2011-ci ilin ədəbiyyat, sülh və iqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatlarının adları açıqlanıb

Ədəbiyyat üzrə qalib

2011-ci ilin ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatına İsveç şairi Tomas Transtroemer layiq görülüb. İsveç Kral Akademiyası Nobel mükafatına məhz Tomas Transtroemerin layiq görülməsini onun reallığa yeni baxıs olan qısa, şəffaf, mənalı obrazlar yaratması ilə əsaslandırıb.

80 yaslı İsveç şairi, peşəkar psixoloq olan Tomas Transtroemer 1990-cı ildə insult keçirib, onun nitq qabiliyyəti pozulub. Şeirləri əfsanəvi, çoxmənalı və kədərli kimi səciyyələndirilir və 50-dən çox dillərə tərcümə edilib.

Sülh üzrə qaliblər

Ellen Conston Sirlif - dünyanın ən kasıb ölkələrindən olan Liberiyanın prezidentidir. 72 yaşlı Sirlif Afrikanın yeganə qadın prezidentidir, o, bu vəzifəyə 2005-ci ildə keçirilmiş prezident seçkilərində seçilib. Hakimiyyətə gələn Sirlif orduda islahat aparıb, dövlət xərcini azaldıb, əməkhaqlarını tənzimləyib. Xarici investisiyaların ölkə iqtisadiyyatına kütləvi axınını təmin edib. 2007-ci ildə onun sərəncamı ilə ölkədə ibtidai təhsil pulsuz və məcburi elan olunub.

Leymah Qbovi - Liberiyadan olan 32 yaşlı siyasi fəal, 2003-cü ildə sülh uğrunda hərəkatın təşkilatçısı olub. Məhz bu aksiya nəticəsində Ellen Sirlif hakimiyyətə gəlib. 2000-ci ildən başlayaraq Qbovi liberiyalı qadınların qeyri-zorakı aksiyalarına rəhbərlik edib. Bu aksiyalar hakimiyyəti danışıqlar masası arxasına keçməyə məcbur edib və bu, ölkədə uzunsürən vətəndaş müharibəsinə son qoyub.

Təvəkkül Karman - Yəmən siyasi müxalifət lideri, jurnalist və siyasətçidir. 32 yaşlı Karman 2000-ci ildən başlayaraq ölkədə qadın hüquqları və demokratiya uğrunda fəal mübarizəyə rəhbərlik edib. 2007-2010-cu illərdə Sana şəhərində onlarca nümayişlərdə iştirak edib. 2011-ci ildə bir neçə dəfə açıq çıxışlar edib. Etiraz aksiyalarının təşkilatçısı kimi dəfələrlə həbs olunub.

İqtisadiyyat üzrə qaliblər

Kristofer Sims - Harvard Kollecinin bakalavrı (1963-cü il), Harvard Universitetinin fəlsəfə doktorudur.

Tomas Sarcent - Berkli Kaliforniya Universitetinin bakalavrı və Harvard Universitetinin fəlsəfə doktorudur.

2011-ci il oktyabrın 10-da Stokholmda iqtisadiyyat sahəsində Nobel mükafatına amerikalı alimlər Tomas Sarcent və Kristofer Sims layiq görülüblər. Onlar makroiqtisadiyyatda müşahidə olunan proseslərin səbəbləri və nəticələrinin empirik tədqiqatları işlərinə görə fərqləniblər. Alimlər iqtisadi siyasətlə ümumi daxili məhsul, inflyasiya, işsizlik, investisiyalar və başqa makro-iqtisadi göstəricilər arasında əlaqəni tədqiq ediblər. Mükafat rəsmi olaraq "Alfred Nobelin xatirəsinə həsr olunmuş İqtisadi Elmlər üzrə Sveriges Riksbank mükafatı" adlanır.

Bu mükafat İsveç kimyaçısı Alfred Nobel tərəfindən 1895-ci ildə təsis etdiyi ilkin mükafatlar qrupuna aid deyil və 1968-ci ildə İsveçin mərkəzi bankı - Riksbank tərəfindən təsis edilib.

Azərbaycan müəllimi.- 2011.- 14 oktyabr.- S.7.