Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi sisteminə daxil olan

ümumi təhsil müəssisələrində və peşə liseylərində müəllimlərə tələbatın

müəyyənləşdirilməsi, pedaqoji kadrların yerdəyişməsi və işə qəbulu

QAYDALARI

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

29.04.2015-ci il tarixli 511 nömrəli əmri ilə

təsdiq edilmişdir

1. Ümumi müddəalar

1.1. “Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi sisteminə daxil olan ümumi təhsil

müəssisələrində və peşə liseylərində müəllimlərə tələbatın müəyyənləşdirilməsi,

pedaqoji kadrların yerdəyişməsi və işə qəbulu Qaydaları” (bundan sonra - Qaydalar)

“Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa, “Korrupsiyaya qarşı

mübarizəyə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planının təsdiq olunması

haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 05.09.2012-ci il tarixli Sərəncamı,

“Dövlət ümumi təhsil müəssisələrində çalışan bilik və bacarıqlarının diaqnostik

qiymətləndirilməsi aparılan müəllimlərin dərs yükünün və əməkhaqqının artırılması

haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 16.01.2015-ci il tarixli 994 nömrəli

Sərəncamına, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Pedaqoji profilli ixtisaslar

üzrə ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrini bitirmiş və ümumi təhsil müəssisələrində işə

başlamış gənc mütəxəssislər üçün əlavə güzəştlər və stimullaşdırıcı tədbirlərin müəyyən

edilməsi haqqında” 14.04.2010-cu il tarixli 67 nömrəli, “Təhsil müəssisələrinin pedaqoji

işçilərinin dərs yükü normalarının müəyyən edilməsi haqqında” 24.11.2010-cu il tarixli

215 nömrəli, "Mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən konkret sahələr üzrə

elektron xidmətlər göstərilməsi Qaydaları" və “Elektron xidmət növlərinin Siyahısı”nın

təsdiq edilməsi haqqında” 24.11.2011-ci il tarixli 191 nömrəli qərarlarına, Təhsil

Nazirliyinin “Təhsil, təlim - tərbiyə müəssisələrinin rəhbər, inzibati - təsərrüfat, tədris -

köməkçi və digər işçilərinin tutduqları vəzifə ilə yanaşı ixtisasları üzrə dərs yükü

(pedaqoji iş) aparmaları haqqında” normaların təsdiq edilməsi ilə bağlı 26.01.1999-cu il

tarixli 59 nömrəli əmrinə uyğun olaraq hazırlanmışdır.

1.2. Bu Qaydalar Təhsil Nazirliyi (bundan sonra Nazirlik) sisteminə daxil olan

ümumi təhsil müəssisələrində (ibtidai, ümumi orta və tam orta məktəblərində,

ümumtəhsil internat məktəblərində və istedadlı şagirdlər üçün məktəblər, gimnaziyalar,

liseylərdə) və peşə liseylərində (bundan sonra - müəssisə) müəllimlərə tələbatın

müəyyənləşdirilməsini, müəllimlərin, digər pedaqoji işçilərin işə qəbulunu və

yerdəyişməsini tənzimləyir, bu sahədə təhsili idarəetmə orqanlarının, müəssisə

rəhbərlərinin səlahiyyət və vəzifələrini müəyyən edir.

1.3. Müəssisələrdə müddətsiz müqavilə ilə işləyən müəllimlərin bir rayondan

(şəhərdən) başqa rayona (şəhərə) yerdəyişməsi və ixtisaslı müəllim kadrlarının işə

qəbulu Nazirlik tərəfindən elektron proqram təminatı tətbiq olunmaqla,

mərkəzləşdirilmiş qaydada müsabiqə yolu ilə həyata keçirilir. Müsabiqənin keçirilmə

vaxtı hər il Nazirlik tərəfindən müəyyənləşdirilərək elan edilir və bu məqsədlə

komissiyalar yaradılır.

