Xankəndində Azərbaycan bayrağı mütləq dalğalanacaq

Həmkar

Onunla iş otağında görüşdük. Otağın abu-havasından kənar göz belə hiss edər ki, yaradıcı insanın məkanıdı bura. Eyni dövrün yetirmələri, eyni ilin həmyaşıdları, eyni məktəbin məzunlarıyıq. Uzaq 70-ci ilin əvvəllərində: “Yadda saxla ki, sən ordenli məktəbdə oxuyursan” süarı asılan məbədin astanasından daxil olub, divarları arasında təhsil alarkən, kimin aglına gələrdi ki, sərdənini öz axarı ilə sürən dövran nə vaxtsa, bizi iki həmkar kimi üz-üzə gətitəcək. Mən sual verəcəəm, o isə özünəməxsus pafosla cavablandıracaq. Əslində eyni sinifdə də oxuya bulərdik, amma bu, ona nəsib olmayıb. Olsaydı, bizim kimi on illik təhsili doqquz ilə başa vurardı. Bunun da səbəbini söhbət əsnasında müsahibim özü açıqlayacaq. Onun bir fikri çox maraqlı səsləndi: “Təbii ki, mükafat almaq çox xoşdu, lakin bundan ötrü heç bir addım atmamışam”. Mən də bunu əlimdə bayraq edib onu nə mükafatları, nə də fəxrı adı ilə təqdim edirəm, sadəcə deyirəm ki, “Həmkar”ın bugünkü qonağı Elçin Şıxlıdı.

MƏN

1957-ci ilin payız fəslində ziyalı ailəsində bu dünyanı salamlamışam. 1974-cü ildə 190 saylı orta məktəbi, 1979-cu ildə Azərbaycan Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutunu (indiki ADU) ingilis və alman dilləri müəllimi ixtisası üzrə bitirmişəm. İnstitutun sonuncu kursundan əmək fəaliyyətinə başlamışam. Hərbi xidmətə qədər Nazirlər Soveti yanında Xarici Turizm İdarəsi informasiya-reklam söbəsində müfəttış vəzifəsində çalışmışam. Almaniyada hərbi xidməti başa vurub qayıtdıqdan sonra iş tapmaq problemi yaşadım. İşlədiyim yerə qayıda bilmədim, çünki orda artıq mənə dərs deyən müəllim çalışırdı. İki aydan sonra “İnturist”in Bakı filialında tərcüməçi kimi fəaliyyətə başladım. 1981-1990-cı illər arasında Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətində referent, Maarif Nazirliyi Kollegiyasının katibi, Sovet Uşaq Fondunun Azərbaycan bölməsi üzrə İdarə Heyəti aparatında baş referent və “Azərbaycan Kommunisti” – “Kommunist Azerbaydjana” jurnalında ədəbi işçi vəzifələrində çalışmışam. Jurnalın baş redaktoru Kamran Rəhimovla əvvəllər bərabər işləmişik və jurnalistikaya gəlişim də elə burdan başladı. Jurnaldan ayrıldıqdan sonra “Ayna”-“Zerkalo” qəzetlərində baş redaktorun müavini, “Ayna Mətbu Evi” şirkətinin prezidenti, 2001-2014-cü illər arasında “Ayna”-“Zerkalo” qəzetlərinin baş redaktoru oldum. 2016-cı ildə “ayna.az” saytını təsis edərək fəaliyyətimi davam etdirirəm. Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin sədri, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüyəm.

OCAQ

Nəslimiz Qazaxın II Şıxlı kəndindən olan Şıxlinskilər kökünə bağlıdı. Müəllim ailəsində doğulan atam İsmayıl Şıxlı görünür bu xətti davam etdirmək üçün pedaqoqluğa üstünlük verib. Kosalar kənd məktəbində müəllimlikdən başlayan yol Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (indiki N.Tusi ad.Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti) “Xarici ölkələr ədəbiyyatı” kafedrasının müdiri vəzifəsinədək uzanıb. Lakin Azərbaycan ictimaiyyəti onu nasir, ədəbiyyatşünas, yazıçı, ssenerist, ictimai fəal kimi də tanıyır. Anam Ümidə Şıxlı həkim olub, lakin əsas yük onun çiynində olduğundan bizə görə işindən ayrılıb. Atamın yolunu davam etdirən məndən fərqli olaraq kiçik qardaşım Fərrux rəssamlığı seçdi. Və düşünürəm ki, İsmayıl Şıxlı adına layiq ola bilmişik.

