Şamil Süleymanov: "Kinoda ölmək istəyirəm"

Aktyor "bəlkə bu səhnələrin biri gerçək oldu" deyir

Azərbaycan kinosundan danışmağa, müsahibə verməyə haqqı çatanlardan biri də əməkdar artist Şamil Süleymanovdur. Gənc yaşlarından əksər milli kinolarda çəkilən aktyor bu gün dəyişən ənənələrdən söz açır. Söhbətimizin ilki kinoda milliliklə bağlı oldu. Müsahibəyə "kinoda millilik nədir, onu aktyor yaradır, yoxsa rejissor qurur?" - sualı ilə başladıq:

- Filmdə ata-oğulun bir yerdə namaz qılması hələ onun dini film olması demək deyil. Eləcə də tez-tez kadrda aftafa, ləyən göstərməklə kinonu milliləşdirmək olmaz. Azərbaycan qızını mini yubka geydirib avropalaşdırmaq və ya əksinə, qıza milli paltar geydirməklə onu milliləşdirmək mümkün deyil. Bu stereotiplərdən uzaqlaşmaq lazımdır. Paltarının balağının dizdən yuxarı və ya dizdən aşağı olması xanımın ağıllı-ağılsız, milli-dünyəvi olması demək deyil. Xüsusən, kinoda belə effektlər işə yaramır. Kino Allahın varlığını sübut edən sənət növüdür. Heç kim bu barədə danışmaq istəmir. Cavan Şamil Süleymanov, gənc, gözəl Həmidə Ömərova filmdə nə qədər gözəl olsa da, ruhsuzdur. Bu gün 60-a doğru irəliləyən Şamil Süleymanov, artıq yaşa dolan Həmidə xanım bu baxımdan daha gözəldir, daha canlı və maraqlıdır. Nə yaxşı ki, kino hər şeyi göstərə bilir, bircə ruhdan başqa, yəni kinodakı insanın ruhu yoxdur. Mən kinonun bu aləminə vurulmuşam.

Bu da Allahın bir möcüzəsidir ki, ruhsuz kino insanların ruhuna, mənəviyyatına təsir göstərir. Kinonun sirri elə budur.

- Kinoda məhz hansı rolu oynamaq istərdiniz?

- Kinoda ömür boyu arzuladığım rolu mənə son illərdə veriblər. Mən kinoda ölmək istəyirəm. Özü də bir dəfə yox, bir neçə dəfə ölüm səhnələrini oynamaq istəyirəm. Bəlkə bu ölüm səhnələrinin biri elə gerçək oldu? Vaxtilə çəkildiyim "Ölüm növbəsi" filmində məni öldürürlər. Çoxdankı arzuma çatdım, axır ki, məni kinoda öldürürlər. Mən kinoda bir qoçu obrazını yaratmaq istəyirəm. Savadlı, məlumatlı, amma bir anda uf demədən adamları öldürən bir qoçu. Hələ ki bu obrazı oynamaq mənə qismət olmayıb.

- Kinoda mənfi rolu oynamaq asandır, yoxsa müsbət? Aktyorlar mənfi rol oynamaqdan niyə çəkinir?

- Mənim bu günədək 3-4 mənfi rolum olub. Onu da oynayandan sonra dostlar dedi ki, belə rollar oynama, sənə yaraşmır. Mənfi rola görə aktyoru sevməmək, onun şəxsiyyətində də mənfilik axtarmaq cəhdi yanlışdır. Müsbət rollar oynayan elə aktyorlar tanıyıram ki, daim mənfi obrazlar yaradan aktyorlardan qat-qat pis insandır. Məsələn, "Dədə Qorqud" filmində Yalıncığı oynayan Əli Haqverdiyevə həyatda hamı birtəhər baxırdı. Amma mən aktyorların arasında ondan yaxşı, ləyaqətli, gözəl insan tanımıram. Əli opera artisti idi, orada da ona mənfi rollar tapşırılırdı. Ona görə də elə bir istedadlı sənət adamını bu gün hamı oynadığı rollarına görə, bir növ mənfi emosiyalarla xatırlayır.

- Operatorlar həmişə gözəl, yaraşıqlı aktyorlarla işləmək istəyirlər. Bu ənənə kinoda indi də davam edirmi?

- Operatorun və rejissorun axtardığı gözəllik xarici yaraşıq deyil, yerində olan aktyor artıq gözəldir. Əslində onların məqsədi məhz yerində olan aktyoru axtarıb tapmaqdır. Kinodan doymaq olmur, bilirsinizmi, niyə? Evində çörəkpulu olmayan aktyor gəlir çəkilişə, qrimlənir, geyinir, milyoneri oynayır. Fincanı vurub sındırır ki, qəhvə yenə də tünddür! Və ya heç kimə gücü yetməyən, bir adamın yanında sözü ötməyən əlində silah oynadan bir killeri oynayır... Bütün bunlar isə bir insan ömrünün içində, bizim həyatımızda baş verir. Allah hamıya bu həyatı yaşatmır, amma aktyor belə ömür yaşayır.

- Kinodan yadınızda qalan maraqlı hadisələr, əhvalatlar...

- Mənim aləmimdə əfsanəvi kinoaktyor olan Həsən Turabov bir dəfə çayxanada üzünü mənə çevirib tapşırdı ki, Şamil, qaç, kinostudiyadan, stolun üstündən mənim mətnimi gətir. Dedi, çayı süzdü stəkana, yəni mən bu çayı içənədək gəl. Mən də o vaxt cavan idim, bu yolu bir olimpiyaçı sürəti ilə yüyürüb mətni götürüb, geri qayıtdım. Qaça-qaça bircə onu fikirləşirdim ki, mən bu mətni tez aparım Turabova verim, o mənə bir kəlmə desin və mən sabah institutda hamıya danışım ki, dünən kinoaktyorlarla oturub çay içirdim, Həsən Turabov idi, mən idim... O gündən uzun illər keçsə də, yadımda qalan ən gözəl kino xatirəsi budur.

Xatun

Ayna.- 2011.- 12 mart.- S.20.