Yaddan çıxan çox istedadlı aktrisa aktrisa

(Portret cizgiləri)

Minayə xanım İbrahimova: ” Bakı qastrolu bizim teatr üçün bir imtahan idi. Biz də bu imtahandan çox yaxşı çıxdıq. Bakıdan çox böyük sevinc və fərəhlə qayitdiq”

Müstəqilliyimizin ilk illərində bölgə teatrlarımız demək olar ki, yaddan çıxmışdı. Bəlkə də bu ondan irəli gəlib ki, məmləkətimizdə müharibə gedirdi. Başımız Qarabağ müharibəsinə qarışmışdı və teatr sənəti yaddan çıxmışdı. Bəlkə də ağır güzəran, millətimizin ağır durumda olması, güzəranın ağırlığı insanlarımızı teatrdan uzaq salmışdı. Bəlkə də...

Əlbəttə, belə bəlkələr çox gətirə bilərik. Amma teatr hər bir millətin parlaq güzgüsü və onu dünyada tanıdan əsas atributardan biri olduğuna görə incəsənətin bu növünü heç vaxt unutmaq olmaz. Əsasən də bölgələrdə olan teatrlara daha çox fikir vermək lazımdır. Axı onlar həmin bölgələrdə dövlətin ideologiyası sahəsində daha böyük işlər görürlər və yeni nəslimizin tərbiyəsində böyük rol oynayırlar.

Bu bölgə teatrlarından biri də Qazax Dövlət Dram Teatrıdır. Burada baş rejissor Musa Eyyubov başda olmaqla çox istedadlı aktyorlar və aktrisalar işləyir. Elə onların 2023-cü ilin sentyabr ayının 25-də Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının “Qonaq teatrlar” layihəsi və dəvətilə Bakıda, Abbas Mirzə Şərfzadə adına Aktyorlar evinin səhnəsində Əməkdar incəsənət xadimi, yazıçı-rejissor Ağalar İdrisoğlunun “İnan mənə” tamaşasını, Əməkdar artist , sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Xəzər Gəncəlinin quruluşunda oynaması, paytaxt tamaşaçılarının böyük marağına səbəb oldu. Respublika mətbuatında bununla bağlı çoxlu yazılar, ressenziyalar yazıldı. Bir incəsənət işçisi, rəssam kimi bu tamaşa mənim də xoşuma gəldi. Məlum oldu ki, Qazax Dövlət Dram Teatrında çox istedadlı aktyorlar, aktrisalar çalışır. Amma onlar gözdən-könüldən uzaq olduqlarına görə haqqlarında çox az yazılır. Belə qərara gəldim ki, bu teatrın aparıcı aktrisası və həmin tamaşada Yasəmən rolunun ifaçısı Minayə xanım İbrahimova haqqında bir portret yazısı işləyim. İlk öncə onun haqqında oxuculara qısa məlumat verim.