ATA

Mən atamın kim olduğunu böyüyəndən sonra dərk etmişəm. Hər ikimiz üçün o, bir ata idi. Bizə çox diqqət və qayğı göstərib. Atamın xasiyyətində əzizləyib oxşamaq olmayıb, amma məhəbbətini həmişə hiss etdirib. Bilirdik ki, nə vaxt əlimizi uzatsaq, o əli mütləq tutacaq. Əsl dayaq idi atam. Bizim üçün hər şey edərdi. Yadımdadı, 1969-cu ildə Bakıya möhkəm qar yağmışdı. Öz əlləri ilə xizək düzəldib o qarın içində məni həvəslə gəzdirdi. O zaman motorlu oyuncaq qayıqlar çıxmışdı. Sanki bir dəb halını almışdı bütün valideynlər uşaqlarını bulvardakı Venesiyaya, ya da Malakan bağına gətirərdi. Atam da bizi gətirib o qayıqları necə suya buraxmağımızı kənardan ləzzətlə izləyərdi. Böyük səbrlə dinləməyi bacarırdı, bu da yəqin pedaqoqluğundan irəli gəlirdi. Həmişə deyərdi ki, bir işiniz olanda, ora-bura getməyin, gəlin mənə deyin, məsləhətinizi də alın. Bununla belə, onun qoyduğu qanunlara mütləq əməl olunardı. İki yaşından məni rus dayəsi böyüdüb, lakin evdə ünsiyyət yalnız ana dilində idi. Bizim həyətin uşaqları ya 190, ya da 132 saylı məktəblərdə oxuyub. Atam deyərdi ki, əgər mənim övladım yazdığımı oxuya bilməyəcəksə, onu kimin üçün yazıram. Heç vaxt bizim üçün kiməsə nədən ötrüsə ağız açmayıb. Bunu qəti sevməzdi. Amma məsələ təhsillə bağlı olanda orda atam mütləq vardı. Məktəbə gedəndə yeddi yaşıma bir ay dörd gün çatmırdı. Özüm də “A” sinfində oxumaq istəyirdim. Atamın qəribə bir prinsipi vardı – nə bir şeir, nə bir nağıl, nə də bir hərf öyrətmişdi mənə. Deyirdi ki, bunları mən öyrədəcəyəmsə, məktəb nəyə lazımdı. Sorğu-sualdan keçmədiyimə görə məni “A” sinfinə qəbul etmədilər. Güc-bəla ilə keçəl haqqında bir nağıldan nəsə danışdım. “V” sinfinin müəllimi rəhmətlik Hökümə Qurbanova məni bağrına basıb dedi ki, bu uşağı mən öz sinfimə götürürəm. O da birinci gündən Şıxlinski soy adımı Şıxlı yazdığından onuncu sinfədək elə də getdi. Məktəbi bitirəndən