"Rəqiblərimiz Azərbaycan idmançılarından çəkinirlər"

Səhifəmizin bugünkü qonağı sərbəst güləş üzrə Dünya

kubokunun sahibi, əməkdar idman ustası Gözəl Zutovadır

Bu ilin 10-11 avqust tarixlərində Polşanın paytaxtı Varşava şəhərindəki "Spala" idman sarayında "Grand Şlan" 17-ci beynəlxalq turniri keçirilmişdir. Turnirdə respublikamızla yanaşı, 46 ölkənin idmançıları qüvvələrini sınamışlar. İdman ustaları arasında keçirilən turnirdə 67 kiloqram çəki dərəcəsində döşək üzərinə çıxan Gözəl Həbibullah qızı Zutova sərbəst güləş üzrə keçirdiyi bütün görüşləri qalibiyyətlə başa vurmuşdur. Almaniya təmsilçisi Alien Foceken, Polşa güləşçisi Daria Osocka və Rusiya idmançısı Anastasiya Şçavlinskaya üzərində inamlı qələbə qazanan Gözəl Zutova turnirin qızıl medalına sahib olmuşdur. Respublikamızın bayrağını Polşada zirvəyə qaldıran Gözəl Zutova, ümumilikdə, dörd görüş keçirmişdir. İlk üç görüşdə Almaniya, Qazaxıstan və Polşadan olan idmançıları məğlubiyyətə uğratmış güləşçimiz finalda rusiyalı idmançı ilə üz-üzə gələndə də rəqibinə heç bir şans verməmişdir. Keçirdiyi bütün görüşlərdə rəqiblərini məğlub edən Azərbaycan idmançısı fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxmış və idmanın sərbəst güləş növü üzrə beynəlxalq turnirin qalibi olmuşdur. O, qaydasız döyüş üzrə 3 dəfə Dünya çempionatının qalibi, 2 dəfə Avropa çempionu, 2012-ci ildə sərbəst güləş üzrə Yaponiyada keçirilən Dünya Kubokunun sahibi, beynəlxalq turnirlərin qalibi olmuş və dəfələrlə respublika çempionu adına layiq görülmüşdür.

Bu yaxınlarda Polşada keçirilən 17-ci beynəlxalq turnirdən qızıl medalla Vətənə qalib kimi qayıdan Gözəl Zutova ilə məşq zalında görüşdük. Bir azdan növbəti məşqə başlayacaq qadın güləşçimiz idman geyimində idi. Bütün söhbətimiz boyunca Gözəli dinlədikcə qürur hissi duyurdum ki, ilk baxışda çox təmkinli, sakit görünən bu gənc qız neçə-neçə mötəbər yarışların qalibidir. O, söhbətimizə bu sözlərlə körpü saldı:

- 8 aprel 1986-cı ildə Zaqatalanın Danaçı kəndində dünyaya göz açmışam. Milliyyətcə avar qızıyam. Ailəmizdə beş uşağın dördüncüsü, üç bacının ən kiçiyiyəm. Anam Gövhərət evdar xanımdır.

Atam isə bir vaxtlar kəndimizdə ibtidai sinif müəllimi işləyib. İndi təqaüddədir. Cavan vaxtı o da güləşlə yaxından məşğul olurmuş. Hazırda yığma komandadakı məşqçimiz Yaqub müəllimlə eyni vaxtda atam da yarışlara qatılırmış.

- Ucqar bir rayon, ucqar bir kənd və bu kəndin pəhləvan qızı... ilk baxışda kiməsə qəribə gələ bilər.

- Atam hər zaman istəyirdi ki, güləşçi olum. Ancaq ilk vaxtlar mənim güləşməyimə maneçilik törədənlər çox oldu. Deyirdilər, get özünə başqa peşə tap, qız hara, güləş hara? Amma bu yolda mənə dəstək duranlar da çox olub. Zeynal əmim əsgərlikdən qayıdanda mən ibtidai sinif şagirdi idim. Əmim məni güləşməyə ruhlandırır, elə hey deyirdi ki, qız uşağı mütləq idmanla məşğul olmalı, hər bir şəraitdə özünü müdafiə etməyi bacarmalıdır. Əmimin bu sözləri həyatımı idmana bağlamağımda istiqamətverici rol oynadı.