1.4. Müəssisələrdə müddətsiz müqavilə ilə işləyən müəllimlərin iş yerinin eyni

rayon (şəhər) daxilində dəyişdirilməsi hər iki müəssisə rəhbərinin rəyi əsasında tabelik

üzrə təhsili idarəetmə orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.

Yerdəyişmənin nəticələri Nazirliyin bazasına daxil edilir. Nazirlik yerdəyişmənin

mövcud qaydalara uyğunluğunu yoxlayır və müvafiq rəyini tabelik üzrə təhsili

idarəetmə orqanlarına təqdim edir.

1.5. Müəssisələrdə müddətsiz müqavilə ilə işləyən müəllimlərin iş yerinin

Nazirliyin birbaşa tabeliyində olan ümumi təhsil müəssisələrinə dəyişdirilməsi müəssisə

rəhbərinin, həmin müəssisələrdən digər dövlət ümumi təhsil müəssisələrinə

dəyişdirilməsi isə tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanının təqdimatı əsasında Nazirlik

tərəfindən proqram təminatı tətbiq edilməklə müsabiqə yolu ilə həyata keçirilir.

1.6. İlk peşə, orta ixtisas və ali təhsil müəssisələrindən, digər dövlət qurumlarının

tabeliyindəki və özəl təhsil müəssisələrindən müəllimlərin iş yerinin Nazirliyin

sisteminə daxil olan ümumi təhsil müəssisələrinə və peşə liseylərinə dəyişdirilməsi

tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanının təqdimatı əsasında Nazirlik tərəfindən proqram

təminatı tətbiq edilməklə müsabiqə yolu ilə həyata keçirilir.

1.7. Ali təhsilin bakalavr, magistratura və doktorantura səviyyələrində təhsilini

başa vurmamış, həmçinin qeyri-pedaqoji təhsilli və xaricdə təhsil alaraq təhsil sənədi

3

Nazirlik tərəfindən tanınmamış şəxslərin müəssisələrə müəllim vəzifəsinə işə qəbuluna

icazə verilmir.

1.8. Ümumtəhsil məktəblərinin tədris planında “İctimai fənlər” bölməsində

nəzərdə tutulan fənlərin tədris edilməsi üçün xarici ölkələrdə təhsil almış müəllimlərin

saathesabı, əvəzçilik qaydasında və ya müddətli əmək müqaviləsi ilə işə qəbulu

qadağandır.

1.9. Müəllimlərin yalnız fakultativ, fərdi və qrup, dərsdənkənar məşğələlər, eləcə

də dərnək məşğələləri üçün ayrılmış saatlara işə qəbuluna icazə verilmir.

1.10. Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən dövlət təhsil

müəssisələrində ixtisası üzrə fasiləsiz olaraq 10 il müddətsiz müqavilə ilə müəllimlik

fəaliyyəti göstərmiş və 3 ildən az müddətə işdən ayrılmış şəxslərin yenidən işə qəbulu

müəllimlərin yerdəyişməsi və işə qəbulu üzrə mərkəzləşdirilmiş müsabiqə başa

çatdıqdan sonra, proqram təminatı tətbiq olunmaqla müsabiqə yolu ilə həyata keçirilir.

1.11. Müsabiqə yolu ilə işə qəbul olunan müəllimlər yalnız müsabiqədən keçdiyi

ixtisas üzrə dərs apara bilərlər. Bu qaydalar qüvvəyə mindikdən sonra müəssisələrə işə

qəbul olunan müəllimlər ikinci ixtisas üzrə dərs aparmaları üçün onların həmin

ixtisasdan da mərkəzləşdirilmiş müsabiqədə iştirak etməsi tələb olunur.

