"Ölkəmizi layiqincə təmsil etmək hər

bir azərbaycanlı tələbənin borcudur"

Türkiyənin Orta Doğu Texnik Universitetinin tələbəsi Nail İbrahimli ilə söhbət

Nail Mirəyyub oğlu İbrahimli 1994-cü ildə Saatlı şəhərində anadan olub. 2000-2006-cı illərdə Bakının Binəqədi rayonundakı 102 nömrəli tam orta məktəbdə oxuyub. 2011-ci ildə Türkiyə Diyanət Vəqfi Bakı Türk Liseyində təhsilini bitirib. Hazırda "2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində Türkiyənin Orta Doğu Texnik Universitetində kompüter mühəndisliyi ixtisası üzrə bakalavr təhsili alır. 3-cü kurs tələbəsidir. Nail İbrahimli ilə söhbətimizə orta məktəb illərindən başladıq.

- Orta məktəb illərində hansı uğurlarınız olub?

- Məktəb illəri mənim üçün bir sıra uğurlarla yadda qalıb. 2007-ci ildə liseylər arasında keçirilən bilik yarışmasında mükafata layiq 3-cü yeri tutdum. Dəfələrlə "Araz" kurslarının və Xəzər Universitetinin keçirdiyi yarışmalarda ilk üçlükdə təmsil olunmuşam. Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının keçirdiyi qəbul imtahanında 675 bal toplamışam. Ümumi təhsili nailiyyətlərlə başa vurduğuma görə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən qızıl medalla təltif olunmuşam.

- Daha çox hansı fənlərə üstünlük verirdiniz? İxtisas seçimində kimlərin sizə dəstəyi olub?

- Həmişə dəqiq elmlərə daha böyük marağım olub. Liseydə oxuduğum ildə təhsil ocağının "Riyaziyyat" klubunun üzvü olmuşam. İndiyədək riyaziyyat və fizika elmləri diqqətimi xüsusilə cəlb edib və bu fənlərdə daha çox uğur qazanmışam.

İxtisas seçimində ailəmin böyük dəstəyi olub. Sənədlərimi göndərdiyim son ana qədər 2 ixtisas arasından hansını seçəcəyimi tam qərarlaşdıra bilməmişdim. Bunlar "Kompüter mühəndisliyi" və "Riyaziyyat" idi. Nəhayət, ailəmin, müəllimlərin və digər qohumlarımın məsləhəti ilə "Kompüter mühəndisliyi" ixtisasını seçdim. Qeyd edim ki, ixtisasıma görə peşman deyiləm, tam əksinə, ixtisasıma olan marağım günü-gündən artır.

- Müxtəlif müsabiqələrin və olimpiadaların həyatınızda rolunu necə qiymətləndirərdiniz?

- Əlbəttə ki, müxtəlif bilik yarışmaları, fənn olimpiadaları şagirdlərin bilik və marağının dərinləşməsinə, onların təhsil nailiyyətlərinin artmasına yol açır. Orta məktəb illərində keçirilən müsabiqələrdə daha çox 2-ci və 3-cü yerləri tutmuşam. Bilik yarışmaları mənə hələ çox şeyləri öyrənməli olduğumu göstərib. Bu müsabiqələr həmişə mənim üçün stimul və motivasiya qaynağı olub.

- Xaricdə təhsil almağa necə qərar verdiniz?

- Mənim böyük qardaşım da Türkiyədə, Orta Doğu Texnik Universitetinin neft və qaz mühəndisliyi ixtisasında təhsil alır. Buna görə də artıq ailəm də, mən də buna hazır idik. Təhsil səviyyəsi hazırda oxuduğum universitetdə daha yüksək olduğuna görə Dövlət Proqramına qatıldım. Seçim prosesində mənim sənədlərimə baxıb qiymətləndirdilər. Şəffaf seçim prosesinin şahidi olduğumu tam əminliklə deyə bilərəm. Qeyd edim ki, "2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı" gənclərimizin dünyanın nüfuzlu universitetlərində dərin biliklərə yiyələnməsi və peşəkar karyera qurmalarında mühüm addımdır. Xaricdə təhsil üzrə Dövlət Proqramı gənclərin təhsil almaları üçün bərabər imkanların təmin edilməsində mühüm rol oynayır və ölkəmizdə insan kapitalının keyfiyyətinin artırılmasına imkan yaradır.

