Oklənd
Universiteti
Yerləşir: Yeni
Zelandiya, Oklənd şəhəri
Yaranma tarixi: 1883-cü
il
Tipi: Dövlət
İşçi
heyətinin ümumi sayı:
4608 nəfər
Tələbələrin
ümumi sayı: 39940 nəfər
İllik gəlirləri: 843120000
Yeni Zelandiya dolları (1 Yeni Zelandiya
dolları 0,7793 ABŞ dollarına bərabərdir)
İllik xərcləri: 814583000 Yeni
Zelandiya dolları
Rəsmi
saytı:
www.auckland.ac.nz
Oklənd
Universiteti (Auckland University) Yeni Zelandiyanın Oklənd
şəhərində yerləşir və ölkənin ən
nüfuzlu ali təhsil ocaqlarından biridir.
Böyük Britaniyanın "Times Higher
Education Supplement - QS World Universities Rankings"
jurnalının 2009-cu ildə apardığı dünya
universitetlərinin reytinqinə əsasən Oklənd
Universiteti 100 ən yaxşı ali məktəb arasında
61-ci yerdə olub. 2010-cu il üzrə dünyanın ən
nüfuzlu universitetləri arasında Oklənd Universiteti
"Times Higher Education World University Rankings"in
apardığı araşdırmaya əsasən 145-ci, "QS
World University Rankings"in açıqlamasına görə
isə 68-ci yeri tutub.
Tarixi
1883-cü il mayın 23-də Oklənd
şəhərində Yeni Zelandiya Universitetinin bir hissəsi
kimi Oklənd Universitet Kolleci yaradılır. Kollecin idarəolunması
Yeni Zelandiya Universitetinin vitse-kansleri Con Çepmen Endryuya həvalə
edilir. Oklənd Universitet Kolleci buraxılmış məhkəmə
və həbsxana binasında 95 tələbə və 4 müəllim
ilə fəaliyyətə başlayır, lakin 1901-ci ildə
tələbələrin sayı 156 nəfərə qədər
artır. Kollecdə qiyabi təhsil alan tələbələrin
əksəriyyəti ruhani və müəllim olmağa
hazırlaşan şəxslər idi. Burada 1905-ci ildən
başlayaraq ticarət sahəsini öyrənmək istəyən
tələbələrin sayı artır.
1930-cu ildən sonra kollecdə tədqiqatlar
aparılır. 1934-cü ildə ali məktəbə ingilis
dili üzrə mütəxəssis Artur Sevel,
riyaziyyatçı HG Forder, tarixçi Ceyms Rutherford, klassik CG
Kuper və digər professorlar işə
götürülürlər. Yeni istedadların Oklənd
Universitet Kollecinə cəlb edilməsi burada akademik müstəqilliyin
yaranmasına və kollecin sürətli inkişafına təkan
verir.
İkinci Dünya müharibəsindən sonra
kollec çətin dövrlərini yaşayır. 1962-ci ildə
Yeni Zelandiya Universiteti ləğv edilir və Oklənd
Universitet Kolleci müstəqillik əldə edir. Kollec
universitet statusu qazanır və Oklənd Universiteti
adlandırılır. Universitet sürətli inkişaf yoluna
qədəm qoyur: coğrafiya, antropologiya, təsviri incəsənət,
incəsənətin tarixi, sosiologiya, siyasi tədqiqatlar və
digər yeni fənlər tədris edilir, yeni Tibb Məktəbi
açılır, ali məktəbə yeni müəllimlər
cəlb edilir, gənc müəllimlər fəal surətdə
tədqiqatlar aparırlar, müəllimlərin əməkhaqqı
artırılır. Eyni zamanda burada əyani tələbələrin
sayının sürətlə çoxalması nəticəsində
ilk dəfə olaraq təqaüd verilir, genişmiqyaslı
quruculuq proqramı həyata keçirilir, tələbələrin
sayının artması ilə əlaqədar universitet
teatrı, idman və istirahət mərkəzləri olan
kampusların tikintisinə başlanılır. Dövrün
texnoloji nailiyyətləri ilə ayaqlaşaraq ali məktəbdə
tədqiqatların idarəolunması və kompüter elmləri
fənləri öyrədilir. 1986-cı ildə universitetin
musiqi məktəbinin binası, 1988-ci ildə Maro kompleksi
istifadəyə verilir, 1992-ci ildə Hüquq fakültəsi
yeni əraziyə köçür.
2007-ci ildə universitetin Biznes Məktəbinin yeni
binası istifadəyə verilir.
