Bərdə şəhəri akademik Zərifə Əliyeva

adına texniki fənlər təmayüllü məktəb-lisey

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin müvafiq əmrinə əsasən Bərdə rayonu akademik Zərifə Əliyeva adına şəhər orta məktəbi adı altında 10 sentyabr 2004-cü il tarixindən fəaliyyətə başlamışdır. Təhsil Nazirliyinin 21 iyul 2008-ci il tarixli 939 nömrəli əmri ilə məktəb texniki fənlər təmayüllü məktəb-liseyə çevrilmişdir. Məktəbin açılışında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev iştirak etmişdir. Dövlət başçısı İlham Əliyev 2004-cü il sentyabrın 10-da yeni dərs ilinin başlanması ilə əlaqədar olaraq Bərdə şəhər akademik Zərifə Əliyeva adına texniki fənlər təmayüllü məktəbdə olmuşdur. Prezident məktəbin qarşısındakı Zərifə xanım Əliyevanın büstü önünə gül dəstələri qoymuş, müəllim kollektivi, şagirdlər və valideynlərlə görüşmüş, onların qarşısında çıxış etmişdir. Ölkə Prezidenti məktəbin fənn kabinetləri və laboratoriyalarını gəzmiş, kompüter zalı və linqofon kabineti ilə yaxından tanış olmuş və təhsil ocağı haqqında xoş fikirlər söyləmişdir.

Maddi-texniki bazası

Məktəb-lisey 1,8 hektar ərazidə yerləşir. Üçmərtəbəli tədris binasının ümumi sahəsi 5200 m2-dir. Şagirdlərin hər bir fənni daha dərindən mənimsəmələri üçün məktəbdə hər cür şərait yaradılmış, tədris ocağı müasir avadanlıq, cihaz və vasitələrlə təchiz olunmuşdur. Burada 14 xüsusi təlim otağı və laboratoriya, müxtəlif ədəbiyyatlarla zəngin olan kitabxana, fənn kabinetləri ilə birlikdə 31 sinif otağı var. Sinif otaqlarında səsli və görüntülü kameralar quraşdırılmışdır. Liseydə şagirdlərin sağlam böyüməsi üçün də hər cür şərait yaradılmışdır. Belə ki, liseydə bütün lazımi idman avadanlıqları ilə təchiz olunmuş örtülü gimnastika və əl oyunları zalları, voleybol və basketbol meydançaları şagirdlərin ixtiyarına verilmişdir.

"2008-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində "Elektron məktəb" pilot layihəsində iştirak edən 20 məktəb sırasında Bərdə şəhər akademik Zərifə Əliyeva adına texniki fənlər təmayüllü məktəb-lisey də vardır. Bununla əlaqədar liseyə yüksək optik ötürücülüyə malik kabellə sürətli internet xətti çəkilmiş, 28 sinif otağı, 2 kompüter zalı, direktor və müavinlərin otaqları, qəbul otağı internet xəttinə qoşulmuşdur. "Elektron məktəb" sisteminin tam tətbiqi üçün liseyin müəllimləri ilə xüsusi treninqlər keçirilmişdir. Kabinet və laboratoriyaların qarşısında həmin fənnə aid stendlər asılmışdır ki, bu da şagirdlərin bu fənnə aid əlavə məlumatlar almasına kömək edir.

Məktəb-liseyin kitabxanasında 17637 nüsxədə kitab var ki, bunlardan 14632-si dərsliklərdir. Bununla bərabər, liseydə geniş qiraət zalı da mövcuddur. Tədris zamanı istifadə olunan 47 ədəd kompüter, 11 ədəd noutbuk, 21 ədəd proyektor, 3 ədəd printer, 3 ədəd surətçıxaran aparatı və 2 ədəd skayner vardır.

Tədris ocağında Zərifə xanım Əliyevanın həyat və fəaliyyətini əks etdirən fotoşəkillərdən və kitablardan ibarət guşə yaradılmışdır ki, bu da şagirdlərin görkəmli alim haqqında daha geniş məlumat əldə etmələrinə kömək göstərir.