1.12.Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 14.04.2010-cu il tarixli 67

nömrəli Qərarı ilə tənzimlənən həvəsləndirmə tədbirlərinin tətbiq olunduğu müəssisədə

işləyən gənc mütəxəssislərin nəzərdə tutulmuş müddət başa çatanadək iş yerinin

dəyişdirilməsinə icazə verilmir. Xüsusi hallarda məsələyə təsdiqedici sənədlərin surəti

təqdim olunmaqla fərdi qaydada Nazirlik tərəfindən baxılır. Həvəsləndirmə tədbirləri

şamil olunan müəllimlərin iş yeri öz istəyi əsasında dəyişdirildikdə, onlara əlavə

güzəştlər və stimullaşdırıcı tədbirlərin tətbiqi dayandırılır.

1.13.Müddətli müqavilə ilə (sosial məzuniyyət yerinə, əvəzçilik və saathesabı

qaydasında) müəllimlərin işə qəbulu tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanının rəyi nəzərə

alınmaqla müəssisə rəhbəri tərəfindən həyata keçirilir. Müddətli müqavilə ilə işə

qəbulun nəticələri Nazirliyin bazasına daxil edilir. Nazirlik işə qəbulun mövcud

qaydalara uyğunluğunu yoxlayır və müvafiq rəyini tabelik üzrə təhsili idarəetmə

orqanlarına təqdim edir.

1.14. Müəssisələrdə digər kadrların (müəllim köməkçiləri, tərbiyəçilər,

defektоlоqlar, lоqоpedlər, istehsalat təlimi ustaları, praktik psiхоlоqlar, sоsiоlоqpedaqоqlar, məktəb uşaq birliyi təşkilatı rəhbərləri, mühəndis-teхniki, tədris-köməkçi

işçilər, laborantlar, kitabxana müdiri və kitabхanaçılar) işə qəbulu və yerdəyişməsi

tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanının müəyyən etdiyi qaydada həyata keçirilir.

1.15. Müəssisələrdə vakant olan gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı üzrə rəhbər

vəzifəsinə işə qəbul Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Rayon Dövlət İdarəsi

(şöbəsi) və tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanı ilə razılaşdırılmaqla müəssisə rəhbəri

tərəfindən həyata keçirilir.

1.16. Təhsil sisteminə daxil olan xüsusi tipli ümumi təhsil müəssisələrinə (xüsusi

məktəblər və xüsusi internat məktəbləri, sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün

xüsusi məktəblər və internat məktəbləri, xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar üçün

müəssisələr, cəzaçəkmə müəssisələrindəki ümumtəhsil məktəblərinə) müəllimlərin və

digər pedaqoji işçilərin işə qəbulu tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanının razılığı

əsasında, müəssisə rəhbərləri tərəfindən təşkil olunan müsahibə yolu ilə həyata keçirilir.

1.17. Məhkəmənin qərarına əsasən, yaxud sağlamlığı ilə əlaqədar pedaqoji

fəaliyyət göstərməsi qadağan olunan şəxslər pedaqoji işdə çalışa bilməzlər. Həmin

kateqoriyadan olan şəxslər müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqəyə buraxılmırlar.

1.18. İnzibati və ya cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi ilə əlaqədar işdən

kənarlaşdırılmış müəllimlərin pedaqoji işə qaytarılması məsələsinə mövcud

qanunvericilik və bu Qaydalar əsasında baxılır.

1.19. Tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanları və Nazirliyin birbaşa tabeliyində

olan təhsil müəssisələri il ərzində işə qəbul və işdən azad olunan, iş yerini dəyişən

müəllimlər və digər işçilər, həmçinin yaranan vakant yerlər haqqında məlumatları ən

geci 5 gün müddətinə Nazirliyin proqram təminatına daxil edir. Məlumatların

düzgünlüyünə görə tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanlarının və Nazirliyin birbaşa

tabeliyində olan təhsil müəssisələrinin rəhbərləri qanunvericiliklə müəyyən edilmiş

qaydada məsuliyyət daşıyırlar.

