Sənətçilərin mütaliə problemi

 

Görəsən, niyə savadlanmaq istəmirlər?

 

Son illər kitaba marağın azaldığını nəzərə alsaq, sənət adamlarının bir qisminin mütaliə həvəsinin qalmadığını açıq şəkildə deyə bilərik. Çünki peşə sahiblərinin yeni biliklərə maraqlarının az olduğu görünür. Onlar yuxudan günorta saatlarında oyanıb yalnız yaradıcılıqla məşğul olduqları üçün kitab oxumaq ümumiyyətlə yada düşmür.

"Ayna" müxbirinin əlaqə yaratdığı bir neçə sənət adamının söylədikləri bunu bir daha deməyə əsas verdi. Amma etiraf edək ki, onların arasında mütaliəyə baş vuranlar da az deyilmiş. Məsələn, Faiq Ağayevin səlis və savadlı danışmasında mütaliənin rolu varmış.

Röyanın etirafına görə, onun ədəbiyyata, eyni zamanda, bir sıra fənlərə marağı yüksək olmayıb. Orta məktəbdə əla qiymətlərlə oxumadığına peşmandır. Artıq ali savada yiyələnən müğənni bədii ədəbiyyatla maraqlanmağa başlayıb. Xatırladaq ki, hələ 2 il öncə onun evində çəkiliş apararkən onun kitab rəfi ilə maraqlanan teleaparıcı əlində tutduğu nəşr barədə müğənniyə sual etdikdə çox gülməli cavab vermişdi. Kitab rəfini imic xatirinə yaratdığı bəlli olmuşdu. İndi Röya bu qüsurunu düzəldir. Son oxuduğu kitablar arasında "Kitabi Dədə Qorqud"un adını çəkən müğənni klassik ədəbiyyata daha bağlı olduğunu söylədi:

"Dədə Qorqud"un bütün boylarını öyrənmişəm. Konsertin yorğunluğunu çıxaran kimi növbəti kitabın mütaliəsinə başlayacağam".

Əməkdar artist Azərin həyatını kitabsız təsəvvür etmir. Onun əlavəsinə görə, ən çox mütaliə etdiyi poeziya və tarixi-dini kitablardır. Eyni zamanda Bəxtiyar Vahabzadə, Zəlimxan Yaqub, Orxan Pamukun kitablarını oxuyur:

"Lakin yaradıcılıq kitaba olan həvəsimi əlimdən alır. Vaxt tapan kimi kitab oxumaq istəyirəm.

Din tarixi ilə çox maraqlanıram. Bilik almaq üçün kitab oxumaq yetmir. Ciddi verilişlərə, tok-şoulara baxıram, xüsusilə xəbərləri izləyirəm. Siyasətdə baş verən hadisələri diqqət mərkəzində saxlayıram. Çünki ölkə vətəndaşı olaraq hadisələrə biganə qalmaq istəmirəm".

Azərindən fərqli olaraq Nüşabə Ələsgərli kitabı sonuncu dəfə hansı tarixdə vərəqlədiyini xatırlaya bilmədi. Yaradıcılığın bütün gününə hakim kəsildiyini deyən müğənni bu səbəbdən mütaliə edə bilmədiyini qeyd etdi:

"Əslində kitaba münasibətim çox yaxşıdır. Daha da savadlanmaq istəyirəm. Xüsusi ilə detektiv janrına meyilliyəm. Bir neçə il öncə Çingiz Abdullayevin bir neçə əsərini oxumuşam. Eyni zamanda, Nüsrət Kəsəmənlinin şeirlərini sevirəm. Amma kitab oxumağa əsla vaxtım qalmır. Lakin mümkün qədər televiziyanı izləyir, ölkədə baş verənləri diqqətdə saxlamağa çalışıram".

Müğənni İradə İbrahimova yerli ədəbiyyatla yanaşı, xarici əsərlərə üstünlük verir. Müğənni bildirdi ki, boş vaxtının bir hissəsini mütaliəyə ayırır. Orta məktəbdən bədii ədəbiyyatla yaxından tanış olan müğənni böyüdükcə bu ənənəsini böyük əsərlərlə davam etdirib. Onun kitab oxumaq saatları gününün sonuna təsadüf edir.

Lakin müğənni Zaur Rzayev kitab oxumağı vacib saymır. Gününü daha çox sükan arxasında keçirən müğənni informasiyaları radio vasitəsi ilə aldığını diqqətə çatdırdı. Sonuncu əsəri vaxt oxuduğunu xatırlamayan müğənni belə bir bəhanə irəli sürdü:

"Ümumiyyətlə, kitab oxumaq üçün sakit məkan lazımdır. Səs-küylü yerdə kitab oxuya bilmərəm".

Telekanalları nadir hallarda izləyən müğənni bunu mənasız-məntiqsiz verilişlərə tamaşaçı olmaq istəmədiyi ilə əlaqələndirdi.

Zaur Rzayevlə eyni yaradıcılıq dövrünü bölüşən Firuzə İbadova da həmkarı kimi kitaba marağının olmadığını etiraf etdi. Lakin vaxtsa onun da kitab oxuduğu vaxtlar olub. Gənc yaşlarında İsi Məlikzadə, Hüseyn Abbaszadə Rəşad Nuri Güntəkinin əsərlərini dönə-dönə oxuduğunu dilə gətirir. Mütaliə problemini yaxşı əsərlərin yazılmadığı (?) ilə əlaqələndirməyə çalışdı.

Rəqsanə isə ümumiyyətlə kitaba maraq göstərmədiyini vurğuladı. Orta məktəbdə savadlanmayan Rəqsanə müğənnilik sənətinə gəldikdən sonra, ümumiyyətlə, əlinə kitab almayıb. Müğənni qarşıdakı aylarda belə bir niyyətinin olmayacağını söylədi. Müğənninin xəbər bilmək marağı da yetərincə deyil. Xəbərləri nadir hallarda izləyən müğənni daha çox musiqiyə qulaq asdığını deyir.

Könül Kərimova, Xatirə, Xuraman Şuşalı isə sonuncu dəfə hansı kitabı oxuduqlarını ümumiyyətlə xatırlaya bilmədilər.

 

 

Z.Rəhimqızı 

 

Ayna.- 2010.- 9 oktyabr.- S.21.