Tədrisin təşkili

Hazırda liseydə 1409 şagird təhsil alır. Onların təlim-tərbiyəsi ilə 129 müəllim məşğuldur. "Təhsil haqqında" Qanuna uyğun olaraq, məktəb-liseydə ümumi təhsil üç pillədən ibarətdir: ibtidai təhsil pilləsi - I-IV siniflər, ümumi orta təhsil pilləsi - V-IX siniflər, tam orta təhsil pilləsi- X-XI siniflər. VIIbc, VIIIa c, IXbç, Xac, XIac sinilfəri isə lisey siniflərdir. Təhsil müəssisəsinin I sinfinə şagird qəbulu müsahibə (şifahi sorğu) yolu ilə, II-X siniflərə isə müsabiqə (yazılı testlə) əsasında aparılır. Bu məqsədlə "Şagird qəbulu üzrə müsabiqə komissiyası" yaradılır və bir tədris ili müddətində fəaliyyət göstərir. Müsabiqə Təhsil Nazirliyinin müəyyən etdiyi müddətdə keçirilir. Ümumi təhsilin hər üç pilləsində şagird şəxsiyyətinin formalaşdırılması "Azərbaycan Respublikasının ümumtəhsil məktəblərinin Nümunəvi Əsasnaməsi"nə uyğun aparılır. Liseyin I-VII siniflərində tədris prosesi ümumi əsaslarla, VIII-XI siniflərdə isə təmayüllü siniflərdə aparılır. Təlimin keyfiyyətinin yüksəldilməsi məqsədi ilə məktəb-liseydə müntəzəm olaraq "dəyirmi masa"lar, seminarlar, müsahibələr, "açıq dərs"lər, bilik yarışları keçirilir.

Müəllimlər dərslərində yeni təlim texnologiyalarından istifadə edirlər.

Nailiyyətləri

Məktəb-lisey iki dəfə, 2008 və 2013-cü illərdə keçirilən "Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi" müsabiqəsinin qalibi olmuşdur. Tədris ocağı fəaliyyətə başladığı 2004-cü ildən ali məktəblərə qəbulun nəticələri ilbəil artmışdır. Belə ki, təhsil müəssisəsini bitirən məzunlardan 2005-ci ildə 6 nəfər, 2006-cı ildə 9 nəfər, 2007-ci ildə 16 nəfər, 2008-ci ildə 24 nəfər, 2009-cu ildə 32 nəfər, 2010-cu ildə 49 nəfər, 2011-ci ildə 51 nəfər, 2012-ci ildə 57 nəfər, 2013-cü ildə 61 nəfər, 2014- cü ildə isə 63 nəfəri respublikamızın və müxtəlif ölkələrin nüfuzlu ali məktəblərinə daxil olmuşdur. Məzunlardan Pərvaz İbrahimli 2007-ci ildə, Nəriman Knyazlı isə 2012-ci ildə Prezident təqaüdünə layiq görülüb. 2014-cü ildə isə respublikamızın təhsil tarixində ilk dəfə olaraq bir sinifdən 3 nəfər - Səbinə İsmayılova, Mədinə Şükürlü və Kənan Eminov bir ildə Prezident təqaüdünə layiq görülüblər. Təkcə 2014-cü ildə tədris ocağını bitirən 68 nəfər məzundan 63-ü tələbə adını qazanıb. Bunlardan 22 nəfəri 500-dən, 12 nəfəri isə 600-dən çox bal toplayıb. Hazırda Azərbaycan Tibb Universitetində məktəb-liseyi müxtəlif illərdə bitirən 32 tələbə təhsil alır. Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının ali və orta ixtisas məktəblərinə tələbə qəbulunun nəticələri ilə bağlı apardığı elmi statistik təhlildə liseyin məzunlarının nəticələri yüksək qiymətləndirilmişdir.

