Qızıl fond deyilən bir günə yaranmır

Buna gərək ömürlər sərf olunsun

Muğam sənətindən, qəzəl dünyasından söz açmaq çətindir. Lakin onu sevmək, anlamaq, qoruyub gələcək nəsillərə çatdırmaq ondan daha çətindir. Bunu yalnız bütün həyatını bu sahəyə həsr edən sənət fədailəri bacarar. Həmsöhbətim məhz həmin sənət fədailərindən biridir. Bu fədai taleyini milli musiqimizin təbliğinə həsr etmiş insan, Azteleradionun "Musiqi və əyləncəli proqramlar" redaksiyasının böyük redaktoru Çingiz Abbasovdur.

Ömrünün 35 ildən çoxunu xalq musiqisinin təbliğinə həsr etmiş Çingiz Abbasov bu günədək bəlkə milyonlarla könül sevindirib. Deyirlər ki, bir qəlbi sevindirmək min Kəbə ziyarətindən üstündür.

Amma telemühit elədir ki, bu fədakarların əməyi ikinci planda qalır. Diqqəti çəkən ilk növbədə musiqi ifaçısı olur. Xalq musiqisinə, muğamlara, qədim el havalarına ekran həyatı verən, daim axtarışlar aparan, yeni-yeni təqdimat üslubları düşünənlərin yaradıcılıq laboratoriyası, bu sahəyə gəlişləri isə özlüyündə maraqlıdır. Onu bu sahəyə bağlayan isə erkən gəncliyindən İslam Rzayev sənətinə sevgisi olub.

...Zərdab bölgəsində 1950-ci ildə ziyalı ailəsində göz açıb. Atası Qurban kişinin musiqiyə, incəsənətə xüsusi rəğbəti varmış. Ölkənin bir çox tanınmış muğam ifaçıları onunla dostluq etmiş, evinin qonağı olmuşdular. Əslində elə bu səbəbdən Çingiz də musiqiyə həvəs göstərmiş, incəsənətə bağlanmışdır. 1968-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutuna daxil olan Çingiz Abbasov tələbəykən Milli Dram Teatrında işə düzəlir. Xalq artistləri İsmayıl Osmanlı, Ağasadıq Gəraybəyli, Hamlet Xanızadə, Səməndər Rzayev, Məmmədrza Şeyxzamanov, Həsənağa Turabov və zamanın digər tanınmış aktyorları ilə ünsiyyətdə olmağı onun gələcək həyat yoluna işıq salır.

Sonralar AzTV-nin Musiqi və Əyləncəli Proqramlar redaksiyasında işə düzəlir. Elə o gündən bütün varlığı ilə musiqi dünyasına bağlanır.

2006-cı ilin noyabrında ölkə prezidentinin sərəncamı ilə Çingiz Abbasov Azərbaycan Televiziyası və Radiosunun inkişafındakı xidmətlərinə görə "Tərəqqi" medalına layiq görülür.

Sənət dünyası ondan razıdır

AzTV-nin qızıl fondunun zənginləşməsində fədakarcasına çalışan Çingiz Abbasov indiyədək neçə-neçə sənətçinin yaradıcılıq yoluna güzgü tutub. Sənət adamlarının onun haqqında söylədiklərindən:

Xalq artisti Əlibaba Məmmədov:

- O, muğamı, xalq musiqisini, qəzəliyyatı çox gözəl bilir. Redaktor üçün bu çox vacib şərtdir.

Xalq artisti, professor Arif Babayev:

- Xalq musiqisinin təbliği sahəsində Çingizin əməyi danılmazdır. Çox qayğıkeş və səmimi bir insandır. Xalq musiqimizin böyük dayağıdır.

Xalq artisti, professor Canəli Əkbərov:

- Çingiz Abbasov 35 il öncə milli musiqimizə, onun qorunmasına necə hörmətlə, ehtiramla yanaşırdısa, bu gün də eyni həvəslə xalqımıza xidmət edir. Çingiz Abbasov AzTV-də musiqiçilərin, mən deyərdim ki, səlahiyyətli səfiridir.

Əməkdar artist Sabir Mirzəyev:

- Xalq musiqisindən söhbət düşən kimi Çingiz Abbasov yada düşür. Çünki xalq musiqisini Çingizsiz təsəvvür etmək qeyri-mümkündür.

Sənətşünaslıq doktoru, professor İlham Rəhimli:

- Adətən deyirlər hər kəsin ürəyi yumruğu boydadır. Çingizin ürəyinin ölçüsü yoxdur. Çünki o özü təpədən dırnağa ürəkdir.

Millət vəkili Rafael Hüseynov:

- Cavid yazıb ki: "Arif odur ki, gülsün içində bahar". Sənə aiddir bu sözlər. Çünki sən o qədər safsan ki, lap ən sərt qışda da içərin bahar işığıyla doludur!

