Sumqayıt Texnologiyalar
Parkının böyük uğurları
İnşasına 2007-ci ildən başlanılan Sumqayıt Texnologiyalar Parkı bu gün Azərbaycanın qeyri-neft sektorunda özünün layiqincə yerini tutan müəssisələrdən biridir. Özündə 17 zavodu birləşdirən böyük Texnoparkda işlər bu gün də uğurla davam edir. Burada yeni zavodlar tikilir və başqa zavodların da tikilməsi planlaşdırılır. Sumqayıt Texnologiyalar Parkında son vaxtlar gedən qlobal işlərlə bağlı Texnoparkın icraçı direktoru Sahib Musayevlə görüşüb həmsöhbət olduq.
Tanıtım: Sahib Aslan oğlu Musayev 1951-ci ildə Azərbaycanın qədim bölgələrindən biri olan Qazax rayonunun Köçvəlli kəndində anadan olub. Orta təhsilini qızıl medalla başa vurduqdan sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin fizika fakültəsinə bir imtahan verərək əla qiymət alaraq daxil olub. Sonra ali təhsilli mütəxəssis kimi təyinatla Azərbaycan Fizika İnstitutuna işə göndərilib. Oradan Moskvaya Tətbiqi Fizika İstitutuna ixtisas artırmağa gedib.
S.Musayev Moskvada Tətbiqi Fizika İnstitutunda işlədiyi vaxt SSRİ Elmlər Akademiyasının Spektoraskapiya İnstitutunda fizika elmləri namizədi dərəcəsini alıb. O, fizika elmləri doktoru elmi dərəcəsini isə Azərbaycan Fizika İnstitutunda alıb. 2003-cü ildən Azərbaycan Fizika İnstitutunda Transformator Təmiri zavoduna rəhbərlik etməyə dəvət olunub. 2006-cı ildən isə Yüksək Gərginlikli Elektrik Avadanlıqlar ASC-nin sədri işləməyə başlayıb. 2007-ci ildən AZENCO ASC-nin sədr müavini kimi Sumqayıt Texnologiyalar Parkı işna edilməsinə cavabdeh şəxs kimi fəaliyyət göstərib.
2013-cü ilin yanvar ayından Sumqayıt Texnologiyalar Parkı AZENCO-dan ayrılaraq, ayrıca müəssisə kimi fəaliyyət göstərməyə başlayıb. Sahib Musayev də Sumqayıt Texnologiyalar Parkının icraçı direktoru təyin olunub.
Fizika elmləri doktoru Sahib Musayev 2011-ci ildə Sumqayıt Texnologiyalar Parkının tikilməsində gördüyü böyük işlərə görə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə Əməkdar Mühəndis fəxri adına layiq görülüb. O, yüksək təşkilatçı rəhbər və müasir texnologiyanı yaxşı bilən savadlı alimdir.
Sumqayıt Texnologiyalar Parkında olarkən sözün həqiqi mənasında böyük qürur hissi keçirdim ki, Azərbaycanda belə yüksək, Avropa standartlarına cavab verən müəssisə var. Çünki bu müəssisə xarici görkəmindən başlayaraq, hər bir zavoduna qədər çox yüksək səviyyədə görünürdü. Bu da Müstəqil Azərbaycanın böyük uğuru deməkdir.
İcraçı direktor Sahib Aslan oğlu elə ilk görünüşündə, onunla apardığımız söhbətdə yüksək ixtisaslı mütəxəssis və əsl ziyalı kimi yaddaşımıza həkk olundu.
- Sahib müəllim, Sumqayıt Texnologiyalar Parkında hansı zavodlar fəaliyyət göstərir?
- Hazırda Sumqayıt Texnologiyalar Parkının ümumi sahəsi 479180 kvadratmetrdir. İstehsalat sahəsi isə 438992 kvadratmetrdir. Burada 17 zavod fəaliyyət göstərir. Bunlardan ən böyüyü 6500 çeşiddə məhsul istehsal edən Kabel zavodudur. Bu kabellər də məişət avadanlıqlarında işlədilən, kontakt sistemində, müxtəlif təyinatlı güc kabelləridir. İndi isə 220-500 kilovoltluq kabelləri də istehsal etməyi planlaşdırmışıq. Belə yüksək gərginliyə davam gətirən kabellər də keçmiş Sovetlər Birliyində, qonşu Türkiyədə, İranda və bir sıra Avropa ölkələrində yoxdur.
- Kabel zavodundan başqa burada hansı zavodlar var?
- İkinci ən böyük zavodumuz Polimer Məmulatlar zavodudur. Burada biz isti və soyuq
su boruları, kanalizasiya boruları, polimer boruları və onların fitinqlərini istehsal edirik. Bizim bu
zavodda əllidən çox, istehsal xətti fəaliyyət göstərir və gündə 500 ton polimer məhsulları istehsal etmək gücünə malikdir. Biz bu zavodun məhsulları ilə nəinki Azərbaycanı, hətta
yaxın regionları da təmin etmək
gücünə malikik.