sonra sənədlərimi xarici dillərə verdim. Məktəbdə fars dili keçsəm də, ikinci sinifdən ingilis dili ilə məşğul olurdum. Sənəd qəbulu zamanı dili bilmə səviyyəmi yoxladılar. Orda bir müəllimə dedi ki, Moskvaya üç yer var, sənədlərini ora ver. Sevincimdən özümə yer tapmadım, 16 yaşlı yeniyetmə, Moskvada təhsil, bunu ancaq arzulamaq olardı. Bununla belə evdə məsləhətləşməli idim. Atamın cavabı bu oldu ki, yaxşı, baxarıq. Bir gündən sonra atam gəlib dedi ki, oğul, sənədlərini elə bura ver. İllər sonra atam o yerlərin namizədlərinin artıq bəlli olduğunu mənə dedi. Birinci kursun əvvəlində məlum oldu ki, SSRİ-yə İngiltərədən dərs deməyə beş müəllim gəlib və biri bizim instituta düşüb. 24 yaşlı gənc bir müəllim idi. Bir Azərbaycan, bir rus bölməsindən ibarət iki qrup seçildi. Qrupda mən də var idim. Əvvəl rus bölməsinin dərsi başladı, biz də həyəcanla onların dərsinin bitməsini gözləyirdik. Bir də məlum oldu ki, müəllim Azərbaycan bölməsinə dərs keçməkdən imtina edir, çünki heç rus dilini bilmir. Dilxor halda gəlib atama dedim ki, məhz bu ingilisdən dərs almaq üçün rus bölməsinə keçmək istəyirəm, çünki bu dili səlis bilirdim. Nəhayət atam nazirin qəbuluna gedəndən sonra bu məsələ həllini tapdı. Hərbi xidmət ərəfəsində çox narahatlıq keçirirdim. Atam bircə kəlmə dedi ki, hara düşəcəksən, orda da xidmət edəcəksən. Bu sözdən sonra ona nə demək olardı ki... Hərbi çağırış məntəqəsində böyük həyəcan içində gözləyirdim. Bir də gördüm atam gəldi, elə sevindim ki... Mənə nəzər salmadan içəri keçib beş dəqiqədən sonra gəldiyi kimi də getdi. Müəmma içində qalmışdım. Sonra məlum oldu ki, atam gəlib deyib: Mən xahişə gəlməmişəm. Gəlmişəm deyim ki, bu uşaq iki xariçi dil bilir, bunu nəzərə alasız. Və atamın bu gəlişi mənim hərbi xidməti Almaniyada keçməyimlə nəticələndi. O bizim üçün həmişə güc mənbəyi olub və aramızda olan müəyyən pərdəni həmişə qorumuşuq.

