Azərbaycan təhsilinin dünya elminə bəxş etdiyi gənc alimlər

Hörmətli oxucular!

Artıq 20 ildir ki, məktəblilərin kimya olimpiadasını keçirən münsiflər heyətinin sədri kimi bu illər ərzində çox istedadlı gəncləri gördüm, onların beynəlxalq və dünya olimpiadalarına hazırlıqları üçün şərait yaratdım, komandaların rəhbəri olaraq onların hər bir qələbəsindən qürur duydum. 2000, 2001, 2003, 2004, 2005-ci illərdə komandaların rəhbəri olaraq dünyanın ən inkişaf etmiş ölkələrinin şagirdlərindən daha yüksək nəticə əldə edən şagirdlərimiz əllərində Azərbaycanın üçrəngli bayrağını tutaraq səhnəyə çıxdıqda müstəqil Azərbaycanın bütün sahələrdə olduğu kimi, təhsildə də uğurlu inkişafının təsdiqini gördüm. Həmin olimpiada qaliblərinin bir çoxu artıq dünyanın ən nüfuzlu universitetlərini uğurla başa vurub elm yolunu seçmiş və kimya üzrə fəlsəfə doktoru olmaq üçün dissertasiya müdafiə etmişlər və bir çoxu da müdafiə ərəfəsindədir.

1998-ci ildə Beynəlxalq Mendeleyev olimpiadasının qalibi olaraq Moskva Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinə imtahansız qəbul olunmuş və universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş Rüfət Əzizov 2007-ci ildə Moskvada dissertasiya müdafiə edərək kimya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır.

2000-ci ildə Beynəlxalq Mendeleyev kimya olimpiadasının qızıl medalına layiq görülmüş Vüsal Şəfiyev Moskva Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinə imtahansız qəbul olunmuş və universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirərək 2005-ci ildə mənim rəhbərliyim altında elmi tədqiqatlara başlamış və 2010-cu ildə uğurla dissertasiya müdafiə edərək kimya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır.

İsmayıl Teyyub oğlu İsmayılov 2001-ci ildə Moskvada keçirilən 35-ci Beynəlxalq Mendeleyev kimya olimpiadasının bürünc medalına layiq görülərək Moskva Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinə imtahansız qəbul olunmuş, universiteti müvəffəqiyyətlə bitirərək M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Zərif Kimya Texnologiyası Akademiyasının aspiranturasında oxumuşdur və 2011-ci ildə uğurla dissertasiya müdafiə edərək kimya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır.

Sənan Eminov 2003, 2004, 2005-ci illərdə Yunanıstanda, Almaniyada və Tayvanda keçirilən dünya kimya olimpiadalarında uyğun olaraq bürünc, qızıl və qızıl medal və kuboka sahib olaraq (dünyanın mütləq birincisi) Almaniyanın Yakobs Universitetinə daxil olmuş və 2010-cu ildə universiteti uğurla bitirərək iki ixtisas üzrə diplom almışdır. Sonra Böyük Britaniyada İmperial Kollecdə magistraturanı uğurla başa çatdıraraq orada doktoranturaya saxlanılmışdır.

Hörmətli oxucular!

Belə gənc alimlərin biri olan Elşad Abdullayev haqqında xüsusi söhbət açmaq istərdim. 2012-ci il mayın 9-da ABŞ-ın Luiziana Texniki Universitetinin mikro və nanosistem boruları kafedrasının müdiri, professor Yuri Lvovdan aldığım məktub bu xüsusiliyin səbəbidir. Öncə Elşad Abdullayev haqqında ilkin məlumat vermək istərdim.

Elşad Abdullayev 2000 və 2001-ci illərdə Beynəlxalq Mendeleyev kimya olimpiadalarında uyğun olaraq gümüş və bürünc medallara layiq görülüb, Moskva Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinə imtahansız daxil olub oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 2006-cı ildə ABŞ-ın Luiziana Texniki Universitetinin doktoranturasına daxil olmuş və 2010-cu ildə uğurla dissertasiya müdafiə edərək kimya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Elşad Abdullayev hazırda ABŞ-da ən perspektivli gənc alimlərdən biridir. Yuri Lvovun məktubu bunu çox yaxşı təsdiq etdiyindən onun tərcüməsini oxuculara təqdim etməyi vacib saydım.