- Yarışlardan kənarda heç olubmu ki, hansısa bir zərurətdən qolunun gücünü göstərməli olasan?

- Bəzən oğlanlarla sözüm düz gəlməyəndə hərdən qolumun zorunu göstərdiyim vaxtlar da olub. Bizim məktəbimiz dördillik idi deyə, dördüncü sinifdən sonra təhsilimizi qonşu kəndin məktəbində davam etdirməliydik. Təbii ki, mən də beşinci sinifdən başlayaraq, qonşu kəndin məktəbinə getdim. Öz məktəbimizdə hər zaman birinci partada oturmuşdum. Odur ki, ilk dərs günü yeni məktəbin yeni sinfində də ən qabaqda oturdum. Təzə gəldiyim məktəbin şagirdlərindən biri məni yerimdən durğuzmağa çalışdı ki, birinci yer mənə məxsusdur, ən irəlidə mən oturmalıyam. Mən ona etiraz edəndə aramızdakı mübahisə əməlli-başlı davaya çevrildi. Oğlanın "dərsini" verdim və kürəyini yerə qoydum. Heç demə bu şagird mənim yeni sinif rəhbərimin oğlu imiş. İnsafən o, oğlunun mübahisə etdiyini və nəticədə döyüldüyünü biləndə mənə yaxınlaşıb dedi ki, oğlum da olsa, birinci partada oturmaq uğrunda mübarizəni o uduzub, sən isə udmusan. Ona görə birinci partada oturmaq sənin haqqındır. Bu əhvalatı uşaqlıq illərimdə qazandığım ilk qələbəm hesab edirəm.

Yeni məktəbdə bədən tərbiyəsi müəllimimiz SSRİ idman ustası Ramazan Qatmayev idi. O bizə yeni fənd göstərmək istəyəndə deyirdi ki, kim istəyirsə çıxsın lövhənin qarşısına, yeni fəndi onun üzərində nümayiş etdirim. Həmişə birinci mən əlimi qaldırırdım ki, yeni fənd mənim üzərimdə göstərilsin. Müəllimim atama deyirdi ki, bu qızdan yaxşı idmançı olacaq. Bütün bunları xatırlamaqda məqsədim onu diqqətə çatdırmaqdır ki, idmana həvəsim hər zaman sonsuz olub.

- İlk yarışı necə xatırlayırsınız?

- 2001-ci ildə onuncu sinifdə oxuyanda ilk dəfə yarışa cüdo üzrə qatıldım. O zaman Bakıda Azərbaycan çempionatı gedirdi. Bir az anlaşılmazlıq oldu, ona görə mən, ümumiyyətlə, cüdodan birdəfəlik uzaqlaşdım. Qayıtdım yenidən rayona.

2001-ci ildə orta məktəbi bitirdim. Əvvəllər bir müddət qaydasız döyüş üzrə də döyüşmüşəm. Düz üç dəfə məhz idmanın bu növü üzrə dünya çempionu olmuşam.

Bakıda olanda "İnter" klubda məşq edirdim. Mənə dedilər ki, evdə oturmaqdansa, sən hazır kadrsan, gəl yazıl "Universal"a. Beləliklə, yazıldım həmin kluba. İlk dəfə qadınlar arasında 2007-ci ildə "Universal"da yarış oldu. Mənə dedilər ki, kənddə böyümüsən, sənə heç nə olmaz, dəmir kimisən. Mən də 63 kq çəki dərəcəsində yarışlara qoşulub dörd görüş keçirdim, çempion oldum.

