Dərslik siyasəti

Təhsil Nazirliyinin Dərslik və nəşriyyat şöbəsi 2012-ci ildə öz işini təsdiq olunmuş iş planına müvafiq olaraq dərslik və dərslik komplektlərinin hazırlanması və qiymətləndirilməsinin təşkili, bölgüsü və yerlərə çatdırılması, ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrindən daxil olmuş tədris ədəbiyyatının təsdiqi, ümumtəhsil məktəb kitabxanaları fondlarının dərslik və əlavə oxu vəsaitləri ilə təminatı, ərizə və məktubların icrası, vətəndaşların qəbulu istiqamətlərində qurmuşdur.

Beləliklə, 2012/2013-cü tədris ilinə ümumtəhsil məktəblərinin I-III və V-XI sinifləri üçün 194 adda, 4018990 nüsxə dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitin nəşri və çapı nəzərdə tutulmuşdu.

Bunlardan əvvəlki illərdə Milli Kurikulum əsasında hazırlanmış II-III siniflər və mövcud fənn proqramları əsasında hazırlanmış VI-XI siniflər üzrə 114 adda dərslik ümumtəhsil məktəb müəllimlərindən ibarət işçi qrupları tərəfindən baxılaraq rəy və təkliflər nəzərə alınmaqla işlənilmişdir. Həmin dərsliklər tələbata uyğun olaraq və mövcud şagird kontingentinin 30%-i həcmində, yəni 1936250 nüsxə tirajla çap edilmiş, 2012-ci ilin iyun-iyul aylarında yerlərə çatdırılmışdır.

I və V siniflər üçün isə Milli Kurikulum əsasında 80 adda dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitin mövcud qanunvericiliyə əsasən tender yolu ilə hazırlanması və çapı nəzərdə tutulmuşdur. Bu məqsədlə 16 sentyabr 2011-ci il tarixdə dövri mətbuatda tender elanı dərc edilmiş, eləcə də Təhsil, Maliyyə və İqtisadi İnkişaf nazirliklərinin nümayəndələrindən ibarət Tender komissiyası formalaşdırılmışdır. Tender komissiyası tenderin "Əsas şərtlər toplusu"nu hazırlayaraq təsdiq etmiş və tenderdə iştirak üçün müraciət edən nəşriyyat-poliqrafiya müəssisələrinə təqdim etmişdir.

Dərslik və nəşriyyat şöbəsi 2012-ci ilin ilk rübü ərzində dərslik hazırlığı ilə məşğul olan nəşriyyat-poliqrafiya müəssisələri və dərslik müəllifləri ilə görüşlər təşkil etmiş, həmin görüşlərdə dərsliklərin hazırlanması prinsipləri, yeni fənn kurikulumları haqqında məlumatlar səsləndirilmiş, tenderin "Əsas şərtlər toplusu" və "Dərsliklərin qiymətləndirilməsi meyarları" müzakirə edilmiş, naşir və müəlliflərin irad və təklifləri nəzərə alınaraq hər iki sənəddə yeni dəyişikliklər aparılmışdır. Bu dəyişikliklər barədə nəşriyyat-poliqrafiya müəssisələri dərhal məlumatlandırılmışdır.

Hazırlanmış və Tender komissiyasına təqdim edilmiş dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitlərin maket və modelləri (tender təklifləri) komissiyanın 02 may 2012-ci il tarixdə Təhsil Nazirliyində keçirilən iclasında açılaraq kodlaşdırılmış və qiymətləndirilmək üçün Dərslikləri Qiymətləndirmə Şurasına təhvil verilmişdir.

Dərslik komplektlərinin qiymətləndirilməsi məqsədilə Dərslikləri Qiymətləndirmə Şurası sədrinin təqdimatına əsasən Təhsil Nazirliyinin müvafiq əmri ilə Bakı və Sumqayıt şəhərlərinin əsasən əməkdar müəllimlərindən, "Ən yaxşı müəllim" müsabiqəsinin qaliblərindən ibarət ekspert komissiyası yaradılmışdır. Təqdim edilən dərslik komplektlərinə əsasən ayrı-ayrı fənlər üzrə də ekspert qrupları təşkil edilmiş və onlar üçün normal iş şəraiti yaradılmışdır. Bundan əlavə, Türkiyə Milli Təhsil Nazirliyinin Təlim-Tərbiyə Kurulunun üç nəfər əməkdaşı 2012-ci ilin 06-13 may tarixlərində Bakıya dəvət edilmiş, dərslik komplektlərinin qiymətləndirilməsi prosesində ekspertlərə rəy və məsləhətləri ilə köməklik göstərmişlər.

