Necə yaşayırsan, müəllim?

Tərtərin Cəmilli kəndində bir ailənin iki müəllimi ilə söhbət

Müəllim ömrü! Bu iki söz nə qədər sadə səslənsə də dərin məna daşıyır, minlərlə yeniyetmə və gəncin taleyinə işıq saçır. Bütün zamanlarda bu ada, bu peşəyə dərin hörmət və ehtiram göstərilib, dünyanın ən dahi şəxsiyyətləri belə əldə etdikləri uğurlara görə müəllimlərinə minnətdarlıqlarını bildiriblər. Peşəsini sevən və bütün varlığı ilə bu sənətə bağlı olan müəllim yaşadığı mühitdən və cəmiyyətdən asılı olmayaraq ancaq bir amal üçün - şagirdlərə yüksək bilik verməyi, onları bir şəxsiyyət kimi yetişdirməyi qarşısına məqsəd qoyub. Qarşılığında isə müəllimin umacağı tək bir şey var ki, o da ona göstərilən diqqət və ehtiramdır. "Azərbaycan müəllimi" qəzetinin kollektivi olaraq biz də daim müəllimlərin həyat tərzini, onların fəaliyyətini işıqlandırmağı ümdə vəzifəmiz hesab edirik.

Elə bu məqsədlə də respublikamızın ucqar kənd yerlərində yaşayan müəllimlərin gündəlik yaşayış tərzi ilə tanış olmaq və bu barədə yazıları oxucularımıza təqdim etmək üçün təcavüzkar qonşularımızla həmsərhəd olan Tərtər rayonuna yollandım. Gəlişimin məqsədini rayon təhsil şöbəsinə bildirdikdən sonra mərkəzdən təxminən 15 km məsafədə yerləşən Cəmilli kəndinə üz tutdum. Cəmilli kənd tam orta məktəbinin direktoru Famil müəllimlə görüşdükdən sonra uzun illər bu təhsil ocağında Azərbaycan dili və ədəbiyyat fənnini tədris edən Qabil Nuriyevin qonağı oldum. Qabil müəllim gəlişimin səbəbini öyrənəndə çox məmnun oldu. Həyat yoldaşı və onunla çiyin-çiyinə bir məktəbdə eyni fənni tədris edən Gülnaz müəllimi də çağıraraq mənimlə tanış etdi. Düzü, axtardığımı tapmışdım. Belə ki, bir evdə həm ailənin başçısının, həm də xanımının müəllim olduğunu biləndə çox sevindim. Əsl kənd qonaqpərvərliyi ilə məni evinə dəvət edən Qabil müəllimin halal süfrəsində ətirli çay içərək şirin söhbətə başladıq.

Qeyd edim ki, Qabil Nuriyev 1955-ci ildə Tərtər rayonunun Cəmilli kəndində müəllim ailəsində dünyaya göz açıb. 1981-ci ildə indiki Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirib. Pedaqoji fəaliyyətə 1977-ci ildə Tərtər rayonunun Dəmirçilər kənd 8 illik məktəbində başlayıb, 1981-ci ildən Cəmilli kənd tam orta məktəbində çalışır. Qabil müəllim müxtəlif vaxtlarda rayon qəzetində korrektor kimi də fəaliyyət göstərib.

Müsahibimin həyat yoldaşı Gülnaz Hümbətova da 1963-cü ildə Tərtər rayonunun Cəmilli kəndində anadan olub. 1982-ci ildə indiki Gəncə Dövlət Universitetinin Azərbaycan dili və ədəbiyyat fakültəsini bitirib və elə həmin ildən də Cəmilli kənd tam orta məktəbində ixtisası üzrə müəllim işləyir.

- Kənddə çalışan müəllim ilə şəhərdə çalışan müəllimin fərqli cəhətləri haqqında nə deyə bilərsiniz?