Qısa arayış: Minayə xanım İbrahim qızı İbrahova 1967-ci ilin aprel ayının 29-da Ağstafa rayonunun Vurğun qəsəbəsində anadan olub. 1974 -cu ildə Ali Mustafayev adına Həsənsu kənd orta məktəbinin 1- ci sinifinə gedib. Elə ilk gündən müəllimlərin sevimli şagirdi olub. 1984- ci ildə orta məktəbi bitirib. Atası İbrahim kişinin istəyi ilə əvvəlcə dərzilik kursuna gedib. Amma bu peşəyə marağı olmadığına görə bu sənətlə məşğul olmayıb. Sonra Ağstafa rayon Vurğun qəsəbəsində Texniki peşə məktəbində 2 il 6 ay muhasibatlıq kursunda oxuyub. Sonra 5-6 il mühasib işləyib. Həmin dövrdə, yəni hərc-mərclik, xaos dövründə maliyyə qazanmaq, müəssisə saxlamaq çətin olduğuna görə idarələri bağlanıb. O, bir neçə il işsiz qalıb. Uşaqlıqdan arzusu aktrisa olmaq olsa da, valideynləri icazə verməyib. Minayə xanım hər dəfə teatr tamaşalarına baxanda çox pis olurmuş ki, axı niyə o, bu sənətlə məşğul olmur. O, axır ki, Qazax Dövlət Dram Teatrına işə girməyə qərar verib və bu fikri atasına deyib. Əvvəlcə atası və evdəkilər razı olmasalar da onun israrlı olduğunu görüb, razılıq veriblər. 2000- ci ilin sentyabrında teatra gəlib. O vaxt teatrın direktoru Pəri xanım Məmmədova idi. Onu aktyor sənətindən imtahan eləyib, aktyorluğa yaxşı bacarığı olduğunu görüb, teatra işə götürüblər. Beləliklə, həmin vaxtdan onun teatr taleyi başlayıb. Böyük sevinclə, həyəcanla evə gəlib və bu xəbəri atasına deyib. Fikirləşib ki, atası bu xəbəri çox pis qarşılayacaq. Amma atası İbrahim kişi deyib: “ Allah xeyr versin. Təki bu sənətdə bütün arzuların çin olsun” Minayə xanım da atasının bu sözlərindən sonra, sevincindən atasına zarafatla “Əhməd hardadı?” kinofilmindən Nergiz xalanın əri Şirinə dediyi sözü stat gətirib: “ Vaxtında qoysaydın indi Xalq artisti idim”. Atası isə gülüb və belə deyib: “Lap yaxşı. Təki sən Xalq artisti ol və biz də səninlə fəxr edək”. Beləliklə, Minayə xanım orta məktəbi bitirəndən on altı il sonra arzusunda olduğu işə- teatra gedib. Hal-hazirda 23 ildir ki, teatrda aktrisa işləyir. Bu illlər ərzində çox tamaşalarda rol alib. Ona ilk sualım belə oldu.

- Siz iyirmi üç ildir ki, bu müqəddəs sənətlə məşğul olursunuz. Bu illər ərzində nə qədər rollar oynamısınız?

- Əllidən artıq rollarda oynamışam. Onlardan baş rollar da olub, epizodik rollar da olub. Amma çalışmışam ki, oynadığım rolu yüksək səviyyədə oynayım. Çünki teatr aləmində belə bir deyim var: ” Rolun böyüyü-kiçiyi yoxdur. Aktyorun böyüyü-kiçiyi, istedadlısı, istedadsızı var”. Oynadığım və daha çox özümün xoşuma gələn rolları saymaq istəyirəm. Xalq yazıçısı Elçinin “Mənim ərim dəlidi” əsərində - Xanım, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin “Pəri cadu” əsərində - Pəri, Mar Bayciyevin “Duel” tamaşasında- Qız, Xalq yazıçısı Elçinin “Qatil”ində - Qonşu, Süleyman Sani Axundovun “Tamahkar” əsərində -Gülüzar, Əhməd Orucoglunun “Sonuncu seriya” sında – Xeyransa, Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin “ Kimdir haqli” əsərində -Həyat, Əhməd Orucoğunun “Qulluqçu axtarıram”ında -Aytac və Səma, Orxan Kamalın “ Yad qızı” əsərində - Həyat, Anatoli Safronovun “Kişilərə inanmayn” əsərində - Nina və başqaları. Bu siyahını artırmaq da olar. 2000-ci və ondan sonrakı illədə ölkəmizdə olan vəziyyətlə bağlı olaraq şəraitsiz bir vəziyyətdə məşqlər edirdik. Bizim rayon cəhbə bölgəsinə yaxın olduğuna görə vəziyyət daha pis idi. Belə ki, işiqlar tez-tez sönürdü. İstilik yox idi. Amma buna baxmayaraq, biz, lampa işiğinda, soyuq zalda məşqlər edirdik. Lampa işığı yetərli olmayanda soyuqda qapını da açırdıq ki, bayırdan da işıq düşsün. Biz bax, belə illər yaşamışıq. Mən ən çox mərhum rejissorumuz Əhməd Əliyevlə işləmişəm. Allah ona rəhmət eləsin. Eləcə də Vidadi Əliyev, Vaqif Şərifov, Zülfüqar Abbasov, teatrmızın baş rejissoru Əməkdar artist Musa Eyubov və genc rejissorumuz Allahverdi Musayevlə işləmişəm. Çox sağ olsunlar ki, mənə maraqlı rollar veriblər və hər bir rolumun obraz səviyyəsinə qalxması üçün mənimlə çox işləyiblər. Son işlədiyimiz tamaşa isə, Əməkdar artist, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Xəzər Gəncəlinin quruluşunda, Əməkdar incəsənət xadimi, yazıçı-rejissor Ağalar İdrisoğlunun “İnan mənə” tamaşası olub. Bu tamaşanı da biz sentyarbr ayının 25-də Bakıdı, Aktyorlar evinin səhnəsində çox yüksək səviyyədə oynamışıq. Bu tamaşada mən Yasəmən rolunda çıxış etmişəm. Bu tamaşa isə artıq teatrımızın tarixinə qızıl həriflərlə yazılıb.