İdmanda çoxlu sayda təltiflərim, mükafatlarım olub. Dünya üzrə çempionatda qalib gəlib üç dəfə qızıl medala sahib olmuşam. 2015-ci ildə Bakıda keçirilməsi nəzərdə tutulan yarışlarda iştirak etmək və qalib gəlmək ən böyük arzumdur. Beynəlxalq olimpiadalarda çıxış etməyə hazırlaşıram.

- Böyük idmanda ən arzu edilməyən amil hansıdır?

- Hər şeydən əvvəl zədələr. İstər məşqlərdə, istərsə də yarışlarda güləşçi maksimum dərəcədə özünü baş verə biləcək zədələrdən qorumağa çalışmalıdır. Çünki zədələr böyük qələbəyə aparan yolda idmançının ayağına dolaşan ən arzuedilməz maneədir. Bundan qurtulmağın yolu isə məşğul olduğun güləş növünə aid bütün fəndləri dərindən mənimsəməkdir.

- Zədələrin sizi də yaxaladığı vaxt olubmu?

- Qəflətən onurğa disklərimdə problem yarandı və cərrahi müdaxilə qaçılmaz oldu. Hərbi klinikada əməliyyat olundum, bir müddət ancaq sağlamlığımı bərpa etməyə çalışdım və qısa müddətdə yenidən idmana döndüm. Sağaldıqdan sonra bu ilin avqust ayında Polşanın Spala şəhərindəki yarışlara qatıldım. Oradan qızıl medalla qayıtdım. Qarşıda məni daha mötəbər yarışlar gözləyir. Sentyabrın 13-də Macarıstanda qadınlar arasında keçiriləcək çempionatda 67 kiloqram çəki dərəcəsində iştirak edəcəyəm.

- Gözəl xanım, çəkinizi necə nəzarətdə saxlaya bilirsiniz?

- Bir-iki kiloqram artıq çəki güləşçi üçün elə də qorxu yaratmır. Çünki yarışlar ərəfəsində gərgin məşqlər zamanı onsuz da bir neçə kilo itiririk. Həm də yarışlara dörd-beş gün qalmış ancaq meyvə və sularla qidalanırıq. Üstəlik də məşqlərdə ancaq sürətə işləyirik, tər tökürük. Belə etməsək, qələbə qazana bilmərik.

- Qələbə qazanmağınızda məşqçilərinizin rolu?

- Məşqçidən də, onun yetirməsindən də çox şey asılıdır. Yığma komandamızda işləyən müəllimlərimiz - məşqçi Aslan Ağayev, baş məşqçi Yaqub Məmmədov, şəxçi məşqçim Elşad Allahverdiyev məhz yarış öncəsi mənəvi cəhətdən bizə çox təsir göstərirlər. Keçən il dünya kuboku uğrunda Yaponiyaya getmişdik. Müəllimim bir kəlmə dedi mənə: "Gözəl, çıx və güləş". Bu sözlər o demək idi ki, məşqçim mənə güvənir. Yəni, o mənə demək istəyirdi ki, həmişə məşqdə necə güləşirsənsə, indi yarışda da elə güləş, o bizə bəsdir. Məşqçi ki, öyrətdiyini addımbaşı təriflədi, orada qalibiyyətdən söhbət gedə bilməz. Çünki güləşçi heç zaman arxayınlaşmamalı, daim hərəkətdə olmalıdır. Onsuz da təbiətən zəif adamlara idmanda yer yoxdur. Kimsə idmana üz tutubsa, deməli, o nəsə bacarır ki, bu yolu seçib.

- Gözəl xanım, gəncsiniz, güclüsünüz. Bütün arzularınızın üzü idmana yönəlikdi, eləmi?

- Desəm bəli, bu cavabım səmimi olmazdı. Təbii ki, idman yarışlarından hər zaman zəfərlə qayıtmaq bir növ mənim vəzifə borcumdur. Ancaq ürəyimdə daha böyük iki arzum da var: birinci arzum, cənab Prezidentimizin Ali baş komandanlığı altında torpaqlarımızın düşmənin tapdağı altından geriyə qaytarıldığı günü görməkdir.

