Ad günün mübarək,
qocalmayan Qocamız!
Tanınmış publisist,
dramaturq Xeyrəddin Qocanın 65 yaşı tamam oldu
Məncə Xeyrəddin Qocanın təbiətində ən
əlamətdar cəhət
onun bir jurnalist, bir publisist kimi prinsipiallığı, əzmkarlığı,
qorxmazqlığıdır. O, öz
cəsarətli, prinsipial
məqalələri ilə
Azərbaycan publisistikasının
tarixində qalacaqdır.
Mən məhz onun 90-cı illərin jurnalistikasından
danışmaq istəyirəm,
çünki bu sahə mənə daha yaxındlr, ikinci tərəfdən də Heydər Əliyev haqqında çoxcildliyimin 5-ci cildində
mən Xeyrəddin müəllimin obrazını
və onun Heydər Əliyevlə münasibətlərini canlandırmışam.
Xeyrəddin Heydər Əliyev haqqında yazılarını
90-cı ildə Azərbaycanın
KİV-lərində çap
elətdirməyə başlamışdı. Onda bir çox yazarlar Heydər Əliyevə qarşı törədilən
haqsızlıq barəsində
danışmağa cürət
etmirdilər. Xeyrəddin tam başqa bir insan idi.
1990-cı
il iyulun 3-də “Dan ulduzu” qəzetində Xeyrəddin Qocanın “Heydər Əliyevi düşünərkən”, elə
həmin il iyulun 13-də yenə həmin qəzetdə iki səhifəlik geniş məqalələri,
1990-cı ilin sentyabr ayında isə “Xalq məhəbbəti və böhtançıların
aqibəti” adlı materialı dərc olundu. Bu yazılarda respublika mətbuatında bəlkə də ilk dəfə Heydər Əliyev və onun ailəsi haqqında “yenidənqurma”
illərində respublika
və ittifaq mətbuatının səhifələrində
özünə yer tapan uydurmaların çoxu təkzib edilir. Lakin daha əhəmiyyətlisi
budur ki, jurnalist həmin məqalələrdə Heydər
Əliyevin respublikanın
rəhbəri vəzifəsində
işləyərkən sənaye,
kənd təsərrüfatı,
mədəniyyət sahələrində
apardığı böyük
quruculuq işlərini
oxuculara xatırladır.
1990-cı
il avqustun 1-də təxminən 80 min nüsxə
tirajla çıxan “Vətən səsi” qəzetində dərc edilmiş “Niyə susurlar?” adlı yazıda Xeyrəddin Qoca heyrətlənir: “Necə olur ki, “Komsomolskaya pravda”, “İzvestiya”, “Arqumentı i faktı” qəzetləri,
“İnterfaks” agentliyi,
“Azadlıq” radiostansiyası
və başqaları
Əliyev haqqında materiallar, onunla müxtəlif müsahibələr
dərc edir, yerli mətbuat, radio, televiziya isə respublikanın keçmiş
rəhbərinin vətənə
qayıtması, Naxçıvanın
mərkəzində təxminən
80 min nəfərin toplaşdığı
möhtəşəm mitinq
haqqında, Heydər Əliyevin həmyerliləri
tərəfindən səmimi
qarşılanması haqqında
inadkarlıqla susur?”
Bu ədalətsizliyin aradan qaldırılmasını
jurnalist kimi özünə borc sayan Xeyrəddin rəhbəri olduğu
“Dan ulduzu” qəzetində
Heydər Əliyev fenomeni haqqında məqalələr dərc
etməyə başladı. Ümumiyyətlə
1991-1993-cü illərdə Xeyrəddin Qoca Heydər Əliyev ilə bağlı mifləri və stereotipləri puç edərək müxtəlif
dövri nəşrlərdə
(“Şərq qapısı”,
“Açıq söz”,
“İki sahil”, “Millət” və digər qəzetlərdə)
Heydər Əliyevi dəstəkləyən çoxlu
məqalə dərc etdirmişdir. O, Heydər Əliyevin opponentlərinə
və bədxahlarına
uzaqgörənliklə cavab
verərək, yazırdı:
“Kimin istəyib-istəməməsindən
asılı olmayaraq Heydər Əliyev siyasi fəaliyyətdədir,
xalq üçün böyük işlər görür. Bu, danılması
mümkün olmayan həqiqətdir. Əminəm ki, gec-tez Heydər
Əliyev həqiqəti
dərk olunacaqdır”.
Bu yazılarına görə
Xeyrəddin Qoca təqib olunur, işlədiyi qəzetlərdən
qovulurdu. Bu barədə
heç vaxt Heydər Əliyevə şikayət etməmişdi,
lakin o vəfalı jurnalistin işlərindən
xəbərdar idi.
