"HEYİF Kİ, HƏR KƏS ALLAHIN NEMƏTLƏRİNDƏN ZÖVQ ALMAĞI BACARMIR"

Lalə Məmmədova: "Mən şöhrət dalınca qaçmamışam, ucuz yollara getməmişəm və kiminsə yanında başım aşağı deyil"

"Məktəb illəri", "Səs", "Bir üzü ağdır, biri qara", "Kölgən olaram", "Ömür yolları", "Kim deyir ki", "Oyna, qadası"... Bu mahnılara həyat verən məlahətli səs sahibi Lalə Məmmədovadır. Sadədir, kübardır, tərbiyə və mədəniyyət sahibidir. Bugünkü şou-biznes sferasında öz yeri olmasına baxmayaraq hər zaman qalmaqallardan qaçıb, sənəti və ailəsi ilə məşğul olub. Ailəlidir, Nərgiz adlı gözəl bir balası var. Onun ifa etdiyi "Məktəb illəri" birinci sinfə gedənlərin və məzunların himninə çevrilib. Həmkarları da, jurnalistlər də onu çox sevirlər, bütövlükdə Azərbaycan xalqı da. Bu sevgini o məhz Lalə Məmmədova olduğuna görə qazanıb.

- Xoş gördük, Lalə xanım! Bəlkə, söhbətimizi uşaqlıq xatirələrinizdən başlayaq? Məsələn, deyə bilərsinizmi ki, Lalə Məmmədova necə uşaq olub?

- Mən ziyalı ailəsinin övladıyam və bunun, sözsüz ki, mənim həyata baxışlarımın düzgün formalaşmasında çox köməyi olub. Ailədə beş qız olmuşuq. Çox sakit uşaq olmuşam. Musiqiyə böyük həvəsim olub. 1-2 il fortepiano sinfinə getsəm də, sonradan müəlliməm mənə bəzi iradları tutandan sonra həvəsim öldü. Musiqi məktəbindən çıxdım, həvəskar kimi ifa etməyə başladım. Onu da deyim ki, bizim ailədə hamının musiqidən anlayışı olub.

- Məktəbi bitirəndə peşə seçimi qarşısında qaldınız. Niyə məhz Xarici Dillər İnstitutuna daxil oldunuz?

- Valideynlərim mənim ciddi bir işlə məşğul olmağımı arzu ediblər. Onları qınamıram, istər-istəməz gələcəyimi düşünürdülər. Amma mən Milli Konservatoriyamızın xanəndəlik sinfini də bitirmişəm. Çoxlu sənətkarlar var ki, iki peşə sahibidirlər. Məsələn, Elmira Rəhimova həm müğənni, həm də ingilis dili müəlliməsi olub. Həmçinin Xədicə Abbasova, Flora Kərimova həkim olublar. Xarici dilləri bilməyim xarici səfərlərdə olanda, hansısa başqa dildə mahnı ifa etməkdə kömək edir.

Bir əhvalat yadıma düşdü. Bir dəfə "Tale yolları" verilişinə çəkilirdim. Bilirsiniz ki, bu verilişdə daha çox həyatın çətinliklərindən, sınaqlarından söhbət gedir. Mən də verilişdə danışmışdım ki, ata-anamın işləməsinə baxmayaraq təhsil haqqımı özüm vermək istəmişəm. Bundan əvvəl heç bir restoranda, toyda çıxış etməyi arzulamamışam. Gedib oxuyub pul qazanmışam, təhsil haqqımı özüm ödəmişəm. Həmin verilişdə bunları danışmışdım.

Verilişdən sonra telefonuma mesaj gəldi. Bir qız yazırdı: "Bilirəm ki, ürəyiaçıq insansınız, mənim sizin köməyinizə ehtiyacım var". Üzr istəyirəm, elə bildim ki, kiminsə səhhətində ciddi problem var. Yazır ki, anam, atam işləmir, oxuduğum təhsil ocağına iki min manat borcum var, mənə kömək edin. Mən lap mat qaldım. Mənim valideynlərim işləsələr də, mən yenə də pul qazanmağa çalışmışam, onlara yük olmaq istəməmişəm, sənə nəyə görə havayı pul verməliyəm, özü də iki min manat. Hansısa bacarığından istifadə et, sən də pul qazan.

