Biliklər pedaqoji təcrübədə bacarığa
çevrilir
Bir
çox bacarıqların-intellektual,
fiziki və psixi inkişafının,
sadə əmək vərdişlərinə yiyələnməsinin,
istedad və qabiliyyətinin üzə
çıxarılmasının, sağlamlığının qorunmasının,
estetik tərbiyəsinin,
təbiətə və
insanlara həssas münasibətinin formalaşmasının
təməli kiçik
yaşlarda qoyulur.
“Azərbaycan Respublikasında
təhsilin inkişafı
üzrə Dövlət
Strategiyası”nda qeyd edilir: “Təməl
bacarıqlar uşaqlıq
dövrünün ilk illərindən
əldə edildiyinə
görə uşaqların
zehninin erkən yaş dövründən
inkişaf etdirilməsi
vacibdir. Bu səbəbdən məktəbəqədər
təhsilin inkişafı
dövlət siyasətində
əhəmiyyətli yer
tutur.” Bu sahədə müasir bilik və bacarıqlara
yiyələnmiş ixtisaslı
kadrların yetişdirilməsi
də çox vacib məqamdır. Əmək bazarının tələblərinə
cavab verə biləcək kadrların hazırlanması sahəsində
ADPU-nun nəzdində Azərbaycan
Dövlət Pedaqoji Kollecinin çox yaxşı təcrübəsi
və nəticəsi vardır. Hər il kollecin
“Məktəbəqədər təlim və tərbiyə” ixtisasını
bitirən tələbələrin
əmək fəaliyyətinə
nəzər saldıqda
müsbət irəliləyişin
olduğu görünür.
Tələbələrin hazırlığının müasir standartlara cavab verməsi üçün kollecin rəhbərliyi və müəllim heyəti daim axtarışdadır.
Yenilənmiş tədris
proqramları, xüsusi
metodologiyaların işlənib
təcrübədən keçirilməsi,
müəllimlərin təhsil
və texnologiya sahəsində baş verən yeniliklərdən
xəbərdar olması
üçün təlimlərə
cəlb olunması ümumi nəticənin hər il yaxşılaşmasına
səbəb olur. Bu müsbət nəticələr sırasında
tələbələrin kollecdə
aldığı nəzəri
biliklərin təcrübədə
aktiv şəkildə
tətbiqi də var.
Orta-ixtisas
təhsili müəssisəsində
pedaqoji təcrübələrin
keçirilməsi gələcək tərbiyəçi-
müəllimlərin peşəkar
hazırlığında vacib mərhələdir. Pedaqoji təcrübə
peşəkar bacarıq
və səriştələrin
formalaşmasına imkan
yaradır ki, bu da pedaqoji
ustalığın əsasını
təşkil edir.
Tələbələrin elmi qabiliyyətləri
və peşə keyfiyyətləri pedaqoji təcrübə zamanı
formalaşır. Pedaqoji təcrübə
tələbələrdə tərbiyəçi- müəllim
peşəsinə maraq
və məhəbbət
yaradır, pedaqoji vəzifələrin yerinə
yetirilməsinə, ixtisas
biliklərinin möhkəmləndirilməsinə
və dərinləşdirilməsinə
kömək edir.
Pedaqoji təcrübə gələcək
tərbiyəçi-müəllimlərdə
peşə bacarığı,
peşə vərdişləri
formalaşdırır və
inkişaf etdirir.
Təcrübə zamanı
tələbələrdə yaradıcılıq və
təşkilatçılıq qabiliyyəti yüksəlir, məktəbəqədər
təhsil müəssisələrində
təlim-tərbiyə işlərinin
müasir tələblərlə
uzlaşdırılması üçün geniş imkanlar yaranır.
Pedaqoji
təcrübə öyrədici
və tərbiyəedici
xarakterə malikdir.
Kollecimizdə pedaqoji təcrübə
üç mərhələ
olmaqla təşkil edilir. Hər bir mərhələnin
öz funksiyası vardır. Bir mərhələni uğurla başa vurmuş tələbə
növbəti mərhələdə
iştirak etmək hüququ qazanır.
“Diplomqabağı” təcrübə
pedaqoji təcrübənin
son və tamamlayıcı
mərhələsidir.
Bu təcrübə “Məktəbəqədər
təlim və tərbiyə” üzrə 4-cü kursun səkkizinci semestrinin 2-ci yarısında 8 həftə
müddətində keçirilir.
