Onun təhsil almasında Süleyman Rüstəmin böyük
rolu olub
1930-cu ildə Lerik rayonunun Kirəvud kəndində anadan olan Surxay Əsədovun
təhsil aldığı
illər Böyük Vətən müharibəsinin
başlanması ilə
eyni vaxta düşmüşdü. 1945-1946-cı
tədris ilində Surxay hazırda işlədiyi Boykəndil
kəndindəki məktəbin
VII sinfini bitirir.
Müharibənin tüğyan
etdiyi illər... Ərazidə orta məktəbin
olmaması Surxayın
oxumaq, təhsil almaq həvəsini azaltmadı, əksinə,
daha da artırdı.
O, çətinliklə Lerikdəki
orta məktəbin
VIII sinfində təhsilini
davam etdirir. Bu ağır və əzablı illər, sanki, onu sınağa
çəkirdi.
Günlərin bir günü - 1947-ci ilin aprelində Süleyman Rüstəm Lerikə gəlir. Surxayın
o zamanlar çətin
bir məsələsinin
həll olunmasında da məhz şairin
böyük rolu olur. Oxumağa, elmli olmağa can atan Surxay şairə
yazılı müraciətindən
sonra internatda qalıb, təhsilini
davam etdirməyə müvəffəq olur. S.Əsədov onun orta təhsil almasına yardımçı olmuş
Süleyman Rüstəmi
hər zaman böyük sevgi və ehtiramla xatırlayır.
1949-cu ildə məktəbi bitirən Surxay bir müddət Lerik orta məktəbində pioner baş dəstə rəhbəri işləyir. 1949-cu ildə rayonun ən ucqar kəndi sayılan Nücü kəndində isə müəllim kimi işə başlayır. O, 1951-ci ildə Quba Müəllimlər İnstitutuna qəbul olunur və 1953-cü ildə təhsilini başa vuraraq Lerikə təyinat alır. 1955-ci ildə Boykəndil yeddiillik məktəbinə direktor vəzifəsinə irəli çəkilir. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Azərbaycan dili və ədəbiyyat fakültəsinə daxil olan Surxay 1959-cu ildə oranı bitirir.
Surxay Əsədovun direktor kimi fəaliyyəti hər zaman göz önündə idi. 1972-ci ildə onun direktor işlədiyi Boykəndil yeddiillik məktəbi orta məktəbə çevrilir. Yüksək bilik, peşəkarlıq göstərən Surxay qısa bir zamanda təhsil ocağında dönüş yaradır. Gənc müəllimlərə diqqət və qayğı göstərən direktor onların məişət şəraitini yaxşılaşdırmağa səy göstərirdi. Müəllimlərə tələbkarlıqla yanaşaraq o, sağlam, işinə olduqca məsuliyyətli, işgüzar bir pedaqoji kollektiv yarada bilib. Təsadüfi deyil ki, Boykəndil orta məktəbi tez bir zamanda fərqlənib. Direktor kimi səmərəli fəaliyyəti diqqətdən kənarda qalmayan Surxay müəllim o vaxtlar kənd və rayon sovetlərinə deputat seçilib. Respublika müəllimlərinin VII qurultayının nümayəndələrindən biri də Surxay Əsədov olub.
Boykəndil orta məktəbinin indiyə kimi 34 buraxılışı olub. Buranın məzunları müxtəlif ixtisaslara yiyələnərək bacarıqlı mütəxəssis, elm adamları kimi təhsil aldıqları məktəbə başucalığı gətiriblər. Yaradılmış əlverişli təlim-tərbiyə mühiti burada dərs deyən müəllimləri öz işlərində daha məsuliyyətli olmağa, peşəkarlıq göstərməyə, təhsil alan şagirdləri isə yüksək bilik almağa sövq edir.
Boykəndil orta məktəbində, eləcə də ərazidəki digər 4 məktəbdə işləyən 70-dən çox müəllimin hamısı məhz bu təhsil ocağının məzunlarıdır. Onlardan 60 nəfəri isə Surxay müəllimin yetirmələridir. Çoxillik pedaqoji təcrübəyə malik Surxay Əsədovun səmərəli fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilərək 10 oktyabr 2008-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin sərəncamı ilə ölkə təhsilinin inkişafındakı xidmətlərinə görə o, "Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi" fəxri adına layiq görülüb.
Təcrübəli pedaqoq, el ağsaqqalı, gözəl ailə başçısı Surxay Əsədovun bu günlərdə 80 yaşı tamam olur. Bu münasibətlə Boykəndil orta məktəbin, eləcə də həmin ərazidəki digər məktəblərin bütün təhsil işçiləri, rayon ictimaiyyəti onu təbrik edir, qocaman pedaqoqa cansağlığı arzulayırlar.
Əvəz MƏMMƏDOV
Azərbaycan müəllimi.- 2010.- 30 iyul.- S.4.