- Sənətdəki müəllimləriniz barəsində nələri danışa bilərsiniz?

- Bu gün Lalə Məmmədovaya müraciət edən bəstəkarlar, şairlər, musiqiçilər çoxdur. Amma Lalə Məmmədova səhnədə ilk addımlarını atanda belə deyildi. Ona inanan bir insan olub. Həmin insan inanıb ki, məndən yaxşı musiqiçi çıxa bilər. Bu insan Siyavuş Kərimidir. Onun məktəbini keçdiyim üçün bu gün səhnədə möhkəm dururam.

Birinci kursda oxuyurdum. Daim musiqiyə qulaq asır, informasiya toplayırdım. Bir gün əlimə kaset düşmüşdü, bir mahnı mənə çox təsir etdi, Siyavuş Kəriminin "Hiss elə" mahnısı məni yaman tutdu. O illərdə 20 yanvar, Xocalı faciələri hamını sarsıtmışdı. Siyavuş müəllim də təsirlənib bu mahnını yazmışdı. Mən bu mahnını, bir neçə başqa mahnını yazdırıb Dövlət Televiziyasının musiqi redaksiyasına yollandım. O vaxt orada baş redaktor bəstəkar Ramiz Mirişli idi. Həmin "Hiss elə" mahnısını Ramiz müəllim mənim ifamda çox bəyəndi və soruşdu: "Qızım, necə gözəl ifa etmisən bu mahnını, onu kimin yazdığını bilirsən? Həmin mahnını Siyavuş Kərimi yazıb. Get onun studiyasına və de ki, səni mən yollamışam".

Mən getdim, amma Ramiz müəllimin adını utandığımdan çəkmədim. Siyavuş müəllim əvvəlcə məni bu sənətdən imtina etməyə razı salmağa çalışdı: "Görünür ki, məlahətli qızsınız, niyə bu sənəti seçmisiniz, istər-istəməz adama ləkə yaxmağa çalışırlar bu sənətdə, bu sənət qadın üçün çox çətindir". Mən artıq çantamı götürüb getməyə hazırlaşırdım, qapı ağzında idim. Siyavuş müəllim dedi ki, yaxşı, bir gəl oxu, görək necə oxuyursan. Özü də müşayiət edirdi məni. Mahnını oxuyub qurtarandan sonra mənə dedi ki, sizi bu studiyada gözləyirəm".

Bir-iki il heç efirə çıxmırdım, ancaq hazırlaşırdım. Biz Siyavuş müəllimlə bir mahnının üzərində bir neçə ay çalışırdıq. Artıq hazır olduğum anda efirə çıxdım.

- Efirdə ilk çıxışınızı xatırlayırsınız?

- Bu elə bir dövrə təsadüf edirdi ki, cəbhədən gündə bir xəbər gəlirdi. Bəzən bir verilişi aylarla təxirə salırdılar. Mən də hər dəfə qohum-əqrəbanı yığırdım ki, indi məni göstərəcəklər (gülür). O vaxtlar çox həvəsli idim. İlk çıxışım AzTV-də "7-17" adlı uşaq verilişində olub. Fikrət Əmirovun "Göygöl" mahnısını ifa etmişdim.

Bu yaxınlarda əlimə qaval götürüb muğam triosu ilə səhnəyə çıxmışdım. Tamaşaçılar çox təəccüblənmişdilər, çoxları bilmirdi ki, mən xanəndəliyi, Ağaxan Abdullayevin sinfini bitirmişəm. İndiyədək Zeynəb Behbudova ilə muğamın incəliklərini öyrənirəm. Hər zaman öyrənməyə meyilli olan bir insan olmuşam. Şəxsən mən muğamdan doymuram.

- Müəllimlik sizə çox yaraşır. Bir müəllim kimi tələbələrdən razısınızmı?

