Ən yaxşı innovativ layihənin qalibi

 

Böyük Britaniyada təhsil alan azərbaycanlı tələbənin uğuru 

 

Azərbaycanın istedadlı gənclərinin xaricı ölkələrdə əldə etdikləri uğurlar hər birimiz üçün sevindirici və qürurvericidir. Dünyanın tanınmış universitetlərində təhsil alan gənclərimizin elm və texnikanın müxtəlif sahələrində innovativ  layihələrlə çıxış etmələri və ciddi uğurlar qazanmaları   istedadlı tələbələrimizin potensialından xəbər verir. Bütün hallarda  gənclərimizin xaricdə digər ölkələrdən olan həmyaşıdları arasında  yüksək intellektual səviyyə  nümayiş etdirmələri təhsilimizin uğurları hesab oluna bilər. Belə istedadlı gənclərdən biri,  hazırda "2007- 2015-ci  illərdə Azərbaycan gənclərinin  xarici  ölkələrdə   təhsili üzrə  Dövlət   Proqramı"  çərçivəsində  Böyük Britaniyanın Şeffild Universitetində kompüter elmləri ixtisası üzrə təhsil alan Tərlan Süleymanovdur. Gəlin, onu yaxından tanıyaq. 

Tərlan  Süleymanov  1993-cü il  avqustun  1-də Göyçay şəhərində  anadan   olub.   İlk təhsilinə  Göyçay  şəhər 3 nömrəli  tam orta məktəbdə  başlayıb.  VII sinfə qədər  rus  bölməsində təhsil  alıb,  daha   sonra  2005-ci  ildə imtahan verərək yüksək balla  Ağdaş Özəl Türk  Liseyinə   qəbul  olunub.   XI  sinfi  Bakı  Özəl  Türk  Liseyində bitirib.  Ağdaş  Liseyindən  məzun  olduqdan  sonra  2010-cu  ildə  ali məktəblərə qəbul  imtahanında  690  bal  toplayaraq  Qafqaz   Universitetinin  ingilisdilli   kompüter mühəndisliyi  fakültəsinə  qəbul  olunub.  Göstərdiyi  nəticəyə  görə dövlət başçısı İlham Əliyevin  8 sentyabr 2010-cu il tarixli sərəncamı ilə  Prezident təqaüdünə layiq görülüb.  Qafqaz  Universitetinin  I  kursunu   əla  qiymətlərlə   bitirdikdən  sonra  Böyük  Britaniyanın  Şeffild   Universitetinin  kompüter   elmləri  fakültəsinə  qəbul  olunub.  

 

Dünya miqyaslı alim olmağı arzulayır

 

İngilis,  rus, türk dillərini mükəmməl bilən Tərlan  Qafqaz Universitetində  oxuduğu dövrdə kompüter mühəndisliyi  fakültəsi üzrə 1-ci yerə layiq görülüb.  Proqramlaşdırma və robot texnikasına daha çox maraq göstərən Tərlan  bu sahədə dünya miqyaslı alim olmağı qarşısına məqsəd qoyub. Buna görə də yüksək səviyyəli tədris və tədqiqatları ilə  dünyanın aparıcı universitetləri arasında özünəməxsus yeri olan  Şeffild Universitetini seçib.

- Öz arzuma nail olmaq üçün mən Şeffild Universitetini seçdim. Bu təhsil ocağı mənə maraq göstərdiyim elm sahələri üzrə geniş  nəzəri və praktik biliklər verir. Bütün bunlar real şəraitdə   müxtəlif  kompaniyalarla iş qurmağıma imkan yaradır. Mənim qardaşım da Şeffild Universitetində kimya maşınqayırması üzrə təhsil alır.  Təhsil aldığım universitetdə nəzəri biliklərimizi praktikada sınaqdan keçirmək üçün bir neçə kompüter və mühəndislik laboratoriyamız var.  Robotlarla iş isə bizim üçün ən xoş məşğuliyyət sahəsidir. Robotların müxtəlif tapşırıqları yerinə  yetirməsini,  necə hərəkət  etməsini  müşahidə etmək doğrudan da çox maraqlıdır.  Ayrı-ayrı müəllimlər öz modullarına uyğun olan müxtəlif tədris metodlarına malikdirlər. Universitetdə həyatın müxtəlif aspektlərinə həsr olunmuş mühazirələr, laboratoriya məşğələləri, dərs vəsaitləri var. Bundan əlavə, xüsusi  iş vaxtları var ki, biz tələbələr bu və ya digər məsələlərlə bağlı müəllimlərimizə müraciət edə və onlardan kömək ala bilərik.   Burada oxuduğum müddət ərzində təhsil mənə çox şeylər verdi. Birincisi, mən əcnəbi tələbə kimi ingilis dilini akademik səviyyədə mənimsədim. Bundan əlavə, kompüter elmini daha dərindən öyrəndim,  proqramlaşdırma, robot texnikası, süni intellekt və digər sahələrdə öz biliklərimi  genişləndirdim. Universitetdə keçirilən müxtəlif  işçi toplantılar, seminarlar və digər tədbirlər  mənə öz biliklərimi zənginləşdirməyə imkan verir. 

