Sabah bu gündən başlanır

Görkəmli Azərbaycan maarifçisi, alimi, ictimai xadimi A.A.Bakıxanov yazırdı: "Var-dövlət və vəzifə puç olacaq, əldən gedəcəkdir. Dünyada əbədi olacaq bir şey varsa, o da elm və bilikdir".

Uşaqlarımıza həmin elmi və biliyi verəsi Azərbaycan məktəbi bütün çətinliklərə rəğmən, inkişafının mühüm mərhələsinə qədəm qoyub. Çətinliklər sözünü elə-belə işlətmədim. Təsəvvür edin ki, məktəb və maarif yeganə sahədir ki, burada qapalı heç nə yoxdur. Axı elə bir ev, elə bir ailə tapa bilməzsən ki, məktəbdə ya oxuyanı, yaxud işləyəni olmasın. Demək, istəsə belə, bura qapalı ola bilməz. Cəmiyyətə tam açıq olan məktəbin və maarifin başında isə elə məktəbin özü qədər cəmiyyətə, mediyaya açıq olan Təhsil Nazirliyi dayanır. Yalnız peşəkarların deyil, hamının görə biləcəyi bu münasibətin kökündə müəllimliyin özündən gələn bir ədalət prinsipi var. Axı müəllim yeganə peşə adamıdır ki, danışdığı mövzunu hamıya eyni tərzdə çatdırır - yağış torpağın bütün yerlərinə eyni cür yağdığı kimi, Günəş işığını hər yerə bərabər payladığı kimi.

Bax, bir az əvvəl dediyim çətinlik göz qabağında olmaqdır. Nə qədər yaxşı işləsən də, göz qabağında olduğuna görə, həmişə "döyülən" də sən olursan. Elə bilirəm ki, bu "döyülmək" özü də irəliləməyə xidmət etməlidir. Təəssüf ki, həmişə belə olmur.

İş prosesimə görə həftənin bir neçə gününü məktəblərdə oluram. Hərdən bağçalara da yolum düşür. İstedadlı, bacarıqlı uşaqlarla söhbət edir, müsahibə alır, radiomuzun efirində səsləndirirəm. Bəzən isə bizim uşaq verilişlərini aparası uşaqları seçib studiyaya dəvət edirəm. İnanın ki, dərs demək qədər çətin olan bu prosesdə müəllimlər və direktorlar mənimlə bərabər bu əziyyəti çəkirlər. Uşaqlar efirdə ürəyimiz istəyən kimi çıxış edəndə bütün əziyyətlər unudulur. Mən qabaqcıl müəllimlərin sevincdən axan göz yaşlarını görmüşəm! Bu anı lentə alası bir rejissora bu gün çox böyük ehtiyac var məncə. (Təəssüf ki, məktəb həyatından bəhs edən bədii filmlərimiz yox dərəcəsindədir.)

Yaxşı müəllimlərin, elə yaxşı repetitorların da (məncə, daha bu termini biz şəstlə işlətməkdən çəkinməməliyik) üzünü ağ edən istedadlı uşaqları - sabahın tələbəsini və mütəxəssisini cəmiyyət qorumalı və fərqləndirməlidir. Bu sahədə bir sıra nazirliklərin qabaqcıl təcrübəsi öyrənilməli və yayılmalıdır. O cümlədən Təhsil Nazirliyinin.

Yaxşısı budur ki, faktlarla danışaq. Ötən il qızım ali məktəbi bitirmiş və azad təyinat almışdı. Təhsil Nazirliyinə müraciət etdim. Mənə bildirildi ki, bu ildən (ötən ildən) nazirlik müəllimlərin işə qəbulunu testlə həyata keçirəcək. Buyurun, qızınıza deyin, elektron ərizə ilə müraciət etsin, imtahanlarda iştirak etsin. Gərək düzünü deyim: bir qədər inamsız qarşıladım bu sözləri.

Başqa yol da yox idi zatən. Ona görə də evdə kompüterin qarşısında əyləşərək elektron ərizəni İnternetlə doldurub Təhsil Nazirliyinin saytına göndərdik. Bizə bildirdilər ki, lazım olan vaxt sizi çağıracaqlar. Doğrudan da, çağırdılar və qızım təklif olunan 25 sualın 22-nə düzgün cavab yazaraq istədiyi məktəbə işə qəbul olundu. Bizim qohumlardan biri də (ibtidai sinif müəllimi) qızımla bəhsə girərək imtahanda iştirak etdi və lazımi balı toplayaraq işə qəbul olundu.

Eşitdim ki, bu il də Təhsil Nazirliyində işə qəbul eyni qaydada - testlə olacaq, özü də bütün respublika üzrə. Bir şeyə təəssüf edirəm ki, ötən il də, bu il də bu faydalı və müqəddəs iş (halallıq olan hər şeyə müqəddəs kimi baxmaq gərəkdir) mediada və elektron KİV-də lazımınca işıqlandırılmadı. Bəlkə də elə bu yazını o səbəbdən yazdım.

Hə, az qala unutmuşdum. Bəzi direktorlar bu nəcib təşəbbüsdən əndişələnsələr də, bir çoxları ürək açıqlığı ilə qarşıladılar. Elə qızımın işlədiyi 155 nömrəli orta məktəbin direktoru Zöhrə Qaraqızı kimi. O, gənc müəllimi kollektivə təqdim edəndə demişdi: "Təhsil Nazirliyində halal biliyi ilə test imtahanı verib işə qəbul olan yeni müəllimi sizə təqdim etməkdən qürur duyuram".

Mən uzun illər təhsil sahəsində çalışmışam, müəllim, məktəb direktoru işləmişəm. İndiki işim də məktəblə, təhsillə, uşaqla sıx bağlıdır. Zöhrə xanımın sözünə qüvvət, mən də bir qələm adamı kimi bu sətirləri yazmaqdan qürur duydum. Zatən məni tanıyanlar tərifdə çox xəsis olduğumu bilirlər. Halallıq olan yerdə xəsislik geri çəkilir.

Doğru söz, yenilik məlhəm kimidir - müalicə edir, fəqət acı dadır. Babalarımız da gözəl deyib: yüz acını bir şirinin xatirinə yeyərlər. Bu gün novatorluğa hamımız qucaq açmalıyıq. Bu gündən başlanası sabahımızın xatirinə. O sabaha isə yalnız yüksək bilik və halallıqla çatmaq olar.

Azad QARADƏRƏLİ

Azərbaycan müəllimi.- 2010.- 27 avqust.-S.3.