1991-ci ilin yayında
Heydər Əliyev Kommunist Partiyasından çıxmaq haqqında ərizə vermək üçün Moskvaya getməzdən əvvəl
Cəlal müəllimin
evində Xeyrəddinlə
görüşdü.
- Partiyadan çıxmaq haqqında ərizə verməyə gedirəm, -
dedi, - sənin başına gələnləri
də yazacağam.
Xeyrəddin əvvəl düşündü
ki, o zarafat edir, lakin sonra
onun ərizəsinin mətni ilə tanış oldu, orada belə
bir cümlə vardı: “Qəzet redaktorları, jurnalistlər
mənim Azərbaycandakı
çıxışlarımı dərc etdiklərinə görə işdən azad edilir, təqiblərə
məruz qalırlar”.
Xeyrəddin Qoca dəfələrlə
Naxşıvana uçur,
Heydər Əliyevin əhatəsində olur, onun işini müşahidə edir və sonra Bakının
KİV-lərində bunu
təbliğ edirdi. Deyərdim ki,
məhz Xeyrəddin Qoca kimi namuslu
jurnalistər sayəsində
Heydər Əliyevin ətrafında süni yaradılan informasiya blokadası yarıla bildi və belə
insanlar ona mənəvi dayaq oldular.
Sonralar
“El” qəzetinə verdiyi
müsahibədə Xeyrəddin
Qoca özü Heydər Əliyevin təmiz adı uğrunda mübarizəsinin
motivlərini belə izah edirdi:
“Müxtəlif qəzetlərdə
Əliyev haqqında yazılar dərc etməyə bir növ məcbur olmuşdum. Çünki gözüm görə-görə
bütün planetdə
görkəmli siyasi xadim və nadir dövlət adamı kimi tanınmış Heydər Əliyevin bədxahları onun haqqında keçmiş İttifaq və respublika mətbuatında böhtan və iftiralarla dolu yazılar dərc edirdilər. Özü
də bir-birindən yalan “faktları” o “jurnalistlər” uydururdular ki, Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərlik etdiyi
14 il müddətində
işləri-peşələri onu TƏRİFLƏMƏK idi.
Təsadüfi deyil ki, yeni
yaradılan “Yeni Azərbaycan” partiyasının
mətbu orqanını
təşkil etməyə
Heydər Əliyev məhz Xeyrəddin Qocaya təklif etmişdi. Onların nə binası vardı, nə də texniki imkanları, lakin Heydər Əliyev tapşırmışdı ki,
qəzetin birinci nömrəsi 1993-cü il aprelin 10-da buraxılmalıdır. Həmin gün
bütün maneələri
dəf edərək “Yeni Azərbaycan” qəzeti fəaliyyətə
başlamış, partiyanın
lideri isə bu münasibətlə öz təbrikini göndərmişdi.
Həmin tarixi gündən Xeyrəddin Qoca Türkiyədə Baş
konsul işləməyə
gedənə qədər
onun baş redaktoru vəzifəsində
çalışdı. Məgər bunları
unutmaq olar? Olmaz!
Mən Xeyrəddin Qocayla çoxdan ünsiyyətdəyəm, vaxtı ilə Heydər Əliyevi Türkiyəyə səfərlərində müşayiət edərkən orada onunla təmasda olmuşuq, mən şəxsən Heydər Əliyevin Xeyrəddin Qocaya necə səmimi, isti münasibət bəslədiyini görmüşəm, hiss etmişəm. Onları həqiqətən də dostluq telləri bağlayırdı.
Şadam ki, böyük siyasətçi və istedadlı jurnalist arasında olan bu qeyri-adi dostluq tarixçəsini mən öz kitablarımda əks etdirmişəm və Xeyrəddin Qoca öz dəyərli və səmimi xatirələri ilə çoxcildlik romanımı zənginləşdirib.
Bir dəfə Xeyrəddin mənimlə söhbətində etiraf etmişdi:
“Heydər Əliyev mənim həyatımda heç kəsin oynaya bilməyəcəyi rol oynayıb. Bu insan mənim ən güclü dayağım və köməyim idi. Heydər Əliyevin sayəsində indiyə qədər yaşayıram...”
Mən öz həmkarım və dostuma səmimi-qəlbdən arzu edirəm: yüz il yaşa, yarat, yazılarınla bizi coşdur, silkələ. Çünki cəmiyyətimiz sənin kimi dəyərli insanlara həmişə möhtacdı. Ad günün mübarək, qocalmayan Qocamız!
Elmira AXUNDOVA
yazıçı, publisist, millət
vəkili
Azad Azərbaycan.- 2015.- 3 fevral.- S.7.