Tayvan Milli Universiteti
Yerləşir: Tayvan, Taybey şəhəri
Yaranma tarixi: 1928-ci il
Tipi:
Dövlət
İşçi heyəti: 9087 nəfər
Tələbələrin ümumi sayı: 33533 nəfər
İllik gəlirləri: 16574949000
ABŞ dolları
İllik xərcləri: 17237640000 ABŞ dolları
Rəsmi saytı: www.ntu.edu.tw
Tayvan Milli Universiteti (National Taiwan University) Tayvanın Taybey
şəhərində, Daan rayonunda yerləşir və
Asiyanın ən nüfuzlu universitetlərindən biridir.
Böyük Britaniyanın
"Times Higher Education Supplement - QS World Universities Rankings"
jurnalının 2009-cu ildə apardığı dünya
universitetlərinin reytinqinə əsasən, Tayvan Milli
Universiteti 100 ən yaxşı ali məktəb
arasında 95-ci yerdə olub. "QS World University Rankings"in
2010-cu il üzrə dünyanın ən nüfuzlu universitetləri
arasında apardığı araşdırmaya əsasən,
Tayvan Milli Universiteti 94-cü, 2011-2012-ci tədris ili
üçün açıqladığı reytinq cədvəlində
isə 87-ci
yerdə qərarlaşıb. "Times Higher Education World
University Rankings"in 2011-2012-ci tədris ili
üçün açıqlamasına görə Tayvan Milli
Universiteti 154-cü yeri tutub.
Tarixi
Tayvan
Milli Universitetinin tarixi Taihoku İmperator Universitetinin
yaradılması ilə əlaqədardır. 1928-ci ildə Yaponiya
müstəmləkə hakimiyyəti tərəfindən
yaradılmış Taihoku İmperator Universiteti Yaponiyanın
İmperator Universitetinin bir hissəsi kimi fəaliyyət
göstərir. Universitetin ilk prezidenti
Şidehara Tan Taikara Hirosi təyin olunur. Həmin
dövrdə Taihoku İmperator Universiteti iki akademik bölmədən
- Ədəbiyyat və siyasət, Kənd təsərrüfatı
bölmələrindən ibarət olur. 1943-cü
ildə universitetə Tibb, sonradan isə Mühəndislik
bölmələri əlavə olunur. Eyni
zamanda həmin ildə Cənubi Humanitar Elmlər Tədqiqatları
İnstitutu və Cənubi Resurs Elmi-Tədqiqat İnstitutu
yaradılır. Hər bir bölmə və
institut xüsusi kitabxanaya malik olur. 1945-ci
ilədək universitetdə Dəqiq elmlər bölməsi
yaradılır, tələbələrin sayı isə 382 nəfərə
çatır.
1945-ci ildə Çin Respublikası Yaponiya ilə
müharibədə qalib gəlir və Tayvan Çin Milli
Hakimiyyətinin əlinə keçir. Həmin il 15 noyabr
tarixində Taihoku İmperator Universiteti rəsmi olaraq
Çinin idarəçiliyinə keçir və Tayvan Milli
Universiteti adlandırılır. Professor Tzun-lo
Lo universitetin yeni prezidenti təyin olunur, bölmələr
universitetin kollecləri adlandırılır (Dəqiq Elmlər,
Tibb, Maşınqayırma və Kənd Təsərrüfatı
kollecləri). Ədəbiyyat və siyasət
bölməsi Humanitar Elmlər İnstitutu və Hüquq
Kollecinə bölünür. Artıq
1945-ci ilin sonlarında universitetdə 6 kollec, 22 departament fəaliyyət
göstərir, tələbələrin sayı 585 nəfərə
yüksəlir. 1960-cı ildə
universitetdə sınaq kimi Axşam Məktəbi fəaliyyətə
başlayır, 1967-ci ildə isə məktəb rəsmi
olaraq açılır.
1987-ci ildə Tayvan Milli Universitetinin İdarəetmə,
1993-cü ildə Səhiyyə, 1997-ci ildə isə
Elektrotexnika kollecləri fəaliyyətə başlayır. 1999-cu ildə Elektrotexnika Kolleci
Kompüter Elmləri və Elektrotexnika, Hüquq Kolleci Sosial
Elmlər kollecləri adlandırılır, Axşam Məktəbi
və Əlavə Təhsil Mərkəzi Peşə və
Fasiləsiz Təhsil Məktəbi adı altında birləşdirilir.