Məktəb-liseyin şagirdləri respublikamızda və beynəlxalq miqyasda keçirilən bir çox müsabiqə və yarışlarda uğurla iştirak etmişdir. Belə ki, təhsil müəssisəsinin dörd nəfər şagirdi ulu öndər Heydər Əliyevin anadan olması ildönümləri ilə bağlı müxtəlif illərdə keçirilən inşa-yazı müsabiqələrinin Respublika turunda müvəffəqiyyətlə iştirak edərək uğurlu nəticələr əldə etmişdir. Bundan başqa, məktəbin məzunu Pərvaz İbrahimli 2007-ci ildə keçirilən Televiziya Muğam Müsabiqəsinin qalibi olmuşdur. Pərvaz həmçinin "Biz qayıdacağıq" bədii filmində baş rolda oynamışdır. Bundan başqa, məzunlardan Yaşar Qasımov 2006-cı ildə Latviyada keçirilmiş sərbəst güləş üzrə Avropa çempionatında gümüş medal qazanmışdır. Məktəbin şagirdləri beynəlxalq rəsm müsabiqələrində də fəal iştirak edirlər. Belə ki, 2010-cu ildə Çexiyada 36 dövlətin məktəblilərinin iştirakı ilə keçirilən rəsm müsabiqəsində tədris ocağının şagirdi Fərhad Məhərrəmov I yeri tutaraq qızıl medal almış, Rauf Baxşəliyev isə həvəsləndirici diplomla mükafatlandırılmışdır.

Məktəb-liseyin pedaqoji kollektivi tədris ocağının uğurlarının təminatçısıdır. Tədris ocağının müəllimləri daim öz üzərlərində çalışaraq müasir texnologiyalardan və təlim üsullarından bacarıqla istifadə edirlər. Bütün bunların nəticəsidir ki, məktəb-liseyin bir çox müəllimi müxtəlif mükafatlar əldə etmişlər. Məktəbin keçmiş direktoru Rzaqulu Şərifov, coğrafiya müəllimi Rəna Həsənova, ibtidai sinif müəllimi Püstə Mehdiyeva müxtəlif illərdə "Əməkdar müəllim" fəxri adına, Mehriban Hacıyeva isə "Tərəqqi" medalına layiq görülmüşlər. Bundan başqa, məktəbin müəllimlərindən Könül Kazımova, Rəna Həsənova, Püstə Mehdiyeva, Flora Əliyeva, Mehriban Hacıyeva, Adib Salmanov, İradə Baxşəliyeva müxtəlif illərdə keçirilən "Ən yaxşı müəllim" müsabiqəsinin qalibləri olmuşlar. Məktəbin ibtidai sinif müəllimi Püstə Mehdiyeva 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin təşkil etdiyi "Elektron təhsil" respublika müsabiqəsində iştirak edərək II nominasiya üzrə ölkə birincisi olmuşdur.

Kiçik Akademiya

Məktəb-liseydə xüsusi istedada malik şagirdləri aşkara çıxarmaq, onlarda sadə tədqiqatçılıq bacarıq və vərdişləri formalaşdırmaq, istedadlarını düzgün istiqamətləndirmək məqsədi ilə "Kiçik Akademiya" (KA) fəaliyyət göstərir. KA-ya məktəb-liseyin tədris işləri üzrə direktor müavini Firdovsi Məmmədov rəhbərlik edir. Fənn metodbirləşmə rəhbərləri KA-nın münsiflər heyətinin üzvləridirlər. KA-nın üzvləri liseyin psixoloqu və uşaq birliyi rəhbəri tərəfindən seçilir və ayrı-ayrı fənlər üzrə mövzuların siyahısı oktyabr ayında elan guşəsindən asılır. Şagirdlər işləmək istədikləri mövzunu sərbəst seçir, həmin mövzunu daha geniş və əhatəli araşdırmaq üçün fənn metodbirləşmə rəhbərlərindən məsləhət və tövsiyələr alır. Sonra müxtəlif elmi ədəbiyyatlardan və internet resurslarından istifadə edərək həmin mövzular üzərində tədqiqat işləri aparırlar. Fənn metodbirləşmə rəhbərləri isə öz fənninə aid mövzuları işləmək üçün şagirdlərə elmi rəhbər kimi müxtəlif elmi və metodiki köməkliklər göstərirlər. Şagirdlər ayrı-ayrı fənlər üzrə referatlar və məruzələrlə KA-da münsiflər heyəti qarşısında çıxış edirlər. "Kiçik Akademiya"nın yekun iclası may ayının ilk öngünlüyündə keçirilir. Ən yaxşı referat və məruzələr KA rəhbərinin təqdimatı ilə liseyin direktoru tərəfindən fəxri fərmanla və qiymətli hədiyyələrlə mükafatlandırılır. Bu, şagirdlərə KA-nın xətti ilə daha məzmunlu və yaradıcılıqla işlənmiş referatlar hazırlamaq üçün bir stimul yaradır.