Neft Kimya Prosesləri İnstitutunun direktoru, professor Vaqif Abbasova

İlk öncə Sizə Neft-kimya sahəsində 3-6 oktyabr tarixində Bakıda keçiriləcək Beynəlxalq Məmmədəliyev konfransına məni də dəvət etdiyiniz üçün minnətdarlığımı bildirirəm. Bu çox vacib hadisədir, çünki elm və tədqiqatların daha da inkişaf etdirilməsinə və həmçinin ABŞ alimləri ilə əlaqələrin güclənməsinə kömək edir. Ancaq mən bu tarixdə Rusiyada keçiriləcək başqa bir konfransa dəvət aldığım və artıq təsdiqlədiyim üçün bu konfransda iştirak edə bilməyəcəm. Bizim elmi əməkdaşlığımıza hörmət əlaməti olaraq mən doktor Elşad Abdullayevdən bizim tədqiqatları təmsil etmək üçün bu konfransda iştirak etməyi xahiş etdim.

Doktor Abdullayev çox parlaq bir alimdir. O, artıq ABŞ-da tanınmışdır, əslən Azərbaycan Respublikasındandır (mən bilirəm ki, siz onu kəşf etmiş və daim dayaq olmusunuz). O, bizim universitetdə tədqiqatçı professor kimi fəaliyyət göstərir, korroziyaya qarşı təbəqələrin axtarışına və Amerika Milli Elm Fondu (MEF) tərəfindən maliyyələşdirilən polimer nanoqarışıqların tədqiqatına başçılıq edir. Qısa bir zaman kəsiyində o, bir çox elmi jurnallarda məqalələr çap etdirmiş (nüfuz gücü 24 olan tanınmış Proqress of Polymer Science jurnalı da daxil olmaqla), bir sıra qrantlar almış, 5 sənaye kontraktı və qoruyucu təbəqələrin tətbiqi üzrə MEF-in qrantını almışdır. Doktor Abdullayev 20-dən artıq müxtəlif təşkilatların mükafatları ilə təltif olunmuşdur. Bunlara Amerika Kimyaçılar Birliyi, Qoruyucu Texnologiyalar üzrə Qərb Cəmiyyəti, Rusiya Gənclər Təşkilatı, Moskva Dövlət Universiteti və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyini göstərmək olar. O, Azərbaycanı Birləşmiş Ştatlarda yüksək səviyyədə təmsil edir.

Yekun olaraq onu bildirirəm ki, Sizinlə əməkdaşlığımızı yüksək qiymətləndirir və daha da möhkəmlənməsinə ümid edirəm (bu yaxınlarda bir dizel yanacağı sintezi üçün nanokatalizatorların tədqiqatında irəliləyiş əldə etmişik, bu Sizin üçün maraqlı ola bilərdi). Bu il gələ bilməməyimə baxmayaraq, gələcəkdə Bakıda keçirilən Beynəlxalq Məmmədəliyev konfransında iştirak etmək mənə də maraqlıdır. Sizə tədqiqatlarınızda və akademik fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram.

Hörmətlə,

Yuri Lvov,

ABŞ-ın Luiziana Texniki Universitetinin mikro və monosistem boruları kafedrasının müdiri, professor

Mən fəxr edirəm ki, Azərbaycan təhsilinin belə yetirmələri var və fəxr edirəm ki, onların uğurlarında az da olsa mənim də payım var. Bu gənclərin keçən əsrin ortalarında dahi Azərbaycan alimi, dünya şöhrətli akademik Yusif Məmmədəliyevin banisi olduğu Azərbaycan kimya elmi məktəbinin XXI əsrdə ən layiqli davamçıları olacaqlarına əminəm.

Çox hörmətli Prezidentimiz İlham Əliyev cənablarının elmin bütün sahələrinin, o cümlədən təbiət elmlərinin inkişafına böyük diqqət və qayğı göstərməsi, ölkəmizdə neft və qaz sənayesinin sürətli inkişafı, yeni Neft Kimya kompleksinin yaradılması haqqında ölkə başçısının sərəncamı istedadlı gənc alimlərin yetişməsi üçün çox böyük zəmin yaradır. Hər birimiz bu zəmindən istifadə edərək istedadlı gənclərin vaxtında aşkar olunması, onlarla sistemli hazırlıq işinin təşkili prosesində fəal iştirak etməliyik. Bu, elm adamlarının mənəvi borcudur. Elmdə layiqli varislərin yetişdirilməsi hər bir alimin müqəddəs işidir.

Vaqif ABBASOV,

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademik Y.M.Məmmədəliyev adına Neft Kimya Prosesləri İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, kimya elmləri doktoru, professor

Azərbaycan müəllimi.- 2012.- 18 may.- S.3.