JURNALİST

Elə bir mühitdə böyümüşəm ki, qələmə sarılmağım mənə qeyri-adi görünmədi. Mənim üçün İlyas Əfəndiyev İlyas əmi, Əliağa Kürçaylı Əliağa əmi, Kamal Talıbzadə Kamal əmi idi. Bəxtiyar əmi dediyim Bəxtiyar Vahabzadənin böyük şair olduğunu çox sonralar bilmişəm. Bu baxımdan qələm mənim üçün doğma idi. “Azərbaycan Kommunisti” jurnalında rəhmətlik Rauf Talışinski ilə bir şöbədə işləyirdik. 1989-cu ilin ortalarından “Kommersiya xəbərləri” adlı qəzet buraxırdıq, lakin sahibi biz deyildik. Bu əlavə qazanc idi bizim üçün. Həmin zaman yenidənqurma dövrü idi, azadlığın abu-havası gəlirdi. Raufun saysız ideyaları vardı, lakin qəzetin məsul şəxsi mətbuatdan uzaq olsa da, özünü qabartmağa üstünlük verdi, bununla da yollarımız ayrıldı və biz öz ideyamızın arxasınca getmək qərarına gəldik. Beləcə, “Ayna-Zerkalo” qəzeti yarandı. Artıq çalışdığımız jurnaldan ayrılmaq məqamı çatmışdı. Növbə ilə Kamran müəllimə yaxınlaşıb ərizələrimizi təqdim edəndə o, çıxılmaz vəziyyətdə qaldı, çünki ikimiz də gedirdik. Xeyli tərəddütdən sonra ondan xeyir-dua da aldıq. Bu, o zaman ilk rus dilli müstəqil qəzet idi, “Ayna” isə Azərbaycan dilində sayca beşinci. İşimizi elə qura bildik ki, fərqli bir oxucu təbəqəsi qazandıq. Sözün həqiqi mənasında işləyirdik. Ölkədə beş manatlıq reklam vardısa, onun dörd manatı “Ayna-Zerkalo”nun idi. Əvvəllər rus dilindəki materialların tərcüməsi ilə çıxsaq da, 2001-ci ildən “Ayna” müstəqil qəzet kimi fəaliyyətə başladı. Böyük yaradıcı heyət var idi. “Ayna”nın uşaqları “Zerkalo”nun planlaşmasına qulaq asırdı, onlar bizim. Əməlli rəqabət yaranmışdı, lakin çox maraqlı idi. Bütün bunları gözü götürməyənlər oldu, çox hadisələr baş verdi. Sonra yavaş-yavaş yayım sistemini çökdürməyə başladılar, reklam verənlərin ayağını kəsdilər, Rauf Mirqədirov kimi bir jurnalisti həbs etdilər. O zaman jurnalistlər arasında Qarabağ problemini onun qədər bilənlər tək-tük idi. Lakin onu susdurdular, bir qism əməkdaşa yüksək məvacib təklif olundu, bəziləri isə jurnalistikadan tamam ayrıldı. Və nəticədə 24 il Azərbaycan mətbuatında külüng çalan qəzeti bağlamağa məcbur olduq. O zaman yaşadığım hisslərin sözlə ifadəsi yoxdu, sanki dünya uçub altında qalmışdım. Ömrümü həsr elədiyim işi bir göz qırpımında itirmişdim. Mənə heç kim heç nə verməmişdi. İlk dəfə ciddi bir məsələdə atamın sözündən çıxmışdım. Üç ay atam məni danışdırmadı. Qəzetin ilk nömrəsi çıxmışdı. Atam evdəkilərlə Qazaxa gedirdi. Bir nüsxə yoldaşım vasitəsilə atama çatdırdım. O zaman Ağstafaya təyyarə reysi vardı, 40-45 dəqiqəlik uçuş idi. Bütün uçuş vaxtını atam qəzeti oxuyub. Kəndə bibimgilə çatanda qəzeti stolun üstünə qoyaraq deyib ki, bu da bizim uşağın buraxdığı qəzet. Bu cür çətinliklərdən sonra hər şeyin üstündən bir qələm çəkildi. Qəzet bağlanandan sonra dedim ki, daha yazmayacam. İki il dediyim kimi oldu. Lakin bir əzizimi itirəndən sonra yenə də əlim qələmə sarı uzandı, çünki o yorulmamışdı. Yorulan zehin idi, tab gətirməyən isə ürək. Hazırda sayt kimi fəaliyyət göstərsək də, bu, mənim üçün yanğından sonra küllə oynamaqdı. Qəzet tamam başqa aləmdi. Bugünkü platforma daha çevik olsa da, qəzet bir müəssisədi. O zaman 150 nəfərlə çalışırdım, indi 5 nəfərlə. Bu gün əvvəlki auditoriyanı qazana bilməmişik. Əvvəla həmin auditoriya yoxdu, ikinci,qəzet oxuyan yoxdu, çünki ciddi yazı oxuyanların sayı olduqca azdı. Gənclər ancaq telefondan asılı vəziyyətdədi, beyni havalıdı, sarı mətbuata daha çox meyllidilər. Bu, hamıya aid olmasa da, ümumi kütlədə bu hal üstünlük təşkil edir.