2. Müəssisələrdə müəllimlərə tələbatın müəyyənləşdirilməsi

2.1. Müəssisələrdə işləyən müəllimlər arasında dərs bölgüsü “Dövlət ümumi təhsil

müəssisələrində çalışan bilik və bacarıqlarının diaqnostik qiymətləndirilməsi aparılan

müəllimlərin dərs yükünün və əməkhaqqının artırılması haqqında" Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 16.01.2015-ci il tarixli 994 nömrəli Sərəncamına,

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Təhsil müəssisələrinin pedaqoji

işçilərinin dərs yükü normalarının müəyyən edilməsi haqqında” 24.11.2010-cu il tarixli

215 nömrəli Qərarına uyğun aparılmaqla vakant yerlər müəssisə rəhbərliyi tərəfindən

müəyyənləşdirilir.

2.2. Dərs bölgüsü aparılarkən müəssisədə işləyən müəllim üçün həftəlik 1 (bir)

stavka dərs yükü 12 saat (bu zaman həftəlik dərs yükü 3 (üç) stavkadan çox

olmamalıdır) müəyyənləşdirilir. Vakant dərs yükü 12 saatdan az olarsa, həmin saatlar ilk

növbədə müəssisənin müəllimləri arasında, müəyyənləşdirilmiş yuxarı hədd

gözlənilməklə bölüşdürülür. Müəssisədə hər hansı ixtisasdan kadr olmadıqda, həmin

ixtisas üzrə tədris planına əsasən müəyyənləşdirilmiş həftəlik dərs yükü 12 saatadək

olduğu halda digər müəssisələrdən əvəzçiliklə və ya saathesabı qaydasında müəllim

dəvət olunması məsələsinə baxılır, bu mümkün olmadıqda həmin dərs saatları vakant

hesab olunur və müsabiqəyə çıxarılması üçün təqdim edilir.

2.3. Bilik və bacarıqlarının diaqnostik qiymətləndirilməsi keçirilmiş müəllimlərin

dərs bölgüsü aparılarkən müəssisələrdə işləyən müəllim üçün həftəlik 1 (bir) stavka dərs

yükü 18 saat (bu zaman həftəlik dərs yükü 2 (iki) stavkadan çox olmamalıdır)

müəyyənləşdirilir. Vakant dərs yükü 18 saatdan az olarsa, həmin saatlar ilk növbədə

müəssisənin müəllimləri arasında, müəyyənləşdirilmiş yuxarı hədd gözlənilməklə

bölüşdürülür. Müəssisədə hər hansı ixtisasdan kadr olmadıqda, həmin ixtisas üzrə tədris

planına əsasən müəyyənləşdirilmiş həftəlik dərs yükü 18 saatadək olduğu halda digər

müəssisələrdən əvəzçiliklə müəllim dəvət olunması məsələsinə baxılır, bu mümkün

olmadıqda həmin dərs saatları vakant hesab olunur və müsabiqəyə çıxarılması üçün

təqdim edilir.

2.4. Çalışmanın yaş həddinə çatmış müəllimlərin əmək müqaviləsinin müddəti

Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcələsinin 10-1-ci maddəsi və Nazirliyin

15.07.2011-ci il tarixli 1404 nömrəli əmri ilə müəyyənləşdirilmiş tələblər və meyarlar

6

(son 1 ildə haqqında intizam tənbehi tədbirlərinin tətbiq edilməməsi; elmi dərəcə və ya

elmi adının olması; dövlət təltifi ilə təltif edilməsi; attestasiyadan 2 dəfə

müvəffəqiyyətlə keçməsi; “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin qalibi olması; müəssisədə

ixtisaslı kadr olmadıqda və ya işçini başqa işçi ilə əvəz etmək mümkün olmadıqda;

səhhəti vəzifəsinin icrasına imkan verdiyi halda; işlədiyi kollektivdə və cəmiyyətdə

nüfuza malik olması) gözlənilməklə müəssisə rəhbəri tərəfindən hər dəfə 1 il olmaqla 5

ildən çox olmayaraq uzadıla bilər.