- Hər dövrdə savadlı tələbələr də olub, savadsızlar da. Mən bir məqamdan çox razıyam ki, əvvəllər tələbələrimizin xaricdə təhsil almaq şansları çox az idi, bu gün isə gör nə qədər valideyn övladlarına dəstək olur, onları xaricə oxumağa yollayır. Mənim həmin gənclərə böyük ümidim var. Əvvəllər Neft Akademiyasını bitirən gənclər, məsələn, Neft Daşlarında çalışardılar, bu isə bu ali məktəbin məzunları bir çox xarici şirkətlərdə işləyirlər. Əgər bu gün işsizlikdən şikayət edən bəzi insanların üzünə baxsaq, görəcəyik ki, həmin simada tənbəllik ifadəsi var, işləmək istəyən insan işsiz qalmaz. İndi heç tanışlıqla da iş düzəlmir, hansı şirkətə lazımsız, bacarıqsız kadr lazımdır?! Gec-tez həmin bacarıqsız kadrın yerini işi bilən adam tutacaq.

- "Məktəb illəri" məktəbi bitirən şagirdlərin himninə çevrilib...

- Mahnı 1998-99-cu illərdə yaranıb. Bu mahnıdan əvvəl də Aygün Səmədzadənin başqa bir mahnısını ifa etmişdim. Bir dəfə Aygün xanım Siyavuş Kəriminin studiyasına gəlmişdi. Siyavuş müəllim mahnıya qulaq asdı və o da, Aygün xanım da mahnını mənim səsimə yaraşdırdılar. Hələ onda məni tamaşaçılar tanımırdılar. Allah 190 nömrəli məktəbin keçmiş direktoru Sona xanıma rəhmət eləsin, bu mahnıya klip çəkilişini öz üzərinə götürmüşdü. Bu mahnı ilə bağlı mənim ayrı xatirələrim var. Tamaşaçılar məni bu mahnı ilə ona görə yadda saxlayıblar ki, "Məktəb illəri"nə ürəyimi qoymuşdum. Onu ifa edəndə 20 yanvar hadisələri, müharibə gözümün qarşısında idi. Məktəbi bitirmiş və bitirə bilməmiş yüzlərlə məktəblimiz, gənclərimiz həlak olmuşdu. Mən bu acıları, ağrıları hiss edirdim, ona görə də bu mahnı belə alınıb.

- Bexer söyləyib: "Nə vaxt ki qəmginsən, işlə, bu, kədəri qovmaq üçün yeganə vasitədir. Heç nə adamı cansıxıcı boşluqdan iş qədər xilas etmir". Bu fikirlə razısınızmı? Bəs sizin üçün iş nə deməkdir?

- Çox düzgün deyilmiş bir fikirdir. Sara Bernar söyləyib ki, xoşbəxt o sənətkardır ki, insanları öz ifası ilə xırda-xuruş problemlərdən azad eləsin. Hər kəs öz işinin peşəkarı olmalıdır. Öz işini bilən insan hər zaman uğur qazanır. Mütaliə, iş mütləq insanın həyatında olmalıdır. - "Nahar zamanı musiqi həm musiqiçi üçün, həm də aşpaz üçün təhqirdir". Siz buna necə baxırsınız? - Hər bir əhval-ruhiyyənin öz musiqisi var. Səhər insan bir musiqini dinləmək istəyir, axşam isə başqasını. Hətta musiqi terapiyası mövcuddur, insanı stresdən qoruyur, sağaldır. Yemək zamanı musiqiyə gəldikdə isə, məncə, insan gözəl musiqi fonunda çörək yeyirsə, bunun özü bir harmoniya yaradır. Əlbəttə, çox ritmik musiqi sədaları altında yediyin yeməyi də həzm edə bilmirsən. Hər bir şeydə harmoniya olmalıdır. Elə restoranlar var ki, orada canlı ansambl musiqi ifa edir, sən isə həm rahat çörək yeyirsən, həm də söhbət edirsən. Təəssüf ki, belə restoranlarımız çox azdır.

- Bu il Azərbaycan ikinci dəfə "Evrovision" mahnı müsabiqəsində iştirak edəcək...