- Minayə xanım. Siz artıq iyirmi üç ildir ki, teatr səhnəsində çıxış edirsiniz. Bu illərdə teatrda əllidən artıq rollarda çıxış edibsiniz. Oynadığınız rollar da həm mütəxəssislər və həm də tamaşaçılar tərəfindən həmişə maraqla qarşılanıb. Bəs bu xidmətlərinizə görə niyə sizə bu vaxta qədər fəxri ad verməyiblər?

- Çox maraqlı sualdır. Bizim teatrda cəmi bir aktyor, Hacı Hacıyev Əməkdar artistdir. Baxmayaraq ki, teatrımızda on beşdən çox aktyor fəxri adlara layiqdir, amma onların da heç birinə fəxri ad verməyiblər. Bizim teatr həmişə Mədəniyyət Nazirliyinin gözündən-könlündən uzaqda olub. “Niyə fəxri ad verilməyib?” sualınıza açığı mən heç bir cavab tapa bilmirəm, Özü də bu iyirmi üç ildə nəinki fəxri ad, heç mənə adicə Fəxri Fərman və Təşəkkürnamə də verməyiblər. Yəqin inanmayaqacsınız. Amma bu, acı da olsa bir həqiqətdir. Necə ki, Əməkdar incəsənət xadimi Ağalar İdrisoğlunun “İnan mənə” tamaşasindaki oynadığım Yasəmən xalanın dediyi kimi: “İndi pulsuz, hədiyyəsiz , tanışsiz iş görmək çox çətindir. Əgər arxan, dayağın, pulun yoxdusa, heç kimə lazim deyilsən. Pulun varsa cümlə- cahan qulundu, pulun yoxsa dar küçələr yolundu”.

- Sizin kollektivin ifasında sentyabr ayının 25-də Bakıda, Aktyorlar evində oynadığınız, Əməkdar incəsənət xadimi Ağalar İdrisoğlunun “İnan mənə” tamaşası həqiqətən də, həm pyesin yüksək peşəkar yazılışına, həm aktyor oyununa və həm də quruluşuna görə çox mükəmməl bir tamaşa idi. Bu tamaşa haqqında öz ürək sözlərinizi deyin.

- Bu tamaşanı Əməkdar artist, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, çox istadadlı rejissor-pedaqoq Xəzər Gəncəli bizim teatrda tamaşaya qoyub. Bu tamaşa onun bizim teatrda ilk quruluş verdiyi əsərdir. İlk oxunuşda pyes hamımızın xoşuna gəldi. Çünki müasir dövrümüzün neqativ halları bu pyesdə çox yüksək səviyyədə verilib. Buradakı məslələr hamımızın ürəyincə olduğuna görə hamımız böyük həvəslə məşqlərdə iştirak elədik. Teatrın bütün kollektivi, hətta tamaşada oynamayanlar belə əllərindən gələn köməklikləri eləyirdilər ki, biz yaxşı məşq eləyək. Teatrımızın baş rejissoru, Əməkdar artist Musa Eyyubovun, quruluşçu rejissor Allahverdi Musayevin də bu tamaşanın ərsəyə gəlməsində böyük xidmətləri oldu. Beləliklə, bütün kollektiv istəyirdi ki, ulu öndər Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə biz çox peşəkar və layiqli bir tamaşa hazırlayaq. Xəzər müəllimin rəhbərliyilə biz, buna nail olduq. Bunu tamaşaçı alqışları da təsdiq elədi. Yuxarıda dediyim kimi, bu tamaşanı bizim teatr ulu öndər Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə ithaf edib. Sevinirəm ki, dahi rəhbərin yubileyinə bizim teatr bu tamaşa ilə çox layiqli iş görüb.

