YAXIN KEÇMİŞİN AĞRILARI

DANÜZÜ YAZILARI

Hər şənbə bu yerdə

Uzun illərin tanışı,çox uzun illərin... yəni mənim Bakıya gəldiyim ilk illərin tanışı o vaxtkı aspirant Bəxtiyar Əkbərov, indinin çox tanınmış hüquqşünası, bu elmin nəzəri və praktiki durumu haqqında gözəl məqalələr və kitablar müəllifi Bəxtiyar Əkbərov mənə bir kitab tutumunda şeirlər verir, bunları oxu deyir. Oxu deyir, amma bir az da duruxur, çünki mənim şeir zövqümü bilir və bir müddət keçəndən sonra oxuduğumu ona deyirəm və indi də mənə deyir ki, bu şeirləri çap etdirmək olarmı, olmazmı?

Məsələnin qəliz yeri burdan başlayır: Bəxtiyar bəy mənim çox sevdiyim bir ziyalı və onun mənə verdiyi şeirlər də pis şeirlər deyil. Bu şerlərin müəllifinin imzasını görən kimi yaddaşımın alt qatında bir canlanma olur, bu yazıların müəllifinin imzası mənə həmən tanış gəlir. Güman ki, bir vaxtlar yəqin ki, dərnəklərdə olmuş, bir sıra dərnəkləri olan o vaxtkı Bakının həmin illərindən çıxıb gəlmiş bir müəllifdir bu adam da və buna görə də mənim Bəxtiyar müəllimə rus demişkən, otkaz eləmək imkanım yox. Ən azından bugünkü şeir məkanında bu şeirlərin və onun müəllifinin heç bir mükafat və ya təbliğat iddiası olmasa da, bu şeirlər onun bioqrafiyasına şairlik mərtəbəsini gətirməsə də, bəlkə də tarix üçün bir fakt olaraq qalmağa ümidi var onun.

Bəxtiyar müəllim çox gözəl bir ziyalı, həqiqətən gözəl bir nəsildən gəlmiş və gözəl bir ziyalı, kimə desən tanıyar, onun qardaşları da Azərbaycan və sovet məkanında tanınmış ziyalı alimlər idilər və məhz bu bağlantılar onu məcbur edib ki, bütün ağırlığı boynuna götürərək bu kitabı ərsəyə gətirsin və üstəlik də bunu eləmək üçün başqa iki dostunu da rahatsız etmişdir. Amma mən yüzdə-yüz əminəm ki, burada onlarlıq bir iş az olub. Hər şeyi Bəxtiyar müəllim özü eləyib, mən onun xasiyyətinə az-çox bələdəm. Az vaxt deyil bizim Bakı güzəranımız, az vaxt deyil və bütün bunların dışında Bəxtiyar müəllim mənə əl yazmasında bir yazı da verir, deyir: bu da mənim Firidun Rüstəmli haqqında, yəni həmin kitabda gedəcək şeirlərin və onun müəllifi haqqında qeydlərimdir, baxarsan və yarasa istifadə edərik.

Həmin qeydlərə göz atıram və ilk tanışlıq üçün çox gözəl bir başlanğıc olduğunu görürəm həmin qeydlərdə və buna görə də həmin qeydləri eynən oxuculara təqdim edirəm:

"Əziz oxucular! Əlinizə aldığınız və yenicə başladığınız Firidun Rüstəmlinin "Könül nəğmələri" adlı şerlər və poemalar toplusunun müəyyən bir hissəsini oxuduqdan sonra özünü bir qədər də cəmləşdirib, yığışdırıb, səfərbər edərək kitabı birnəfəsə, böyük şövqlə, sevinc və fərəh hissi ilə oxuyacağınızı, gah sevinəcəyinizi, gah kədərlənəcəyinizi və gah da heyrətlə, "biz bu şairi, indiyə qədər niyə tanımamışıq, bu ki əsl poeziyadır", deyə vəcdə gələcəyinizi və bir çox şeirlərin musiqisi elə onun özündədir deyə bəstəkarlarımız bu sözlərə mahnı yazmağa sövq edəcəyinizi əvvəlcədən duyuruq və bundan sevinc dolu qürur hissi keçiririk.

Firudin Rüstəmli hələ orta məktəb illərində çılğın və ötkəm xasiyyətli olan, poeziyanı ürəkdən sevən, ədəbiyyatdan saatlarla danışmaqdan doymadığı, hələ o vaxtlar, gələcəkdə gözəl bir şair olacağı haqqında ümidlər verən şeirlər yazmaqla öz şagird yoldaşlarından fərqlənir, sonra oxuduğu Xanlar 3 saylı orta məktəb kollektivinin sevimlisinə çevrilmişdir. Biz, onun dostları buna görə onu daha çox sevir, onunla fəxr edirik.

... Oxuculara təqdim olunan bu kitab da həmin dostluğun şirin bir töhfəsi və bütün şeirsevərlərə, kitabsevənlərə xoş bir ərməğandır.