- Təhsil sistemimizdə gedən prosesləri necə qiymətləndirərdiniz?

- Hazırda təhsil sistemimizdə çox mütərəqqi dəyişikliklər gedir. Ötən ilin oktyabrında Prezident İlham Əliyev tərəfindən imzalanmış "Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası"nın qəbulu və gələcəyə hesablanmış bu proqram çərçivəsində görülən işlər olduqca təqdirəlayiqdir. Təhsil Nazirliyi tərəfindən aparılan islahatlar, inanırıq ki, öz müsbət təsirini və bəhrələrini göstərəcək. Unutmaq lazım deyil ki, bizim Vətənimizdə Yusif Məmmədəliyev və Lev Landau kimi elm xadimləri böyüyüb. Aparılan islahatlar və insan kapitalına qoyulan maliyyə vəsaitlərinin düzgün idarə edilməsi nəticəsində, biz inanırıq ki, Azərbaycanımızda dünyaca məşhur olan elm adamlarının sayı artacaq. Bütün bunların başında təbii ki, sağlam təhsil sistemi durur. Çox istərdik ki, bizim də təhsil sistemimiz və universitetlərimiz dünyanın öndə gedən ölkələri səviyyəsində olsun.

- Tələbə həyatınız , asudə vaxtınız necə keçir?

- Universitetimizdə tələbələr üçün hər cür şərait yaradılıb. Yataqxanalar, yeməkxana, kafelər, kitabxana, dərs salonları, laboratoriyalar, idman və əyləncə mərkəzlərinin hamısı yüksək səviyyədə təşkil olunmuş kampusda cəmləşib. Türkiyənin təhsil sistemi bir az fərqlidir. İxtisas dərsləri adətən 1 ara , 1 final imtahanından və çoxsaylı ev tapşırıqlarından təşkil olunur. Ev tapşırıqlarına çox önəm verilir. Ev tapşırıqları 2 cür: fərdi və qrup, adətən kiçik layihələr şəklində olur.

Asudə vaxtlarımda dostlarımla görüşməyi çox sevirəm. Adətən dostlarımızla həftəsonu toplaşıb futbol oynamağa gedirik. Texnoloji yeniliklərlə əlaqədar məqalə oxumağı, musiqi dinləməyi çox xoşlayıram.

- Yaşadığınız şəhər, oxuduğunuz ali məktəb, seçdiyiniz ixtisas barədə...

- Ankara sakit olmasıyla seçilir. Qardaşımla bərabər olduğum üçün Ankara mühitinə adaptasiya mənim üçün çətin olmadı. Ankarada çoxlu sayda azərbaycanlı tələbə var, bu faktor isə şəhərə və yeni mühitə uyğunlaşmağı sadələşdirir.

Məlum olduğu kimi, əsası 1954-cü ildə qoyulmuş və hazırda 25 min tələbənin oxuduğu Orta Doğu Texnik Universiteti Türkiyənin ən yaxşı ali təhsil ocaqlarından biridir. Mən universitetin Ankarada yerləşən kampusunda təhsil alıram. Kompüter mühəndisliyi ixtisası üzrə bizə dərs deyən müəllimlərimizin əksəriyyəti dünyanın nüfuzlu universitetlərində təhsil alıblar. Gözəl araşdırma laboratoriyalarımız var ki, bu da təhsilin keyfiyyətini artırır.

- Universitetdə müəllim-tələbə münasibəti necədir? Hansı maraqlı məqamları qeyd edə bilərdiniz?

- Təhsil aldığım universitetdə müəllim-tələbə münasibətləri ürəkaçan səviyyədədir. Dərsdənkənar mövzularda da müəllimlər tələbəyə lazım olan məsləhəti verirlər. Müəllimlər bəzən öz tələbələri ilə birlikdə ortaq layihələr üzərində çalışırlar. Mən hazırda yay təcrübəsi ərzində müəllimim və assistentin yanında layihənin proqramlaşdırılması üzərində çalışıram. Müəllimin tələbə ilə birlikdə çalışması tələbəyə çox şey qazandırır.

Qeyd edim ki, universitetdə yerli və əcnəbi tələbələr arasında fərq qoyulmur. Müxtəlif şənliklərdə əcnəbi tələbələr tərəfindən təşkil olunan təqdimatlar yerli tələbələr və akademik heyət tərəfindən maraqla qarşılanır. Universitetə yeni gələn və dil sıxıntısı olan əcnəbilərə dərs ilinin əvvəlində yerli tələbələr adaptasiya və oriyentasiya baxımından hərtərəfli dəstək olurlar.