İslam Rzayev sənətinə sevgi

- Maraqlıdır, Çingiz müəllim, sizin üçün bu sənətdə hər şey nədən başladı? Bilirik ki, siz mərhum İslam Rzayevin çox böyük pərəstişkarı olmusuz və verilişlərin birində o sizin haqqınızda belə söyləyib: "Çingiz bu dünyada çox lazım insandır".

- 1965-ci il idi... Zərdabda orta məktəbin 10-cu sinfində oxuyurdum. Həmin il Zərdab pambıq planını artıqlaması ilə yerinə yetirmişdi və buna görə "Məhsul" bayramı keçirilməli idi. Eşitdim ki, Zeynəb Xanlarova və İslam Rzayev də konsertə gəlməlidirlər. Onların sənətini çox sevdiyim üçün bilmirdim neyləyim. Rayon mərkəzində yeni kino-teatr tikilirdi. Hazır olmadığı üçün konsert Gəlmə kəndindəki kolxozun həyətində, ictimai tədbirlər üçün nəzərdə tutulan klubda keçirilməli idi. Sinif rəhbərimiz Kərim müəllimə yaxınlaşıb utana-utana dedim: "Mənə axırıncı dərsdən getməyimə icazə verin". Soruşdu: - Xeyirdimi? Konsertə getmək istəyimi bildirdim. İslam Rzayevin pərəstişkarı olduğumu bildiyi üçün razılıq verdi.

Onuncu sinifdə oxuduğum üçün atam mənə qara kostyum almışdı. Hələ geyinməmişdim. İlk dəfə təzə kostyumu konsertə geyindim. Gəlmə kəndi ilə Zərdabın mərkəzini asma körpü birləşdirirdi. Mən körpünü keçib qaçmaq istəyirdim ki, qarşımda "Volqa" maşını dayandı.

Sürücü soruşdu: burda koxozun həyəti hansı tərəfdədir? Dedim ki, mən də ora gedirəm. Dedi, onda otur maşına. Arxada bir xanım əyləşmişdi. O vaxt çox utancaq olduğum üçün maşına oturanda yana baxmadım. Kolxoz həyətinə çatanda maşından düşdüm. Kinoteatrın qabağına çoxlu adamlar yığışmışdı. Birdən qışqırıq qopdu: "Zeynəb Xanlarova!" Sən demə, artıq həmin konsertdə Şövkət Ələkbərova, Fatma Mehrəliyeva, Yalçın Rzazadə və başqaları oxuyublarmış, hamı intizarla Zeynəb Xanlarovanı və İslam Rzayevi gözləyirlərmiş. Zeynəb xanım çox gözəl çıxış etdi, amma İslam Rzayev gəlib çıxmadı.

Qanım qaralmışdı, fikrimi yayındırmaq üçün kinoya baxmağa getdim. Kinodan çıxanda yağış yağırdı. Elə yağırdı ki, "Tut ucundan, çıx göyə". Təzə kostyumum təmiz islanmışdı. Bu vəziyyətdə evə gəldim. Rəhmətlik anam dözmədi: "Ay bala, nə gündəsən, tez əynini dəyiş. Bəs, konsertə gedənlər çoxdan gəlib çıxdı, harda qalmışdın?" Dedim, İslam Rzayev gəlmədi, mən də hind filminə getdim ki, bəlkə hirsim soyuya. Rəhmətlik atam dedi: "Ay oğul, sənin İslamın Kür üstündəki restoranda oxuyub, oradan da Bakıya qayıdıb". Təlaş içində: "Ola bilməz! Bəs onda, konsertə niyə gəlməyib?" Dedi: "Zərdaba 7 km qalmış yol sola - Camışçılıq sovxozuna ayrılır. İslam da yolu çaşıb gedib ora çıxıb. Gələn qonaqlara restoranda ziyafət veriləndə isə iştirak edib və tez də Bakıya dönüb". Özümü parçalayırdım ki, niyə mən kinoya getdim. Evdə olsaydım, xəbər tutardım, gedib heç olmasa kənardan da olsa qulaq asardım...

Və bir-iki əlavə sual

- Siz verilişlərin əksəriyyətini dünyasını dəyişmiş sənət adamlarına həsr edirsiniz...

- Əgər biz bu gün onları yaşatmasaq, bizdən sonra gələn nəsillər də bizi yaşatmaz.

- Elə xanəndələr varmı ki, ilk dəfə sizinlə tanınsın?

- Zabit Nəbizadəni ilk dəfə 1992-ci ildə "yeni səs" kimi xalqa mən təqdim etdim və bununla da tanındı.

- Bu illər ərzində sənət sizə nə verib və ya siz sənətə nə vermisiniz?

- Hesab edirəm bu illər boş keçməyib. Milli musiqimizə xidmət etmişəm. Bu işim məni çoxlu maraqlı insanlarla rastlaşdırıb. Sənət adamlarının hörmətini qazana bilmişəm.

Sevinc İsmayıl

Ayna.-2010.-16 yanvar.-S.19.