Elektrik Avadanlıqları zavodunun
isə əsas məqsədi transformator stansiyalarında istifadə
olunan yüksək gərginlikli elektrik qurğuları ilə bütün sistemi təmin etməkdir. Bizim Sumqayıt Texnologiyalar Parkında Günəş Kollektoru Qazanları istehsal edən zavod da var. Maşınqayırma
zavodunda böyük
metal və konstruksiyalar
istehsal olunur. Bakı şəhərindəki
“Eurovision” kompleksinin bir
hissəsi, onun yanındakı qurğular,
Bayraq meydanındakı
əsas işlər, mexanizmlər bu zavodda istehsal olunub. Bizim Texnoparkda
Qaynar Sinkləmə zavodu da var. Bu zavod ildə 40 min ton metal konstruksiyanı sink təbəqə
ilə örtmək gücünə malikdir.
Sink də metalların
korroziyadan qorunmasında
istifadə olunan ən yaxşı məhsulur. Sinklənmiş
metallardan çox yüksək inkişaf etmiş ölkələr
öz sənayesində
geniş istifadə edirlər. Bizim Qaynar Sinkləmə zavodunun vannasında hal-hazırda 450 selsidə
700 ton ərimiş sink var. Biz də həmin sinklə istənilən
metal konstruksiyasını Avropa
standartları səviyyəsində
sinkləyə bilərik.
Yaxın
vaxtlarda isə Alkapon və Transformator istehsal edən zavodlarımız işə düşəcək.
Fəaliyyət göstərən
başqa zavodlarımız
isə bunlardır - Alimünium və Mis Elektrotexniki Çubuqlar zavodu. Burada elektroenergetika sənayesində kəskin
ehtiyac duyulan mis və alimünium
çubuqlar istehsal olunur. Elektrik Avadanlıqları zavodunda,
müxtəlif ölçülü
elektrik dolabları, alcaq, orta və
yüksək gərginlikli
elektrik yuvaları istehsal edilir. Elektron Cihazları zavodu Qafqazda ilk elektron cihazları istehsal edən müəssisədir. Texniki
Qazlar zavodu regionda bərabəri olmayan maye və
qaz halında oksigen, azot, arqon, maye və
quru buz halında karbon istehsal edir. Ağır Maşınqayırma
zavodu, tikinti-quraşdırma,
elektro-energetika, ağır
maşınqayırma, maşınqayırma
və digər sahələrdə istifadə
olunan metal konstruksiyalar,
ağır tonnajlı,
körpülü kranlar,
gücü 100 MV-a qədər
olan hidroturbinlər, külək generatorları
və onun müxtəlif hissələri
və s. məhsullar istehsal edir.
Press zavodu müasir avadanlıqlarla, hidravlik presslərlə, ölkəmizin
müxtəlif sahələri
üçün zəruri
olan, eləcə də maşınqayırma
sahəsində soyuq ştanplama prosesinə aid
hər növ məhsulu yüksək keyfiyyətlə və standartlara uyğun istehsal edir. Dəqiq Mexanika zavodu son texnologiyalar əsasında qeyri-standart
avadanlıq və mürəkkəb konstruksiyalı
maşın-mexanizm elementləri
istehsal məqsədi ilə yaradılmış
yeni tipli bir müəssisədir.
Sendvic Panellər zavodu fasad və arakəsmə
divarları, peneplas, profnastil, tor panellər və metal torlar istehsal edən müəssisədir. Alimünium
və Miss Silindrlər
və Prorfillər İstehsalı zavodu XXI əsrin son texnologiyaları
ilə işləyən
bir müəssisədir.
Alimünium Kompozit
Panel zavodu regionda analoqu olmayan bir zavoddur. Dəmir
Yolu Vaqonlarının
istehsalı zavodu inanıram ki, Azərbaycan büdcəsinə
böyük maliyyə
gəlirləri gətirən
bir müəssisə
olacaq.
STP tərkibinə daxil olan hər bir
zavod Avropanın son texnoloji avadanlıqları
ilə təchiz olunub, həmçinin məhsulların xammalı
da Avropanın aparıcı ölkələrindən
idxal olunur. Hazırda zavodların inşaat-quraşdırma və
istehsalat işlərində
4.000-ə yaxın işçi
çalışır. Planlaşdırılan
zavodlar tikilib istifadəyə verildikdən
sonra Sumqayıt Texnologiyalar Parkında
10.000-dən çox işçinin
çalışması nəzərdə
tutulur.