- Universitetdə imtahan sessiyası necə təşkil olunur?

- Semestr dövründə adətən 2 imtahan olur. İmtahanın keçiriləcəyi yer və vaxt əvvəlcədən təyin olunur. Suallar klassik tipli olur. Ümumi qiymətlərin ortalaması çıxarılır və onun əsasında qiymətləndirmə aparılır. İmtahanlar çox vaxt çətin olduğuna görə qiymət ortalaması da aşağı olur. Buna görə də ev tapşırıqlarından yüksək bal toplayanlar adətən daha yaxşı qiymət ala bilir. Ev tapşırıqlarının həll olunması çox vaxt alır. Adətən hər ev tapşırığının yerinə yetirilməsinə 1-2 həftə vaxt ayrılır. Ev tapşırıqları dərsdə keçirilən mühazirə materialının öyrənilməsi və mənimsənilməsi məqsədi daşıdığı üçün onların həll olunması dərsdə qazanılmış bilikləri möhkəmlətməyə kömək edir.

- Xaricdə təhsilin hansı üstünlüklərini qeyd edə bilərsiniz?

- Üstünlüklərdən danışanda, ilk növbədə, insanın təfəkkür üfüqü genişlənir. Yeni mədəniyyətlə və yeni insanlarla tanış olursan. Müxtəlif ölkələrin fərqli təhsil sistemi olduğu kimi müəllimlərin tədris metodikası da fərqlidir. Tədris prosesində müəllimlərlə daha çox əlaqədə olursan. Komanda şəklində çalışmağı öyrənirsən. Orta Doğu Texnik Universiteti hər şeydən əvvəl tələbələrə öyrənməyi öyrədir. İnsanın daima inkişafda olması vacib şərtdir. Tələb olunan baza məlumatlarına və konseptual biliklərə burada yiyələnirik. Amma iş həyatında bunlar, sadəcə yetərsizdir. Xaricdə təhsilin əsas xüsusiyyəti tələbəyə çətinlik qarşısında boyun əyməyib məsələdən çıxış yolunu axtarmağı öyrətməsidir.

Buna görə də gənclərimizin xaricdə təhsil almaq səylərini yüksək qiymətləndirirəm. Təbii ki, bu müsbət qarşılanası haldır. Sürətlə inkişaf edən ölkəmizdə ixtisaslı kadrlara ehtiyac duyur. İnsanın öz üzərində daha çox çalışması, ixtisas biliklərinə dərindən yiyələnməsi vacibdir. Bunlar üçün də insana əzm və istək lazımdır.

- Azərbaycan diasporası ilə əlaqələriniz. Ölkəmizi, mədəniyyətimizi təmsil edə bilirsinizmi?

- Şübhəsiz ki, ölkəmizi layiqincə təmsil etmək xaricdə təhsil alan hər bir azərbaycanlı tələbənin borcudur. Türkiyədə təhsil alan bir tələbə kimi, qeyd etməliyəm ki, əlimizdən gəldiyi qədər ölkəmizi və mədəniyyətimizi təmsil etməyə çalışırıq. Müxtəlif bayramlarda mətbəximizi və mədəniyyətimizi digər ölkələrdən olan tələbələrə tanıdırıq. Hər il Xocalı faciəsinin ildönümündə tariximizə qara hərflərlə yazılmış soyqırımı barədə həqiqətləri müxtəlif ölkələrdən olan tələbələrə çatdırmağa çalışırıq.

- Gələcək planlarınız?

- Əsas hədəfim ixtisasıma dərindən yiyələnmək, Azərbaycanda İKT-nin inkişafına dəstək olmaqdır. Qeyd edim ki, ixtisasımla bağlı ölkəmizdə çoxlu sayda yeni iş yerləri açılır və layihələr hazırlanır. Hər il Azərbaycan Respublikası Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin dəstəyi ilə "Startup Azərbaycan" müsabiqəsi keçirilir. Dövlətimiz bu sahənin inkişafına böyük diqqət və qayğı göstərir. Bütün bunlar biz gənclər üçün geniş imkanlar və stimul yaradır.

Oruc MUSTAFAYEV

Azərbaycan müəllimi.- 2014.- 12 sentyabr.- S.6.