Muğam aləmi" Üçüncü Beynəlxalq Muğam Festivalı başa çatdı

Məlum olduğu kimi, bu il martın 9-dan 19-dək Heydər Əliyev Fondunun, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin və Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının birgə təşkilatçılığı ilə ölkəmizdə "Muğam aləmi" Üçüncü Beynəlxalq Muğam Festivalı keçirilmişdir.

Festivalın açılış mərasimi martın 9-da Bakıdakı Heydər Əliyev Mərkəzində olmuşdur. Təntənəli açılış mərasimində Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, festivalın prezidenti, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva iştirak etmişdir. Mehriban Əliyeva mərasimi açaraq festivalın iştirakçılarını, ölkəmizə gələn bütün qonaqları səmimi salamlamış və Üçüncü Beynəlxalq Muğam Festivalını ölkəmizin mədəni həyatında çox mühüm hadisə adlandırmışdır. Festivalın əhəmiyyətindən danışan Mehriban Əliyeva demişdir:

"Mən ümidvaram ki, festival proqramı özündə Azərbaycanda qonaq olan ölkələrin rəngarəng muğam ənənələrini, uğurlarını, nailiyyətlərini də bizə göstərəcəkdir. Ən əsası odur ki, beynəlxalq muğam müsabiqəsi yeni adlar, yeni istedadlar aşkar edəcək və muğamın həm ölkəmizdə, həm dünyada daha yaxşı tanınmasına töhfəsini verəcəkdir".

Qeyd edək ki, builki festival bir sıra yeniliklərlə seçilmişdir. Belə ki, bu il ilk dəfə olaraq muğam müsabiqəsi təkcə xanəndələr arasında deyil, həm də instrumental muğam ifaçılığı üzrə keçirilmişdir. Ölkəmizin bütün regionlarında fəaliyyət göstərən musiqi məktəblərinin şagirdləri festivalda iştirak etmək imkanı qazanmışlar. 10 gün davam etmiş festival çərçivəsində elmi simpozium, gənc ifaçıların beynəlxalq muğam müsabiqəsi, paytaxt və bölgələrdə silsilə konsertlər təşkil edilmişdir.

Martın 12-dən 15-dək Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində "Muğam aləmi" Üçüncü Beynəlxalq Muğam Festivalı çərçivəsində keçirilmiş Üçüncü Beynəlxalq "Muğam aləmi" elmi simpoziumunda onun YUNESKO səviyyəsində təşkil olunduğu və böyük tarixi əhəmiyyət daşıdığı qeyd olunmuşdur. Simpoziumda təhsil naziri Misir Mərdanov çıxış edərək bildirmişdir ki, bu beynəlxalq festival təkcə muğam mədəniyyətini deyil, eyni zamanda musiqi təhsili, musiqi elmi, muğamların tədris olunması, qorunması və varisliyi, ifaçılıq sənəti, gənc muğamşünas və ifaçı kadrların hazırlanması, xalqlar arasında beynəlxalq mədəni inteqrasiya və əlaqələrin genişlənməsi kimi müasir, vacib və aktual olan məsələləri də özündə ehtiva edir.

Nazir diqqətə çatdırmışdır ki, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın ideyası və müəllifi olduğu muğam layihələri Azərbaycan muğam mədəniyyətinin müxtəlif istiqamətlərdə inkişaf etməsinə, dünya miqyasında təbliğinə, onun elmi problemlərinin tədqiqinə, muğamların müasir ali musiqi məktəblərində tədrisinə, muğam mədəniyyətinə mütəxəssis marağının artmasına səbəb olmuşdur. Nəticə etibarı ilə muğamın tədrisində, elmi cəhətdən öyrənilməsində, muğam ifaçılığında, onun bəşəri mədəni dəyər kimi təbliğ olunmasında yeni və mühüm nailiyyətlər qazanılmışdır.

Misir Mərdanov vurğulamışdır ki, son illər Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Milli Konservatoriyası və onun nəzdində fəaliyyət göstərən Musiqi Kolleci ilə birgə respublika muğam müsabiqələri keçirir, bu muğam müsabiqələri milli musiqi təhsilini daha da inkişaf etdirmək, muğam ifaçılığı sahəsində yeni istedadlı gəncləri aşkar etmək, gənclərin professional ifaçı kimi formalaşmasına nail olmaq məqsədi daşıyır.

