Dünya ölkələrində
ali təhsil
Çin Xalq Respublikasında ali təhsil
Çində ali təhsilin
səviyyəsi yüksək, əhatə dairəsi çox
genişdir. Son 10 ildə bakalavriat pilləsində təhsil
alanların və doktorluq dərəcəsinə malik
olanların sayı dəfələrlə artıb. Ölkədə
100-dən çox nüfuzlu ali təhsil müəssisəsi
fəaliyyət göstərir.
Çinin
ali təhsil sistemi Amerika Birləşmiş
Ştatlarının (ABŞ) və Birləşmiş
Krallığın ali təhsil sistemlərinin vəhdətindən
ibarət olsa da, daha çox ABŞ təhsil sisteminə bənzəyir.
Ölkədə ali təhsil pilləsi əsasən ödənişlidir. Ali təhsil üçmərhələli
bakalavr, magistratura və doktorantura pillələrindən ibarətdir.
Bundan əlavə, dərəcə verməyən proqramlar
üzrə tədris aparılan universitetlər də var.
Magistratura və doktorantura dərəcəsi müvafiq
Dövlət Şurası tərəfindən akkreditasiyadan
keçmiş universitetlər və tədqiqat müəssisələrində
verilir.
Ölkənin ali təhsil sistemində
həm 3 illik, həm də 4 illik proqramlar tədris olunur. 3
illik proqramların tədrisi istənilən ali
təhsil müəssisəsində aparılır. 4 illik proqramlar isə 4 illik kolleclərdə və
ya universitetlərdə tədris olunur. 4
illik proqramlardan fərqli olaraq, 3 illik proqramların sonunda
bakalavr dərəcəsi verilmir. Tələbə 3 illik
proqramın davamı kimi əlavə olaraq 2 il
təhsil aldıqda bakalavr dərəcəsinə sahib ola bilər.
Çində 1650 adi ali təhsil
müəssisəsi, 528 yaşlıların ali təhsili
müəssisəsi və 214 özəl ali təhsil müəssisəsi
fəaliyyət göstərir.
Ölkənin ali təhsil müəssisələri
adi universitetlər, texniki universitetlər, kənd təsərrüfatı,
xarici dillər və tibb sahələri üzrə
ixtisaslaşmış ali təhsil müəssisələri,
peşə kollecləri - müəllim
hazırlığı müəssisələri və
ixtisaslaşmış kolleclər kimi qruplara
bölünür.
Ali təhsil müəssisələrinin bəziləri
əyalət hökumətləri (Şanxay Universiteti), bəziləri
müxtəlif nazirliklər və dövlət idarələri
(Pekin Aeronavtika Universiteti) tərəfindən idarə olunur. Bundan əlavə,
Təhsil Nazirliyi tərəfindən idarə olunan ali təhsil müəssisələri (Pekin
Universiteti) də vardır. Bu tip universitetlər mərkəzi
və yerli hökumət tərəfindən müştərək
idarə olunur.
Statistik məlumatlara görə, Çində
magistratura təhsili verən 770 ali təhsil
müəssisəsi fəaliyyət göstərir ki, onlardan
da 73-ü və ya 10 faizi Təhsil Nazirliyinə, 296-sı isə
mərkəzi hökumətə tabedir. Bundan əlavə,
315 tədqiqat müəssisəsinin 272-si mərkəzi
hökumətin nəzarəti altındadır.
Magistratura təhsili verən ali təhsil
müəssisələrinin 48 faizi mərkəzi hökumətin
tabeliyindədir. Göründüyü kimi, mərkəzi
hökumət magistratura təhsili verən ali
təhsil müəssisələrinə daha çox nəzarət
edir. 1731 ali təhsil müəssisəsi
isə bakalavr pilləsi üzrə təhsil verir.
Son zamanlar həyata keçirilən islahatlar nəticəsində
ali təhsil sisteminin təkmilləşməsinə
böyük diqqət yetirilir. Bir çox sənaye
universitetləri və ixtisaslaşmış kolleclər təsis
olunub. Yeni ixtisaslar, o cümlədən
avtomatika, nüvə enerjisi, enerji resursları, okeanoqrafiya,
nüvə fizikası, kompüter elmləri, polimerlər
kimyası, polimerlər fizikası, radiokimya, fiziki-kimya
ixtisası üzrə mütəxəssis
hazırlığı aparılır.
