Ali təhsildə maliyyələşdirmə mexanizmlərinə dair seminar

Yanvarın 14-də "Park İnn" otelində ali təhsildə maliyyələşdirmə mexanizmləri üzrə seminar keçirildi.

Azərbaycan Respublikasının təhsil naziri Misir Mərdanov hörmətli qonaqları və rəsmi dövlət nümayəndələrini salamlayaraq giriş sözü ilə çıxış etdi. Nazir qeyd etdi ki, sürətli dəyişikliklərin baş verdiyi müasir dövrdə cəmiyyətin sosial-iqtisadi tərəqqisində, rəqabətə davamlı insan kapitalının formalaşmasında, davamlı inkişafa zəmin yaradan iqtisadiyyatın qurulmasında ali təhsilin müstəsna rolu vardır. Qloballaşmanın geniş vüsət aldığı müasir dövrdə hər bir ölkənin iqtisadiyyatının inkişafı, onun uğurlu gələcəyi, inkişaf etmiş ölkələr sırasına daxil olması həmin ölkədə təhsilin səviyyəsi ilə müəyyənləşir. Bu cəhətdən ölkənin malik olduğu təbii sərvətlərin cəmiyyətin hərəkətverici qüvvəsi olan insan kapitalına çevrilməsi ali təhsilin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biridir. Bütün bu amillər qarşıya respublikada ali təhsil sahəsində islahatların istiqamətlərinin dünyada ali təhsilin inkişaf tendensiyalarına uyğun müəyyənləşdirilməsi zərurətini qoyur. Əgər bu amillərin sırasına 2005-ci ilin mayında ölkəmizin Boloniya prosesinə qoşulması, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin neftdən və qazdan gələn gəlirlərin ölkədə insan potensialının inkişafına yönəldilməsi ideyaları, azərbaycanlı gənclərin dünyanın nüfuzlu universitetlərində təhsil almağa göndərilməsi, ölkənin ali təhsil sistemində islahatlar üzrə dövlət proqramlarının təsdiqi də əlavə edilsə, bugünkü seminarın aktuallığı daha aydın görünər.

Bu tədbirin Dünya Bankının birbaşa dəstəyi ilə artıq ikinci dəfə keçirildiyini diqqətə çatdıran Misir Mərdanov bildirdi ki, seminarların keçirilməsində, dünyanın müxtəlif ölkələrində ali təhsillə bağlı simpozium və konfranslarda iştirak etməkdə əsas məqsəd beynəlxalq aləmdə bu sahə ilə bağlı tendensiyalarla yaxından tanış olmaq və onlardan ölkənin ali təhsilinin inkişafında istifadə etməkdir. Təhsil sahəsində həyata keçirilən bütün islahatların, o cümlədən maliyyələşmə ilə bağlı islahatların təhsilin keyfiyyətini yüksəldəcəyinə və ali təhsil imkanlarını genişləndirəcəyinə ümidini ifadə edən nazir qeyd etdi ki, ölkəmizdə bütün bunlar üçün əsaslı baza formalaşmışdır. Son illərdə dövlətin diqqət və qayğısı nəticəsində ali məktəblərin maddi-texniki bazası möhkəmlənmiş, müasir avadanlıq və texnologiyalarla təminatda əhəmiyyətli işlər görülmüş, professor-müəllim heyətinin əməkhaqqı hiss olunacaq dərəcədə artırılmışdır.

Sonra təhsil naziri "Ali təhsildə yeni maliyyələşdirmə mexanizmi" mövzusunda məruzə-təqdimatla çıxış etdi. Təqdimatda Azərbaycan Respublikasının ali təhsil sistemi, ölkədə fəaliyyət göstərən ali təhsil müəssisələri, ali təhsilə dövlət büdcəsindən ayrılan vəsait və s. haqqında ətraflı məlumat verildi, mövcud problemlər diqqətə çatdırıldı və maliyyələşdirmə ilə bağlı təkliflər səsləndi.

Daha sonra seminarın proqramına müvafiq olaraq Dünya Bankının baş təhsil mütəxəssisi Riçard Hopper "Ali təhsilin maliyyələşdirilməsi və bu sahədə olan innovasiyalar", Dünya Bankının ali təhsil proqramının koordinatoru Cəmil Səlmi "Müəssisələrin birbaşa və dolayı maliyyələşdirilməsi", ali təhsilin maliyyələşdirilməsi üzrə məsləhətçi Con Filden "Düstur əsasında maliyyələşdirmə", Litva Respublikasının təhsil və elm naziri Gintaras Steponaviçius "Litvanın vauçer sistemi" və onun müşaviri Gitautas Damiyonaytis "Litvada düstur əsasında maliyyələşdirmə" mövzusunda məruzə-təqdimatlarla çıxış etdilər.

Fasilədən sonra dinlənilən təqdimatlara əsasən ayrı-ayrı məsələlər - əsas büdcənin düsturla maliyyələşdirilməsi, strateji prioritetlər üzrə vəsaitləri təmin edən rəqabətli maliyyələşmə, tədris üzrə əsas maliyyələşməni təmin edən vauçer sistemi, kapital qoyuluşlarını təmin edən maliyyələşmə, tədqiqatların müxtəlif mənbədən maliyyələşdirilməsi və mərkəzdən idarə olunan dövlət vəsaitləri üçün strateji seçimlərlə bağlı müzakirələr aparıldı.

Hicran ƏKBƏROVA

Azərbaycan müəllimi.-2010.-15 yanvar.-S.2.