MEDİA

Etiraf edm ki, bugünkü jurnalistika məni qane etmir, çünki əksəriyyət savadsızdı. 10-15 il əvvəl oxucu ciddi, normal yazı oxuyurdu, boş yazılara əhəmiyyət vermirdi. İndi həmin oxucu yoxdu və bundan istifadə edən boş yazılar keçib ön plana, ciddi yazılara məhəl qoyan yoxdu. Bu gün bizim efir məkanında nələr var? Əksəriyyət yalan, düz olanlar da zövqsüz. Azərbaycanda efir məkanı böyük əksəriyyətlə şoudan ibarətdi. Şou lazımdı, amma bizdə o yoxdu. Dilimizin lüğət tərkibinə yeni sözlər daxil olub – sənətçi, bəstəçi. Burda onlarla tam razıyam ki, adlarını düzgün qoyublar, çünki nə sənətçi sənətkar, nə də bəstəçi bəstəkar ola bilməz və bütün bunlara jurnalist adı daşıyanlar, aparıcılığı ilə öyünənlər göz yumur. Bu gün hamı sarı mətbuatdan danışır, əlinə qələm alıb iki sözü yanaşı yazmağa cəhd göstərənlər kimisə təhqir edirlərsə, bunu bir fəxr sayırlar. Jurnalistikada peşəkarlıq olmadığı üçün təhqirlə tənqidi bir-birindən ayıra bilmirlər. Halbuki jurnalistika fakültəsində bu fərqi öyrədirlər. Sarı mətbuat o demək deyil ki, kimisə təhqir edəsən. Bu mətbuat xaricdə də var, intəhası onlar peşəkardı. Dünyada ən böyük sarı mətbuat Almaniyanın “Bild” qəzetidi. Orda hər yazını əvvəl hüquq şöbəsi oxuyur, rəy verir, yalnız ondan sonra yazı çapa gedir. Bu onun üçündü ki, sabah məhkəmə çəkişməsi yaranarsa, hüquqşünas bu işi udacağını bilir. Yox, əgər müdafiə edə bilməyəcəksə, bunu əvvəlcədən baş redaktora bildirir. Bizdə bu məfhumun nə demək olduğunu belə düzgün bilmirlər. Hərə əlinə bir telefon alıb, istədiyini çəkib yayır, adını da qoyub vətəndaş jurnalistikası. Sual edirəm – vətəndaş həkimliyi, vətəndaş müəllimliyi, vətəndaş mühəndisliyi varmı ki, vətəndaş jurnalistikası da olsun? Jurnalistika peşədi, özü də çox çətin peşə. Mən həmkarlarıma demək istərdim ki, əgər jurnalistika onların həyat tərzi deyilsə, işi buraxsınlar, başqa yolla getsinlər. Jurnalistlər dördüncü hakimiyyətdi, bu, elə-belə deyilən bir söz deyil. Səlis və təmiz jurnalistika olmalıdı ki, idarəetmədə düzgün qərarlar qəbul edilsin.

VƏTƏN

Vətən bütün varlığımdı. Nə özümün, nə ailə üzvlərimin dil problemi yoxdu. Getmək istəsəydim, bu addımı atardım. Dünyanın çox ölkələrində olmuşam. Artıq beşinci gün darıxma hissi gəlir, özünə yer tapa bilmirsən və Bakının o neft qoxusunu axtarmağa başlayırsan. Hətta rayona gedəndə belə, çox qala bilmirəm. Baxmayaraq ki, təbiət, hava hər şey gözəldi, lakin mən dənizsiz qala bilmirəm. Düzdü, başqa yerdə də dəniz görürsən, lakin mən özümünkü olanı istəyirəm. Bir tələbə yoldaşım var. Nyu-Yorkda yaşayır, Amerika vətəndaşıdı. On il əvvəl orada onunla görüşdük. Dedi ki, Elçin, hər şey var. Milyonçu deyiləm, amma heç nəyə də ehtiyacım yoxdu. Lakin burda mənə heç kim heç vaxt Aydın müəllim deməyəcək. Vətənsiz olmaq budu.