Yaponiyada ali təhsil
Yaponlar kiçik yaşlarından ciddi və
davamlı şəkildə müvafiq biliklərə yiyələnməyə
başlayırlar. Uşaqlar bunu yüksək
səviyyəli məktəbə daxil olmaq, gənclər
nüfuzlu universitetdə oxumaq və sonra qabaqcıl şirkətlərdə
çalışmaq üçün edirlər. Yaponiyada yüksək səviyyəli təhsil hər
bir şəxsin gələcək uğurlarına zəmanət
hesab olunur.
Yaponiyada 595-i özəl olan 773 ali məktəbdə
3 milyona yaxın tələbənin təlim-tərbiyəsi ilə
172 mindən artıq müəllim məşğul olur.
Ən nüfuzlu və qocaman dövlət ali
məktəbləri arasında əsası 1877-ci ildə
qoyulmuş Tokio, 1897-ci ildən fəaliyyət göstərən
Kioto və 1931-ci ildə yaradılmış Osaka universitetlərinin
adını çəkə bilərik. Onlardan
başqa, xüsusi reytinqi ilə fərqlənən Hokkaydo və
Toxoku universitetləri də tələbələrin ən
çox maraq göstərdiyi ixtisaslar üzrə yüksək
səviyyəli mütəxəssislər yetişdirirlər.
Özəl universitetlər arasında isə
Tyuo, Nixon, Vaseda, Tokay və Kansay universitetləri daha məşhurdurlar.
Dövlət universitetlərinə daxil
olmaq üçün mütləq tam orta məktəbi bitirmək
lazımdır. Ali məktəblərə
qəbul 2 mərhələdə həyata keçirilir.
Birinci mərhələdə, abituriyentlər
universitetlərə qəbulu həyata keçirən milli mərkəzin
apardığı sınaqlarda iştirak edirlər. Sınaqdan müvəffəqiyyətlə keçənlər
bilavasitə universitetlərdə təşkil edilən qəbul
imtahanlarına buraxılırlar.
Qeyd etmək lazımdır ki, özəl
universitetlər qəbul imtahanlarını müstəqil
olaraq həyata keçirirlər. Nüfuzlu
və tam formalaşmış özəl universitetlərin nəzdində
uşaq bağçaları, ibtidai, aşağı və
yuxarı orta məktəblər fəaliyyət göstərir.
Belə kompleks tədris ocaqlarında uşaq
bağçasından yuxarı məktəbə qədər
müvəffəqiyyətli nəticələr göstərmiş
abituriyentlər universitetə imtahansız qəbul olunurlar.
Tədris prosesində ümumi elmi və xüsusi fənlərə
bölünmə Yaponiya ali təhsilinin səciyyəvi
xüsusiyyətidir. Tələbələr ilk 2 il ərzində ümumi fənləri - tarix, fəlsəfə,
ədəbiyyat, ictimaiyyat və xarici dilləri öyrənməklə,
həmçinin gələcək ixtisasları ilə
bağlı xüsusi kursları dinləməklə ümumi
hazırlıq keçirlər. Bu dövrdə
tələbələr seçdikləri peşənin mahiyyətini
daha dərindən dərk edir, müəllimlər isə tələbə
seçiminin ixtisas baxımından düzgün
aparıldığına bir daha əmin olmaq, onun elmi
potensialını dəqiq müəyyənləşdirmək
imkanı qazanırlar. Bu mərhələni
başa vurduqdan sonra tələbə öz ixtisasını, hətta
fakültəsini də dəyişə bilər.
Sonrakı 2 ili isə tələbələr
seçdikləri peşəni dərindən öyrənməyə
həsr edirlər.
Universitetlərin hamısında təhsil
müddəti bakalavriat pilləsində 4 ildir. Ali tibb məktəblərinin
tələbələri, stomatoloq və baytar ixtisaslarına
yiyələnmək istəyənlər əlavə olaraq daha
iki il təhsil alırlar.
Bəzi istisna hallardan başqa, tələbələrin
bir universitetdən digərinə köçürülməsinə
icazə verilmir. Lakin ayrı-ayrı
universitetlər əcnəbi tələbələrin II və
ya III kursa qəbulunu həyata keçirirlər. Bunun üçün əcnəbi tələbələrdən
xüsusi imtahanlar götürülür.
Universitetlər tədris prosesini əsasən
semestrlər üzrə təşkil edirlər. Tələbələrin
qiymətləndirilməsində vahid bal
sistemi qəbul olunub. Bakalavr pilləsini uğurla başa vurmaq
üçün 124-150 arasında bal
toplamaq tələb edilir.