2002-ci ildə Kənd Təsərrüfatı
Kollecinin adı dəyişdirilərək Bioresurslar və Kənd
Təsərrüfatı Kolleci adlandırılır.
Büdcəsi və təhsil haqqı
2010-2011-ci
tədris ilində Tayvan Milli Universitetinin dövlət tərəfindən
ayrılan vəsaitlər və daxili imkanlar hesabına əldə
etdiyi gəlir ümumilikdə 16574949000 ABŞ dolları olub. Ali məktəbin xərcləri
ötən tədris ilində 17237640000 ABŞ dolları təşkil
edib.
2011-2012-ci tədris ilində Tayvan Milli Universitetində
bakalavr, magistratura və doktorantura səviyyələrində
yerli tələbələrin təhsil haqqı ildə
2000-4000, əcnəbi tələbələrin təhsil
haqqı isə ildə 4000-6000 ABŞ dolları təşkil
edir. Tələbənin oxuduğu kollecdən,
seçdiyi ixtisasdan asılı olaraq təhsil haqqı dəyişə
bilər.
Universitet bu gün
Tayvan
Milli Universiteti Taybey şəhərində ümumilikdə
34400 hektar əraziyə malikdir. Universitet 6 kampusdan ibarətdir
(Qonqquan, Sosial Elmlər, Tibb, Səhiyyə kollecləri,
Universitet xəstəxanası, Universitet ferması). Eyni
zamanda universitetin 183,89 hektarlıq
Venşan Botanika bağı və meşəsi, Meşəçilik
departamenti mövcuddur. Onların arasında ən
böyüyü və əsası şəhərin Daan
rayonundakı Qonqquan tələbə şəhərciyidir.
Universitet kolleclərinin əksəriyyəti, eləcə
də bir çox inzibati binalar bu kampusda yerləşir.
Hüquq, Sosial Elmlər, Tibb kolleclərinin binası və ali məktəbin prezidentinin ofisi bir-birinə
yaxın yerləşir. Kampuslararası hərəkəti
təmin etmək üçün avtobuslar və digər
ictimai nəqliyyat növləri fəaliyyət göstərir.
Hazırda Tayvan Milli Universitetində
11 kollec, 2 peşə məktəbi, 54 departament, 103 institut, 4
universitet səviyyəli elmi-tədqiqat mərkəzi (Əhali
və Gender Tədqiqatları, Materiya Elmləri, Bioloji
Variativlik Tədqiqat mərkəzləri) və əlavə 66
mərkəz fəaliyyət göstərir.
Dəqiq Elmlər Kolleci Riyaziyyat, Fizika, Kimya, Psixologiya, Geoelmlər,
Coğrafiya, Atmosfer elmləri, Okeanoqrafiya, Astrofizika departamentləri,
Qlobal Dəyişiklik Tədqiqatları, Kosmologiya və Hissəciklər
Astrofizikası mərkəzlərindən ibarətdir.
Sosial Elmlər Kollecində Politologiya,
İqtisadiyyat, Sosiologiya, Sosial fəaliyyət departamentləri,
Milli İnkişaf, Jurnalistika institutları mövcuddur.
Humanitar Elmlər Kollecinə Çin ədəbiyyatı, Xarici dillər və
ədəbiyyatlar, Tarix, Fəlsəfə, Antropologiya, Kitabxana
və informatika, Yapon dili və ədəbiyyatı, Dram və
teatr departamentləri, İncəsənətin Tarixi,
Dilçilik, Musiqişünaslıq, Tayvan Ədəbiyyatı
institutları, Audio-vizual Təhsil, Dil, Beynəlxalq Çin
Dili mərkəzləri, Rəqəmsal Buddist kitabxanası və
muzeyi daxildir.
Mühəndislik Kolleci Tikinti, Mühəndislik-mexanika,
Kimya mühəndisliyi, Mühəndislik elmləri və okean
mühəndisliyi, Materialşünaslıq və mühəndislik
departamentlərindən, Mühəndislik Ekologiyası, Tətbiqi
Mexanika, Tikinti və Planlaşdırma, Mühəndislik-Texnologiya,
Biotibbi Mühəndislik, Polimer Elmlər və Texnika, Hidrotek
Elmi-Tədqiqat, Yen Tjinq Linq Sənaye Tədqiqatları
institutlarından, Zəlzələ Mühəndisliyi Tədqiqatları,
Avtomatik Texnologiyaların İstehsalı, Neft-Kimya Sənayesi,
Nano-Elektro-Mexaniki Sistemlər mərkəzlərindən,
Funksional Materiallar laboratoriyasından ibarətdir.