Diplomqabağı təcrübənin
keçirilməsində əsas
məqsəd aşağıdakılardan
ibarətdir:
1. Gələcək tərbiyəçi-
müəllimlərin təlim
və tərbiyə fəaliyətinin müasir
təlim texnologiyası
bilikləri və müxtəlif tipli təlim proqramı əsasında təşkili;
2. Yaradıcı təfəkkürün
peşəkar fəaliyyətin
fərdi tərzinin formalaşması;
3. Təcrübə fəaliyyəti
zamanı pedaqoji bilik və bacarıqların
formalaşması zəminində
özünütəhlil etmənin
keçirilməsi;
4. Diplomqabağı təcrübə
zamanı tələbələr
sərbəst surətdə qrup müəlliminin
bütün funksiyalarını
yerinə yetirib, bağçanın
təlim tərbiyə
işləri ilə tanış olur, müxtəlif işlərin
və tədbirlərin
hazırlanıb keçirilməsində
yaxından iştirak edirlər.
2021-2022-ci
tədris ilində “Məktəbəqədər təlim
və tərbiyə” ixtisasının bir qrup tələbəsi ilə Bakı şəhəri Yasamal rayonu 60 nömrəli körpələr evi-uşaq
bağçasında təcrübə
keçdik. 75 uşaq tutumuna
malik, 4 qruplu bağçanın maddi-texniki
bazası, infrastrukturu,
resurs təminatı, kadr hazırlığı
qənaətbəxşdir. Bağça ilk gündən tələbələrə
qucaq açdı.
Bağçanın müdiri Məsmə
Quliyeva, tərbiyəçi-müəllimlər
və digər işçilər tələbələr
üçün optimal öyrənmə
mühiti təşkil
etdilər.
Diplomqabağı
təcrübə zamanı
tələbələr 16 sınaq
məşğələ təqdim
etdilər. Hər bir məşğələ
təhlil edildi və lazımi tövsiyələr verildi. Təqdim olunan sınaq
məşğələlər müasir təlim metodlarına, innovativ yanaşmalara uyğun olaraq tərtib edilmişdi. Əvvəlcədən məşğələnin mövzusu
müzakirə edilmiş,
icmalı hazırlanmış,
metodik məsləhətlər
verilmişdir.
Tələbələrdən
İ.Nərgiz və M.Çimnazın kiçik
qrupda “Ətraf aləmlə tanışlıq”
məşğələsində “Meyvələrlə tanışlıq”
mövzusuna həsr olunmuş sınaq məşğələ çox
uğurlu alındı.
Məşğələ əyani vəsaitlərlə
zəngin idi. İstər uşaqlara fərdi yanaşmada, istər ümumi qrupla birgə fəaliyyət nümunəvi idi. Hər bir uşaq məşğələ
prosesində fəaliyyətdə
oldu, əyləndi və öyrəndi.
N.Nüğbar və M.Aytacın orta qrupda təqdim etdikləri “Tərəvəzlər”
mövzusundakı sınaq
məşğələ xüsusilə
yaddaqalan oldu. Tələbələr uşaqların nəinki
öyrənməsini təmin
etdi, həm də onlarla pomidor və xiyar bitkilərinin toxumlarının əkilməsi
prosesini birlikdə icra etdilər. Uşaqlar bu prosesdə olduqca sevincli idilər. Toxumları əkdikdən sonra təcrübə müddətinin
sonuna qədər həmin bitkilərə birlikdə qulluq etdilər və böyüməsinin müşahidə
olunmasını göstərdilər.
Toxumlar cücərdikcə uşaqların
sevinci aşıb daşırdı.
Ümumən
pedaqoji təcrübə
müddəti tələbələr
bir çox nəzəri məlumatları,
metodları, üsul və formaları tətbiq etdilər.
Nəzəriyyə təcrübədə özünü doğrultduqca
tələbələrin özünə
inamı və yenilikləri öyrənməyə
həvəsi daha da artırdı.
Nəzəri
biliklərimizi təcrübəyə
nə qədər çox tətbiq etsək bir o qədər yaxşı inkişaf edərik.
Tətbiq çoxaldıqca bacarıq formalaşır,
bu da özü
ilə səriştəli
kadrın yetişməsini
sürətləndirir.
Xatirə XƏLİLOVA.
“Azərbaycan müəllimi”.-2022.-
12 avqust.- S. 5.