Elmi-tədqiqat işlərində öz
bacarıqlarını göstərə bilən ali məktəb məzunları 2 illik magistr
(suşi) pilləsində təhsillərini davam etdirmək
imkanı qazanırlar.
Magistr pilləsi üçün olan
proqram ciddi surətdə elmi və peşəkar
ixtisaslaşma nəzərdə tutur. 30
ballıq vahidlə qiymətləndirilən proqram üzrə
ikiillik təhsildən sonra buraxılış imtahanı
verilir.
Fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi
(nakuşi) almaq üçün magistrlər 3 il,
bakalavrlar isə 5 ildən az olmayaraq əlavə təhsil
almalıdırlar. Doktorluq dərəcəsi proqramını
mənimsəmiş doktorantlar 50 bal
toplamalı, buraxılış imtahanı verməli,
müvafiq tədris kursları və xüsusi tədqiqatlar əsasında
dissertasiya işini müdafiə etməlidirlər.
Onu da qeyd edək ki, fiziki cəhətdən qüsurlu gənclərin
ali təhsil almasını təmin etmək
imkanlarının genişləndirilməsi Yaponiya hökumətinin
qarşısında duran əsas məqsədlərdən
biridir. Hökumət fiziki cəhətdən qüsurlu tələbələrin
ali təhsil müəssisələrinə
daxil olması üçün daha əlverişli qaydaların
tətbiqinə davamlı səylər göstərir.
Yaponiyada bakalavr dərəcəsi verən 4 illik kolleclər
və ali peşə dərəcəsi verən
6 illik təhsil müəssisələri fəaliyyət
göstərir. 4 illik kolleclər dövlət əsaslı
milli universitetlər, prefekturaların, bələdiyyələrin
təsis etdiyi yerli universitetlər və özəl təhsil
müəssisələrindən ibarətdir.
Kollec tələbələrinin
böyük əksəriyyəti əyani proqramlar üzrə
təhsil alırlar. Kolleclərdə ən
prioritet ixtisaslar sırasına ictimai elmlər, biznes,
hüquq, mühasibatlıq, mühəndislik, humanitar elmlər
və pedaqoji ixtisaslar daxildir.
Ali təhsil müəssisələrində illik orta təhsil
haqqı 1,4 milyon yen (10000 ABŞ
dolları) təşkil edir. Bu xərclərin
ödənilməsini təmin etmək üçün tələbələr
günün müəyyən bir hissəsini işləyir və
ya hökumətin dəstək verdiyi Yaponiya Təqaüd
Assosiasiyasından borc götürürlər. Yerli
hökumət qurumları, humanitar təşkilatlar və digər
qurumlar da ali təhsil xərclərinin
ödənilməsi üçün tələbələrə
yardım paketləri təklif edirlər.
Yaponiyada elmin, təhsilin inkişafına
göstərilən qayğı, insanların bu baxımdan
nümayiş etdirdiyi yüksək əzmkarlıq ölkə
həyatının bütün sahələrində
özünü büruzə verir. Təsadüfi
deyil ki, dünya universitetlərinin reytinq cədvəlinə
görə Yaponiyanın Tokio, Kyoto, Keio, Vaseda universitetləri
yüksək yerlər tutur.
Özəl təhsil müəssisələrinə qəbul
ali məktəblərə ümumi qəbul
olanların 80 faizini təşkil edir. Bununla belə,
dövlət əsaslı milli universitetlərə qəbul
olunmaq da yüksək qiymətləndirilir.
Yaponiyada kolleclər statusuna görə
bizim orta ixtisas məktəbləri ilə eyni səviyyədədir. Bu təhsil müəssisələri texniki və
yeniyetmələr üçün xüsusi hazırlıq
kolleclərinə bölünürlər. Kolleclərdə humanitar, tibb və texniki elmlər
üzrə 2 illik hazırlıq proqramları təklif olunur.
Əksəriyyəti özəl olan bu təhsil
müəssisələrinə daxil olmaq istəyənlərin
sayı olduqca çoxdur. Kolleci bitirənlər
universitetlərin II və ya III kursundan başlayaraq ali təhsil almaq hüququna malikdirlər.
Texniki kolleclərdə natamam orta təhsili olanlar 5 il, tam orta məktəbi bitirənlər isə
2 il oxuyurlar. Bu təhsil ocaqlarında elektronika,
inşaat, maşınqayırma və digər fənlər tədris
olunur.