 

Yenilikçi tələbə 

 

Qeyd etdiyimiz kimi, Şeffild Universiteti təkcə Böyük Britaniyada deyil, bütün dünyada kompüter mühəndisliyi, texnologiyalar, robot texnikası sahəsində yeni ideyaların gündəmə gəldiyi və həllini tapdığı  bir ali təhsil müəssisəsidir. 2014-cü ildə universitetin ən yaxşı innovativ layihəsinin qalibi  Tərlan Süleymanov seçilib.     Şeffilddə  təhsilinin  3-cü  ilində   fərdi  dissertasiya  proyektinə  görə  "The  Floow"  şirkəti  tərəfindən   "Ən  innovativ   layihə"  (The  Most  Innovative  Project)  mükafatına    layiq görülüb.  İngilis  dilində  "Animating  'Zeno'  the  RoboKind   Humanoid  Robot:  Navigationin  a  Mobile  Environment"  (qısaca  Səyyar Mühitdə   Naviqasiya)  adlandırılan  layihənin  ideyası  Tərlana məxsusdur. Şeffild Universitetinin professoru  Roger  Moorenun   rəhbərliyi ilə  həyata  keçirilən layihədə   "Zeno   R50 RoboKind"  robotundan  istifadə   edilib.   Layihənin əsas məqsədi  tamamilə  öz-özünə  (fully  autonomous)  hərəkət  edən sistemlərin   əsas  problemlərindən  biri  olan  naviqasiya  problemini həll etmək olub. Tədqiqat işi  həmçinin   robotlar  və   süni intellekt  sahələri  üzrə   bir  neçə   əhəmiyyətli  mövzunu  əhatə  edib.  

Universitet tərəfindən verilmiş təqdimatda  Tərlan Süleymanovun işlərinə yüksək qiymət verilib.  Təqdimatda qeyd olunub: "Biz mükafatı təkcə öz innovasiyalarımıza görə yox, həm də yeni istedad və ideyalara  veririk. Şeffild Universitetinin  "Ən yaxşı innovasiya layihəsi" üzrə mükafat informatika fakültəsinin tələbəsi Tərlan Süleymanova təqdim olunur.  Biz Tərlana kiçik bir robot verərək onun süni intellektini tədqiq etməyi təklif etdik. Lakin o tipik həll variantını seçmək əvəzinə,  daha çətin həll variantına üstünlük verərək robotun  xarici müdaxilə olmadan nəqliyyat vasitəsi ilə müstəqil  idarə olunması  imkanlarını araşdırmağa qərar verib", -deyə təqdimatda qeyd olunub.  Tərlanın hazırladığı  metodika robota dolayısı ilə nəqliyyat vasitələrinin məhdud məkan daxilində hərəkətini  idarə etməyə imkan verir. "Kompüter həlli  və süni intellektə əsaslanan bu tədqiqat işi  ən çətin problem və innovasiyadır. Buna görə də biz düşündük ki, Tərlanın işi  "Ən yaxşı innovativ layihə" olmağa layiqdir. Və beləliklə də biz Tərlanı təbrik edirik. Biz sizin işinizdən böyük təəssüratla ayrılırıq, Tərlan! Sizin innovasiya və istedadınızın gələcəkdə də  özünü göstərəcəyi günü gözləyirik",- deyə Şeffild Universitetindən verilən açıqlamada bildirilir.