HƏMKAR

Sovet dövrünün yetirməsi olsam da, o zamanlar üçün indi heyfsilənmirəm. Təbii ki, onun yaxşı tərəfləri vardı. Yaxşı o idi ki, cavan idik, dünyanın problemləri çiyinlərimizdə deyildi və bizim üçün hər şey əla görünürdü. Təhsili həm yaxşı idi, həm də fərqli. Məktəbi bitirənə yaxın xatirə dəftəri olurdu hamıda, biri də məndə vardı. Son zamanlar səliqə-sahman yaradanda, o dəftər əlimə keçdi və diqqət etdim ki, o vaxt bir məktəblinin yazdığı bu günün bəzi fəlsəfə doktorunun yazdığından üstündü, çünki bizim dövrümüzdə təmiz, səlis, aydın Azərbaycan dili vardı. Tamamilə o dövrü silmək düzgün deyil ona görə ki, o epoxadan çıxanlar arasında yaxşılar çoxdu. Bunu o zaman dərk etməsək də, çətin tərəfləri də vardı o dövrün. 1967-ci ildə Türkiyəyə ilk turist səfəri idi, gedən yazıçılar arasında atam da vardı. Anketdə bir qrafa vardı, orada xaricdə qohumlarının olub-olmamasını qeyd etmək lazım idi. 20-30-cu illərdən İsmayıl Şıxlının dayıları orada emiqrant idilər. Atam o zaman onları axtarıb tapmaq istəsə də, qaçıb gizlənmişdilər. Müstəqillik illərində köhnə DTK işçilərindən biri atama demişdi ki, biz sizdən yaxsı bilirdik ki, dayılarınız hardadı və nə edir. Uzun illər BDU-da və Slavyan Universitetində dərs demişəm və bu günün gənclərinin nə istədiyini həqiqətən bilmirəm. Kimin ağlında nə var anlamaq olmur. Əgər ailə əvvəllər bizim üçün ciddi bir məsələ idisə, indi gənclər buna fərqli baxır və nəticədə də boşananların sayı artır. Etiraf edirəm ki, mən köhnə kişilərdənəm. Bir dəfə dostum İbrahim Nəbioğlu ilə çay içməyə getdik. Ətrafa baxıb gördüm ki, məkanda bizdən başqa kişi cinsinə mənsub heç kəs yoxdu, hamısı gənc qızlardı. Yemək istədilər getdilər restorana, çay istədilər getdilər kafeyə, təmiz paltar lazımdı maşın bu məsələni həll elədi. Əslində mən qadınları daha güclü hesab edirəm. Biz kişilər qoldan güclü ola bilərik, lakin dözümlülük və bir çox cəhətdən onlara uduzuruq. Övladın yükünü daşımağın nə qədər çətin olduğunu bilirik. Qadın ocağı yaradan və onu qoruyandı. Və bunları düşünüb indiki gənclərə baxanda, mənim üçün onları anlamaq çətindi. Bu gənclərdən ikisi elə öz evimdədi. Mən onlara lazım olanda, üzümü az-az görürdülər. Səhər mən işə gedəndə də yatmış olurdular, gecə işdən qayıdanda da. Bütün yük, ağırlıq analarının çiyinlərində idi. Vaxt keçdi, stabillik yarandı, onlarla ünsiyyət qurmağa çalışsam da: “ata, işim var, mən qaçdım” deyərək, beləcə əvəz çıxdılar məndən. Bacarıqları olsa da, yolumu davam etdirmək istəmədilər. Deyə bilmərəm ki, ailədən aldıqlarımı övladlarıma tam ötürə bilmişəm, çünki onların böyüdüyü mühit də var. Lakin ötürdüklərim olsa da, zamanla onları bəyənmirlər. İndi arxaya boylananda yaşadıqlarımı geri qaytarıb başqa cür ömür sürmək istəməzdim. Yalnız valideynlərimə qarşı daha diqqətli olmaq istəyərdim, bu, dəqiqdi, çünki insan özü yaşlandıqca, hiss edir ki, nəyi isə səhv edib.