Qabil Nuriyev: - Düşünürəm ki, kənddə çalışan müəllimlər daha çox zəhmət çəkirlər. Bundan başqa, şəhərdən fərqli olaraq kənddə sakinlər bir-birini yaxından tanıyır. Belə ki, istər ictimaiyyət arasında, istərsə də müxtəlif məclislərdə həmişə diqqət bizə yönəlir. Ona görə də şəhərdən fərqli olaraq kənd müəllimləri məktəbdən kənarda da şagirdlərlə ünsiyyətdə olur. Şagirdlər müəllimin davranışını, hətta geyimini belə örnək götürür. Kənd müəlliminin xalq arasında həmişə nüfuzu saxlanılır və xüsusi ehtiram göstərilir. Tədrisə gəldikdə isə bir o qədər hiss olunmur. Dərslik eyni, proqram eyni. Şükürlər olsun ki, son illər rayon və kəndlərdə də yüksək səviyyəli yeni məktəb binaları tikilir və hər bir avadanlıqla təchiz olunur. Ancaq onu da etiraf edək ki, şəhərdəki müəllimlər enerjilərinin böyük hissəsini pedaqoji fəaliyyətə, ictimai işlərə həsr edirlərsə, biz kənddə çalışan müəllimlər təsərrüfat işlərinin çoxluğundan enerjimizin bir hissəsini də bu kimi işlərə sərf etməyə məcbur oluruq. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, işimizin öhdəsindən də layiqincə gəlirik.

- Repetitorluqla məşgul olursunuzmu?

Qabil Nuriyev: - Kənddə repetitorluqla məşğul olan çox az sayda müəllim tapılar. Mən də əvvəllər şagirdlərimlə dərsdən kənar məşğul olurdum. İndi yaşım və səhhətim buna bir o qədər imkan vermir. Şagirdlərə ali məktəblərə hazırlıq dövründə və digər vaxtlarda əlavə dərslər keçirdim. Amma bütün bunları həmişə təmənnasız etmişəm. Müəllimə şagirdin əlavə pul verməsi və repetitorluq kimi çalışmağımız ağlımıza belə gəlməzdi. Bütün bunları özümüzə borc bilmişik. Tək arzumuz ali məktəblərə hazırladığımız məzunların tələbə adı alması idi. Bu bizim üçün ən böyük var-dövlət idi. Ali məktəbə daxil olan məzunların şərəfinə verilən ziyafətlərdə valideynlər bizi başda oturdub şənimizə xoş sözlər deyirlər. Biz bu xüsusiyyətləri ənənə kimi yaşlı müəllimlərimizdən götürmüşdük. Ümumiyyətlə, müəllim kimi fəaliyyətə başlamazdan öncə həmişə yaxşı müəllimləri özümə örnək hesab eləmişəm. Məsələn, bizim kənddə Məcid müəllim adında ədəbiyyat müəllimi var idi. Həmişə Allahdan diləyirdim ki, mənə Məcid müəllimdə olduğu kimi tələbkarlığı, Göyüş müəllim kimi dərs demək qabiliyyəti qismət eləsin. Eləcə də digər müsbət xüsusiyyətləri başqa müəllimlərdən örnək götürürdüm. Sözün yaxşı mənasında həmin müəllimlərə qibtə eləmişəm. Ailəmizdə də atam və böyük bacım müəllim idi. Gənc yaşlarımda onlar da mənə bir çox məsləhətlər verərdilər.

- Bu peşəyə bağlılığınız hansı istəkdən doğur?

Gülnaz Hümbətova: - Düşünürəm ki, ən şərəfli bir peşəni seçmişik. Mən müəllim olmağımla fəxr edirəm. Şagirdlərimdən bir çoxu hazırda mənimlə çiyin-çiyinə müəllim işləyir. Bundan başqa, həkim, mühəndis, hüquq-mühafizə orqanlarında və digər peşələrdə çalışan yetirmələrimiz var. Onları hər dəfə görəndə böyük qürur hissi keçirirəm. Düzdü, yaxşı oxumayan şagirdlərimiz də olub. Amma həmin şagirdlərlə küçədə, yolda, hər hansı məclisdə qarşılaşanda onlardan daha çox diqqət və hörmət görürəm. Çünki onlar həyatın sərt üzünü gördükcə başa düşürlər ki, vaxtında onlara "oxu-oxu" deyərək necə böyük yaxşılıq etmək istəyirmişəm. Bütün bu gördüklərimiz, yaşadıqlarımız bizi bu peşəyə daha da vurğun edir və müəllimlik sənətini seçməyimiz də düzgün addım atmağımızın nəticəsidir.

- Həm məktəbdə çalışmaq, həm də evdə təsərrüfat işləri ilə məşğul olmaq sizin üçün çətin deyilmi?