Məktəbdə şagird özünüidarə orqanı yaradılıb. Belə ki, hər bir sinifdə dövləti təmsil edəcək vəzifələr - Prezident, baş nazir və nazirlər təyin olunub. Hüquq sistemi, prokuror və məhkəmə üzvləri yaradılıb ki, bunlar şagirdlərdə məsuliyyət hissini, dövlətçiliyə erkən yaşlarında marağı daha da artırır.

Məktəb-liseyin bir sinifdən olan 3

Prezident təqaüdçüsünün təəssüratları

Səbinə İsmayılova, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının I kurs tələbəsi:

- Mən 692 balla DİA-ya qəbul olmuşam. Adımın Prezident təqaüdçüləri sırasında görməyimin sevincini indi də yaşayıram. Bu uğurum üçün Bərdə şəhər akademik Z.Əliyeva adına texniki fənlər təmayüllü məktəb-liseyə, onun bütün müəllim heyətinə sonsuz minnətdaram. Bu məktəbi bitirsəm də bütün dərsləri, tədbirləri ömrüm boyu unutmayacağam. Çünki biz elmi biliklərə yiyələnməyi, fəal ictimaiyətçi və əsl vətəndaş olmağı burada öyrəndik. Bir sinifdən 3 nəfər Prezident təqaüdçüsü olmağı şəxsən mənim sevincimi ikiyə qatladı. Düşünürəm ki, bu, ölkəmizdə ilk dəfə olan bir hadisədir.

Mədinə Şükürlü, Ali Neft Məktəbinin I kurs tələbəsi:

- Mən 690 balla Prezident təqaüdünə layiq görüləndə oxuduğum Bərdə şəhər akademik Z.Əliyeva adına texniki fənlər təmayüllü məktəb-liseyə qaçdım. Çünki bu tək mənim yox, doğma məktəbimin uğuru idi. Müəllimlərim məni inandırmışdı ki, sən hökmən 700 bal toplamalısan. Biz bir sinifdə 3 Prezident təqaüdçüsüyük. Bu bizim daim sinifdə birgə oxumağımızın, birgə dərslərdə, elmi müzakirələrdə istədiyimiz sualın cavabını axtardığımızın nəticəsi idi. Liseyimizin bütün müəllim və rəhbər heyətinə minnətdarlığımı bildirirəm.

Kənan Eminov, ATU-nun I kurs tələbəsi:

- Səbinə və Mədinədən sonra adımın Prezident təqaüdçüləri sırasında olması məni də sevindirdi. 680 balla ATU-ya qəbul olundum. Bu uğura görə bütün müəllimlərimə və sinif yoldaşlarıma minnətdaram. Çünki biz birgə çalışdıq, birgə öyrəndik. Bu şəraiti bizə doğma liseyimiz, adını fəxrlə daşıdığımız Bərdə şəhər akademik Z.Əliyeva adına texniki fənlər təmayüllü məktəb-liseyin müəllimləri yaratmışdır. Liseyimiz mənim üçün bir ziyarətgah, məbəddir.

Niyazi RƏHİMOV

Azərbaycan müəllimi.- 2015.- 7 fevral.- S.9.