Elektrotexnika və Kompüter
Elmləri Kollecinə Elektrotexnika, Kompüter Elmləri və
informasiya texnikası departamentləri, Şəbəkə və
Multimedia, Fotonika və Optoelektronika, Kommunikasiya Mühəndisliyi,
Elektronika, Biotibbi Elektronika və Bioinformatika institutları,
Kommunikasiya, Nano-Elektro-Mexaniki Sistemlər mərkəzləri
aiddir.
Bioresurslar və Kənd
Təsərrüfatı Kollecində Aqronomluq, Bio-ekoloji sistemlər mühəndisliyi,
Aqrokimya, Bitkilərin patologiyası və mikrobiologiya,
Entomologiya, Meşə sənayesi, Heyvandarlıq elmləri və
texnologiya, Kənd təsərrüfatı iqtisadiyyatı,
Memarlıq və landşaft idarəetməsi, Bio-sənaye əlaqələri
və inkişafı, Bio-sənaye mexatronika mühəndisliyi
departamentləri, Qida Elmləri və Texnologiyaları,
Biotexnologiya institutları, Bio-sənaye Avtomatlaşdırma,
Beynəlxalq Aqrar Təhsil və Akademik Mübadilə, Qida
İstehsalı və Biomolekullar, Fitotron mərkəzləri,
Eksperimental ferma, meşə, Baytarlıq xəstəxanası,
Kənd təsərrüfatı sərgi zalı, Hidrotek
laboratoriyası fəaliyyət göstərir.
İdarəetmə Kollecinə Menecment, Mühasibat uçotu, Maliyyə, Beynəlxalq
biznes, İnformasiyanın idarə olunması departamentləri,
İdarəetmə İnstitutu daxildir.
Hüquq Kollecinə Hüquq departamenti, Hüquq üzrə Fənlərarası
Tədqiqatlar
İnstitutu aiddir.
Həyat Elmləri Kolleci Həyat elmləri, Biokimya elmləri və
texnologiyaları departamentlərindən, Zoologiya, Bitkilərin
Biologiyası, Molekulyar və Hüceyrə Biologiyası,
Ekologiya Problemləri və Təkamül Biologiyası,
Balıq Sənayesi, Mikrobiologiya və Biokimya, Balıq Sənayesi
Biologiyası institutlarından ibarətdir.
İctimai Səhiyyə Kollecində Səhiyyə
departamenti, Səhiyyə Siyasəti və İdarəetmə,
Peşə Tibbi və Sənaye Gigiyenası, Epidemiologiya və
Tibbi Profilaktika, Səhiyyə Təşkilatı, Ətraf
Mühitin Gigiyenası institutları, Ətraf Mühit və
İstehsalat Xəstəlikləri, Beynəlxalq Tibbi-Sanitariya,
Səhiyyə üzrə Həvəsləndirmə Tədqiqatları
mərkəzləri mövcuddur.
Tibb Kollecinə Tibb, Əczaçılıq,
Tibb Bacısı, Kliniki Laboratoriya və Tibbi Biotexnologiya, Əmək
Terapiyası, Fizioterapiya məktəbləri, Kliniki tibb,
Toksikologiya, Molekulyar Tibb, İmmunologiya, Kliniki Əczaçılıq,
Biotibbi Mühəndislik, Anatomiya və Hüceyrə
Biologiyası, Biokimya və Molekulyar Biologiya, Fiziologiya,
Mikrobiologiya, Əczaçılıq, Optoelektronik Biotibb,
Patologiya, Məhkəmə Tibbi, Otolarinqologiya institutları,
Heyvanların Laboratoriyası, Onkologiya, Dərman Tədqiqatları
mərkəzləri, Universitet xəstəxanası
daxildir.
Universitetin nəzdində Humanitar və Sosial Elmlər
üzrə İxtisasartırma, Qabaqcıl Nanomateriallar,
İnformasiya Texnologiyaları və Elektronika, Tibbi
Üstünlük Elmi-Tədqiqat, Neyrobiologiya və Koqnitiv
Elmlər, Sistem Biologiyası və Bioinformatika, Rəqəmsal
Humanitar Elmlər mərkəzləri fəaliyyət göstərir.