Beləliklə, sentyabın 25 də Bakıda Aktyorlar evində Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuş rejissor Xəzər Gəncəlinin quruluşunda, Ağalar Idrisoğlunun “İnan mənə “ tamaşasını böyük sənətkarlar və qonaqlar qarşısinda nümayiş etdirdik. Bakı qastrolu bizim teatr üçün bir imtahan idi. Biz də bu imtahandan çox yaxşı çıxdıq.

Bakıdan çox böyük sevinc və fərəhlə qayitdiq. Bakida. “Qonaq teatrlar” lahiyəsi, ideyası çərçivəsində və bu cür səmimi mûnasibət bizə ruh yüksəkliyi verdi. Ona görə də Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqı sədrinin səlahiyyətlərini yerinə yetirən, Xalq artisti, “Şöhtər” ordenli məhz Hacı İsmayılov başda olmaqla, Teatr Xadimləri İttifaqının bütün kollektivinə öz dərin təşəkkürümüzü bildiririk. Onların bizi belə çox yüksək səviyyədə qarşılaması bizə çox böyük ümid verdi ki, bölgədə yaşasaq da, deməli, yaddan çıxmamışıq. Çünki təkcə insanın yox, teatrın da yaddan çıxması çox böyük faciədir.

Bu tamaşa bizim teatrın 85 illik yubileyi və Azərbaycan Milli Teatrının 150 illik yubileyinə də bir tarixi töhfəmiz oldu.

Əməkdar incəsənət xadimi, yazıçı, rejissor, jurnalist Ağalar İdrisoğluna isə bizə göstərdiyi bu böyük qayğıya və tamaşaçıların təşkilində böyük əməyini görə kollektivimiz adında dərin təşəkkürümüzü bildiririk. Bax, bu əsl ziyalıqlıq deməkdir. Təki belə ziyalılarımız çox olsun. Həm də çox istərdik ki, yazıçı-dramaturq Ağalar İdrisoğlunun başqa pyesləri də bizim teatrın səhnəsində oynanılsın. İnanıram ki, kollektivimiz həmin tamaşalarda da böyük həvəslə oynayacaqlar.

Mən fürsətdən istifadə eləyib, burada bir məsələni də vurğulamaq istəyirəm. Qazax rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı cənab Rəcəb Babaşov bu rayona rəhbərlik elədiyi ilk gündən bütün rayon camaatına və bizim teatra əlindən gələn köməklikləri eləyir. Teatrımıza lazım olan bütün şəraiti yaradıb. Tez-tez tamaşalarımızın təşkilinə də lazım olan kimi köməklik edir. Elə bizim Bakıya qastrola getməyimizdə də onun böyük köməkliyi olub. Belə rəhbərlə fəxr eləmək olar. Rəcəb müəllimdən bütün Qazax camaatı da çox razıdır. Rəcəb müəllim cənab prezidentimiz, Ali Baş Komandan, Qarabağın xilaskarı İlham Əliyevin ideyalarının yüksək təbliğatçısı və rayonumuzda əsas təşkilatçısıdır. Qoy Ulu Tanrı Ali Baş Komandanımızı və Rəcəb müəllimi qorusun. Mən ona da inanıram ki, Azərbaycan Milli Teatreının 150, ulu öndər Heydər Əliyevin 100 illiyi və Qazax Dövlət Dram Teatrının 85 illiyilə bizim teatrın da bir qrup aktyorlarına, aktrisalarına fəxri adlar veriləcək.

Kəmalə QÜRBƏTQIZI

P.S. Əziz Minya xanım. Biz də redaksiya olaraq inanırıq ki, Azərbaycan Milli Teatrının 150 illik və Ulu Öndərin 100 illik yubileyində Qazax Dövlət Dram Teatrının da bir neçə aktyoruna, aktrisasına fəxri adlar veriləcək. Həmin sihyahıda yəqin ki, sizin də adınız olacaq. Axı belə istedadlı aktrisanı yaddan çıxarmaq olmaz. Tezliklə, haqq öz yerini tapacaq. Məşhur Fransız filosofu Şarl Lui Monteskyo deyib ki, “Bir insan barəsində yol verilmiş ədalətsizlik hamı üçün hədədir”.

Azad Azərbaycan.- 2023.- 5 oktyabr, №32.- S.8.