Yaponiyada yeniyetmələr
üçün kolleclərdə mühasib, dizayner,
maşinist, proqramçı, avtomexanik, dərzi, aşpaz və
digər ixtisaslar üzrə 1 illik peşəkar kurslar təklif
edilir.
Bir çox kolleclər yalnız
qadınlar üçün nəzərdə tutulub. Qadınlara əsasən
ev maliyyəsi, ədəbiyyat, xarici dillər,
pedaqoji, gigiyena kimi fənlər tədris olunur.
Böyük
Britaniyada ali təhsil
Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş
Krallığı ali məktəblərində
hazırda 2 milyona yaxın tələbə təhsil alır.
Gənclərin təxminən üçdə biri 18
yaşında ali təhsil müəssisələrinə
(Şotlandiyada 50 faiz) üz tutur.
Böyük Britaniyada ali təhsil
bakalavriat, magistratura və doktorantura pillələrinə
bölünür. Bakalavriat pilləsi İngiltərə, Uels
və Şimali İrlandiyada 3 il (tibb,
baytarlıq, hüquq və pedaqoji ixtisaslar 5 il), Şotlandiyada
4 il davam edir. Magistr dərəcəsi 1 ilə,
tədqiqi magistr dərəcəsi üzrə 2 ilə,
doktorluq dərəcəsi isə 3 ilə başa
çatır.
Ali məktəbə qəbul
üçün hazırlıq kurslarından geniş istifadə
olunur. Hazırda ölkə üzrə
təxminən 600 hazırlıq kursu fəaliyyət göstərir.
Bu kurslarda ali məktəbə qəbul
üçün müvafiq bilik səviyyəsinə malik
olmayan abituriyentlər hazırlaşır. Onların
arasında etnik icmaların nümayəndələri
çoxluq təşkil edir.
Ölkədə 165-ə yaxın universitet və ali təhsil institutu fəaliyyət göstərir.
Ali məktəblər tədrisin təşkilində
sərbəstdirlər. Universitetlər əməkdaşlarını
müəyyənləşdirir, tələbə qəbulu barədə
qərar çıxarır, tədris planlarını tərtib
edir və məzunlara müvafiq dərəcələr verirlər.
Oksford və Kembric universitetləri XII,
XIII, Qlazqo, Aberden və Edinburq universitetləri isə XIV, XV əsrlərdən
fəaliyyət göstərir. Britaniyanın
digər universitetlərinin əsası XIX və XX əsrlərdə
qoyulub. Ötən əsrin 60-cı illərində və
1992-ci ildə politexnik və digər ali təhsil
müəssisələrinə universitet statusu verildikdən
sonra universitetlərin sayı nəzərəçarpacaq dərəcədə
artıb.
Ali məktəblər ticarət və sənaye
müəssisələri ilə sıx əlaqə saxlayırlar. Universitetlər
dərəcə verə bilməyən digər ali təhsil müəssisələrinin məzunlarına
dərəcə vermək hüququna malikdir. Ali
təhsildə fərqlənmiş tələbələrin
bir qismi elmi işlərə cəlb olunurlar.
1987-ci ildə hökumətin dəstəyi
ilə Açıq Universitet yaradıldıqdan sonra ölkədə
açıq təhsil almaq imkanları daha da genişlənib. Avropa Birliyi ölkələrində yaşayan şəxslərə
dərəcələr vermək səlahiyyətinə malik
Açıq Universitetin daimi tədris korpusu olmasa da,
müvafiq kurslar təşkil edir. Nəzəriyyəçi
pedaqoqlar, peşəkar diktorlar və iş adamları ilə əməkdaşlığa
üstünlük verən bu tədris ocağı xüsusi
hazırlanmış mətnlərdən, qiyabi təhsil
formasından, televiziya və radio verilişlərindən,
audio və videomateriallardan, məktəblərdən, təhsil
mərkəzləri şəbəkəsindən istifadə edir.
Müstəqil 4-cü telekanal vasitəsi ilə
tədris proqramları müntəzəm olaraq
tamaşaçılara çatdırılır və maarifləndirici
verilişlər təşkil olunur.
Birləşmiş Krallığın
universitetlərində illik təhsil haqqı 2009-2010-cu tədris
ilində bakalavr pilləsi üçün maksimum 3225 ingilis
funtu təşkil edib. Universitetdən
asılı olaraq magistr və yuxarı pillələr üzrə
təhsil haqqı isə daha yüksəkdir.
