da gərək onun hüsnü-rəğbətindən, məhəbbətindən başqa bir şey ummayasan.
... İkinci dərk etdiyim həqiqət hamının hər zaman bu göy qübbəsi altında tənhalığı oldu. Ünlü bir türk şairinin misralarının şimşəkvari işığında:
Ağlayın aşinasız,
dostsuz can verənlərə,
otel odalarında
otel odalarında...
Təsəlli üçün dostları başıma toplamaq istədim. Süfrəyə dörd qızardılmış toyuq düzmüşdüm. Cəmi dörd həyanım yetişdi. Bir musiqisiz kvartetlə yetmiş illiyimin alqışlarına, çiçəklərinə qovuşdum.
Yetmişdən üzü o yanki bir ömrə başlayıram. Hamıya, bu hüdudlu ömür özünütəsdiq, özünü tanıtım üçün verilir. Dünyanın divarları üstə imzasını atıb, cümlə bəşərin yaddaşına həkk olunmuşların sayı azdır.
Ən dəhşətli gerçəklərimdən birisi və irisi bu səadətin Nəsibə nəsib olmamasıdı. Amma necə deyərlər, çıxmayan cana ümid çoxdur. Çiynimdə, yerdə qalan möhlətin aşırılmış heybəm, üzü xalqa yeni, dərvişanə səfərə başlayıram. Gözümün önünə uzunömürlülərimizi gətirə-gətirə. Qulaqlarımda, ömrünün hər günündə şerlə güllələnmiş, mavi gözlü dev Nazim Hikmətin sözlərini səsləndirə-səsləndirə:
Yəni bu göy qübbəsi altda
Səsimizin qalacağına
Zərrəcə ümid yoxmu?
Son arzum şərxahların acığına Mahmud Eyvazovlar qədər yaşımı və başımı buludlara dəydirib ürəyi son damlasına qədər boşaltmaq... son ümid, acı günlərimi şirinləşdirən, haqsızlıqlarımı adilləşdirən, ömrü el üçün xeyirxahların köməyiylə səsi göy qübbəsi altda yaşatmaq...
BƏLKƏ
DƏ SON AVTOQRAF
Varlığı
at kimi yüyən çeynəyir,
it kimi mırıldayır.
Darlığı
buz suvaqlı, qar duvaqlı
Antraktida kimi göynəyir,
ikiyüz doxsan doqquz yaşlı
qarğa kimi qarıldayır.
Əlində gah badə, gah lələk, -
atdığını atıb, yazdığını yazıb.
***
Bitməyində
bir ara, ezamiyyət, -
gəldiyə, getdiyə imza atılıb.
İtməyində
ağ-qara bir həyat, -
şəninə gah təpik, gah qəmzə atılıb.
Ötməyində
qır eşşəyə dönmüş Qır at, -
Üstəlik üstə
keçəl Həmzə atılıb.
Üzündə, gah üzü,
gah ələk, -
Varlığa, yoxluğa
gecikib, tələsib;
Sarıhüseynoğlu
Vaqif Nəsib.
Məkan:
Sonsuzluğun bir
kürəsi,
Zaman:
Sonsuzluğun bir sürəsi.
***
Tütəklənməyində qarğılar,
Dəliklərindən do-re-mi-lər
qaynamağında.
Ağlı, qaralı
adamlar,
Ala-qarğa qarğalar
Süzə-süzə oynamağında,
Süzülməyində bulaqlar üzü çaya,
Düzülməyində irmaqlar
Üzü dəryaya
pullu-pulsuz balıqlar
və başqa canlı qalıqlar
üzə-üzə
oynamağında.
Gizli bir tütək hey ötməyində
ahənglər
hey şanı,
mum olmağında,
zərrələr
damlaya qayıtmağında,
damlalar odlanıb
qum olmağında, -
özlərini ritmə
düzə-düzə
oynamağında.
Fatehlərdən gor
qalıb
boyları, boyda
məzarlarının
da
qırılıb
quluncu.
Meydan sulasa da,
dastanda, boyda
muzeylərdə həbs olunub qılıncı
görünməz
tütəyin sehriylə
quzular qurd, canavarlar
quzu çıxır,
neçə-neçə
İsgəndərin
dişi şaqqıldayır, buynuzu
çıxır
onlar da əllərində
kuzə oynamağında...
NƏSİHƏT
Qəfəsdə pələngə
bax,
Daşdəmirliyi burax
dünyaya diş qıcama,
dişə üzlük taxarsan.
dünyaya göz ağartma,
şüşə
gözlük taxarsan
qanına zəhər qatma,
bu dünya acın olar.
Pirinə təpik
atma, -
Qoltuq ağacın olar.