Büdcəsi və
təhsil haqqı
2009-2010-cu tədris ilində Oklənd Universitetinin illik gəlirləri
843120000 Yeni Zelandiya dolları olub. Universitetin xərcləri isə
həmin ildə 814583000 Yeni Zelandiya dolları təşkil
edib.
Oklənd Universitetində təhsil
haqqı fakültə və proqrama görə dəyişir.
Bakalavr pilləsində yerli tələbələrin təhsil
haqqı proqramdan asılı olaraq 4784-6983 Yeni Zelandiya
dolları arasında dəyişir, tibb və cərrahiyyə
üzrə təhsil haqqı isə 12274 Yeni Zelandiya
dolları təşkil edir. Magistratura pilləsində yerli tələbələr
ildə 5899-14105, MBA və menecment üzrə isə 24227 Yeni
Zelandiya dolları ödəyir. Doktorantura pilləsində təhsil
haqqının məbləği yerli tələbələr
üçün ildə 5560 Yeni Zelandiya dollarıdır. Əcnəbi
tələbələrin təhsil haqqı əksər
proqramlar üzrə 26040 və 22200, texnika ixtisası üzrə
33600, tibb və cərrahiyyə üzrə 60720 Yeni Zelandiya
dolları təşkil edir. Oklənd Universitetində əcnəbi
doktorantlar üçün geniş imkanlar yaradılıb.
Doktorantların təhsil haqqı ildə 30600, fəlsəfə
üzrə 5560 Yeni Zelandiya dollarıdır.
Bu universitetdə təhsil alan tələbəyə
təhsil haqqını çıxmaqla, əlavə xərclər
üçün ildə 18000-24000 Yeni Zelandiya dolları
lazım olur. Əlavə xərclərə yataqxana, qida, nəqliyyat,
tibbi sığorta, kitab ləvazimatları, geyim və s.
aiddir.
Oklənd Universitetində əcnəbi tələbələrə
müxtəlif məbləğli ümumi universitet və konkret
ölkələr üzrə təqaüdlər təklif
edilir. Ölkələr üzrə verilən təqaüdlər
Artinqton Devi, İkiyüzillik Çili, Çin Təqaüd
Şurası, Danimarka Xaricdə Təhsil, Alman Akademik
Mübadilə, NEC-Pakistan, ABŞ Federal İstiqraz təqaüdləridir.
Ümumi universitet təqaüdlərinə bakalavrlar
üçün Yeni Zelandiya İnkişaf, magistr və
doktorantlar üçün isə Yeni Zelandiya İnkişaf,
Birlik, Fulbrayt, Doktorantura, Asiya İnkişaf Bankı təqaüdləri
aiddir. Tələbələr təqaüd almaq
üçün ərizə ilə universitetə, əcnəbi
tələbələr isə ölkələrinin Təhsil
nazirliklərinə müraciət etməlidirlər. Təqaüdlərin məbləği
yerli tələbələr üçün orta hesabla
5000-15000 Yeni Zelandiya dolları arasında dəyişir.
Universitet bu
gün
Oklənd Universiteti Oklənd şəhərində
və ölkənin şimalında yerləşən 7
kampusdan ibarətdir. Siti (Şəhər)
kampusu Oklənd şəhərinin mərkəzində
160000 m2 ərazini əhatə edir. Kampusun limanın
yaxınlığında yerləşməsi, park və
yaşıllıqlarla əhatə olunması onu daha da cazibəli
edir. Fakültələrin əksəriyyəti bu kampusda yerləşir.
Həmçinin şəhərcikdə çoxlu sayda tibb,
istirahət, idman mərkəzləri, kitabxana, kafe yerləşir.
Kampusun tarixi abidələri universitetin simvolu hesab edilən
Saat qülləsi, Qədim
hökumət evi və Universitet binasıdır (və
ya Qədim Sinaqoq).
Tamaki kampusu Siti
kampusundan 12 km aralıda Qlen İnnes şəhərətrafı
qəsəbəsində 320000 m2 ərazini tutur. İdman
meydançaları ilə əhatə olunan kampusda
biomühafizə, əhalinin sağlamlığı,
psixologiya, nitq terapiyası kursları, dövlət xəstəxanaları,
kitabxanalar, fakültələrarası elmi-tədqiqat mərkəzləri
yerləşir.
Epsom kampusu
74-cü Epsom Avenyuda yerləşir və Siti kampusundan buraya 10
dəqiqəlik piyada yol qət etmək lazım gəlir.