- STP Azərbaycan
sənayesində özünün
bu çoxçeşidli
zavodları ilə layiqli sözünü deyir. Sizin dediklərinizdən
belə məlum olur ki, Azərbaycanın
qeyri-neft sektorunda görülən işlərdə
Sumqayıt Texnologiyalar
Parkının gördüyü
işlər çox böyükdür…
- Bəli, elədir. Azərbaycanın hər yerində, harada ki, elektrik stansiyaları,
yarımstansiyalar tikilir,
yüksək gərginlikli
xətlər çəkilir,
bunların hamısında STP-nin istehsal etdiyi məhsullardan, məmulatlardan istifadə olunur. Bizim Ağır
Maşınqayırma zavodunun
istehsal etdiyi müxtəlif markalı maşınları siz artıq yollarımızda
görürsünüz. Həmin
maşınların üstünə
STP markası yazılıb.
Dəmir Yolları zavodu isə Rusiya, Ukrayna ilə danışıqlar
aparır. Bu zavod həmin respublikalar üçün vaqonlar istehsal edəcək. Artıq Sumqayıt Texnologiyalar Parkının
zavodlarında istehsal olunan mallar xarici
bazarlarda satışa
çıxarılıb. Gürcüstana
kabellər veririk. Qazaxıstana borular verəcəyik. Əfqanıstana
borular satmağı palanlaşdırmışıq. Hindistana yüksək gərginlikli kabellər satacağıq. Bp şirkəti
ilə neft sektorunda çoxlu işləri görməyi
razılaşdırmışıq. Deməyim odur ki, xarici dövlətlərlə
də satış məqsədi ilə işbirliyi qururuq.
- Bu zavodların qurulmasında
avadanlıqları hansı
xarici ölkələrdən
gətirmisiniz?
- Əksəriyyətini Avropa
ölkələrindən gətirmişik.
Bəzi avadanlıqları
da Yaponiyadan almışıq. O avadanlıqlar
ki, Almaniyadan aldığımız avadanlıqlarla
rəqabətə girir.
Zavodlardakı mütəxəssislərimiz
də həmin avadanlıqlarda işləmək
üçün İngiltərədə,
Fransada, Almaniyada və başqa qabaqcıl ölkələrdə
kurslar keçiblər.
Mütəxəssis kimi
yetişiblər.
- May ayının 21-24 tarixlərində
sizin STR-nin tarixində çox maraqlı hadisə başlayıb…
- Elədir. “İnterkabel” Assosiasiyası, kabelçilər
və kabel avadanlıqları istehsalçıları
artıq may ayının
21-dən Azərbaycana gəliblər.
Biz də keçən
ildən həmin Assosiasiyanın üzvü
olmuşuq. Bu Assosiasiya
yarandığı vaxtdan
bu günə kimi 44 forum keçirib. Qırx beşinci forum da Azəbaycanda artıq dünəndən başlayıb.
Çox maraqlı görüşlərimiz keçir.
Bu görüşlər haqqında
yəqin ki, may ayının 24-dən sonra
ətraflı məlumat
verəcəyik. Amma onu vurğulamaq istəyirəm ki, “İnterkabel” Assosiasiyasının
nümayəndələri, başda prezidentləri olmaq şərti ilə Azərbaycana bizim STP-yə gəlmişlər. Burada görülən
böyük işlər onlarda maraq yaratdı. Sonra belə qərara
gəldilər ki, 45-ci forumu Azərbaycanda keçirsinlər.
Bu qərarı da həmin birliyin prezidenti özü verib.
İndi biz bu möhtəşəm forumu keçiririk.
İnanıram ki, Azərbaycanda keçirilən bu möhtəşəm
forum təkcə kabel istehsalçıları
üçün yox, ölkə iqtisadiyyatının, sənayesinin
inkişafına böyük təsir göstərəcək.
Azərbaycandakı çoxlu müəssisələr foruma 22
ölkədən gələn 150 nümayəndə ilə
maraqlı işbirliyi quracaqlar. Bütün bunlar da ölkə
rəhbəri cənab İlham Əliyevin apardığı məqsədyönlü
siyasətin nəticəsində baş verir. Görülən
bu böyük işlər də yalnız Azərbaycanın
iqtisdiyyatının, sənayesinin, qeyri-neft sektorunun daha da
yüksəlməsinə xidmət edir. Biz də bütün
bu işlərdən böyük fərəh duyuruq.
Mən isə
onu vurğulamaq istəyirəm ki, Sahib Musayevin may
ayının 21-də Marriot otelinin 3-cü mərtəbəsindəki
akt zalında “İnterkabel” Assosiyası nümayəndələrinin
qarşısındakı çıxışı çox
maraqla qarşılandı və bu çıxış xarici
qonaqlarda xoş təassürat yaratdı.
Ağalar İDRİSOĞLU
Azad Azərbaycan.-
2013.- 22 may.- S.3.