Bölgələrdə peşə təhsilinə diqqət artır

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev "Azərbaycan Respublikasında texniki peşə təhsilinin inkişafı üzrə Dövlət Proqramı (2007-2012-ci illər)"nın təsdiq edilməsi haqqında 3 iyul 2007-ci il tarixli sərəncam imzalamışdır. Dövlət Proqramından irəli gələn vəzifələrin yerlərdə icrasına nəzarət gücləndirilərək bu sahədə əsaslı dönüş yaradılıb. Təkcə paytaxtda deyil, respublikamızın digər bölgələrində fəaliyyət göstərən peşə liseyi, xüsusi peşə və peşə məktəblərinin fəaliyyətlərini müasir tələblər səviyyəsində qurmaları da belə deməyə əsas verir.

Quba Peşə Liseyi

1951-ci ildən kənd peşə məktəbi, sonralar 103 nömrəli texniki peşə məktəbi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1996-cı ildə isə Quba Peşə Liseyi statusu almış bu tədris ocağında hazırda 286 şagird təhsil alır ki, onların təlim-tərbiyəsi ilə 25 müəllim, 19 istehsalat təlimi ustası məşğul olur. Liseyin şagirdləri doğma məktəblərində IX sinfi başa vurduqdan sonra bu təhsil ocağına qəbul olur və burada 3 il oxuyaraq seçdikləri peşələr üzrə diplomla yanaşı, tam orta təhsili bitirmələri haqqında liseyin attestatını da alırlar.

Liseyin direktoru Hüseynağa Baxışovun verdiyi məlumata görə ötən tədris ilində liseyi bitirən 103 şagirdin hamısı oxuduqları peşə üzrə diplom alıb. Onlardan 54 nəfəri isə ilk dəfə keçirilmiş mərkəzləşdirilmiş test imtahanlarında uğur qazandıqlarına görə orta təhsili bitirmələri haqqında attestat da alıblar. Liseydə genişprofilli traktorçu - maşınçı, təmirçi çilingər, avtomobil sürücüləri - 3 illik, avtomobil və kənd təsərrüfatı maşın və avadanlıqlarının təmiri üzrə çilingər - 3 illik, kəndin elektrikləşdirilməsi və rabitəsi üzrə elektrik mantyoru - 3 illik, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı ustası, fermer - 3 illik, vergi müvəkkili - 3 illik, əməliyyatçı mühasib - 1 illik kurslarda peşələr üzrə kadrlar hazırlanır.

Bu təhsil ocağının 65 yerlik yataqxanasında kənar yerdən gələnlərə və sosial vəziyyəti pis olan şagirdlərə yer verilir. Liseydə müxtəlif fənn kabinetləri, emalatxanalar, laboratoriyalar, traktorların sürülməsi üçün poliqon fəaliyyət göstərir. Laboratoriya və fənn kabinetləri əyani vəsaitlə təmin edilmiş, otaqlarda tədrisə aid plakatlar asılmışdır. Liseyin kitabxanası latın qrafikalı ümumtəhsil fənləri üzrə dərsliklərlə, bədii ədəbiyyat, əyani vəsaitlər və bir sıra fənlər üzrə kompakt disklərlə təchiz edilib.

İl ərzində tədris və yataqxana otaqları cari təmir edilmiş, yataqxana üçün yataq dəstləri və digər zəruri avadanlıqlar alınmış, siniflər yeni şagird stulları ilə təmin edilmişdir.

Liseyin 2009-2010-cu tədris ili üçün iş planları pedaqoji şurada müzakirə edilərək təsdiq edilib.Şurada ayrı-ayrı fənlərin tədris fəaliyyəti yoxlanılaraq müzakirə edilib, fənlərin tədris vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün müvafiq tədbirlər görülüb.

Mühəndis-pedaqoji kollektivlə valideynlərin birgə yığıncaqlarının keçirilməsi nəticəsində şagirdlərin müvəffəqiyyət faizi və dərsə davamiyyəti xeyli yaxşılaşmışdır. Həmçinin metodiki şuranın iclaslarında da təhsilin yüksəlməsinə xidmət edən təhsil islahatlarının həyata keçirilməsi sahəsində məsələlər müzakirə edilib. Metodiki komissiyaların rəyinə əsasən yeni təlim metodları öyrənilir və tətbiq edilir. Ən böyük üstünlük isə interaktiv təlim metoduna verilmişdir. Liseydə İKT üzrə həm müəllimlərin, həm də şagirdlərin maariflənməsi yönümündə müəyyən iş görülmüş və görülməkdədir. Liseyin müəllimləri mütəmadi olaraq ixtisasartırma kurslarından keçir, interaktiv təlimi daha dərindən öyrənməyə səy göstərirlər.