Kampus 2004-cü ildə yaradılıb. Kampusda pedaqogika və
sosial elmlər üzrə müəssisələr, Yeni
Zelandiyada pedaqoji təhsilə aid ən böyük
kitabxanalardan olan Silviya Eşton Uorner kitabxanası yerləşir. Şəhərcikdə
geniş avtomobil dayanacaqları mövcuddur.
Qrafton Tibb və
Səhiyyə Xidmətləri kampusu Siti kampusunun
yaxınlığında Qrafton şəhərətrafı qəsəbəsində,
Oklənd şəhər xəstəxanasının
qarşısında yerləşir. Kampus 1968-ci ildə Park
Roudda Tibb Məktəbi kimi yaradılıb, 1995-ci ildə isə
tələbə şəhərciyinə çevrilib. Burada
Tibb və Sağlamlıq Elmləri, Əczaçılıq
məktəbləri və Optometriya departamenti, Starşip,
Nort-Şor, Midlmor və Vaykato xəstəxanaları, Filson
kitabxanası, tibbi xidmət mərkəzləri və digər
müəssisələr yerləşir.
Tay Tokero kampusu şəhər
mərkəzinin yaxınlığında Vranqarey ərazisindədir.
Kampusda təhsil kursları təklif olunur.
Li dəniz
laboratoriyası universitetin "Dəniz şəhərciyi"
adlanır və Oklənd şəhərindən 100 km
şimalda, Yeni Zelandiyanın şimal-şərq sahil boyu ərazisində
yerləşir. Li dəniz laboratoriyasına məxsus Rodni
Okakari burnu Dəniz qoruğunda diplomdansonra tədqiqatlar
aparılır, dəniz həyatının öyrənilməmiş
sahələri tədqiq olunur.
Manukau Oklənd
Universiteti Cənubi Oklənddə Otara ərazisində
yerləşir. Burada yerləşən Manukau Texnologiya
İnstitutunda bir çox kurslar təklif olunur. Kampusda tələbələr
üçün geniş xidmət sahələri, kitabxana,
kafelər və restoranlar mövcuddur.
Oklənd Universitetində
aşağıdakı fakültə, məktəb və
institutlar fəaliyyət göstərir.
İncəsənət
fakültəsi universitetin ən böyük fakültələrindən
biridir. Fakültə Siti kampusunda yerləşsə də,
onun bölmələri digər şəhərciklərdə
də mövcuddur. Fakültə 50-dən çox proqram təklif
edir və Antropologiya, Maori (Yeni Zelandiyada xalq) tədqiqatları,
İncəsənətin tarixi, Klassik və qədim tarix,
İngilis dili, Dil və dilçiliyin tətbiqinin öyrənilməsi,
Kino, televiziya və media tədqiqatları, Fəlsəfə, Sosiologiya,
Tarix, Siyasi tədqiqatlar departamentlərindən, Asiya Tədqiqatları,
Avropa Dilləri və Ədəbiyyatları, İlahiyyat məktəblərindən,
İnkişaf Problemlərinin Öyrənilməsi, Sakit okean Tədqiqatları
mərkəzlərindən ibarətdir. Fakültə bakalavr,
magistr, doktorluq dərəcələri, diplom və sertifikatlar
verir.
Təhsil
(pedaqogika) fakültəsi universitetin dördüncü ən
böyük fakültəsidir və İncəsənət,
dillər və savadlılıq, Təhsildə kritik tədqiqatlar,
Te Puna Vananqa, Pedaqoji təhsil təcrübəsi, Məsləhətləşmə,
sosial xidmət və fəaliyyət, Elm, riyaziyyat və
texnologiya, Tədris, təlim və ixtisasartırma departamentlərindən,
eləcə də 6 elmi-tədqiqat mərkəzindən ibarətdir.
Mühəndislik
fakültəsi Yeni Zelandiyanın mühəndislik üzrə
ən keyfiyyətli təhsil verən müəssisəsindən
biridir. Fakültə Kimya və konstruksiya materialları, Vətəndaş
və ekologiya mühəndisliyi, Elektrotexnika və hesablama
texnikası, Mühəndislik elmləri, Maşınqayırma
departamentlərindən, Oklənd Biomühəndislik, Yer Elmləri
və Texnika institutlarından ibarətdir.