Beləliklə, ekspert qrupları tərəfindən dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitlərin maket və modelləri Milli Kurikulumun tələblərinə və "Dərsliklərin qiymətləndirilməsi meyarları"na əsasən qiymətləndirilmiş, hər bir dərslik komplektinə dair rəylər hazırlanmışdır.

Qiymətləndirmənin nəticələrinə ekspertlərin iştirakı ilə Dərslikləri Qiymətləndirmə Şurasının iclaslarında baxılmış, hər bir dərslik komplekti ayrı-ayrılıqda şura üzvləri ilə müzakirə edilmiş və nəticələr təsdiq edilmişdir. Təsdiq olunmuş nəticələr və rəylər dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitlərin maket və modelləri ilə birlikdə Təhsil Nazirliyinə təqdim olunmuşdur.

Qiymətləndirmənin nəticələrinə əsasən müəyyən edilmiş keçid balını toplayan dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitlər Dərslikləri Qiymətləndirmə Şurasının rəy və təklifləri əsasında təkmilləşdirilmiş, çapa hazırlanmışdır. Həmçinin həmin dərslik komplektləri Təhsil Nazirliyinin əmri ilə təsdiq edilmiş və onlara qrif verilmişdir.

Beləliklə, I və V siniflər üçün 74 adda, 2073450 nüsxə dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitin mövcud şagird kontingentinin 105%-i həcmində çapı üçün müvafiq nəşriyyat-poliqrafiya müəssisələri ilə satınalma müqavilələri bağlanılmışdır.

Artıq I və V siniflər üçün dərslik və müəllim üçün metodik vəsaitlər də respublikanın ümumtəhsil məktəblərinə çatdırılmışdır.

Bundan əlavə, Azərbaycan və Gürcüstan hökumətlərinin birgə razılığına əsasən, ötən illərdə olduğu kimi, bu il də Gürcüstanın Azərbaycandilli məktəblərinə şagirdlərin sayına müvafiq "Azərbaycan dili" və "Ədəbiyyat" dərsliklərinin verilməsi üçün tədbirlər görülür.

Həmçinin "Azərbaycan dili", "Ədəbiyyat", "Azərbaycan tarixi", "Coğrafiya" dərsliklərinin Dağıstanın təlim Azərbaycan dilində olan məktəblərinə və digər xarici ölkələrdəki "Bazar günü" məktəblərinə verilməsi də nəzərdə tutulur.

2012-ci ilin ötən 8 ayı ərzində dərslik və nəşriyyat şöbəsi tərəfindən ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrindən daxil olmuş 1500-dək proqram, dərslik, dərs vəsaiti və metodik vəsaitin əlyazması Təhsil Nazirliyinin Elmi-Metodik Şurasının müvafiq bölmələrinə müzakirəyə göndərilmişdir. Həmin müzakirələrdən sonra çapı məsləhət görülən və ya tövsiyə edilən 1430-dan çox əlyazması mövcud qaydalara uyğun olaraq sənədləşdirilmiş, rəhbərliyə təqdim olunaraq təsdiq edilmiş, onlara Təhsil Nazirliyinin əmri ilə nəşr hüququ (qrifi) verilmişdir.

Dərslik və nəşriyyat şöbəsi ümumtəhsil məktəb kitabxanaları fondlarının dərslik və əlavə oxu vəsaitləri ilə təminatı sahəsində də tədbirlər həyata keçirmiş, Təhsil Sektorunun İnkişafı üzrə İkinci Layihənin 1.2-ci alt-komponenti ("Yeni tədris materiallarının hazırlanması və məktəb kitabxanalarının müasirləşdirilməsi", 2009-2014-cü illər) çərçivəsində 2012-ci ilin əvvəlində 500 məktəbin kitabxana fondu 1098 adda 549000 nüsxə təlim və oxu materialı ilə təchiz edilmişdir.

2012-ci ilin ötən 8 ayı ərzində dərslik və nəşriyyat şöbəsinə daxil olmuş məktub və ərizələr məzmunundan və mahiyyətindən asılı olaraq araşdırılmış, lazımi tədbirlər görülmüş və müvafiq olaraq cavablandırılmışdır.

Faiq ŞAHBAZLI,

Təhsil Nazirliyi Dərslik və

nəşriyyat şöbəsinin müdiri

Azərbaycan müəllimi.- 2012.- 14 sentyabr.- S.13.