Firudin müəllim öz vətənini, xalqını, millətini ana yurdunu ürəkdən sevən poeziya vurğunu, istedadlı bir şair olmaqdan əlavə, həm də dostluqda son dərəcə sədaqətli, dost yolunda misilsiz fədakarlıq göstərən əsl qardaş və sirdaşdır.

Müvəqqəti olaraq səhhətində yaranmış problemlər, hesab edirik ki, bu gözəl şeirlər toplusunun işıq üzü görməsi onun ağrılarına bir məlhəm olacaq və o çox tezliklə ayağa qalxacaq və həmişə olduğu kimi yeni şeirləri ilə böyük bir ehtirasla, şövqlə onları oxuyaraq bizi sevindirəcəkdir. Ümid edirik ki, Firudin müəllimin bu şeirlər toplusu özünə çoxsaylı pərəstişkarlar tapacaq və bizi ürəkdən sevindirəcəkdir".

Çox çətindir, Firudin Rüstəmlinin şerlərinə indinin ovqatından baxsaq, çox şeylər dəyişmiş, amma bu şeirlər yazıldığı vaxt Bakının çox hərəkətli və bərəkətli bir şeir dünyası vardı. İndiki dildə desək: ottepel deyə bir ortam hakim idi bütün yaşama və həyata. İnsanlar artıq öz düşüncələrini ortalığa qoya bilir və istədikləri kimi də yaza bilirdilər. Qısqac qaldırılmış, amma yenə də bir çox şeylərdə sıxıntılar yaşanmaqdaydı. Məhz belə bir zaman məkanında Firudin Rüstəmli da həmin o Bakının ədəbi mühitindən yaxasını qurtara bilməmiş, bir az da həmin illərin şairlərinin poetik şeir gücünün içində çırpınaraq, vaxtında çıxmaq üçün özünə yollar axtarmış və çıxmaq istəsə də təsir gücü böyük olan şairlərin aksenti onun da yaradıcılığında öz izini qoymuşdur. Amma bu aksent heç də tam o illərin ab-havasını təkrar etməmişdir. Firudin Rüstəmlinin öz poetik dünyası və özünün mövzuları olmuşdur ki, bu da həmin şairin yaşam dünyası ilə üst-üstə düşür. Dövrün poetikası içindən öz səsini ucaldan Firudin Rüstəmli hətta iri həcmli şeir növündə -poemalar yazmağı da sınamış, Əliağa Kürçaylı poemalarının epik gücü onu da sehrləmiş və yazdığı "ONLAR GÖRÜŞMƏDİ", "TALESİZ QADIN", "YUXU" poemalarında bu sehr açıq-aydın duyulmaqdadır.

Güman ki, o zaman bir sıra qəzet və redaksiyaların qapısını çalan Firudin Rüstəmli bir sıra şeirlərini çap etdirmiş və bu şeirlər qaynar Bakı ədəbi mühitinin içində o illər üçün söz-söhbət yaratsa da, daha uzaqlara gedə bilməmişdir. Buna baxmayaraq, Firudin Rüstəmli hövsələ ilə dözmüş və yazdıqlarını səliqə ilə saxlamış, bir kitab halında indi oxuculara təqdim etməyi daha uyğun bilmişdir.

Mən bunu da bilirəm ki, Firudin Rüstəmli bu vaxta qədər namuslu və mütəvazi bir ömür yaşamış və bu gün onun dostlarının təşəbbüsü ilə çap olunan şeir kitabı da bunun bariz nümunəsidir. Demək ömür boşuna əsən rüzgarlara verilməmiş, bu ömrün faydası yalnız Firudin Rüstəmlinin olmadığı üçün yaşadığı günləri amansız rüzgarlara verməyərək həmin şeirlərin sandıqda qalmasına dözməmiş, geniş oxucu kütləsinin malı etməyi qərarlaşdırmışdır.

Firudin Rüstəmlinin şeirləri öz poetik gücü ilə çağının damğasını daşıdığından bu şeirləri oxuyarkən bir az insaflı olmalı və həmin şeirlərə o zamankı Bakı mühitinin gözü ilə baxmalı.

Bu bir danılmaz həqiqətdir ki, Firudin Rüstəmli yaşadığı illər ərzində sevimli peşəsi müəllimliklə yanaşı, poeziyaya bağlılığını da davam etdirmiş və buna keçəri bir həvəs kimi baxmamış, içindəki yaşantıları poeziya diliylə ifadə etmək yolunu tutmuşdur.

Təbii, şeir zaman sərhədini aşmalıdır, bunu danmayaq və Firudin Rüstəmlinin şeir kitabında bu tip şeirlər də az deyil. Yalnız bunu seçmək haqqı oxuculara aiddir. Biz isə sonunda Firudin Rüstəmlinin kitabından bir neçə şeiri təqdim edirik. Bu duyğular bəlkə sizə də tanış gəldi.

Ədalət.- 2009.- 31 yanvar.- S.15.