Hüquq
fakültəsində bu sahə üzrə tədqiqatlar
aparılır və təcrübəli mütəxəssislər,
məhkəmə hakimləri ilə sıx əlaqələr
qurulur. Fakültəyə Yeni Zelandiya Ekologiya Hüququ, Biznes
Hüququ elmi-tədqiqat mərkəzləri, Hüquq Tədqiqatları
Fondu, Yeni Zelandiya Hüquqi və Sosial Fəlsəfə Cəmiyyəti,
Hüquq Tələbə Cəmiyyəti, Sakit Okean Adaları
Hüquqşünas Tələbələr Təşkilatı,
Yeni Zelandiya Üçüncü Təhsil İttifaqı,
"Avstraliya və Yeni Zelandiya Hüququ və Tarixi"
jurnalı, Te Tai Haruru, Te Rakau Ture maori mərkəzləri
aiddir.
Dəqiq elmlər
fakültəsi Yeni Zelandiyanın bu sahə üzrə ən
böyük fakültələrindən biridir. Fakültəyə
Biologiya elmləri, Ətraf Mühitin Mühafizəsi məktəbləri,
Kimya, Fizika, Psixologiya, Statistika, Kompüter elmləri, Riyaziyyat,
Optometriya və görünmə elmləri, İdman və məşq
departamentləri, Li dəniz laboratoriyası, 14 elmi-tədqiqat
mərkəzi daxildir.
Tibb və
sağlamlıq elmləri fakültəsi Qrafton
kampusunda yerləşir. Fakültə daxilində Tibb, Tibb elmləri,
Tibb Bacısı, Əczaçılıq, Əhalinin
sağlamlığı məktəbləri, Oklənd, Saut Oklənd,
Vaykato kliniki məktəbləri, Audiologiya, Anesteziologiya,
Radiologiya ilə anatomiya, Kliniki əczaçılıq,
Onkologiya, Epidemiologiya və biostatistika, İlkin tibbi yardım,
Səhiyyə sistemi, Tibbi idarəetmə proqramları,
Molekulyar tibb və patologiya, Qidalanma, Ginekologiya və
mamalıq, Oftalmologiya, Sakit okean səhiyyəsi, Pediatriya, Əczaçılıq,
Fiziologiya, Psixoloji tibb, Cərrahiyyə, Te Kupenga Hauora Maori
departamentləri, Biomühəndislik, Liqqins, Milli Səhiyyə
İnnovasiyaları institutları, 13 elmi-tədqiqat mərkəzi
fəaliyyət göstərir.
Universitetin ən böyük elmi-tədqiqat
müəssisələri kimi Liqqins, Oklənd Biomühəndislik,
Milli incəsənət və Sənaye institutlarını
qeyd etmək olar. Liqqins İnstitutunda mühüm biotibbi və
kliniki tədqiqatlar aparılır. İnstitut döl və
uşaq, böyümə və inkişaf, xərçəng,
epigenetika və tibbin təkamülü tədqiqatları
üzrə dünyada aparıcı yerləri tutur.
Oklənd Universitetinin kitabxana sistemi Yeni Zelandiyanın birinci,
Avstraliyanın isə 5 ən yaxşı universitet
kitabxanasıdır. Elektron resursların inkişafı üzrə
kitabxana ölkədə liderdir. 5 kampus, 12 xüsusi kitabxana, 4
informasiya fondundan (Epsom, Qrafton, Keyt Edcer, Tamaki) ibarət
kitabxana kolleksiyasına ümumilikdə 2203888 ədəd
çap olunmuş nəşr, 6132686 elektron resurs daxildir.
Universitetin Siti kampusunda Ümumi (İncəsənət, Biznes
və iqtisadiyyat, Dəqiq elmlər), Memarlıq, Audiovizual,
Biznes informasiya mərkəzi, Mühəndislik, Təsviri incəsənət,
Devis hüquq, Musiqi kitabxanaları, Epsom kampusunda Silviya
Eşton Uorner (Təhsil), Qrafton kampusunda Filson (Tibb və
sağlamlıq elmləri), Li dəniz laboratoriyasında Dəqiq
elmlər, Tay Tokero kampusunda Silviya Eşton Uorner (Təhsil),
Tamaki kampusunda Əhalinin sağlamlığı, Dəqiq elmlər
kitabxanaları fəaliyyət göstərir.
Oklənd Universitetinin kansleri formal olaraq
Rocer Fransdır. Ali məktəbin əsas rəhbəri
vitse-kansler Styuart Makkatçeondur. Universitetdə hazırda
4608 nəfər işçi çalışır.
İşçilərin 2104 nəfərini akademik, 2504 nəfərini
isə inzibati heyət təşkil edir.
