Distant təhsil məsafələri qısaldır

Ölkəmizdə "İnformasiya-kommunikasiya texnologiyaları ili" çərçivəsində İKT-nin təhsilə tətbiqi istiqamətində işlər davam etdirilir. Distant təhsilin inkişaf etdirilməsi və sağlamlıq imkanları məhdud olan uşaqların təhsil imkanlarının artırılması məqsədilə həyata keçirilən işlər xüsusilə diqqət mərkəzindədir.

Belə ki, Təhsil Sisteminin İnformasiyalaşdırılması üzrə Dövlət Proqramına uyğun olaraq distant təhsilin inkişaf etdirilməsi və xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şagirdlərin bu prosesə cəlb olunması ilə əlaqədar "Elektron təlimləndirən sistemlər" adlı layihənin icrasına başlanılıb. Layihənin əsas məqsədi evdə təhsil alan, sağlamlıq imkanları məhdud olan uşaqları distant təhsilə cəlb etməklə onların cəmiyyətə inteqrasiyasının təmin edilməsindən, kompüter və elektron resurslardan istifadə bacarıqlarının artırılması və İnternetə çıxış imkanlarının yaradılmasından ibarətdir.

Cari ildən etibarən sözügedən layihənin əhatə dairəsi bir qədər də genişləndirilib və artıq bu imkandan bölgələrdəki xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şagirdlər də faydalanırlar. Məlumat üçün bildirim ki, bu yaxınlarda Qazax şəhərində "Elektron təlimləndirən sistemlər" layihəsinə bölgələrin qoşulması ilə əlaqədar tədbir keçirilib. Tədbirdə Qazax rayonunda 15 şagird və 2 müəllimə, Ağstafa rayonunda 5 şagird və 1 müəllimə, Tovuz rayonunda 4 şagirdə ən yeni texnologiya və proqram təminatları ilə təchiz olunmuş "Apple, İnc" şirkətinin istehsalı olan "Macbook" notebukları təqdim edilib. 24 şagirdin evinə İnternet xətti çəkilib. Yeni layihəyə cəlb olunanlar kompüter, tədris üçün zəruri aksesuarlar, o cümlədən qrafik planşet və eyni zamanda qüsuru olanlar, əli ilə kompüterdən istifadə edə bilməyənlər "Traxus Roller Plus Joystick" avadanlıqları ilə təchiz olunub.

Həmçinin müəllim, şagird və valideynlərin təhsil prosesinə cəlb olunması üçün "www.mesafedenmekteb.edu.az" portalından istifadə etmək üçün təlimlərə start verilib.

Tədbirdə layihə rəhbəri Salam Əliyev çıxış edərək bölgələrdə müvafiq işlərin həyata keçirildiyini bildirdi. Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların distant təhsilini təmin etmək məqsədilə müəllimlərə, şagird və valideynlərə İKT avadanlıqlarından və texniki vasitələrdən istifadəyə dair metodik vəsaitlər paylandı.

Bildirildi ki, inkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, yeni əsrdə yaradıcı, müstəqil düşünən və inkişaf edən şəxsiyyət formalaşmalı, yetişdirilməlidir. Azərbaycanda da təhsil islahatının əsas prinsiplərindən biri təlim prosesində uşaqlarda fəallığı, məntiqi düşünməyi, özünə tənqidi yanaşmağı, müstəqil bilik almağı və fərdi inkişaf etmək bacarığını tərbiyə etməkdir. Distant təhsil humanizm prinsiplərinə cavab verir. Heç kəs yoxsulluq, cəmiyyətdən müvəqqəti təcrid olunması, fiziki qüsuruna görə ümumtəhsil məktəbinə gedə bilməməsi üzündən təhsil almaqdan məhrum olmamalıdır. Məhz distant təhsil əhalinin bütün təbəqələrinə təhsil almaq imkanı verir; o, ənənəvi təlimdən ucuz başa gəlir, təlimin səmərəliliyi təmin olunur, məsafə maneə törətmir - kompüter və İnternetə çıxışın olması kifayətdir. Təhsildə məsafə texnologiyasının payı ildən-ilə artdığı üçün bu təhsil formasının perspektivi var.

Tədbirdə vurğulandı ki, yaxın gələcəkdə bu layihə respublikanın digər şəhər və rayonlarını da əhatə edəcək. Bizim qüsurlu uşaqlar kimi yanaşdığımız bu uşaqlar əksər hallarda normal, bütün orqanizmi sağlam olan bir çox insanlardan daha istedadlı və düşüncəli olurlar. Məsələn, əlləri qüsurlu olan, heç nə edə bilməyən elə uşaqlar var ki, ayaq barmaqları ilə şəkillər çəkir. Həm dövlət, həm də cəmiyyət olaraq onların təhsil ala bilmələri üçün əlimizdən gələni etməliyik.