Böyük Britaniya Universitetləri əcnəbi
tələbə kontingentinə görə dünyada
öncül yerlərdən birini tuturlar. Təbii ki, bunun əsas səbəbi ölkədə
yüksək təhsilin və məşhur universitetlərin
olmasıdır. Oksford və Kembric kimi
tanınmış universitetlərin Britaniyada yerləşməsi
də ölkə təhsilinə əlavə nüfuz gətirir.
Bakalavr təhsili almaq istəyən əcnəbi
tələbələr Böyük Britaniyada Baza (Foundation)
proqramını keçməlidirlər. Baza proqramı, bakalavr təhsili almaq istəyənlər
üçün dünyada tanınan və çox
üstünlük verilən universitetə hazırlıq
proqramıdır. Əgər tələbənin TOEFL və
IELTS imtahanından keçmək barədə sertifikatı
yoxdursa, o zaman bu proqram vasitəsilə xaricdə təhsil
almağa nail ola bilər. Amma
bəzi məşhur universitetlər Baza proqramına qəbul
apararkən TOEFL və ya IELTS imtahanlarının nəticəsini
də tələb edir. Bu baxımdan Baza proqramını
iki qrupa bölmək olar:
- Universitetlərin nəzdində fəaliyyət
göstərən Baza proqramları;
- Universitetdən kənar fəaliyyət göstərən
Baza proqramları.
Universitet nəzdində fəaliyyət göstərən proqramlar, adətən
TOEFL və ya IELTS imtahanlarının nəticəsini tələb
edir. Universitetdən kənar fəaliyyət
göstərən proqramlar isə belə bir tələb irəli
sürmür.
Əcnəbi tələbələrin təhsil
haqqının müəyyənləşdirilməsində
bir sıra meyarlar nəzərə alınır. Bu məbləğ universitet, ixtisas və tədris
olunan fənlərdən asılı olaraq illik 5000-20000 ingilis
funtu arasında dəyişə bilər.
Kanadada ali təhsil
Kanadanın ali təhsil sistemi öz
nüfuzuna görə dünya arenasında ən üstün
yerlərdən birini tutur. Kanada universitetlərində 1,5 milyondan çox tələbə təhsil
alır. Onların 1,2 milyonu dərəcə
proqramlarında, 275800-ü gündüz növbəsində
oxuyur. Ali məktəblərdə tam
ştatlı 42000 professor-müəllim
çalışır.
Ölkə üzrə aparılan tədqiqat
işlərinin 30 faizi universitetlər tərəfindən həyata
keçirilir. Ali təhsil müəssisələrində
dünya miqyasında tanınan elmi tədqiqatlara imkan yaradan
yüksək keyfiyyətli infrastruktur və unikal laboratoriya
avadanlıqları mövcuddur. Onu da qeyd edək
ki, ölkədə həyat tərzinin yüksək olması
məhz "insan kapitalının" inkişafı ilə əlaqədardır.
Ali təhsil müəssisələri tədris
proqramlarının dərinliyi baxımından fərqlənir. Universitetlər də daxil olmaqla, əyalət və
ərazilər üzrə müvafiq dövlət orqanları
təhsilin bütün səviyyələrinə cavabdehdir.
Tədris proqramlarının təcrübə
ilə sıx əlaqələndirilməsi Kanada təhsil
modelinin üstün cəhətlərindəndir. Burada tədris planları işəgötürən
müəssisələrin tövsiyələri nəzərə
alınmaqla tərtib olunur.
Kanadada təxminən 100 universitet və
onların nəzdində fəaliyyət göstərən
universitet kolleci fəaliyyət göstərir. Digər
ingilisdilli ölkələrlə müqayisədə,
açıq immiqrasiya siyasətinin mövcudluğu ali məktəbləri bitirən əcnəbilərin
Kanadada qalıb işləməsi üçün geniş
üfüqlər açır. Təsadüfi deyil ki, hər il 125 min əcnəbi tələbə Kanada ali
məktəblərini seçir və gələcək həyatlarını
bu ölkə ilə bağlayırlar.
Digər Qərb ölkələrində olduğu kimi,
Kanada ali təhsil sistemi də üçmərhələlidir.
3 illik ilk ali təhsil proqramında bakalavr
dərəcəsi verilir. 1 və ya 2 illik magistr proqramından
sonra doktoranturaya qəbul olanlar isə fəlsəfə doktoru
dərəcəsi (PhD) almaq üçün daha 4 il elmlə məşğul olmalıdırlar.
