Gülüstan qalası öz sirrini açır

Arxeoloji ekspedisiyalardan maraqlı xəbərlər var

Gülüstan qalası tarixən Şirvanşahların əsas iqamətgahlarından biri olub, sonralar isə dağılıb. Şamaxı yaxınlığındakı bu yerdə hazırda tədqiqat işləri gedir. Verilən xəbərlərə görə, orada çoxlu sayda maddi-mədəniyyət örnəkləri aşkarlanıb. MEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu Şamaxı-Ağsu arxeoloji ekspedisiyasının rəhbəri, tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Akif Quliyev bildirir ki, qazıntılar zamanı müxtəlif təyinatlı binaların qalıqları, əmək alətləri və silahlar, müxtəlif formalı saxsı məmulatı, IV-XV əsrlərə aid gümüş və mis sikkələr, tunc və şüşədən hazırlanmış üzük, sırğa və bilərziklər, mineral daş, pasta və sümükdən hazırlanmış muncuqlar, daş kitabələr, top mərmiləri, qəbirlər və qalaya gedən gizli yeraltı yol aşkara çıxarılıb.

Qalada qazıntılar ötən ildən başlanıb. Təzəlikcə qalaya gələn su xətti aşkar edilib, saray hamamının qalıqları üzə çıxarılıb. Bundan başqa, Şamaxı, Gülüstan, Qəbələ, Şabran, Gəncə və Təbrizdə zərb edilmiş çoxlu sayda gümüş və mis sikkələr, Azərbaycan, Cin, Mərkəzi Asiya, İran və Avropada istehsal edilmiş saxsı məmulatı, çoxlu sayda bəzək əşyaları tapılıb.

Bildirilir ki, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu və Türkiyənin Atatürk Universiteti arasında bağlanmış müqavilə əsasında türkiyəli arxeoloqlar professor Aynur Özfirat və dosent-doktor Şevket Dönmez Gülüstan qalasında qazıntı işləri ilə tanış olub və gələcəkdə birgə çalışmalar haqda ilkin razılığa gəliblər.

Geniş arxeoloji qazıntıların getdiyi Ağcabədidə isə maraqlı tapıntılar barədə xəbər verilir. Orada qədim yaşayış məskənləri və şəhər mədəniyyətinə aid predmetlər tapılıb. Qarqar çayı və Gavur arxının kəsişdiyi ərazidə antik dövrə və orta əsrlərə aid yaşayış məskəninin qalıqları aşkarlanıb.

Mil-Qarabağ arxeoloji ekspedisiyasının rəhbəri Təvəkkül Əliyev APA- nın Qarabağ bürosuna bildirib ki, Qafqaz Albaniyasının ilk və ən böyük şəhərlərindən hesab edilən Qalatəpə qədim yaşayış məskənində son illər aparılan tədqiqatlar nəticəsində 26 hektarlıq ərazidə çoxlu sayda tarixi abidə nümunələri aşkarlanıb. Bu ərazi antik və erkən orta əsrlərdə Qafqaz Albaniyasının Uti (Utiya) vilayətinə daxil olub. Təvəkkül Əliyevin sözlərinə görə, iki eranın qovşağında yaşamış yunan coğrafiyaşünası Strabon həmin vilayətdəki iki şəhər haqqında məlumat verir: Ayniana (yaxud Enian) və Anariaka. Daha bir arxeoloji qazıntı Ağcabədi rayonunun Aran kəndi yaxınlığında almaniyalı arxeoloqlar tərəfindən aparılır. Burada qədim şəhər divarları, yaşayış məskənlərinin nümunələri tapılıb.

Arxeoloqların Lerik və Ağdam rayonlarında da maraqlı tapıntılarla üzləşdikləri xəbər verilir.

Ayna.- 2012.- 18 avqust.- S.20.