2.5. Çalışmanın yaş hədinə çatmış işçilərlə əmək müqaviləsinin 5 ildən artıq

müddətə uzadılması Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 31.10.2011-ci il

tarixli 180 nömrəli Qərarı ilə müəyyənləşdirilmiş meyarlar gözlənilməklə tabelik üzrə

idarəetmə orqanının razılığı əsasında müəssisə rəhbəri tərəfindən həyata keçirilir.

2.6. Sosial məzuniyyətdə olan müəllimlərə hər dərs ilinin əvvəlində tarifləşmə

cədvəlində həftəlik dərs yükü ayrılır və əmrləşdirilir. Sosial məzuniyyətdə olan

müəllimin yerinə müddətli əmək müqaviləsi ilə işə götürülən işçilərə həmin dərs yükü

verilir və tarifləşmə cədvəlində qeyd edilir. Müddətli əmək müqaviləsi bağlanmış işçi ilə

əmək müqaviləsi sosial məzuniyyətdə olan müəllim işə qayıtdığı gündən ləğv edilir.

2.7. Ümumi təhsil müəssisələrinin ibtidai siniflərində müəllimlərin iki sinif

komplektində dərs aparmasına yol verilmir. Zəruri ehtiyac olduqda təhsil

müəssisələrinin təqdimatına əsasən ibtidai siniflərdə müəllimlərin iki sinif komplektində

dərs aparmasına təhsili idarəetmə orqanı tərəfindən razılıq verilir.

2.8. İbtidai siniflərdə fiziki tərbiyə, musiqi, texnologiya və təsviri incəsənət

dərsləri ibtidai sinif müəllimlərinin özləri tərəfindən tədris edilir. İbtidai sinif

müəllimlərinin yazılı razılığı əsasında həmin dərslərin ixtisas müəllimləri tərəfindən

tədrisinə icazə verilir. İbtidai siniflərdə xarici dil və informatika fənləri ixtisaslı kadrlar

tərəfindən tədris edilir. Kadr olmadığı halda, informatika fənni ibtidai sinif müəllimi

tərəfindən tədris oluna bilər.

2.9. Müəllimlərin yeni tədris ili üçün dərs yükü müəssisə rəhbəri tərəfindən

müəllimlər əmək məzuniyyətinə çıxanadək müəyyənləşdirilir və onlara bu barədə

məlumat verilir. Müəllimlərin dərs yükü tədris ili ərzində, bir qayda olaraq, sabit

saxlanılır.

3. Müsabiqənin keçirilməsi

3.1. Müəllimlərin iş yerinin dəyişdirilməsi və işə qəbulu 3 mərhələdən ibarət

olmaqla (elektron ərizədəki göstəricilərin qiymətləndirilməsi, test imtahanı və

müsahibə) müsabiqə yolu ilə həyata keçirilir.

3.2. İş yerinin dəyişdirilməsi müsabiqəsində yalnız müəssisələrdə müddətsiz

müqavilə əsasında müəllim işləyənlər iştirak edə bilərlər.

3.3. İşə qəbul üzrə müsabiqədə yalnız ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrini

pedaqoji ixtisaslar üzrə bitirmiş və dövlət nümunəli təhsil sənədi (diplom) almış

işləməyən, eləcə də müəssisələrdə müddətli əmək müqaviləsi ilə işləyən müəllimlər

iştirak edə bilərlər.

3.4. Müsabiqənin I mərhələsində (elektron ərizədəki göstəricilərin

qiymətləndirilməsi) namizədin ərizədə qeyd etdiyi şəxsi, təhsil və iş təcrübəsi haqqında

məlumatlar yoxlanılır. Elektron ərizədə qeyd edilən məlumatların düzgünlüyünə görə

ərizəçi məsuliyyət daşıyır.

