"Hər tamaşadan sonra məndə mənəvi təmizlənmə gedir"

Mənsum İbrahimov deyir ki, milli operada Məcnundan yuxarı səviyyədə obraz yoxdur

Mənsum İbrahimovun adı qarşısında artıq professor tituluna da rast gələcəyik. O, bu elmi titula layiq görülüb. Fəxri titulları gözləmədiyi halda aldığını bildirən sənət adamı ilə söhbətimiz çalışdığı Milli Konservatoriyada dərs prosesindən sonra oldu:

- Professor - çox böyük elmi tituldur. Kafedramızın iclası idi. Açığı, mən gözləmirdim ki, bu məsələ iclasda qoyular. Müxtəlif məsələlər müzakirə olunurdu. Sonda yekdilliklə qərara alındı ki, mən bu ada layiq görülüm.

- Bir çox ölkələrdə sizin adınız "Qarabağ triosu"nun tərkibində göstərilir. Konsert afişalarınızda bu adla təqdim edilirsiniz.

- Yəni Qarabağın adı bizim adımızla yanaşı çəkilir. Hər dəfə konsertin sonunda "Qarabağ şikəstəsi" oxuyuruq. Bu artıq bizim üçün bir növ qəbul olunmuş, ənənə halını almış bir prosesdir. Danimarkada fəaliyyət göstərən "Vətən" cəmiyyətindən bizə müraciət etdilər ki, bura gəlmişkən həm Avropa azərbaycanlıları ilə görüş təşkil edək, həm də konsertinizi keçirək. Onların bizim yaxınlarda gedəcəyimizdən xəbərləri var idi. Təbii ki, biz də razılıq verdik. Artıq "Vətən" cəmiyyətinin saytında bizim konsert barədə məlumat, afişalarımız, şəkillərimiz, musiqilərimiz, konsertin zalı, hətta biletin qiymətləri belə yerləşdirilib.

- Mənsum İbrahimov əsasən "Leyli və Məcnun" tamaşasındakı rolu ilə tanınıb. Azı 150 dəfə bu rolda səhnəyə çıxdığınız deyilir.Üzeyir Hacıbəyov sağ olsaydı, bu gün operada hansı dəyişiklik etməyi təklif edərdiniz?

- İki dahinin yaratdığı bu əsərə dəyişiklik mümkündürmü? 15 ildir Məcnun rolunu oynayıram, bir dəfə də olsun obraza hansısa əlavə barədə düşünməmişəm. Sadə tamaşaçının yeni Məcnunu qəbul edib-etməyəcəyini bilmirdim. Mənim ifamda Məcnun obrazını tamaşaçı ilk dəfədən qəbul edib. Bəzən mənə Məcnun deyə müraciət edilir ki, bundan da həzz alıram.

- Bu partiyaları sizdən əvvəl canlandıran ifaçılardan kimin ifasını məktəb hesab edirsiniz?

- Arif Babayev və Zeynəb Xanlarovanın ifasında bu obrazları çox bəyənirdim. Tale elə gətirdi ki, bu rolu oynamaq mənə də nəsib oldu. Opera və Balet Teatrına məni Şövkət Ələkbərova gətirdi. Bura gələndən sonra isə Arif Babayevlə çalışmağa başladım. Mən o zaman Zeyd rolunu ifa edirdim. Əsas məqsədim Məcnunu yaratmaq idi. Buna nə dərəcədə nail olduğumu ancaq tamaşaçı deyə bilər. Bugünkü tamaşaçı ilə 20 il əvvəlin tamaşaçısı arasında fərq var. İndiki tamaşaçı daha səbirsizdir. Sovetlər vaxtı camaatı məcburi olaraq operaya gətirib, qapını da arxadan bağlayırdılar. Ancaq bugünkü tamaşaçının xoşuna gəlməsə, çıxıb gedər. Çox şükür ki, belə bir hal hələ baş verməyib. Demək, tamaşaçı məni hələ də qəbul edir. "Leyli və Məcnun"un yerini heç bir tamaşa verə bilməz. Ümumiyyətlə, bizim milli operalarda Məcnundan yuxarı səviyyədə heç bir obraz yoxdur. Məcnun mənim üçün əlçatmaz və qeyri-adidir. Hər tamaşadan sonra məndə mənəvi təmizlənmə gedir.

- Bu obrazları yaratmaq üçün ifaçıda hansı xüsusiyyətlər daha qabarıq olmalıdır?

- Hər muğam səsi olan ifaçı Məcnun ola bilməz. Səhnəyə çıxanda tamaşaçı sənin kimliyindən xəbərsiz olur. Gərək obrazı duyub oynayasan. Bu əsər neçə-neçə gənclərə ülvi hisslər aşılayıb. İki il əvvəl tamaşadan çıxanda bir gənc yaxınlaşaraq "Mənsum müəllim, sağ olun ki, məni azərbaycanlı etdiniz, bu tamaşaya qədər Azərbaycan muğamını başa düşməmişəm", - deyə bildirdi. Mən isə cavabında "səni biz yox, Üzeyir bəyin musiqisi azərbaycanlı etdi", - dedim.

- Tələbələriniz arasında Leyli və Məcnunlar varmı?

- Təbii ki, var. Mən bütün tələbələrimə Leyli və Məcnun kimi baxıram. Müəllimlərini səhnədə görən tələbələrdə müəyyən fikir formalaşır.

- Bir çoxları deyir ki, Üzeyir bəyin Leyli və Məcnunu 16 yaşında olub...

- Bunu naşı adamlar deyirlər. Bu fikirləri söyləyən insanlar operanı bilmirlər. 15-16 yaşında Leyli və Məcnun kinoda ola bilər, operada isə mümkün deyil. 15-16 yaşında opera müğənnisi yetişmir. Opera müğənnisinin yetişməsi illər tələb edir. Rübabə Muradova Leylini 45 yaşında elə oxuyub ki, onun ifası yaddaşlara həkk olunub. Burada söhbət yaşdan yox, ifadan gedir. 16 yaşındakı gənc sevgisini səhnədə göstərə bilərmi? 15 il əvvəl mən ilk dəfə Məcnun obrazını yaradanda tamaşa çox böyük anşlaqla keçmişdi. O zaman ifamdan özüm də razı qalmışdım. Ancaq illər keçəndən sonra o tamaşanın videoyazısını kiməsə göstərməyə utanırdım. Nə qədər potensialım var, bu rolu oxuyacağam.

Z.Rüstəm

Ayna.- 2011.- 12 noyabr.- S.20.