QIRX DÖRD GÜN

Biz lazım olduğundan artıq gözlədik və ədəb göstərdik. Lakin artıq ədəb göstərmək vaxtı deyildi. O zaman gücümüz yox idi. Atamın icazəli ov tüfəngi vardı, onları da bizlərdən yığırdılar, halbuki düşmənin topu-tankı vardı. Onlar illərlə buna hazırlaşanda, bizim üçün həyat öz axarı ilə davam edirdi. Lakin artıq səbr kasası deyilən bir şey qalmamışdı bizlərdə. 1993-cü ildə səkkiz nəfərdən ibarət kiçik jurnalist qrupunu Amerikaya aparmışdılar. “San Antonio Express” qəzetində Qarabağ deməkdən şöbə müdirini təngə gətirdik. Axırda dilə gəlib dedi ki, məni yaman yorduz, bunu yazı şəklində versəz, qəzetdə çap edərəm. Bunu gözləyirmiş kimi, yazını yazdıq, düzəlişləri etdik, onların ingiliscəsinə tərcümə olunaraq çapa getdi. Yazıdakı əsas fikir bundan ibarət idi ki, əgər bizim aramıza heç kəs girməsə, altı aydan sonra erməni sürünə-sürünə gəlib deyəcək ki, “kirvə, vəziyyət gərgindi, nə olubsa, bizi bağışla”. Bumeranq deyilən bir qanun var – atılan daş mütləq geri qayıtmalıdı və qayıtdı da. II Qarabağ müharibəsi labüd idi, çünki dövlət artıq sülh deməkdən bezdi və Ali Baş Komandan güclü və sərrast ordusuna hücum əmrini verdi. Nəticə də göz qabağındadı. Uzun illər biz özümüzü natamam hiss etmişik, düşünmüşük ki, əlindən bir şey gəlməyən bir toplumuq. Bu gün beynəlxalq strukturların araşdırmalarına görə, Azərbaycan dünya üzrə üçüncü xoşbəxt ölkə kimi qeydə alınıb. Bu illər ərzində düşmənin gücü özündə olmayıb heç vaxt, güclü onun havadarları olub və bu yazıqlar da, onların kölgəsində sürünüb. Bundan əlavə dünyanın iri ölkələri neft və qaz sektorunda Azərbaycana külli investisiya qoyub və bu baxımdan Azərbaycanın müharibə zonasına çevrilməsi onlar üçün arzuolunan deyildi. Təbii ki, burda bizim də iqtisadi marağımız var. Bütün bunlara rəğmən ölkə rəhbərliyi atdığı bu addımla bizim də, düşmənin gücünü dünyaya göstərdi. Erməninin havadarları özlərini kənara çəkdi və biz düşmənlə təkbətək qala bildik. Bu otuz ildə praqmatik siyasət yürüdüldü. Bir var əli yalınsan və qarşında böyük bir qaya dayanıb. Sən də onu adlamaq istəyirsən. İrəli gedirsən, nəticədə başın qayaya dəyib yarılır. Bir də var, sən o qayanın strukturunu öyrənirsən, möhkəmlənirsən və anlayırsan ki, qayanın içindən keçməyə ehyiyac yoxdu, istədiyinə qayaya dırmanıb aşmaqla da nail olmaq olar. Bizim də işimiz güc toplamaqdan, müasirləşməkdən və uyğun olan geosiyasi məqamı gözləməkdən ibarət oldu. Müharibə böyük bir riskdi, nəticəsi bəlli olmayan risk. İndi insanlar arasında narazılıqlar var ki, niyə müharibəni dayandırdıq, gərək axıra qədər gedəydik. Biz heç nəyə baxmadan müharibəni davam etdirsəydik, 44 gün ərzində hərb yolu ilə qazandığımız ugurları itirmək riski ilə üzləşə bilərdik. Biz kiçik bir “qurban” verməklə, üç rayonu bir güllə atmadan, şəhid vermədən geri ala bildik. Qalan bir Xankəndidi, bir də oyuncaq bir qurumdu ki, qısa bir müddətdən sonra onları da çıxara biləcəyik. Və qəti əminəm ki, Xankəndinin ən uca zirvəsində Azərbaycan bayrağı mütləq dalğalanacaq. Otuz il gözləyən xalq bir-iki ili də gözləməyə qadirdi.

SÖZ ARDI

Onunla ötən il görüşüb söhbətləşsək də, Yeni ilin ilk müsahibi olmaq həmkarımın payına düşdü. Çox ağır bir ili yola saldıq, şəhidlər verdik, lakin sonda Ali Baş Komandan “QARABAĞ AZƏRBAYCANDIR!” şüarının dünyanın hər nöqtəsində səslənməsinə nail oldu. Biz heç zaman nə zəif, nə aciz, nə xain, nə satqın millət olmamışıq. Məcburiyyət qarşısında namərd qılıncından daman qana baxa-baxa qalsaq da, “Haqq incələr, lakin üzülməz” deyən atalarımızın kəlamlarına güvənmişik. Və nəticədə atılan daş geri qayıtmaqla, haqqı nahaqdan ayırd edə bildi.

Tamilla TEYMURQIZI

Azad Azərbaycan.- 2021.- 7 yanvar. S. 4.