Qeyd olundu ki, layihəyə qoşulmazdan əvvəl çətinliklər olurdu, belə ki, hər bir şagirdin evinə nəzarət etmək, dərsin gedişini izləmək, proqramı mənimsəmə vəziyyətini bilmək olmurdu. Bu gün dərsin saat neçədə başlayıb bitməsini, mövzunun əhatə dairəsini, şagirdin mənimsəmə səviyyəsini distant proqram vasitəsilə izləmək olur. Şagird yaşadığı ərazidən uzaq olsa belə layihənin köməyi sayəsində məsafə qısalır. Məsələn, xüsusi qayğıya ehtiyacı olan məktəbyaşlı uşaq hansısa bir xəstəlik üzündən rayondan paytaxta müalicəyə gedirsə, müvəqqəti olaraq təhsildən uzaq düşür. Ancaq bu layihə imkan verəcəkdir ki, bu problem aradan qaldırılsın. Bizim məktəbdən xüsusi qayğıya ehtiyacı olan 3 məktəbyaşlı uşaq bu layihəyə qoşulub. Hazırda onlardan biri II sinif şagirdi Elçın Pirquliyev Bakıda uşaq nevroloji xəstəxanasında müalicə olunur. Bununla yanaşı o, "Elektron təlimləndirən sistemlər" layihəsi çərçivəsində şagirdə verilən kompüterlə xəstəxanadan məktəblə, müəllimləri ilə əlaqə yaradaraq təhsilindən geri qalmır.

Sözügedən layihədə evdən bayıra çıxmayan xəstə uşağa əvvəlcə informatikanı, yəni kompüterdən istifadəni öyrədirlər. Bura ilkin kompüter bilikləri daxildir, yəni, kompüterin açılıb-bağlanması, qarşı tərəfi kamera vasitəsi ilə qəbul etmək və digər məsələlər. Təbii ki, kompüterin bu baxımdan çox geniş imkanları var. Çünki evində oturan şagird kompüter vasitəsi ilə qarşı tərəfə maraqlandığı sualı verib, həmin anda cavabını da eşidə bilir. Başqa bir formada isə müəllimin ona verdiyi tapşırıqları alır, daha sonra hazırladığı tapşırıqları evindən müəlliminə yollayır.

Sağlamlıq imkanı məhdud olan uşaqlara qüsurlarını özlərinə dərd etməyə imkan verməmək baxımından da distant təhsil işimizi yüngülləşdirir. Çünki bu cür təhsilin subyektləri bir portalda bir-biri ilə tanış olur, vahid informasiya məkanında ünsiyyət qururlar. Bu üsul eşitmə orqanlarını itirən insanlara da təhsil verə bilər. Sadəcə, bunun pedaqoji və sosial aspektləri işlənib hazırlanmalıdır.

Layihədə iştirak etmək təhsil prosesinin bütün iştirakçılarına geniş imkanlar açır. Məktəb rəhbərliyi üçün təlim prosesinin idarə olunmasını optimallaşdırır; məktəbdə pedaqoji kadr çatışmazlığını kompensasiya edir; məktəbin vahid ümumtəhsil informasiya mühitini formalaşdırır; şagird kontingentinə tələbat ödənir; əlavə təhsil üçün imkanlar genişlənir; şagird üçün fərdi plan tərtib edilir.

Müəllimlər üçün: o, internet-məktəbin tədris materialları üzrə keyfiyyətcə yeni dərs təşkil edib keçir; şagirdləri imtahana səmərəli hazırlayır; onlara fərdi və diferensial yanaşmanı təmin edir; şagirdlərin fəallığını yüksəldir; innovasiya təhsil texnologiyasını mənimsəməklə özünün peşəkarlığını yüksəldir.

Valideynlər üçün övladının ümumtəhsil problemini həll edir, övladının imtahan verəcəyi fənləri dərindən öyrəndiyinə əmin olur, təlim prosesində iştirak edib övladının uğurlarını izləyir, uşağın problemini müəllimlə distant müzakirə edir.

Leyla İSAYEVA,

Ağstafa şəhər 1 nömrəli tam

orta məktəbin direktoru

Azərbaycan müəllimi.- 2013.- 1 mart.- S.8.