Üç gün davam etmiş elmi simpoziumun bölmə iclaslarında ölkə alimləri və xarici araşdırıcıların muğam və onun tədqiqi ilə bağlı maraqlı məruzələri dinlənilmişdir.

Festival günlərində Gəncə şəhər 5 nömrəli musiqi məktəbinin konsert salonunda "Ustaddan şagirdə" muğam məclisi, Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Azərbaycan və Mərakeş musiqiçilərinin birgə konserti, Şəki şəhərindəki "Büllur saray"da respublikanın tanınmış xanəndələri və yerli ifaçıların iştirakı ilə muğam gecəsi, Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Misir və Azərbaycan musiqiçilərinin iştirakı ilə geniş konsert və başqa tədbirlər təşkil olunmuşdur.

Festival çərçivəsində keçirilən ən mühüm tədbir isə Üçüncü Beynəlxalq muğam müsabiqəsi olmuşdur. Solo muğam ifaçılığı və instrumental muğam ifaçılığı üzrə keçirilən müsabiqənin ilk turu martın 15-də start götürmüşdür. Martın 16-da isə Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının kamera və orqan musiqisi zalında hər iki nominasiya üzrə müsabiqənin ilk turuna yekun vurulmuşdur. Solo muğam ifaçılığı üzrə martın 15-də başlanmış birinci turun seçimlərində Azərbaycan, İran, Çin, Mərakeş, Hindistan, Tacikistan, Türkiyə və Türkmənistandan olan qrup və ifaçılar iştirak etmişlər. Bu nominasiya üzrə müsabiqənin birinci turunda fərqlənən Mirələm Mirələmov, Ariz Hüseynli, "Buta" qrupu, Abdulla Qurbani (Türkiyə), "Əndəlus gəncləri" qrupu (Mərakeş), "Naghsh" ansamblı (İran) ikinci turda çıxış etmək hüququ qazanmışlar.

İnstrumental muğam ifaçılığı üzrə müsabiqənin birinci turunda isə Azərbaycandan Pərviz Quliyev, Təbriz Yusubov, Şəhriyar İmanov, Bəhruz Zeynalov, Şəhriyar Musayev və Aysu Sadıqova, Türkmənistandan Orazmurat Annanepesov, Mərakeşdən "Əndəlus gəncləri" qrupu, İordaniyadan Yaqub Smairat, Tarik Əlcundi, Belçikadan Vincent Vilkin, Hindistandan Surindeh Singh və Türkiyədən "Səda" qrupu iştirak etmişlər.

Bu turda fərqlənən Şəhriyar İmanov, Bəhruz Zeynalov, Pərviz Quliyev, Şəhriyar Musayev, Surindeh Singh ("Raqa" qrupu, Hindistan), Tarik Əlcundi (İordaniya) instrumental muğam ifaçılığı üzrə ikinci turda çıxış etmək hüququ qazanmışlar.

Hər iki nominasiya üzrə ikinci tur martın 17-18-də Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının kamera və orqan musiqisi zalında təşkil olunmuşdur. İki gün davam edən ikinci tur başa çatdıqdan sonra martın 18-də qaliblərin adları açıqlanmışdır.

İnstrumental muğam ifaçılığı üzrə Azərbaycandan Şəhriyar Musayev, Pərviz Quliyev, Şəhriyar İmanov, Bəhruz Zeynalov, Hindistandan "Raqa" qrupu, solo muğam ifaçılığı üzrə isə Azərbaycandan Mirələm Mirələmov, Ariz Hüseynli, Türkiyədən "Səda" qrupu, Mərakeşdən "Əndəlus gəncləri" qrupu və İrandan "Nasim e Tarab" qrupu qalib adını almışlar. Hər iki nominasiya üzrə xüsusi mükafatların sahibləri də müəyyən olunmuşdur.

İnstrumental muğam ifaçılığı üzrə müsabiqənin iştirakçılarını xalq artisti, professor Siyavuş Kəriminin sədrliyi ilə Azərbaycandan əməkdar incəsənət xadimi Nazim Kazımov, xalq artisti Ağasəlim Abdullayev, Türkiyədən Əhməd Misirli, Misirdən Habib Yammine, ABŞ-dan Cefri Verbokdan ibarət münsiflər heyəti seçmişdir.