Qabil Nuriyev: - Səmimi desək, əlbəttə ki, müəyyən çətinliklər törədir. Kənd yerində istədin, istəmədin, iş elə başdan aşır. Məktəbdən evə qayıdanda təsərrüfatla məşğul olmaq zehni yorğunluğumuzu aradan qaldırır. Onu da qeyd edim ki, kəndimizin çox gözəl təbiəti, münbit torpağı var. Bu torpaqda istər bağçılıq, istərsə də bostançılıqla məşğul olmaq insana xüsusi zövq verir. Həm həyətyanı təsərrüfatla, həm də az da olsa maldarlıqla məşğul oluruq. Düşünürəm ki, kənd yerində yaşayırıqsa bunları etmək vacibdir. Necə ola bilər ki, biz kənddə yaşaya-yaşaya kənd təsərrüfatı məhsullarını bazardan alaq. Təsərrüfatla məşğul olmaq ailəmizin büdcəsini də artırır. Bundan başqa, həm də təbii məhsullardan istifadə etməyə daha çox üstünlük veririk. Onu da qeyd edim ki, mənə nisbətən Gülnaz xanımın işi daha ağırdır. O, məndən fərqli olaraq ev işləri ilə də məşğul olur. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, biz gördüyümüz işləri sevə-sevə, yorulmadan edirik və bundan zövq alırıq. Necə deyərlər, "iş insanın cövhəridir".

- Təhsilimizdə gedən prosesləri necə qiymətləndirirsiniz?

Gülnaz Hümbətova: - Son illər təhsilimiz yüksək sürətlə inkişaf edir. Yeni təlim metodlarının tətbiqi, İKT-dən geniş istifadə biz müəllimlərin fəaliyyətinə daha geniş imkanlar yaradır. Düşünürəm ki, şəhər və kənddən asılı olmayaraq işimizi günün tələblərinə uyğun qursaq çox müsbət nəticələr əldə etmək olar. Bunun üçün hər bir şəraitimiz var. Sadəcə olaraq biz əvvəlkindən daha çox çalışmalı və şagirdlərimizin bilik və bacarıqlarının artırılması üçün əlimizdən gələni əsirgəməməliyik. Onu da qeyd edim ki, məktəbimizin məzunları hər il qəbul imtahanlarında yüksək nəticələr əldə edirlər. Buna misal olaraq şagirdlərimdən Aynur Əhmədovanın bu il 593 balla BDU-nun filologiya fakültəsinə daxil olduğunu göstərə bilərəm. Kəndimizin və məktəbimizin tarixi təhsil ənənələri var. Məktəbimizin məzunlarından respublika səviyyəsində elm adamları, həkimlər və başqa peşələrin sahibləri var. Kimya elmləri doktoru, professor Vaqif Abbasov və onlarla adını cəkmədiyimiz məzunlar buna bariz nümunədir. Biz həmin şəxsləri şagirdlərimizə daim örnək göstəririk.

- Tərtər rayonu təcavüzkar qonşu dövlətlə həmsərhəddir. Bu sizin üçün hansı çətinliklər yaradır?

Qabil Nuriyev: - Aramızda 7-8 km məsafə var. Kəndimizin onlarla oğulları Qarabağ müharibəsində qəhrəmancasına döyüşərək şəhid olub. Onlardan bir çoxu mənim şagirdlərim olub. Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin. Çox çətin dövrlər idi. Demək olar ki, tez-tez ermənilər kəndimizi mərmi atəşinə tuturdular. İndi də arabir güllə səsləri gəlir, amma əvvəlki kimi təhlükəli deyil. Kənd camaatı artıq buna öyrəşib. Bütün bunlara baxmayaraq, biz kənddə müharibə dövründə belə, təhsili davam etdirmişik.

- Gələn il qəzetimizin 80 yaşı tamam olur. İmkan düşəndə necə, "Azərbaycan müəllimi"ni vərəqləyirsinizmi?

Qabil Nuriyev: - "Azərbaycan müəllimi" ölkəmizin mətbuat tarixində öz ənənələri, dəst-xətti ilə seçilən və biz müəllimlər üçün çox doğma olan bir qəzetdir. Mən həmişə bu qəzetin növbəti nömrəsinin məktəbimizə gəlməsini səbirsizliklə gözləmişəm. Bu qəzetin biz müəllimlərin formalaşmasında da xüsusi rolu var. Doğrusu, sizin gəlişiniz bizi çox sevindirdi. Belə bir qəzetə müsahibə vermək, öz fikirlərimi paylaşmaq mənim üçün çox sevindiricidir.

Bəli, biz də Nuriyevlər ailəsinə bu şərəfli işlərində uğurlar arzulayır, onlara uzun ömür, cansağlığı diləyirik.

Söhbəti yazdı: Niyazi RƏHİMOV,

"Azərbaycan müəllimi"

Azərbaycan müəllimi.- 2013.- 6 dekabr.- S.7.