Bundan əlavə, universitetlər
ixtisaslaşmış diplom və sertifikatların verilməsi
ilə bağlı bir sıra proqramlar da təklif edirlər. Kanada ali məktəbləri tədris proqramlarına
görə üç qrupa bölünür. Bakalavr təhsili
verən ali məktəblər birinci,
bakalavr və magistr proqramları tədris edilən universitetlər
ikinci qrupa daxildir. Üçüncü qrupa isə
doktor proqramları və tibb fakültələri olan ən
nüfuzlu universitetlər aid edilir.
Universitetlərə sənəd qəbulu tədris ilindən
bir il əvvəl başlayır. Qəbul üçün orta təhsil haqqında
attestat və TOEFL imtahanının nəticələri və
fransız dili üzrə universitetin xüsusi testindən
keçmək tələb olunur. Magistr
proqramlarına daxil olmaq üçün GRE, GMAT və LSAT
(hüquqşünaslar üçün test) vermək
lazımdır.
Əcnəbi tələbələrin
universitetlərə daxil olmaları üçün akademik
proqramlar əsasında (ESL) kurslar təşkil olunur. Əcnəbilərin qarşısında qoyulan tələblər
onların seçdiyi ixtisaslardan asılı olaraq dəyişir.
Bir qayda olaraq, onlar orta təhsil haqqında
attestatı təqdim etməli və TOEFL imtahanı verməlidirlər.
Kanadada təhsil almaq istəyən əcnəbi tələbəyə
il ərzində 15-20 min Kanada dolları
civarında maliyyə vəsaiti lazımdır. Yaşayış
və təhsil xərclərini ödəmək məqsədilə
əcnəbi tələbələrə həftədə 20
saat və tətil günlərində isə tam ştatda
işləmək imkanı yaradılır.
Kanadada 3 aylıq dil kursları
üçün tələbə vizası almaq tələb
olunmur. Lakin ölkədə
uzunmüddətli təhsil almaq üçün tələbə
vizası və "təhsil üçün icazə" sənədini
almaq əsas şərtlərdəndir. Birillik
tibbi sığortaya isə 700 Kanada dolları ödənilir.
Bütün bunlarla yanaşı, tələbələrə
təqaüd almaq üçün ərizə ilə dövlətə
müraciət etmək imkanı verilir. Kanadanın Xarici İşlər və Beynəlxalq
Ticarət Nazirliyi tərəfindən reallaşdırılan
üç dövlət təqaüdü yüksək tədris
uğurları olan tələbələrə şamil edilir.
Bu sıraya Kanada hökumətinin Təqaüd
Proqramı, Ali Məktəblərdə Elmi-Tədqiqat
Proqramı və Ali Məktəblərin Təkmilləşdirilməsi
Proqramı daxildir.
Kanadanın ali məktəblərinin
dünya elminin inkişafına verdiyi xüsusi töhfələrdə
Toronto Universiteti mühüm yer tutur. Bu təhsil
ocağında ilk elektron kardiostimulyator, süni qırtlaq,
kimya lazeri hazırlanıb, mədəaltı vəzinin
transplantasiyası əməliyyatı, bir çox digər
mürəkkəb xəstəliklərin müalicəsi həyata
keçirilib. 5000 aparıcı tədqiqatçı
universitetdə hər il 1 milyard dollar dəyərində
tibbi tədqiqatlar aparır. Tibb elmi tarixində önəmli
hadisələrdən olan insulinin kəşfi 1921-ci ildə bu
ali məktəbdə yerinə yetirilib. 1963-cü ildə beyin sümüyünün
köçürülməsi əməliyyatının əsasını
qoyan gövdə hüceyrələri aşkarlanıb. 1972-ci ildə tədqiqatlar nəticəsində
atmosferdə qara dəliklərin olması sübuta yetirilib.
Universitetin astronomları Uran
planetinin peykləri olan Kaliban və Sikoraksanı, Andromeda I,
II, III qalaktikalarını aşkar ediblər. Dünyada ilk
operativ kompüterlərdən biri olan UTEC və ilk kommersiya
kompüteri Toronto Universitetində hazırlanıb. Ali məktəbdə
elmi-tədqiqat sahələri günbəgün genişləndirilir
və bu istiqamətdə dünya liderliyini qazanmaq
üçün səylər artırılır.
Səhifəni hazırladı:
Yusif ƏLİYEV,
"Azərbaycan müəllimi"
Ölkələrin səfirliklərindən, təhsil nazirliklərinin və təhsilə aid digər qurumlarının rəsmi İnternet saytlarından əldə olunan materiallar əsasında.
Azərbaycan müəllimi.- 2014.-
9 may.- S.10.