Solo muğam ifaçılığı müsabiqəsinin iştirakçılarını isə xalq artisti, professor Siyavuş Kəriminin sədrliyi ilə Azərbaycandan xalq artistləri Arif Babayev, Ağaxan Abdullayev, Fransadan Jan Dürinq, Tunisdən Mahmud Gettat, Tacikistandan Abduvali Abduraşidovun daxil olduqları münsiflər heyəti qiymətləndirmişdir.

Qaliblərin hansı yerləri tutmaları isə martın 19-da Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında keçirilən "Muğam aləmi" Üçüncü Beynəlxalq Muğam Festivalının bağlanış mərasimində məlum olmuşdur.

Tədbirdə mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev, festivalın bədii rəhbəri, xalq artisti Firəngiz Əlizadə çıxış edərək bildirmişlər ki, Azərbaycanda 10 gün davam edən "Muğam aləmi" Üçüncü Beynəlxalq Muğam Festivalı təkcə ölkəmizdə deyil, sərhədlərimizin hüdudlarından kənarda da böyük əks-səda doğurmuşdur. Festivalda 24 ölkədən nümayəndələrin iştirak etməsi faktı muğam sənətinə və festivalına ildən-ilə artan marağın göstəricisidir.

Sonra muğam müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırılmışlar.

Qeyd edək ki, "Qran pri" mükafatına layiqli namizəd olmadığından birinci yer iki ifaçıya təqdim edilmişdir.

Solo muğam ifaçılığı üzrə müsabiqədə azərbaycanlı xanəndə Mirələm Mirələmov və İranın "Nasim e Tarab" qrupu birinci yerlərə, Ariz Hüseynli ikinci, Türkiyənin "Səda" və Mərakeşin "Əndəlus gəncləri" qrupları üçüncü yerlərə layiq görülmüşlər.

İnstrumental muğam ifaçılığı üzrə isə birinci yerə Azərbaycandan Bəhruz Zeynalov və Şəhriyar İmanov, ikinci yerə Pərviz Quliyev, üçüncü yerlərə isə Hindistanın "Raqa" qrupu və təmsilçimiz Şəhriyar Musayev layiq görülmüşlər. Birinci yerin sahiblərinə 15 min, ikinci yeri tutanlara 10 min, üçüncü yeri qazananlara isə 5 min avro pul mükafatı və bütün qaliblərə fəxri fərman və festivalın emblemi təqdim edilmişdir.

Müsabiqədə müxtəlif nominasiyalar üzrə fərqlənmiş musiqiçilər Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı və Azərbaycan Milli Konservatoriyası tərəfindən mükafatlandırılmışlar.

Sonda qaliblərin iştirakı ilə qala konserti təqdim edilmişdir.

Qeyd etmək xoşdur ki, Üçüncü Beynəlxalq muğam müsabiqəsində instrumental muğam ifaçılığı üzrə birinci yer tutmuş Bəhruz Zeynalov kollecimizin müəllimidir. Onun tarda ifası tələbkar münsiflər heyətinin bütün üzvləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir.

Müsabiqənin solo muğam ifaçılığı üzrə birinci mükafatçısı Mirələm Mirələmov da kollecimizin məzunudur. Biz onların hər ikisi ilə fəxr edirik. Qaliblərin hər birinə daha böyük uğurlar arzulayırıq.

Sonda onu da xüsusi vurğulayaq ki, festival çərçivəsində keçirilən Üçüncü Beynəlxalq muğam müsabiqəsi Azərbaycanın muğam ifaçılığında, xüsusən də instrumental muğam ifaçılığında şəksiz üstünlüyünü bir daha nümayiş etdirdi.

Təsadüfi deyil ki, müsabiqənin 10 qalib yerindən 6-nı, o cümlədən instrumental muğam ifaçılığı üzrə 5 yerdən 4-nü məhz həmyerlilərimiz qazandılar. İnstrumental muğam ifaçılığı üzrə Azərbaycan təmsilçilərinin çox böyük üstünlüyünü müsabiqənin münsiflər heyətinin bütün üzvləri, o cümlədən xarici mütəxəssislər də xüsusi qeyd etdilər. Bu da, şübhəsiz, Azərbaycanın muğamın vətəni olması, bu möhtəşəm musiqi sənətinin ölkəmizdə daha çox inkişaf etməsi ilə bağlıdır.

Nazim KAZIMOV,

əməkdar incəsənət xadimi,

professor,

Üçüncü Beynəlxalq muğam

müsabiqəsinin münsiflər heyətinin üzvü

Azərbaycan müəllimi.- 2013.- 29 mart.- S.4.