Universitetdə ümumilikdə 39940 nəfər
təhsil alır. Onların 29383 nəfərini bakalavr, 10557 nəfərini
isə magistr və doktorantlar təşkil edirlər.
Universitetdə dünyanın 93 ölkəsindən 4466 nəfər
əcnəbi tələbə təhsil alır.
Oklənd Universitetində tələbələr
onları qida, sosial və digər xidmətlərlə təmin
edən yataqxanalarda qalırlar.
Ali məktəbin məşhur yataqxanalarından OTRorke Hol,
Qrafton Hol, Royal, Beynəlxalq Ev, Parnell Tələbə kəndi,
14 nömrəli Uitaker Pleys, Park-Roud tələbə mənzilləri,
Hayya rezidensiyasını qeyd etmək olar. 2012-ci ildə
universitetdə yeni Elam Hol yataqxanasının istifadəyə
verilməsi nəzərdə tutulur. Yataqxanaların
otaqları mebel və digər avadanlıqlarla təmin olunub,
İnternet şəbəkəsinə qoşulub. OTRorke Hol
yataqxanasında bir semestr qalmaq xərcləri 6160, 6346, bir il isə
12360, 12740, Beynəlxalq Ev yataqxanasında 5130-6160, 10300-12360,
Qrafton Hol yataqxanasında 4995-5920, 9990-11840, Hayya
rezidensiyasında 4080, 8190, Parnell Tələbə kəndində
4209, 8600, 14 nömrəli Uitaker Pleys yataqxanasında 4290, 8600,
Royal yataqxanasında 6028-7395, 12056-14790, Park-Roud tələbə
mənzillərində 4884-5830, 9768-11660 Yeni Zelandiya
dolları təşkil edir.
Universitetin nəqliyyat sistemi çox rahat
və əlverişlidir. Kampuslarda hərəkət etmək
üçün əsasən, avtobus, qatar, bərə və
velosipedlərdən istifadə olunur. Avtobuslarda 1 gedişin
qiyməti 1,70 Yeni Zelandiya dollarından başlayır. Tələbələr
üçün ictimai nəqliyyatda güzəşt və
endirimlər mövcuddur.
Tələbə həyatının
maraqlı keçməsi üçün universitetdə
müxtəlif konfranslar, festivallar, sərgilər,
tamaşalar, yarışlar, oyunlar və s. mədəni tədbirlər
təşkil olunur. Universitet ərazisində bu məqsədlər
üçün Meydment teatrı, Qus Fişer, Corc Freyzer
qalereyaları fəaliyyət göstərir. Universitetdə tələbə
təşkilatları fəaliyyət göstərir, tələbə
qəzet və jurnalları dərc edilir. Tələbələrə
fitnes, aerobika, yoqa, rəqs və digər xidmətlər təklif
edilir. Ali məktəb uğurlu idman tarixinə malikdir. Burada
idmanın bütün növləri inkişaf etdirilib.
Universitetin idmançıları Yeni Zelandiyanı müxtəlif
beynəlxalq idman yarışlarında layiqincə təmsil
ediblər.
Oklənd Universitetinin missiyası dünya
arenasında yüksək nüfuz qazanmaq, fundamental tədqiqatlar
həyata keçirmək, keyfiyyətli təhsil vermək,
yerli, milli və beynəlxalq cəmiyyət ilə səmərəli
əməkdaşlıq qurmaqdan ibarətdir. Bir əsrdən
çoxdur ki, universitet cəmiyyətin inkişafına
tövsiyə verən şəxslər yetişdirir.
Dünyanın bir çox ölkələrini təmsil edən
tələbələrin burada oxumaları ilə
yanaşı, universitet istedadlı və savadlı müəllimləri
də cəlb edərək işlə təmin edir.
Universitetin vitse-kansleri Styuart Makkatçeon
rəhbərlik etdiyi ali məktəb haqqında deyir: "Hər
gün Oklənd Universitetində yeni kəşflər edilir.
Müəllim və tədqiqatçılarımız xərçəngin
tədqiqatı, biznes, mədəniyyət və digər sahələr
üzrə dünyada aparıcı mövqeyə malikdir. Siz də
bu fəaliyyətin bir hissəsi ola bilərsiniz. Hər
birinizi bizi daha yaxından tanımaq üçün Oklənd
Universitetinə dəvət edirəm".
Hazırladı: Lamiyə ƏLİYEVA
Azərbaycan
müəllimi.- 2011.- 14 yanvar.- S.16.