Elm
və təhsilin inteqrasiyası zamanın tələbidir
Müasir ali təhsil sisteminin günün tələbləri səviyyəsində
qurulması və islahatı məqsədilə
dünyanın aparıcı
ölkələrində müxtəlif
trayektoriyalar mövcuddur.
“XXI əsrin problemlərinin
həlli üçün
istənilən cəmiyyətdə
yenilənmiş ali təhsil zəruridir. Elə ali təhsil
ki, onsuz heç bir millətin və dövlətin nə mədəni, nə sosial, nə də texniki inkişafı mümkündür”.
1998-ci ildə Parisdə keçirilən
Ali təhsil üzrə
ümumdünya konfransında
səslənmiş bu
fikir hazırda da öz aktuallığını
saxlayır. Ali məktəbdə proseslərin
hərəkətverici qüvvəsi
onun yeniləşmə
zəruriliyi, maddi-texniki
bazası və dünya təhsil sisteminə daxilolma cəhdidir. Müasir
ali təhsilin
uğurları daim dəyişən şəraitə
çevik uyğunlaşma
qabiliyyəti ilə müəyyənləşdirilir. Dövlətə və cəmiyyətə
əmək bazarının
tələblərinə uyğun
olaraq öz fəaliyyətinin məzmununu
çevik dəyişməyə
qabiliyyətli mütəxəssislər
lazımdır. Belə
kadrların hazırlanması
isə yüksək səviyyəli ali
təhsil müəssisələrində
mümkündür. Yeni
şəraitdə köhnə
təcrübə yalnız
xeyirsiz yox, hətta zərərli ola bilər.
Təhsilin və intellektual resursların ölkə həyatında müstəsna
rolu, insan potensialının formalaşması,
onun gələcəyi
dövlətin rəqabətqabiliyyətliyinin
başlıca şərtlərindəndir. Belə
ki, ölkələr təkcə xidmət sahələri və istehsal etdiyi məhsullarla deyil, həmçinin ictimai dəyərləri və təhsil sistemləri (xüsusilə ali
təhsil sistemləri)
ilə də rəqabət aparırlar.
Müasir dünyada rəqabətə
davam gətirmək üçün dövlətlər
ərazisinə, təbii
sərvətlərinə yox,
intellektual potensiallarına
güvənirlər. Dünya
miqyasındakı dəyişikliklərin
sürətlə getdiyi
hazırkı dövrdə
hər bir ölkənin, cəmiyyətin
yüksək təhsilli,
innovasion təfəkkürlü
mütəxəssislərə çox böyük ehtiyacı var. Müasir dünya informasiya resurslarının sürətlə
artması, biliklər
sisteminin yüksəlməsi,
hadisələrin tez-tez
əvəzlənməsi ilə
xarakterizə olunur.
Ölkəmizdə müstəqillik
illərində ali təhsilin fasiləsiz təkmilləşmə və
müasirləşmə vəziyyətinə
çatması üçün
xeyli işlər görülmüşdür.Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin
2003-cü ildə Cenevrədə
“Ümumdünya İnformasiya
Cəmiyyəti Sammiti”ndə
“Biz qara qızıl kapitalını insan potensialına çevirəcəyik”
bəyanatı ilə
ölkəmizdə intellektual
potensialın inkişafının
yeni mərhələsi
başlandı və hazırda uğurla inkişaf edir. Elmə söykənən iqtisadiyyatın
formalaşmasında da
intellektual potensialın
mühüm rolu danılmaz həqiqətdir.
Cəmiyyətin davamlı
inkişafında, intellektual
potensialın formalaşmasında,
maddi sərvətlərin
intellektual kapitala çevrilməsində təhsil,
xüsusilə ali təhsil müstəsna əhəmiyyət
kəsb edir.
ABŞ-ın 32-ci prezidenti Franklin
Ruzveltin“Amerika Birləşmiş
Ştatlarının universitetləri
ona görə qüdrətli deyillər ki, onlar Amerika
Birləşmiş Ştatları
kimi güclü dövlətin universitetləridirlər. Amerika Birləşmiş
Ştatları ona görə güclü dövlətdir ki, onun qüdrətli universitetləri var” fikrinin şərhinə hesab edirəm ki, ehtiyac yoxdur.
“Azərbaycan
Respublikasında elm və
təhsil sahəsində
idarəetmənin təkmilləşdirilməsi
ilə bağlı bəzi tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
28 iyul 2022-ci il tarixli Fərmanı inanırıq ki, ölkəmizdə ali məktəblərin brend universitetlərə çevrilməsinə,
“Tədqiqat universiteti”
statusu qazanmasına,
elm və təhsilin qarşılıqlı əlaqəsinin
möhkəmlənməsinə, intellektual potensialın yüksəlməsinə və
nəhayət, müstəqil
Azərbaycanın daha
güclü və qüdrətli dövlətə
çevrilməsinə öz
müsbət təsirini
göstərəcəkdir.
Asəf
ZAMANOV,
ADPU-nun
elm və innovasiyalar üzrə prorektoru, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor
“Azərbaycan müəllimi”.- 2022.- 5 avqust.- S. 3.