- Həmişə demişəm ki, bizi kimin təqdim etməsinin fərqi yoxdur, əsas odur ki, istedadlı, bacarıqlı olsun, bizi layiqincə təmsil etsin. Fərqi yoxdur birinci, ya onuncu yeri tutacaqsan. Birinci yeri tutmaq hələ qalib gəlmək demək deyil. Mən Samir və Elnurun keçənilki çıxışını çox bəyəndim. Nə olsun ki, səkkizinci yeri tutdular, gör nə cür yüksək səviyyədə çıxış etdilər. Builki iştirakçımız Aysellə tanışlığımız telefonla baş tutub. O bir dəfə mənə zəng vurub "Kölgən olaram" mahnısının "minus" versiyasını istəmişdi, mən də çox böyük məmnuniyyətlə vermişdim. Aysel ziyalı ailənin övladıdır, onun atası mənə Xarici Dillər Universitetində dərs deyib. Aysel bunu deyəndə çox məmnun qaldım. Mən Ayselin uğuruna inanıram və ümid edirəm ki, o, müsabiqədə uğurlu çıxış edəcək.

- "Şöhrət sərfəli olmayan əmtəədir - qiyməti baha, özünü də saxlamaq çətindir". Şöhrət sizə həyatda kömək edir, yoxsa mane olur?

- Şöhrət insana çox gözəl hisslər bəxş etməklə yanaşı, insanın azadlığını əlindən alır. İnsan şöhrət qazandıqca çox şeylərdən imtina etməli olur. Misal üçün, mənim ixtiyarım yoxdur ki, üz-gözümə əl gəzdirməmiş bayıra çıxıb cəmiyyət içində görünüm. İlk növbədə mən müğənni-qadınam, hər zaman formada olmalıyam. Şöhrət mənə hansısa ticarət mərkəzlərində gedib alış-veriş etməyə imkan vermir, baxmayaraq ki, bundan zövq alan insanam. İstər-istəməz hamı mənə baxır, mən də baxışları tutub öz qabımda olmuram. Amma, sözsüz ki, şöhrətin də yaxşı tərəfləri var. Mən həm dövlət tədbirlərində, həm də orta təbəqədən olan insanların tədbirlərində hörmətlə və sevgi ilə qarşılaşıram. Bunları qazanmaq çox çətindir, elə saxlamaq da. Mən şöhrət dalınca qaçmamışam, ucuz yollara getməmişəm və bu gün kiminsə yanında başım aşağı deyil.

- "Allah çox yatıb bekar gəzən bəndələrini sevmir". Maşallah, heç birisini sizə aid etmək olmaz...

- Mən, ümumiyyətlə, səhərə qədər az qala oyaq yatıram. Uşaqlı analar gözəl bilirlər ki, uşaq yerində fırlananda biz bunu hiss edirik. Ona görə də tam yuxu görmürəm, hissə-hissə yatıram (gülür). Mən günortaya qədər yatan insanları başa düşə bilmirəm. İnsan səhər saat 10-dan gec duranda artıq orqanizmində problemlər yaranmağa başlayır. Axı günorta oyanan insanlar həyatın ən gözəl anını - günəşin çıxmasını görmürlərsə, necə rahat, sağlam və xoşbəxt ola bilərlər?! Onsuz da, biz dünyadan köçəndən sonra nə qədər istəyəcəyiksə, o qədər də yatacağıq. Düzdür, yuxunu heç nə əvəz etmir, yorğunluğu ancaq yatmaqla aradan qaldırmaq olar, amma hər şey zamanında və qədərində yaxşıdır.

- Xoşbəxtliyi bircə sözlə ifadə edin...

- Xoşbəxtlik BACARIQDIR. Bizə Allah tərəfindən o qədər nemət verilib ki, bunlardan zövq almağı bacaran insan, doğrudan da, xoşbəxtdir. Heyif ki, hər kəs bunu bacarmır. Xoşbəxtliyimi sevdiyim insanlarımın yanımda olmaqda, onların səsini duymaqda görürəm.

Sevinc İSMAYIL

Ayna.-2009.-21 fevral.-S.19.