3.5. Müsabiqənin II mərhələsində (test imtahanı) hər bir namizədə onun ixtisası

üzrə ümumtəhsil məktəblərinin fənn proqramının məzmununa, metodika və təlim

strategiyalarına, məntiqə aid suallar təqdim edilir. İmtahanın müddəti, sualların sayı və

müvafiq keçid balı Nazirlik tərəfindən müəyyənləşdirilir.

3.6. Test imtahanının nəticələri nəzərə alınmaqla namizədlərin vakant yerlərə

yerləşdirilməsi seçim ardıcıllığı gözlənilməklə aparılır. Hər hansı ixtisas üzrə bir vakant

yerə iki və daha artıq sayda eyni bal toplamış namizəd olduqda, müsabiqə komissiyası

namizədin elektron ərizəsindəki göstəricilərini araşdırmaqla müvafiq qərar qəbul edir.

3.7. Müsabiqənin III mərhələsində (müsahibə) test imtahanlarının nəticələrinə

əsasən vakant yer tutmaq hüququ qazanmış namizədlərin peşəkar kompetensiyaları,

şəxsi keyfiyyətləri və ümumi dünyagörüşü müsahibə proqramına uyğun olaraq

yoxlanılır. Müsahibəyə çağrılan namizədlər tələb olunan tarixdə şəxsi işini (elektron

ərizənin surəti, diplom(lar) və ona əlavə(lər) (xaricdə təhsil alanlar diplomla yanaşı

təhsil sənədlərinin tanınmasına dair şəhadətnamə), şəxsiyyət vəsiqəsi, sağlamlıq

haqqında arayış, əmək kitabçası (əgər varsa) və elektron ərizəsində göstərilən

məlumatları təsdiq edən digər sənədlərin əsli və ya notarial qaydada təsdiq olunmuş

surəti) müsabiqə komissiyasına təqdim etməlidirlər.

8

3.8. Müsabiqənin hər hansı mərhələsində namizədin elektron ərizədəki

məlumatları düzgün doldurmadığı və ya müsahibə proqramının meyarlarına uyğun

olmadığı müəyyən edilərsə, onun nəticələri ləğv edilir.

3.9. Hər hansı bir səbəbdən göstərilən vaxtda test imtahanında və ya müsahibədə

iştirak etməyənlər üçün təkrar imtahan və müsahibə keçirilmir.

3.10. İşə qəbul üzrə müsabiqənin nəticələrinə görə hər bir ixtisas üzrə boş qalan

yerlər üçün əlavə yerləşdirmə keçirilir. Keçid balı toplayaraq seçdiyi vakant yerə işə

qəbul oluna bilməyən namizədlər əlavə yerləşdirmədə iştirak edə bilərlər.

3.11. Müsabiqənin nəticələri ilə bağlı apelyasiya şikayətinə bütün ixtisaslar üzrə

müsabiqə başa çatdıqdan sonra bir həftə ərzində baxılır.

3.12. Müsabiqənin yekun nəticələrinə əsasən iş yerini dəyişən və işə qəbul olunan

müəllimlərin siyahısı Nazirliyin internet saytında yerləşdirilir, müvafiq siyahılar

müşayiətedici məktubla aidiyyəti təhsili idarəetmə orqanlarına, Nazirliyin birbaşa

tabeliyində olan müəssisələrə göndərilir. Nazirliyin göndərişi əsasında təhsil

müəssisəsinin rəhbəri ilə müəllim arasında əmək müqaviləsi bağlanılır və əmrlə

rəsmiləşdirilir.

4. Qaydaların pozulmasına görə məsuliyyət

4.1. Müəllimlərin işə qəbulu ilə əlaqədar bu Qaydalara riayət edilməsi və kadrlarla

iş sahəsində yol verilən nöqsanlara görə müvafiq təhsil orqanlarının və təhsil

müəssisələrinin rəhbərləri, habelə müsabiqə komissiyalarının üzvləri qanunvericiliyə

müvafiq olaraq məsuliyyət daşıyırlar.

Azərbaycan müəllimi.- 2015.- 9 may.- S.8.