Tayvan Milli Universitetinin
kitabxanası 1928-ci ildə Taihoku
İmperator Universitetində yaradılıb. Hazırda fəaliyyət
göstərən universitet kitabxanası 12 illik layihələşdirmə
və tikinti işlərindən sonra 1998-ci ilin noyabrında
istifadəyə verilib. Sonradan daha effektli və
peşəkar xidməti təmin etmək üçün bir
çox bölmə kitabxanaları yeni binaya
köçürülür. Kitabxananın
fondunda ümumilikdə 3795705 cild kitab mövcuddur. Kitablardan 1600245-i Çin, Yaponiya və Koreya dillərində,
2195460-ı isə digər dillərdədir. Eyni zamanda kitabxana 2217350 elektron kitab, audio və video
yazı, mikroforma və digər resurslara malikdir.
Universitet kitabxanasının xüsusi kolleksiyalar resursuna
Çin, Yaponiya və Cənub-Şərqi Asiya Tədqiqatları,
Yaponiya Nadir Kitablar, Tayvan Tədqiqatları, Qərb Dillərində
Nadir Kitablar, Tayvan Milli
Universiteti Arxivi, Antropologiya,
Tayvan Milli Universitetinin Məşhurlarının əlyazmaları,
Mikroforma kolleksiyaları, incəsənət əsərləri,
eksponatlar və s. daxildir.
Tayvan Milli Universitetinə
prezident, universitetin kolleclərinə
dekan, departamentlərə isə sədr rəhbərlik edir. Universitetin prezidenti professor Li Si-Çen,
vitse-prezidentləri isə Tsin-Hua Lo, Tzonq-Ho Bau, Tang Minq-Cedir. Universitetdə ümumilikdə 3759 nəfər
professor-müəllim və 5328 inzibati işçi
çalışır. Professor-müəllim
heyətinin arasında 227 nəfər əcnəbi var. Əcnəbilərin
əksəriyyəti ABŞ və Yaponiyanı təmsil edir.
Tayvan Milli Universitetində
ümumilikdə 33533 tələbə təhsil
alır. Tələbələrin 17514 nəfəri bakalavr,
qalanları isə magistr və doktorantlardır. Tələbələrin
40,53%-ni qızlar, 59,47%-ni isə
oğlanlar təşkil edir. Universitetdə 3000-ə
qədər əcnəbi tələbə oxuyur. Tələbə
mübadiləsi çərçivəsində xarici ölkələrin
ali məktəblərində universitetin
349, xarici ölkələrdən isə burada 488 tələbə
təhsil alır. Universitetdə magistr və
doktorantların sayı ilbəil artmaqdadır və demək
olar ki, hazırda bakalavrlarla eyni saydadır.
Tayvan Milli Universitetinin
məşhur məzunları arasında 1
Nobel mükafatı laureatı, 40 universitet prezidenti, 15 ABŞ
Milli Elmlər Akademiyası, 125 Sinika Akademiyasının
akademiki vardır. Tayvan Milli Universiteti Tayvanda ən yüksək
akademik müvəffəqiyyət dərəcəsi
almış, geniş əməkdaşlıq və sənaye əlaqələrinə,
texnoloji ötürməyə, mədəni tədqiqatlara,
Çin və Avropa dilləri proqramına, dostluq münasibətinə
köklənmiş kampusa malik ali təhsil
ocağıdır.
Birgə təhsil proqramları yaratmaq,
fakültələrarası əlaqələri, tələbə
mübadiləsini və yay proqramlarını genişləndirmək
Tayvan Milli Universitetinin prioritet məsələlərindəndir.
Universitetin məşhur məzunları
Ma İn-tsyu Tayvanın prezidenti
Li Tenq-huey Tayvanın sabiq prezidenti
Lu Annett Tayvanın sabiq vitse-prezidenti
Frenk Se Tayvanın sabiq baş
naziri
Su Tsenq-çan Tayvanın sabiq baş
naziri
Çen Çao-min Tayvan müdafiə nazirinin sabiq müavini
Çanq Po-ya Tayvanın sabiq səhiyyə
naziri
Çen Din-nan Tayvanın sabiq ədliyyə
naziri
Çen Şuy-bian Taybey şəhərinin sabiq meri
Hazırladı: Lamiyə ƏLİYEVA
Azərbaycan müəllimi.- 2011.- 14
oktyabr.- S.12-13.