İkinci arzum isə budur: oğul ya qız, fərqi yoxdur, məni övlad sahibi etməklə şərəfləndirməyini Ulu Yaradandan dilək diləyirəm. Övladım hansı sənəti seçərsə-seçsin, istəyərəm ki, əsas məşğuliyyəti idman olsun. Böyük qardaşımın iki qızı var: Xumar və Nigar - birinin beş yaşı var, birinin altı. Hər ikisi güləşə gedir.

- Şəxsi həyatınız və idman karyeranız?

- Öz rayonumuzdan -Zaqataladan olan həyat yoldaşım Yaqub Yusubov da peşəkar idmançı olub. Doqquz il idi ki, bir-birimizi sevirdik. Nəhayət səkkiz ay əvvəl ailə qurduq. Yaqub ailədə yeganə oğuldu. İdman yarışlarından birində çiynindən zədə aldığı üçün daha güləşməyə davam edə bilmədi. Hazırda məşqçi kimi fəaliyyət göstərir. Qayınatam Vaqif Yusubov əvvəllər boksla məşğul olub. Qayınanam Solmaz xanım Yusubova isə bir vaxtlar yığma komandada voleybolçu olub. Həmişə deyirəm, xoşbəxtəm ki, bəxtimə Solmaz xanım kimi qaynana düşüb. Biz onunla sanki iki rəfiqəyik. Bütün bunlar isə idman karyeramın yüksəlməsində həlledici amillərdəndir.

- Bugünkü gəncliyə hansı tövsiyələriniz var?

- Yol gedərkən bəzən küçələrdə, tinlərdə yığışan bekar oğlan uşaqlarını görəndə heyifsilənirəm. İstəyirəm ki, onlar vaxtlarını səmərəsiz keçirməsinlər, idmanın istənilən sahəsinə üz tutsunlar, elmlə məşğul olsunlar. Axı, respublikamızın sabahı sağlam, bilikli gənclərin çiynində olacaq.

- Xarici ölkələrdə yarışlar zamanı ən çox hansı amillər sizə ruh verib?

- Artıq xarici ölkələrdə Azərbaycan idmançısının müsbət mənada yetərincə imici formalaşıb. Yarışlar vaxtı eşidirik, rəqiblərimiz xahiş edirlər ki, oyunu azərbaycanlılarla başlamayın. Heç olmasa iki-üç oyundan sonra bizi buraxırlar yarışa. Çünki rəqiblərimiz fiziki hazırlığımıza görə Azərbaycan idmançılarından çəkinirlər.

- Təhsiliniz və daimi iş yeriniz?

- Ötən il İdman Akademiyasını bitirdim. Hazırda Beynəlxalq Bankın "Simurq" klubunu təmsil edirəm. Buradakı məşqçim Arif Ramazanovdur.

İş yerim isə Fövqəladə Hallar Nazirliyindədir. Orada Xüsusi Riskli Xilasetmə Xidmətində gizirəm.

- Xidməti işinizlə çempionata hazırlıq, gərgin idman məşqləri bir-birinə mane olmur ki?

- Qazandığım hər bir qələbəmdə FHN-də tabeçiliyində çalışdığım cənab general-mayor Cahangir Qulamovun da müstəsna rolu var. Hər dəfə yarışlara hazırlaşanda o, mənə xeyir-dua verib deyir ki, qızım, sən təki qalib gəl, Azərbaycan bayrağını ucalt, başqa heç nəyin fikrini etmə.

- Qəzetimizin gənc oxucularına arzularınız?

- Hər zaman təhsillərini artırsınlar, kitab oxusunlar, idmanı sevsinlər, vətənsevər olsunlar. Onlar bizim sabahımızdır.

Hazırladı: Ellada UMUDLU

Azərbaycan müəllimi.- 2013.- 13 sentyabr.- S.11.