Quba Peşə Liseyi Təhsil Nazirliyinin müvafiq əmrinə əsasən, 2008-ci il sentyabrın 15-dən beşgünlük iş həftəsinə keçmişdir. Lisey mütəmadi olaraq rayonda fəaliyyət göstərən orta ümumtəhsil məktəbləri ilə sıx əlaqə saxlayır, şagirdlərin peşələrə olan marağı öyrənilir, rayonda və rayon ərazisində yerləşən müəssisə və təşkilatların peşə kadrlarına olan ehtiyacları haqqında məlumat toplanılır və bundan sonra şagird qəbulu üçün zəruri tədbirlər görülür.

Bu tədris ocağında təhsil alan şagirdləri müstəqil Azərbaycan Respublikasına layiqli vətəndaş kimi yetişdirmək, onlarda vətənə, xalqa, milli və bəşəri dəyərlərə məhəbbət hissi aşılamaq üçün hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsi ruhunda müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir.

İstehsalat təlimi məşğələlərində yeni texnika və texnologiyaların öyrənilməsi məqsədi ilə Aqrolizinqin Quba filialı ilə bağlanmış müqaviləyə görə lisey məşğələlərini bu təşkilatın bazasında təşkil edir.

Bir sözlə, liseyin pedaqoji və mühəndis kollektivi daha yeni nailiyyətlər əldə etmək üçün bu gün də səylə çalışır.

Quba xüsusi peşə məktəbi

Bu təlim-tərbiyə ocağı 1964-cü ildən xüsusi peşə məktəbi kimi fəaliyyət göstərir. Məktəbin direktoru Xalid Bayramov bizə məlumat verərək bildirdi ki, xüsusi peşə məktəbləri qanunları pozan yeniyetmələrin xüsusi şəraitdə tərbiyə müəssisələridir. Və belə tərbiyə ocaqlarına şagirdlər müxtəlif rayon və şəhər icra hakimiyyətləri nəzdində fəaliyyət göstərən müvafiq komissiyaların və ya ayrı-ayrı rayon məhkəmələrinin qərarlarına əsasən Təhsil Nazirliyinin göndərişi ilə qəbul edilirlər.

2009-cu ilin əvvəllərində məktəbdə 14 şagird təhsil alırdı, sonralar daha 9 şagird tərbiyə olunmaq üçün bu təlim-tərbiyə ocağına göndərilib. 3 şagird isə 18 yaşının tamam olması ilə əlaqədar məktəbdən azad edilib. Hazırda bu təlim-tərbiyə müəssisəsində 20 şagird təhsil alır ki, onların da təlim-tərbiyəsi ilə 2 tərbiyəçi, 2 istehsalat təlimi ustası və 4 ümumtəhsil fənn müəllimi məşğul olur.

Məktəbə qəbul olunan şagirdlər şəxsi işlərindəki təhsil sənədlərinə uyğun olaraq müvafiq siniflərdə ümumtəhsillərini davam etdirir və paralel olaraq 10 şagird sayı ilə komplektləşdirilmiş istehsalat qruplarında peşə təhsili alır.

Şagirdlər məktəbdə tam dövlət təminatındadırlar və Təhsil Nazirliyinin müəyyən etdiyi normalar əsasında yemək, ayaqqabı, geyim və yataq ləvazimatları ilə təmin olunurlar. 2009-cu ildə burada tərbiyə olunan şagirdlər üçün 5465 manatlıq paltar, ayaqqabı və yataq ləvazimatları, 3990 manatlıq isə müxtəlif inventarlar alınmışdır.

Son iki il ərzində əsas korpusda 328 m2 dam örtüyü təzələnmiş, inzibati bina, yeməkxana, yataqxana, akt zalı, tibb məntəqəsi və tədris otaqları cari təmir edilmiş, suvaqçı-rəngsaz emalatxanası yenidən qurularaq lazımi avadanlıqlarla təchiz olunmuşdur.

Müəssisədə idman avadanlığı çatışmır. Binalarda vahid istilik sistemi olmadığından otaqlar odunla, qismən də qazla qızdırılır. Məktəbin daimi suyu olsa da kanalizasiya xətti olmadığı üçün çirkab quyularından istifadə edilir.

Məktəbdə tərbiyə olunan şagirdlərin əksəriyyəti uğursuz ailələrdən olanlardır. 20 şagirddən 7 nəfərinin hər iki valideyni, 9 nəfərinin isə valideynlərindən biri yoxdur.

Nizami MİRZƏ

Azərbaycan müəllimi.-2009.-6 noyabr.-S.6.