Riyaziyyat fənnindən fəal dərs
II SİNİF
RİYAZİYYAT
FƏNNİ
Mövzu: Kəsrlər və hissələr
Standartlar:
1.1.1.7 2.1.1.9
Təlim
məqsədləri:
1.Ədədin hissəsini tapır.
2.Ədədin hissəsini sadə kəsrlər vasitəsilə
yazır.
3.Ədədin hissəsini sxemlər vasitəsilə
izah edir, göstərir.
Qiymətləndirmə standartları:
1.
1.1.7 2. 1.1.9
1. Hissələri
tanıyır.
2. Hissələri
sadə kəsrlər vasitəsilə ifadə edir.
3. Sxemlər
əsasında hissələri müəyyənləşdirir.
4. Hissələrə
görə sxemlər tərtib edir.
Resurs. Dərslik, slaydlar, şəkillər,
iş vərəqləri və s.
Dərsin
gedişi: Salamlaşma.
Ev tapşırığının yoxlanması.
Motivasiya:
Motivasiya üçün
ekranda aşağıdakı şəkil
nümayiş olunur və sinfə belə bir sualla müraciət
edilir: Sizcə, düzbucaqlının altında nə var?
Şəklə baxan şagirdlər öz fərziyyələrini irəli
sürürlər. Həmin fərziyyələrdən hansının
düzgün olduğunu və şəklin altında nə
olmasını müəyyənləşdirə bilmələri
üçün müəllim
şagirdlərə istiqamət verir:
Müəllim: taxtanın üzərindəki
əşyanı görmək
üçün düzbucaqlını şəffaflaşdırın.
Şagirdlərdən biri şəffaflaşdırma
alətindən istifadə edərək
şəkli açır, ətirli pendirin şəkli ekrana gəlir.
Müəllim sinfə növbəti
sualla müraciət edir:
- Pendiri hansı heyvan daha çox sevir?
Yenə də fərziyyələr
irəli sürülür.
Müəllim: Pendirə elektron
qələmlə toxunun, heyvan şəkli
ekrana gəlsin.
Ekran aydınlaşanda şagirdlər bu
heyvanın siçan olduğunu görürlər.
Növbəti slayd nümayiş olunur. Burada siçanın pendiri yarıya bölməsi təsvir
olunur.
Müəllim: Siçan pendiri
tən yarıya böldü (sual-cavab
aparılır):
- Pendir necə idi? (bütöv)
- Nə alındı? (iki bərabər
hissəyə bölündü)
- Bütöv pendir neçə deməkdir? (bir)
- Bölünmüş hər
bir hissə neçə deməkdir? (ikidə
bir)
Şagirdlər sehirli qələmin (lupanın) köməyi ilə bütöv
pendirin və bölünmüş hissələrin içindəki
yazılışları görürlər və bir şagird
elektron lövhədə, digər şagirdlər isə dəftərlərində
1/2 kəsrini yazmağı öyrənirlər.
Müəllim: Nağılın ardına
qulaq asaq. Siçanın yanına dostu gəldi
və onlar tən yarıya bölünmüş dilimlərin
hər birini yenə də tən yarıya böldülər.
Şagirdlər sehirli qələmin vasitəsilə hər hissənin içini şəffaflaşdırırlar
və bu dəfə 1/4 kəsrinin yazılışını
görərək izah edirlər, kəsri yazmağı öyrənirlər.
Tədqiqat sualı:
Aparılan bu işdən sonra tədqiqat sualı qoyulur:
Hissə nədir? O necə əmələ gəlir? Hissəni necə
göstərə bilərik?
Tədqiqat işi mərhələsində
şagirdlərə üç
tapşırıq verilir. Müəllim bu
tapşırıqları istədiyi iş formasında verə
bilər.
Tapşırıq 1
4 dilimi rənglə. Bütün dilimlərin
hansı hissəsi alındığını
aşağıda yaz.
6 dilimi rənglə. Bütün dilimlərin
hansı hissəsi alındığını aşağıda
yaz.
Dairənin içindəki dilimləri
rənglə və rənglənmiş və
rənglənməmiş hissələrə görə kəsrləri
yaz.
Burada iki şagird verilən
tapşırığa görə elektron lövhədə rəng
seçir, rəngləyir, hissəni yazır kimi
tapşırıqları yerinə yetirir. Qalan şagirdlər isə ümumi
müzakirədə iştirak edərək dəftərlərində
işləyirlər.
Tapşırıq 2
Cavabı 20-dən kiçik olan xanaları
mavi, böyük olan xanaları qırmızı rənglə.
Qırmızı xanalar bütün xanaların hansı hissəsini təşkil
edir?
Ev şəkli əsasında
iş aparılır. Şagirdlər evin
hər pəncərəsinin üstünə elektron qələmlə
vurur və altında gizlənmiş misalı həll edərək
qarşısındakı kvadrata yazırlar. Cavabı 20-dən
kiçik olan misalları mavi, böyük olan misalları
qırmızı rənglə rəngləyirlər
(tapşırığı elektron lövhədə iki-iki
işləməklə 8
şagird yerinə yetirir). Sonra daha iki uşaq
qırmızı xanaların və mavi xanaların neçə
hissə təşkil etdiyini kəsrlə ifadə edirlər.
Tapşırıq 3
1. Cəmi
neçə kubik var? (9)
2.
Sarı kubikləri düzbucaqlının daxilinə yerləşdir.
3.Sarı
bütün kubiklərin
neçə hissəsidir. 4/9
Bu tapşırıqda konteyner üsulundan istifadə
edilib. Verilən
kubikləri say və kubiklərin 4/7 hissəsini konteynerə
yerləşdir. Şagirdlər 7 kubikin 4-nün sarı,
qalanlarının qırmızı olduğunu
aşkarlayırlar. Sarı kubikləri seçib konteynerin
içinə yerləşdirirlər. Elektron lövhədə
kəsri qeyd edirlər.
Bu mərhələdə şagirdlər böyük
qrupla işləyir, sonra müzakirə edərək dəftərlərində
qeydlər aparırlar.
Ümumiləşdirmə və nəticə:
Hər pilləkəndə
gördüyünüz hissələri
yazın.
Fərdi
iş formasında aparılır (cütlərlə
iş formasında da verilə bilər). Tapşırıq fərdi qaydada
paylanılır və
şagirdlər bir daha şəkilləri müstəqil olaraq kəsrlərlə ifadə
edirlər. Sonra "Kəsr
nədir? Necə əmələ gəlir?
Onu necə ifadə etmək olar" suallarına qayıdaraq biliklərini möhkəmləndirirlər.
Ev tapşırığı: Evə belə tapşırıq
verilir.
Daha nəyi
hissələrə bölmək
olar? Şəklini çək!
Şəkli hissələrə
ayıraraq hissələri
kəsrlərlə ifadə
et!
Qiymətləndirmə müvafiq meyarlar əsasında aparılır. Cədvəl qiymətləndirmə meyarları
əsasında hər
şagird üçün
fərdi olaraq dərs boyu fəaliyyətləri və
fərdi işləri
nəzərə alınaraq
doldurulur.
Hökümə
XƏLƏFLİ,
Bakı şəhər
Heydər Əliyev adına liseyin ibtidai
sinif müəllimi,əməkdar
müəllim,
"Ən yaxşı müəllim"
müsabiqəsinin (2009) qalibi
Azərbaycan müəllimi.- 2015.-
20 iyun.- S.11.