Tərlan Süleymanov layihəni  bitirdikdən  sonra  robotlar  sahəsi üzrə  daha   geniş  biliklərə  sahib   olmaq  üçün  Şeffild Universitetinin  Robotlar  Mərkəzində  (Sheffield  Centr for Robotics)  yay  təcrübəsi  keçib. Təcrübə   müddətində   yeni  robotların   quraşdırılması,  bacarıq  və   məhdudiyyətlərinin  müəyyən  edilməsi,  istifadə   qaydalarının hazırlanması  və  demo  proyektlərin  həyata  keçirilməsi  ilə  məşğul  olub.  Əlavə  olaraq  Zeno  R50,  Zeno  R25  və  NAO  insanvari  robotları   Şeffild  şəhərində   keçirilən   "Beyin  Festivalı"  (Festival  of  the  Mind)   çərçivəsində   "Robotların  yeni  erası:  interaktiv  sərgi" üçün  (The  New  Age  ofRobotics:  Interactive   Exhibition)    nümayişə  hazırlayıb.  Seffild  Universitetində  keçirilən seminarlarda ("Skills  forSuccess Programme") iştirakına və  "Engineering: YouTre  Hired"  həftəsi ərzində ən yaxsı layihəyə görə  ali məktəb tərəfindən təltif olunub. 

 

Azərbaycan dili müəllimi

 

Tərlan Süleymanov Böyük Britaniyada təhsil  aldığı dövrdə Azərbaycan   həqiqətlərini,  dəyərlərini  və  adət-ənənələrini  əcnəbilərə  çatdırmaq  üçün  bir  sıra   fəaliyyətlərlə  məşğul  olub.  O,  Seffild  Universiteti nəzdində  Azərbaycan həqiqətlərinin  dünya ictimaiyyətinə  çatdırılması və  lobbiçilik fəaliyyətləri  üçün təsis edilmiş Azərbaycan   Cəmiyyətinin vitse-prezidenti və  eyni zamanda  İKT meneceridir.  Cəmiyyət  tərəfindən  hər il təşkil olunan  "Novruz  festivalı",  "Dünya həftəsi",   "Dil  festivalı"  və  s.  tədbirlərdə  fəal  iştirak  edib.  Tərlan Süleymanov hər il Şeffild  Universitetində  keçirilən "Xocalıya ədalət!" kampaniyasının əsas təşkilatçılarındandır.   O,  2014-cü  ildə    universitetdə   keçirilmış " Xocalıya ədalət!" kampaniyasına  həsr olunmuş videoçarx yaradıb.

-   Hər il olduğu kimi, bu il də Şeffild Tələbələr Birliyinin (Sheffield Students' Union) təşəbbüsü ilə Dünya Həftəsi (World Week) təşkil olunur və bir həftə ərzində müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir. Biz Şeffild Azərbaycan Cəmiyyəti olaraq bu tədbirlər çərçivəsində Beynəlxalq Dil Festivalında və milli sərgidə fəal iştirak edirik.  Noyabrın 14-də paradın keçirilməsi ilə həftəyə start verildi. Müxtəlif ölkələrdən olan tələbələr öz bayraqları ilə 2 saat ərzində universitetdən şəhər mərkəzinə doğru yürüş həyata keçirərək tələbələrin birlik və bərabərliyini nümayiş etdirdilər. Noyabrın 16-da  Beynəlxalq Dil Festivalı keçirildi.  Mən festivalda  Azərbaycan  dili  müəllimi  olaraq iştirak etdim.  Festivalda xarici tələbələrə  və  yerli əhaliyə Azərbaycan dili dərsləri keçdim.  Bizə ayrılan vaxt ərzində yerli və əcnəbi tələbələrə Azərbaycan dili haqqında məlumat verməklə bərabər, eyni zamanda Azərbaycan haqqında maraqlı faktlar, Azərbaycanın zəngin mədəniyyəti və tarixinə aid məlumatlar, iqtisadi, siyasi, elmi, idman və digər sahələrdə əldə olunan nailiyyətlər və ölkəmizdə baş tutacaq Avropa oyunları və Avropa çempionatı barədə məlumat çatdırdıq. Noyabrın 19-da isə milli sərgi təşkil olundu. Sərgidə Azərbaycana aid suvenirlər, milli geyimlər və rəsmlər nümayiş olundu.

Şeffild  Universitetini  bitirdikdən  sonra   Azərbaycanda   elmi  fəaliyyətlə   məşğul   olmaq  istəyirəm.   Bunun  üçün  də   ilk  öncə   nüfuzlu  universitetlərin  birində   doktorantura  təhsili almaq arzusundayam. Gələcəkdə arzum öz sahəmdə ekspert olmaq və elmə yeni ideyalar gətirməklə bəşəriyyətə xidmət etməkdir.

Biz də ölkəmizin təhsil ənənələrini, mədəniyyətimizi  uzaq Britaniyada layiqincə təmsil edən Tərlana qarşısına qoyduğu hədəflərə çatmaqda uğurlar arzulayırıq. 

 

Oruc MUSTAFAYEV

 

Azərbaycan müəllimi.- 2014.- 5 dekabr.- S.8.