Günün günortasıyla,
dünyanın ortasyıla
çeşməkli,
- gözü qırıq,
üzlüklü,
- dişi mırıq,
qoltuğunda ağacı,
qansız, - insan qaxacı
yol keçən bir səngə bax,
Vaqif Nəsib, - ləngə bax,
Daşdəmirliyi burax...
BİR DOSTUN QULAĞINA
Bu dünyanın başı
yoxdu,
Dürüst məhək
daşı yoxdu,
Haqqın gözü,
qaşı yoxdu,
-
Qaş çatma Elçin
Səlcuğum.
Bir küçə
iti görəndə,
Tamahı iti görəndə,
Başın yarılar,
baş qatma,
daş atma
Elçin Səlcuğum.
Dünyanı basıb
çantana,
Özünü asıb
çantana
Quzeyində itib qalma,
Güneyində bitib
qalma
Quşlar səndə yuva
salar.
Atmağına yüzün
olsun,
Udmağına üzün
olsun
Ağ vərəqlər
düzün olsun
Qələminlə şumla-şumla,
Yoxsa xalın güvə
salar.
İçində bir
gücsüz Elçin
Yaşatma, Elçin
Səlcuğu
Yazıçısan ətəyindən
daş atma
Elçin Səlcuğum...
***
Gidi Qazax yaddaşımda
Kökdən düşməyir,
Saz
qalır.
Çörəkxananın başında
Aşıq Abuzər saz
çalır.
İlk məhəbbətim
o yerdə
Hər boylananda yaz çalır
Sinələr də
pərdə-pərdə
Ömürlük işvə-naz
salır,
Kimsə verib nəmərini
Aşıq Abuzər saz
çalır.
Bir dünyaya, bir təşrifə
Dəyər, dəyməz,
-
Sisli qalır.
Suç, savabı
neçə dəfə
Əyər, əyməz,
-
Gizli çalır.
Savab səsdə,
Günah üstə
Aşıq Abuzər saz
çalır.
Bu dünyamız daşlı
qala,
Adamından yaşlı
qala
Damcılının dağ-daşları,
İnciləri ləl
tək salır,
Sahildə çaylıq
daşları, -
Sular daşdan lələk salır
Sinəsinə basıb
Kürü
Aşıq Abuzər saz
çalır.
***
Varlıqlar ölməyir,
itməyir,
Yox olub tükənmir, bitməyir
Gözəllik köç
edəb getməyir,
Güllərlə qayıdır qəmzəsi.
Sənətin o dədə
Osmanı,
sevmədi saxtanı, yosmanı,
Oxqayla uzanıb Şıxlıda
Qulağı torpağa
dirəsən
Duyular həm sazı,
həm səsi.
Çatıbdı qəhərli
bir zaman,
Hər tərəf
zəhərli bir duman,
Atomla işləyir
dəyirman
Qalxmada bir əcəl zümzüməsi
Alimlər də keçəl
həmzəsi.
Pusquda başqa qəsd,
hər qəsdə,
ölümcül
zərrələr nəfəsdə,
ildırım Bəyazid qəfəsdə
bu dəfə atomla atılır, -
səmada ildırım imzası .
***
Adamları lal eləyir
Ehtiyacdan kiri-kirilər
Pişiklər quş
qarmalamır
Quşlara da yarmalamır,
Buğdaları kirkirələr.
**
Ölü quşlar,
quş qaxacı,
Çöl almasından
qax acı
Dəhnələr arx çökərləri.
Dəyirmanların daşları
Xapan qalmış təkərləri.
***
Maşınlar zəhər
tuluğu,
Havalarda qaz qalağı.
Bir ikicə yol yoluğu
Yada salır qazalağı.
***
Təbiət şakər
dəyişir,
Balları şəkər
dəyişir,
Nə varsa təkər dəyişir,
Hər şeyin surəti çıxmada,
Hər şeyi sürəti yıxmada
Əsli Kərəmi
yaxmada...
***
Evlərin altında
qalıb
Qazaxda gördüyüm
düzən,
Hansı gizli əllə olub,
Bu boya, bu qurluş, bu düzən
O səs mənim
səsim deyil -
Qarıldayan mən deyiləm.
Dərdlərim ulaya bilər.
Əlim dərd bulaya bilər,
Qarnım quruldaya
bilər,
Su quşuluq bəsim
deyil, -
Quruldayan mən deyiləm.
Əslim, köküm
tərəkəmə
Qarışmışam mərəkəmə,
Çalınanda "Tərəkəmə"
Candan, qandan kəsim deyil, -
Hırıldayan mən deyiləm.
Kim dəyişib bu
düzgünü,
Bu baxışı, bu
süzgünü,
Xarab edib bu güzgünü, -
Ordakı mən
özüm deyil,
-
Mırıldayan mən deyiləm.
Vaqif
Nəsib Sarıhüseynoğlu
Ədalət.- 2009.- 28
fevral.- S.20.